BLOGGER TEMPLATES AND TWITTER BACKGROUNDS

Thursday, January 31, 2013

Take It Slow to Rangoon

ရန္ကုန္ေတာ့ ေျဖးေျဖးေပါ့
ေအာင္ဒင္

ျပန္ျပီးျပီလား ေမးၾကတဲ့အခါ
မျပန္ရေသးပါဘူးဗ်ာ၊
ျပန္ေတာ့မွာလား ေမးျပန္တဲ့အခါ
မျပန္ျဖစ္ေသးပါဘူးဗ်ာ၊
ျပန္ဦးမွာလား ေမးရင္ေတာ့
ျပန္မွာေပါ့ဗ်ာ၊

ျပန္ခ်င္တာေပါ့ဗ်ာ
က်ေနာ္လဲ ကိုယ့္ေမြးရပ္ေျမ ျပန္ခ်င္တာေပါ့
ပိေတာက္ပန္းေတြ ပြင့္တဲ့ေျမမွာ
ခြပ္ေဒါင္းေတြ အေတာင္ျဖန္႕တဲ့ တိုင္းျပည္မွာ
ေမတၱာတရားေတြေပါ ႂကြယ္္ဝတဲ့
မိသားစုနဲ႕ခ်စ္မိတ္ေဆြေတြၾကားမွာ
ဆုံးရွုံးခဲ့သမွ်အတြက္ အားပါးတရ ငိုေႂကြးလို႕
ဘဝကို အသစ္ျပန္စခ်င္တာေပါ့၊

သနပ္ခါးနံ႕၊ ခေရပန္းနံ႕
မိုးဦးက်ရဲ့ ေျမသင္းနံ႕
လန္းဆန္းလတ္ဆတ္တဲ့ ဧရာဝတီရဲ့ ညေနခင္း
အစိမ္းေရာင္ ျမက္ခင္းေပၚက ႏွင္းစက္
ေျမာက္ဖက္ပိုင္းက ေတာင္တံတိုင္းၾကီးမ်ား
ေႏြဦးကာလ ျမဴထတဲ့ အလွမ်ား
လြမ္းေမာ ခံစားခ်င္တာေပါ့၊

ဒီေျမကိုေက်ာခိုင္းထြက္ခြါခဲ့တုံးကလဲ
လြယ္လြယ္ကူကူ မဟုတ္ခဲ႕
ဒီေျမကို အႏိုင္က်င့္ေနတဲ့
လူရမ္းကားေတြ ရွိေနေသးသ၍
ဒီေျမကို ျပန္လည္ခိုလံႈဖို႕ဆိုတာလဲ
လြယ္လြယ္ကူကူ မျဖစ္ႏိုင္
ေၾကာက္စိတ္နဲ႕ အိပ္မက္ေတြ အားျပိဳင္ေနၾက၊

တကယ္ေတာ့လဲ
သူစိမ္းေတြရဲ့ ေျမမွာ
က်ေနာ္ဟာ ဧည့္သည္တစ္ေယာက္ပါ
ဘဝဆိုတာလဲ
သမုဒၵရာထဲက ေရပြက္တစ္ပြက္မွ်သာ
အေနာက္ဘက္ ေတာင္ကုန္းၾကီးမွာ မိုးစုန္းစုန္း မခ်ဳပ္ခင္
အ႐ိုးသားဆံုးႏွလုံးသားမ်ားကို တမ္းတတြယ္တာ၊

ျပန္ခ်င္တာေပါ့
တစ္ေန႕ေတာ ့ျပန္မွာေပါ့ဗ်ာ၊၊၊

ဇန္နဝါရီ ၃၁၊ ၂၀၁၃

Thursday, January 24, 2013

Burma's Parliament Watch Part Six

(ျပည္သူ႕ေခတ္ဂ်ာနယ္၊ အတြဲ ၃၊ အမွတ္ ၁၃၀၊ ဇန္နဝါရီ ၂၄၊ ၂၀၁၃၊ စာမ်က္မွာ ၁၈၊ ၃၂)



ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကို အနီးၾကည့္ အေ၀းၾကည့္

ေအာင္ဒင္


အပိုင္း (၆) လႊတ္ေတာ္ ႏွင့္ ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ေရြးခ်ယ္ေရး ဥပေဒ

၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၄ ရက္ေန႕မွာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ က ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳျပီးသားျဖစ္တဲ့ "ရပ္ကြက္ သို႕မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒ" ကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ အမွတ္ ၁ အျဖစ္နဲ႕လက္မွတ္ေရးထိုး ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္၊ ျပည္ထဲေရးဝန္ၾကီးဌာနက ဇူလိုင္လမွာ နည္းဥပေဒ ဆက္လက္ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္၊ ဒီဥပေဒ ရဲ့ အႏွစ္သာရကေတာ့ တိုင္းျပည္ဖြဲ႕စည္းမႈရဲ့ အေျခခံအက်ဆုံး အစုအဖြဲ႕ ျဖစ္တဲ့ ရပ္ကြက္ မ်ား၊ ေက်းရြာအုပ္စုမ်ားမွာ  အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတာဝန္ယူမည့္လူကို ေရြးခ်ယ္ခန္႕ထားပံုစံနစ္နဲ႕ ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားရဲ့ တာဝန္ နဲ႕လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို ျပ႒န္းထားတာပါ၊ အခုဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ တႏိုင္ငံလုံးမွာ ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးေရြးခ်ယ္ပြဲမ်ား က်င္းပေနျပီး လူထုရဲ့ မေက်နပ္သံေတြ၊ တိုင္တန္းသံေတြကိုလဲ ၾကားေနရပါျပီ၊ ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားကို မဆလ အစိုးရလက္ထက္တေလွ်ာက္လုံးမွာ ေရာ၊ နဝတ၊ နအဖ စစ္အစိုးရမ်ားလက္ထက္မွာေရာ လူထုက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခြင့္မရွိပဲ အစိုးရမ်ားက တိုက္႐ိုက္ခန္႕အပ္ခဲ့တာပါ၊ အခုလို လူထုက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခြင့္ရခ်ိန္မွာ ဘာေၾကာင့္ မေက်နပ္သံေတြ ထြက္လာရသလဲ၊ ဒီ ရာထူးတာဝန္မ်ားကေရာ ဘယ္ေလာက္အေရးၾကီးသလဲဆိုတာ ဆန္းစစ္ေလ့လာဖို႕လိုပါတယ္၊

အေျခခံအက်ဆုံး ႏိုင္ငံအဖြဲ႕အစည္း၊
တကယ္ေတာ့ ရပ္ကြက္မ်ား၊ ေက်းရြာမ်ားဟာ ႏိုင္ငံတခုရဲ့ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ပံုမွာ အေသးဆုံးနဲ႕အေျခခံအက်ဆုံး လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ားျဖစ္ပါတယ္၊ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၊ ပုဒ္မ ၅၁ မွာ ႏိုင္ငံေတာ္ကို စုစည္းတည္ေဆာက္ရာမွာ “(က) ေက်းရြာမ်ားကို ေက်းရြာအုပ္စုအျဖစ္ စုစည္းသည္၊ (ခ) ရပ္ကြက္မ်ားကို ျမိဳ႕ သို႕မဟုတ္ ျမိဳ႕နယ္အျဖစ္ စုစည္းသည္၊ (ဂ) ေက်းရြာအုပ္စုႏွင့္ ရပ္ကြက္မ်ား သို႕မဟုတ္ ျမိဳ႕မ်ားကို ျမိဳ႕နယ္ အျဖစ္စုစည္းသည္၊" လို႕ေဖာ္ျပထားပါတယ္၊ ႏိုင္ငံသားတိုင္းဟာ ရပ္ကြက္တခု၊ ေက်းရြာအုပ္စုတခုမွာ ေနထိုင္ၾကျပီး အဲဒီ ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာအုပ္စုေတြေပါင္းျပီး ျမိဳ႕နယ္ျဖစ္လာ၊ ျမိဳ႕နယ္ေတြေပါင္းစုျပီး ခ႐ိုင္ျဖစ္လာ၊ ခ႐ိုင္ေတြေပါင္းစုျပီး ျပည္နယ္၊ တိုင္းေဒသၾကီးေတြ ျဖစ္လာျပီး  ျပည္နယ္၊ တိုင္းေဒသၾကီးေတြ ေပါင္းစုျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံျဖစ္လာတာပါ၊ ဒါေၾကာင့္  ရပ္ကြက္မ်ား၊ ေက်းရြာမ်ားဟာ ႏိုင္ငံတခုရဲ့ အဓိကက်တဲ့အေျခခံအေဆာက္အအံုျဖစ္ျပီး ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားဟာလဲ ေဒသနၱရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး (Domestic Administration) ရဲ့ အေျခခံအက်ဆုံး၊ လူထုနဲ႕ထိေတြ႕မႈအရွိဆုံး အာဏာပိုင္ပုဂိၢဳလ္မ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္၊ အစိုးရအဆက္ဆက္ကလဲ ေခတ္အဆက္ဆက္မွာ ဒီပုဂိၢဳလ္ေတြကိုအသုံးခ်ျပီး လူထုကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကတာပါ၊ ျမန္မာဘုရင္ေတြေခတ္မွာဆိုရင္ အခြန္ေကာက္တာကအစ လမ္းျပင္တာအလယ္ စစ္သားစုေဆာင္းေပးရတဲ့အထိ တာဝန္ယူခဲ့ၾကရပါတယ္၊ အာဏာရွင္အစိုးရေတြလက္ထက္မွာေတာ့ ဒီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးေတြဟာ ဆက္ေၾကးေကာက္တာ၊ အဓမၼလုပ္အားေပးခိုင္းေစဖို႕ လူစုေပးရတာ၊ ျမိဳ႕နယ္ကိုအလည္လာတဲ့ အရာရွိၾကီးကို ေဖ်ာ္ေျဖဖို႕ တာဝန္ယူရတာ၊ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြရဲ့ သတင္းေထာက္လွမ္းေပးရတာ၊ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြကို ႏွိပ္ကြပ္ဖို႕ စြမ္းအားရွင္ နံမည္ နဲ႕ လူမိုက္ေတြေမြးရတာ၊ အစိုးရရဲ့အမိန္႕ေၾကာ္ညာေတြကို လူထုသိေအာင္ ေမာင္းခတ္ေပးရတာ၊ စသျဖင့္ အင္မတန္ အလုပ္မ်ားခဲ့ၾကတာပါ၊  

သူတို႕ ေကာင္းဖို႕လိုပါသည္၊
ဒီလို တိုင္းျပည္ရဲ့အေျခခံအက်ဆုံး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတာဝန္ယူထားရသူေတြဟာ အာဏာပိုင္ေတြက လက္ညိႈးထိုးခန္႕အပ္တဲ့လူေတြ မဟုတ္ပဲလူထုကို အမွန္တကယ္ ကိုယ္စားျပဳသူေတြ၊ လူထုကအမွန္တကယ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္သူေတြျဖစ္ရင္ တိုင္းျပည္အတြက္ လူထုအတြက္ သိပ္ေကာင္းမွာပါ၊ ဒီမိုကေရစီစံနစ္ ရွင္သန္ခိုင္မာေရးအတြက္ အမ်ားၾကီးအေထာက္အကူျဖစ္မွာပါ၊ မတရားမႈေတြကို ဆန္႕က်င္ေရးအတြက္ ပိုျပီးထိေရာက္မွာပါ၊ တခါ ဒီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးေတြဟာ လာမည့္ ၂၀၁၅ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲၾကီးမွာ ေဒသအလိုက္ မဲ႐ံုေတြကို တာဝန္ယူၾကမည့္ ပုဂိၢဳလ္ေတြလဲျဖစ္ပါတယ္၊ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ဖြဲ႕စည္းမည့္ ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာအဆင့္ ေကာ္မရွင္ေတြမွာ ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးေတြ မပါဝင္တာေတာင္မွ သူတို႕ရဲ့ ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာအတြင္း မဲဆနၵရွင္မ်ားအေပၚ ဩဇာသက္ေရာက္မႈက ေရြးေကာက္ပြဲ သန္႕ရွင္းမွ်တမႈအေပၚ အတိုင္းအတာတခုထိ သက္ေရာက္မႈရွိပါလိမ့္မယ္၊ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခဥပေဒျပည္သူ႕ ဆနၵခံယူပြဲမွာ ဒီရာထူးရွင္ေတြကပဲ တႏိုင္ငံလုံး "ေထာက္ခံ" ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကတာပါ၊ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာလဲ ဒီရာထူးရွင္ေတြကပဲ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီအႏိုင္ရေရး အားေပးခဲ့ၾကတာပါ၊ ဒါေၾကာင့္ ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ရာထူးေတြမွာ လူထုကိုယ္စားလွယ္အစစ္အမွန္ေတြ အေရြးခ်ယ္ခံရဖို႕ဆိုတာ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ သန္႕ရွင္းမွ်တေရးနဲ႕ တိုက္႐ိုက္ သက္ဆိုင္ေနပါတယ္၊ ျပင္ပက ေရာက္လာႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာေလ့လာသူေတြက ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္ခင္ ရက္အနည္းငယ္၊ ေရြးေကာက္ပြဲအျပီး ရက္အနည္းငယ္သာ ေနႏိုင္မွာျပီး တႏိုင္ငံလုံးအႏွံ႕ မေရာက္ႏိုင္ၾကပါ၊ ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး မ်ားကသာ ေရြးေကာက္ပြဲအစအဆုံးပါဝင္ ေဆာင္ရြက္ျပီး သန္႕ရွင္းမွ်တမႈ သို႕မဟုတ္ ညစ္ပတ္လိမ္လည္မႈ ကို ကိုယ္တိုင္ ဖန္တီးၾကမွာပါ၊

ဥပေဒရဲ့ ကန္႕သတ္ခ်က္မ်ား
ဒါေပမည့္လဲ ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ "ရပ္ကြက္ သို႕မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဥပေဒ" အရ လူထုရဲ့ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ဆိုတာ အကန္႕အသတ္နဲ႕သာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ဝမ္းနည္းဖြယ္ရာေတြ႕ရပါတယ္၊ ဒီဥပေဒအရ လူထုဟာ ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးကို တိုက္႐ိုက္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခြင့္မရပါ၊ လူထုရဲ့ ေရြးခ်ယ္ခြင့္က "ဆယ္အိမ္ေခါင္း" လို႕ေခၚတဲ့ ဆယ္အိမ္စု အစုအဖြဲ႕ရဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ေယာက္ကိုသာျဖစ္ျပီး ဆယ္အိမ္ေခါင္းေတြကမွ ရပ္/ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးကို ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ၾကတာပါ၊ ဒါေၾကာင့္လဲ ႏိုင္ငံတဝွမ္းမွာ လူထုရဲ့ မေက်နပ္သံေတြ ညံညံစီစီ ထြက္ေပၚေနတာပါပဲ၊ ဒါေပမည့္ သူတို႕ရဲ့ အသံေတြဟာ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္း ဆနၵျပပြဲမ်ား၊ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ စစ္ပြဲမ်ားေလာက္ ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုမ်ားရဲ့ စိတ္ဝင္စားမႈ၊ အေလးေပးမႈမရၾကရွာပါ၊ 

ဒီဥပေဒ ရဲ့ အခန္း (၄)၊ ပုဒ္မ (၇) အရ ၾကီးၾကပ္ေရးအဖြဲ႕က ရက္ကြက္ သို႕မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုအတြင္း အိမ္ေျခစာရင္းအလိုက္ ဆယ္အိမ္စု အစုအဖြဲ႕မ်ား စုဖြဲ႕ရမည္လို႕ ဆိုပါတယ္၊ အဲဒီ ဆယ္အိမ္စုမွာ ပါတဲ့ အိမ္ေထာင္စုအသီးသီးက အိမ္ေထာင္ဦးစီး သို႕မဟုတ္ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္ျပီးေသာ အိမ္ေထာင္စုကိုယ္စားလွယ္ တေယာက္စီကို စုစည္းျပီး သူတို႕ ၁၀ ေယာက္ထဲက တစ္ေယာက္ကို ဆယ္အိမ္ေခါင္းအျဖစ္လွ်ိဳ႕ဝွက္ဆနၵမဲနဲ႕ ေရြးခ်ယ္ရပါတယ္၊ လူထုရဲ့ ေရြးခ်ယ္ခြင့္က ဒါပါပဲ၊ လူထုဆိုတာေတာင္မွ မိသားစုတစုက အသက္ ၁၈ႏွစ္ျပည့္ျပီးသူအားလုံးမဟုတ္ပါ၊ တအိမ္ေထာင္မွ တေယာက္သာ မိသားစုကိုယ္စားလွယ္ ၁၀ ေယာက္ထဲက ဆယ္အိမ္ေခါင္းျဖစ္မည့္လူတစ္ေယာက္ကို ေရြးခ်ယ္ခြင့္ရတာပါ၊ ဒီအဆင့္ျပီးရင္ အေရြးခံရတဲ့ ဆယ္အိမ္ေခါင္းမ်ားက ၎တို႕ အထဲက တေယာက္ သို႕မဟုတ္ တေယာက္ႏွင့္အထက္ကို အဆိုျပဳ၊ အဆိုျပဳခံရသူမ်ားက သတ္မွတ္ထားတဲ့ အရည္အခ်င္းေတြနဲ႕ ကိုက္ညီရင္ ဆယ္အိမ္ေခါင္းမ်ားက လွ်ိဳ႕ဝွက္ဆနၵမဲေပးျပီး ရပ္/ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးကို ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ရမွာပါ၊ လူထုမွာ မိမိတို႕ ေနထိုင္ရာ ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာကို အုပ္ခ်ဳပ္မည့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးကို ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် တိုက္႐ိုက္ေရြးခ်ယ္ခြင့္မရၾကရွာပါ၊

မေတာ္မရား ကိစၥမ်ား
ဒီဇင္ဘာ ၂၈ ရက္ေန႕က တက္လာတဲ့ နိရဉၥရာ သတင္းဌာန ရဲ့ သတင္းပို႕ခ်က္အရ ရခိုင္ျပည္နယ္ တဝွမ္းျမိဳ႕နယ္မ်ားမွာ ရပ္/ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးေရြးခ်ယ္ေရးနဲ႕ပါတ္သက္ျပီး မသမာမႈေတြ ျဖစ္ေပၚေနတယ္လို႕ ၾကားသိရပါတယ္၊ အဲဒီ မသမာမႈေတြထဲမွာ ျမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးက ၾကီးၾကပ္ေရးေကာ္မီတီ ကို လူထုမၾကည္ညိဳတဲ့ ပုဂိၢဳလ္မ်ားနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းတာ၊ ၾကီးၾကပ္ေရးေကာ္မီတီက ဆယ္အိမ္ေခါင္းမ်ားကို မိသားစုကိုယ္စားလွယ္မ်ားရဲ့ ဆနၵနဲ႕ မဟုတ္ပဲ ၎တို႕ စိတ္တိုင္းက် ေရြးခ်ယ္တာ၊ ဆယ္အိမ္ေခါင္းမ်ားထဲက ရပ္/ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ေရြးခ်ယ္ရာမွာလဲ မဲလိမ္မႈေတြ ရွိေနတာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ျဖစ္ခ်င္သူမ်ားက ၾကီးၾကပ္ေရးေကာ္မီတီဝင္မ်ားကို လာဒ္ေပးတယ္ဆိုတဲ့ စြတ္စြဲတာေတြ ၾကားသိေနရပါတယ္၊ ဒါ ရခိုင္ျပည္နယ္ တခုထဲမွာ ျဖစ္ေနတာမဟုတ္ပါ၊ တႏိုင္ငံလုံးအႏွံ႕ျဖစ္ေနတာပါ၊ ဒီဇင္ဘာ ၂၈ ရက္ေန႕၊ သွ်မ္းသံေတာ္ဆင့္ သတင္းအရ ရွမ္းျပည္နယ္မွာလဲ မသမာမႈေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္၊ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း နာဆိုင္းေက်းရြာအုပ္စုမွာ ၾကီးၾကပ္ေရးေကာ္မီတီ ကို ျမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးက ဖြဲ႕စည္းေပးရမည့္အစား လက္ရွိ ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဦးျမင့္လိႈင္က သူ႕စိတ္ၾကိဳက္လူမ်ားနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းျပီး အဲဒီ ၾကီးၾကပ္ေရးေကာ္မီတီ က ဦးျမင့္လိႈင္ကိုပဲ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးအျဖစ္ ျပန္လည္ တင္ေျမႇာက္ပါသတဲ့၊ ဒီဇင္ဘာ ၂၆ ရက္ေန႕ထုတ္ ဧရာဝတီ သတင္းဌာနရဲ့ ေဆာင္းပါးအရ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီဝင္မ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ လက္ရွိအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ား ျပန္လည္ ေရြးခ်ယ္ခံရေရးအတြက္ အာဏာရပါတီ က ေနရာအႏွံ႕မွာ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ေနတယ္ ဆိုတဲ့ သတင္းေတြလဲ ၾကားရပါတယ္၊ ဒီဇင္ဘာ ၂၃ ရက္ေန႕က ဗီအိုေအ (VOA) သတင္းဌာနရဲ့ သတင္းအရ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသၾကီးအတြင္းက ေမွာ္ဘီ ျမိဳ႕နယ္ အမွတ္ ၄ ရပ္ကြက္မွာ လက္ရွိအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးက သူ႕ရာထူးျပန္ရေရးအတြက္ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္လို႕လဲ ၾကားသိရပါတယ္၊

စံနစ္ေဟာင္း ရဲ့အႂကြင္းအက်န္မ်ား
မဆလအစိုးရ နဲ႕ စစ္အစိုးရလက္ထက္မွာ ျပည္သူလူထုကို ဖိႏွိပ္ဖို႕ မတရားတဲ့ ဥပေဒအမ်ားၾကီး ဖန္တီးခဲ့သလို အဂၤလိပ္ကိုလိုနီအစိုးရက က်င့္သုံးခဲ့တဲ့ ဥပေဒအခ်ိဳ႕ကိုလဲ ဆက္လက္က်င့္သုံးခဲ့ပါတယ္၊ ထင္ရွားတဲ့ ဥပေဒ ႏွစ္ခုက ျမိဳ႕မ်ားအက္ဥပေဒ (၁၉၀၇ ခုႏွစ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအက္ဥပေဒ အမွတ္ ၃) နဲ႕ ေက်းရြာအက္ဥပေဒ (၁၉၀၇ ခုႏွစ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအက္ဥပေဒ အမွတ္ ၆) တို႕ပါ၊ ဒီဥပေဒ ႏွစ္ခုဟာ ျပည္သူလူထုရဲ့ လြတ္လပ္မႈေတြကို ခ်ဳပ္ခ်ယ္ကန္႕သတ္ထားတဲ့ ဥပေဒေတြပါ၊ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြရဲ့ လြတ္လပ္စြာ သြားလာ ေနထိုင္ခြင့္ကို ကန္႕သတ္ထားပါတယ္၊ ဒီဥပေဒမ်ားအရ ႏိုင္ငံသား တစ္ေယာက္ဟာ မိမိအိမ္မွာ "အျခားရပ္ကြက္ သို႕မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု တခုခုတြင္ ေနထိုင္ျပီး မိမိအိမ္ေထာင္စုစာရင္းဝင္ မဟုတ္သူက ညဥ့္အိပ္ညေန ဧည့္သည္အျဖစ္ လာေရာက္တည္းခိုတဲ့အခါ၊ ျပန္လည္ထြက္ခြါသြားတဲ့အခါ" ရပ္/ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးထံ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားနဲ႕အညီ တိုင္ၾကားရမွာ ျဖစ္ျပီး တိုင္ၾကားဖို႕ပ်က္ကြက္ရင္ ျပစ္ဒါဏ္ခံစားရမွာျဖစ္ပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္လဲ မတရားတဲ့ ဥပေဒမ်ား၊ အမိန္႕ဒီဂရီ မ်ားကို ရုတ္သိမ္း၊ ဖ်က္သိမ္းဖို႕ က်ေနာ္တို႕ ေတာင္းဆိုရာမွာ ဒီဥပေဒ ႏွစ္ခုလဲပါဝင္ပါတယ္၊ ဒီ "ရပ္ကြက္ သို႕မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒ" ကို ျပန္ဌန္းေတာ့ ေအာက္ဆုံးက ပုဒ္မ ၃၇ မွာ "ျမိဳ႕မ်ား အက္ဥပေဒ ႏွင့္ ေက်းရြာအက္ဥပေဒ တို႕ကို ဤဥပေဒ ျဖင့္ ရုတ္သိမ္းလိုက္သည္၊" လို႕ ေဖာ္ျပပါရွိေတာ့ "ဪ၊ ငါတို႕ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ မဆိုးလွပါလား" လို႕ ေက်နပ္လိုက္မိပါေသးတယ္၊ ဒါေပမည့္ ဒီဥပေဒကို အေသအခ်ာဖတ္ၾကည့္မွပဲ ျမိဳ႕ျမား အက္ဥပေဒ နဲ႕ ေက်းရြာအက္ဥပေဒမွာပါတဲ့ လူထုအေပၚကန္႕သတ္ခ်က္ေတြကို ဥပေဒသစ္မွာ ျပန္လည္ ထည့္သြင္းထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္၊

ဒီ ရပ္/ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒ ရဲ့ ပုဒ္မ ၁၇ အရ ရပ္ကြက္/ေက်းရြာအတြင္း ေနထိုင္သူမ်ားဟာ မိမိေနအိမ္မွာ မိမိရဲ့ အိမ္ေထာင္စုစာရင္းမွာ မပါဝင္သူတစ္ေယာက္ လာေယာက္တည္းခိုရင္ ရပ္/ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးထံ အသိေပးတိုင္ၾကားရမွာပါ၊ ဧည့္သည္ ျပန္လည္ထြက္ခြါသြားရင္လဲ သတင္းပို႕ရဦးမွာပါ၊ ပုဒ္မ ၂၇ အရ အဲဒီလို သတင္းပို႕ တိုင္ၾကားဖို႕ ပ်က္ကြက္ရင္ က်ပ္ ငါးေထာင္ထက္မပိုေသာ ဒါဏ္ေငြ ေပးေဆာင္ရမွာျဖစ္ျပီး ဒါဏ္ေငြမေဆာင္ႏိုင္ပါက ခုႏွစ္ရက္ထက္မပိုေသာ ေထာင္ဒါဏ္က်ခံရမွာျဖစ္ပါတယ္၊ပုဒ္မ ၁၃ (ဆ) အရ ရပ္/ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမွာ ဧည့္စာရင္းတိုင္ၾကားျခင္းကို လက္ခံျခင္း၊ ခြင့္ျပဳျခင္းအျပင္ ဧည့္စာရင္းစစ္ေဆးျခင္း၊ ဧည့္စာရင္းတိုင္ၾကားရန္ ပ်က္ကြက္လ်င္အေရးယူျခင္းျပဳႏိုင္တဲ့ အာဏာရွိပါတယ္၊
ႏိုင္ငံသားတေယာက္ရဲ့ ေမြးရာပါ လူ႕အခြင့္အေရးျဖစ္တဲ့ လြတ္လပ္စြာ ေရႊ႕ေျပာင္း ေနထိုင္ခြင့္ကို ကန္႕သတ္တာဟာ ကမၻာလူ႕အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းကို ခ်ိဳေဖာက္တာျဖစ္သလို မၾကာေသးခင္ကမွ ျမန္မာႏိုင္ငံပါဝင္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့တဲ့  အာဆီယံ လူ႕အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းကိုပါ ခ်ိဳးေဖာက္တာ ျဖစ္ပါတယ္၊ ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္း ရဲ့ ပုဒ္မ (၁၃) (၁) မွာ လူတိုင္းလူတိုင္းသည္ ႏိုင္ငံတစ္ခု၏ နယ္နမိတ္မ်ားအတြင္း လြတ္လပ္စြာ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္ခြင့္၊ အေျခခ်ခြင့္ ရွိသည္၊ (Everyone has the right to freedom of movement and residence within the borders of each state.)  လို႕ ဆိုထားပါတယ္၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာ ၁၉ ရက္ေန႕က ကေမာၻဒီးယားႏိုင္ငံ ဖႏြမ္းပင္ ျမိဳ႕မွာ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ပါဝင္လက္မွတ္ထိုးအတည္ျပဳခဲ့တဲ့ အာဆီယံ လူ႕အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္း (ASEAN Human Rights Declaration) ပုဒ္မ ၁၅ မွာလဲ အလားတူ ျပဌန္းထားပါတယ္ (Every person has the right to freedom of movement and residence within the borders of each state.)

ေမွ်ာ္လင္႔မိျခင္း
"ရပ္ကြက္ သို႕မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒ" ကို လႊတ္ေတာ္မွာ ေဆြးေႏြးအတည္ျပဳစဥ္က အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ား လႊတ္ေတာ္ထဲမေရာက္ေသးပါ၊ လႊတ္ေတာ္ဟာလဲ အခုေလာက္ ပြင့္လင္းတက္ႂကြျခင္းမရွိေသးပါ၊ အခုေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအဝင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား လႊတ္ေတာ္ထဲ ေျခခ်ေရာက္ရွိေနပါျပီ၊ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒မ်ား နဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြလဲ ေတြ႕ေနရပါျပီ၊ ေရွ႕လာမည့္ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးေတြမွာ "ရပ္ကြက္ သို႕မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒ" ကို လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ျပန္လည္ေဆြးေႏြးသုံးသတ္ျပီး လူထုကို သူတို႕ကို အနီးကပ္အုပ္ခ်ဳပ္မည့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးကို တိုက္႐ိုက္ေရြးခ်ယ္ခြင့္ ေပးဖို႕၊ လူထုရဲ့ လြတ္လပ္စြာ သြားလာေနထိုင္ခြင့္ကို မကန္႕သတ္ဖို႕ ျပင္ဆင္ေရးဆြဲြဲၾကလိမ့္မယ္လို႕ ေမွ်ာ္လင့္မိပါရဲ့၊

ေလးစားစြာ၊ ေအာင္ဒင္
ဇန္နဝါရီ ၂၊ ၂၀၁၃
 


Sunday, January 20, 2013

Home


အိမ္
ေအာင္ဒင္

လူငါးေယာက္ နဲ႕
ေၾကာင္ ၃ေကာင္၊ ေခြး တစ္ေကာင္ ေနေလာက္႐ံု
အမိုး၊ အကာ နဲ႕ ၾကမ္းခင္းေတာ့ရွိရဲ့
တံခါးေတြက မလံုျခံု
ေလတိုက္ရင္ ယိမ္း႐ိုင္လို႕
မိုးသဲရင္ ႏွင္း႐ိုက္ရင္ျဖင့္ ခ်မ္းလို႕တုန္
ဘဝရဲ့ အစိတ္အပိုင္းတစ္ရပ္ ငါတို႕ ျဖတ္သန္းခဲ့ၾကပံု….။

ေလာကဓံ လိႈင္းလုံးေတြကလဲ
အမုန္းၾကီးၾကီးနဲ႕ အၾကိမ္ၾကိမ္တိုက္ခတ္
ဒီအိမ္အိုေလးထဲမွာ တို႕မိသားစု
ျပိဳကြဲၾက၊ ရန္ျဖစ္ၾက၊ စိတ္ေကာက္ၾက၊ ျပန္ခ်စ္ၾက
ဘဝရဲ့ သခၤန္းစာေတြ အထပ္ထပ္ရခဲ့ၾကပံု….။

ဘယ္သူေျပာလဲ
အိမ္ဆိုတာ အမိုးအကာရွိဖို႕လိုတယ္
အခန္းေတြ ဖြဲ႕စည္းထားရမယ္
ျပဴတင္းေပါက္ေတြရွိရမယ္
လူ႕ဘဝ သက္ေတာင့္သက္သာျဖစ္ေစမည့္
အသုံးအေဆာင္ပစၥည္းေတြ တပ္ဆင္ထားရမယ္
အလင္းေရာင္နဲ႕ အပူအေအးမွ်တရမယ္....
လို႕
ဘယ္လိုပဲ ျပည့္စံုေနပေလ့ေစ
မိသားစုဆိုတာမရွိရင္ "အိမ္"မေခၚထိုက္ပါဘူးကြယ္….။


အခုေတာ့
ႏွစ္ေယာက္က လူ႕ဘဝကို အျပီးတိုင္ခြဲ
က်န္သုံးေယာက္က တစ္ေယာက္ တစ္ေနရာစီ
ေခြးကေလးနဲ႕ ေၾကာင္ကေလးေတြလဲ မရွိၾကေတာ့
အိမ္ကေလးလဲ အေဝးတစ္ေနရာမွာ ပ်က္စီး
မိသားစု ဆိုတာ
တန္ဘိုးမထားတတ္ခင္ ေပ်ာက္ဆုံးသြားတဲ့
ဘဝရဲ့အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုေပါ့….. ။

ဇန္နဝါရီ ၂၀၊ ၂၀၁၃

Friday, January 18, 2013

Burma's Parliament Watch, Part Five

(ျပည္သူ႕ေခတ္ ဂ်ာနယ္၊ အတြဲ ၃၊ အမွတ္ ၁၂၉၊ ဇန္နဝါရီ ၁၇၊ ၂၀၁၃၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၈၊ ၃၀)



ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကို အနီးၾကည့္ အေ၀းၾကည့္
ေအာင္ဒင္

အပိုင္း (၅) အတိုက္အခံ မရွိတဲ့ လႊတ္ေတာ္

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာ ေနာက္ထပ္ေျပာစရာရွိတာက အတိုက္အခံ မရွိေအာင္ ဖန္တီးထားတာပါ၊ တကယ္က ပါတီစံုအေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ လို႕ဆိုတဲ့ အတိုင္း ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေပါင္းစံုက ကိုယ္စားလွယ္ေပါင္းစံု ပါဝင္ယွဥ္ျပိဳင္ၾကျပီး လႊတ္ေတာ္ထဲကိုလဲ ႏိုင္ငံေရးပါတီေပါင္းစံုကို ကိုယ္စားျပဳျပီး ေရာက္ရွိလာၾကတာပါ၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွာ မတူညီတဲ့ ႏိုင္ငံေရးဝါဒေတြ၊ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ ရွိၾကျပီး သူတို႕ကိုယ္စားျပဳတဲ့ မဲဆနၵရွင္မ်ားရဲ့ အက်ိဳးစီးပြါးေဆာင္ရြက္ရာမွာလဲ သူတို႕ သက္ဆိုင္ရာ ပါတီ ရဲ့ မူဝါဒ၊ ရပ္တည္ခ်က္မ်ား၊ ကတိကဝတ္မ်ား အတိုင္း ေဆာင္ရြက္ၾကမွာပါ၊ ထုံးစံအတိုင္း လႊတ္ေတာ္မွာ ကိုယ္စားလွယ္အမ်ားစု ေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီ (Majority Party) က လႊတ္ေတာ္ရဲ့ ဦးေဆာင္မႈေနရာကို ရရွိမွာျဖစ္ေပမည့္ လူနည္းစုပါတီ (Minority Party) (သို႕မဟုတ္) လူနည္းစုပါတီမ်ား ရဲ့ အခန္းကဏၰကို ပစ္ပယ္လို႕မရပါ။ 

ႏိုင္ငံတကာ လႊတ္ေတာ္မ်ားမွာေတာ့ လူနည္းစုပါတီ (သို႕) ပါတီမ်ားဟာ အတိုက္အခံအင္အားစု (Opposition Force) ျဖစ္လာျပီး လႊတ္ေတာ္တြင္း လူမ်ားစုပါတီ ရဲ့ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ေဝဘန္ျပီး သူတို႕ သက္ဆိုင္ရာပါတီမ်ားရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္မ်ားကိုလဲ အခြင့္ရသလို တင္ျပ ေဖာ္ထုတ္ၾကပါတယ္၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအာဏာ၊ ဥပေဒျပဳအာဏာ၊ တရားစီရင္ေရးအာဏာ ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာသုံးရပ္ အၾကား အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းျပဳျပင္ဖို႕ (Check and Balance) လိုအပ္သလို ဥပေဒျပဳအဖြဲ႕အစည္းအတြင္းမွာလဲ လူမ်ားစုပါတီကို  ထိန္းေက်ာင္းျပဳျပင္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္၊တကယ္ေတာ့ အတိုက္အခံအင္အားစုဆိုတာ လူမ်ားစုပါတီ က ထင္ရာစိုင္းျပီး အာဏာအလြဲသုံးတဲ့ အဆင့္မေရာက္ေအာင္ လႊတ္ေတာ္တြင္း အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကပ္ထိန္းကြတ္မည့္ အင္အားစုျဖစ္တာမို႕ အင္မတန္လိုအပ္တာပါ၊ အဲဒီ လိုအပ္ခ်က္က ျမန္မာႏိုင္ငံ လႊတ္ေတာ္မွာေတာ့ ထူးဆန္းစြာ ေပ်ာက္ဆုံးေနပါတယ္၊

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္မွာ အဓိက ႏိုင္ငံေရးပါတီၾကီးႏွစ္ခု ျဖစ္တဲ့ ရီပါတ္ဘလီကန္ ပါတီ (Republican Party)  ႏွင့္ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ (Democratic Party) တို႕က လႊမ္းမိုးထားပါတယ္၊ ဒီေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲတခုအျပီး အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ နဲ႕ အထက္လႊတ္ေတာ္ကို ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ ရီပါတ္ဘလီကန္ ပါတီအမတ္မ်ား၊ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ အမတ္မ်ား နဲ႕ တသီးပုဂၢလအမတ္မ်ား ဆိုျပီး ေတြ႕ရမွာပါ၊ အခု ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာေရြးေကာက္ပြဲအျပီးမွာ ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာ ရီပါတ္ဘလီကန္ ပါတီက ၂၃၅ ေနရာနဲ႕ လူမ်ားစုပါတီ ျဖစ္ျပီး ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီက ၂၀၀ ေနရာနဲ႕ လူနည္းစုပါတီ ျဖစ္ပါတယ္၊ တသီးပုဂၢလအမတ္မရွိပါ၊ အထက္လႊတ္ေတာ္မွာေတာ့ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီက ၅၃ ေနရာနဲ႕ လူမ်ားစုပါတီ ျဖစ္ျပီး ရီပါတ္ဘလီကန္ ပါတီက ၄၃ ေနရာနဲ႕ လူနည္းစုပါတီ ျဖစ္ပါတယ္၊ တသီးပုဂၢလအမတ္ ၂ ေယာက္ရွိျပီး အဲဒီ ႏွစ္ေယာက္စလုံးက ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ နဲ႕လက္တြဲတာမို႕ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီက စုစုေပါင္း ၅၅ ေနရာ ရွိပါတယ္၊ ဘယ္ေလာက္ပဲ အမတ္အေရအတြက္ပိုသာသာ လူမ်ားစုပါတီ ဆိုျပီး ထင္ရာစိုင္းလို႕မရပါ၊ လူနည္းစုပါတီကို အႏိုင္က်င့္လို႕မရပါ၊ ဒီမိုကေရစီစနစ္ရဲ့ က်င့္စဥ္မ်ားအတိုင္း လူမ်ားစုပါတီက မဲခြဲရင္ အႏိုင္ရတတ္ေပမည့္ လူနည္းစုပါတီရဲ့ ဆနၵကိုလဲ အသိအမွတ္ျပဳ ေလးစားရပါတယ္၊ 

တခါတရံ လူနည္းစုပါတီက တင္သြင္းတဲ့ ဥပေဒမူၾကမ္းေတြကို လူမ်ားစုပါတီထဲက အမတ္ေတြကပါ ေထာက္ခံမဲ ေပးၾကလို႕ အႏိုင္ရတာရွိသလို လူမ်ားစုပါတီက တင္သြင္းတဲ့ ဥပေဒမူၾကမ္းျဖစ္ေပမည့္ လူမ်ားစုပါတီအမတ္အခ်ိဳ႕က လူနည္းစုပါတီအမတ္မ်ားနဲ႕ အတူကန္႕ကြက္မဲေပးၾကလို႕ အေရးနိမ့္ရတာလဲ ရွိပါတယ္၊ တခါတရံ ပါတီ ၾကီးႏွစ္ခုစလုံးက ေထာက္ခံတဲ့ ကိစၥျဖစ္လို႕ ႏွစ္ဖက္ပါတီ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ပူးတြဲတင္သြင္းတဲ့ ဥပေဒမူၾကမ္းကို ပါတီ ႏွစ္ခုစလုံးက တခဲနက္ ေထာက္ခံအတည္ျပဳၾကတာလဲ ရွိပါတယ္၊ ထင္ရွားတဲ့ ဥပမာကေတာ့ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ လႈပ္ရွားမႈၾကီးကို ေထာက္ခံတဲ့ ဥပေဒေတြ၊ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို အေမရိကန္ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္ရဲ့ အျမင့္ဆုံး ဂုဏ္ျပဳဆုတံဆိပ္ (Congressional Gold Medal) ခ်ီးျမႇင့္တဲ့ ဥပေဒ၊ စတာေတြပါပဲ၊

ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္ လူမ်ားစုေခါင္းေဆာင္ဟာ လူနည္းစုေခါင္းေဆာင္နဲ႕ ညွိႏိႈင္းျပီး ကြန္ဂရက္ ရဲ့ တစ္ႏွစ္တာ အလုပ္လုပ္ခ်ိန္ သတ္မွတ္ရပါတယ္၊ ေကာ္မီတီ မ်ားမွာပါဝင္မည့္ အဖြဲ႕ဝင္အေရအတြက္ကို သတ္မွတ္ၾကပါတယ္၊ လူမ်ားစုေခါင္းေဆာင္က ေကာ္မီတီ ဥကၠ႒ မ်ားကို တာဝန္ေပးခန္႕အပ္ျပီး လူနည္းစု ေခါင္းေဆာင္က လူနည္းစုပါတီကို ကိုယ္စားျပဳမည့္ ေခါင္းေဆာင္ကို ေရြးခ်ယ္ခန္႕အပ္ပါတယ္၊ ေကာ္မီတီ တိုင္းမွာ လူမ်ားစုပါတီ က အေရအတြက္မ်ားေပမည့္ လူနည္းစုပါတီ အမတ္မ်ားမွာလဲ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိပါတယ္၊ ေကာ္မီတီအစည္းအေဝးမ်ား၊ ၾကားနာပြဲမ်ား၊ ဥပေဒၾကမ္းမ်ား မဲခြဲတာ၊ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ားကို ေကာ္မီတီ ဥကၠ႒ က လူနည္းစုပါတီအမတ္မ်ားရဲ့ ေခါင္းေဆာင္ (Ranking Member) နဲ႕ တိုင္ပင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရပါတယ္၊  

အတိုက္အခံမ်ား (သို႕မဟုတ္) လူနည္းစုပါတီ ကို အထူးအခြင့္အေရးေပးထားတာက အထက္လႊတ္ေတာ္မွာပါ၊ အထက္လႊတ္ေတာ္ မွာ ဥပေဒၾကမ္းေတြကို မဲခြဲရာမွာ အဆင့္ႏွစ္ဆင့္ ရွိပါတယ္၊ ဥပေဒမူၾကမ္းေတြကို မဲခြဲတဲ့ အဆင့္မေရာက္ခင္ ႏွစ္ဖက္ပါတီက လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ား သက္ဆိုင္ရာ ဥပေဒမူၾကမ္းကို အျပန္အလွန္ျငင္းခံုေဆြးေႏြးၾက၊ ျဖည့္ဆြက္ၾက၊ ျပင္ဆင္ၾကပါတယ္၊ အဲဒီလို ေဆြးေႏြးျငင္းခံုႏိုင္ဖို႕ လံုေလာက္တဲ့အခ်ိန္ကာလကို လူမ်ားစုပါတီေခါင္းေဆာင္က လူနည္းစုပါတီေခါင္းေဆာင္ နဲ႕ ညွိႏိႈင္းသတ္မွတ္ရပါတယ္၊ အဲဒီမွာ အထက္လႊတ္ေတာ္ရဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ (Parliamentary Procedure) တခုျဖစ္တဲ့ Filibuster ဆိုတာက လူနည္းစုပါတီကို ဒီဥေဒမူ ၾကမ္းကို မဲခြဲတဲ့အဆင့္မေရာက္ေအာင္ ဟန္႕တားႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးေပးပါတယ္၊
Filibuster ဆိုတာက လူမ်ားစုပါတီဘက္က တင္ျပထားတဲ့ဥပေဒမူၾကမ္းကို ဆက္လက္ေဆြးေႏြးစရာမလိုေတာ့တဲ့ အေၾကာင္း (To end the debate) မဲခြဲဆုံးျဖတ္ဖို႕ လူနည္းစုေခါင္းေဆာင္က အဆိုျပဳတာပါ၊ အတိုက္အခံရဲ့ စိန္ေခၚမႈကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ဖို႕ လူမ်ားစုပါတီက အမတ္ ၁၀၀ ရွိတဲ့အထက္လႊတ္ေတာ္မွာ “ေဆြးေႏြးမႈမ်ားအဆုံးသတ္ေရးအဆိုကို ကန္႕ကြက္ျပီး ဆက္လက္ေဆြးေႏြးျပီး မဲခြဲဖို႕သေဘာတူတဲ့” အနည္းဆုံးေထာက္ခံမဲ ၆၀ လိုအပ္ပါတယ္၊ ဒီအဆင့္ကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ဖို႕ လိုအပ္တဲ့ မဲ ၆၀ မျပည့္မခ်င္း လူမ်ားစုပါတီအမတ္မ်ားဟာ သူတို႕ အတည္ျပဳခ်င္တဲ့ ဥပေဒမူၾကမ္းကို လူမ်ားစုမဲနဲ႕ မဲခြဲဆုံးျဖတ္အတည္ျပဳႏိုင္တဲ့ အဆင့္ကို မေရာက္ေတာ့ပါဘူး၊ Filibuster ဟာ အေမရိကန္ပါတီ ၾကီး ႏွစ္ခုစလုံးက အတိုက္အခံေနရာေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ တလွည့္စီအသုံးခ်ၾကတဲ့ လႊတ္ေတာ္ေရးရာ လက္နက္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္၊ ဒီေတာ့ အခု ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီက အထက္လႊတ္ေတာ္မွာ ၅၅ မဲ ရွိေပမည့္ ရီပါတ္ဘလီကန္ပါတီဘက္က အနည္းဆုံး ၅ မဲမွမရရင္ မဲ ၆၀ မျပည့္လို႕ Filibuster ကို မေက်ာ္လႊားႏိုင္ပဲသူတို႕ တင္ခ်င္တဲ့ ဥပေဒ ကို မဲခြဲလို႕မရႏိုင္ပါ၊ ဒီအဆင့္ကို ျဖတ္သန္းႏိုင္မွ မဲခြဲတဲ့အဆင့္ကို ေရာက္ျပီး အဲဒီမွာေတာ့ Simple Majority လို႕ေခၚတဲ့ ၅၁ မဲ ရရင္ ဥပေဒကို အတည္ျပဳႏိုင္ပါတယ္၊ Filibuster က လူမ်ားစုပါတီက လူနည္းစုပါတီအေပၚ တရားလြန္အႏိုင္က်င့္လို႕မရေအာင္ ဖန္တီးထားတာပါ၊ အထက္လႊတ္ေတာ္မွာပဲ ရွိပါတယ္၊ ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာ မရွိပါ၊

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ လႊတ္ေတာ္မွာေတာ့ အတိုက္အခံရဲ့ အခန္းကဏၰလုံးဝမေတြ႕ရပါ၊ လႊတ္ေတာ္ရဲ့ အာဏာအရပ္ရပ္ဟာ ဥကၠ႒ ႏွစ္ေယာက္ရဲ့ လက္ထဲမွာပဲ ရွိျပီး အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ (သို႕) လူနည္းစုပါတီေခါင္းေဆာင္ေနရာကို လုံးဝ ဖန္တီးမထားပါ၊ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ နဲ႕ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲရလာဒ္မ်ားအရ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္စလုံးမွာ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီက ၅၅%  ရထားျပီး အျခားပါတီမ်ားအားလုံးေပါင္းရင္ ၂၀% ေလာက္ရထားပါတယ္၊ တပ္မေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ၂၅% ေနရာယူထားပါတယ္၊ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီ က Super Majority လို႕ေခၚတဲ့ အျပတ္အသတ္အားေကာင္းေနတာမို႕ ေကာ္မီတီ ဥကၠ႒ အားလုံးနီးပါးနဲ႕  ေကာ္မီတီဝင္အမ်ားစုက ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီ ကပဲျဖစ္တာ အံ့ဩစရာ မဟုတ္ေပမည့္ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္္ရပ္လုံးမွာေရာ၊ ေကာ္မီတီ မ်ားအားလုံးမွာပါ လူမ်ားစုပါတီ က ထင္ရာမစိုင္းေအာင္၊ အာဏာအလြဲသုံးစားမလုပ္ေအာင္ ထိန္းညွိေပးရမည့္ အတိုက္အခံရဲ့ အခန္းကဏၰလုံးဝ မရွိပဲ လႊတ္ေတာ္တြင္းပါတီမ်ားအားလုံးဟာ အာဏာရပါတီ နဲ႕ သူ႕ရဲ့ မဟာမိတ္မ်ားျဖစ္ေနတာ ဝမ္းနည္းစြာ ေတြ႕ရွိရပါတယ္၊

တကယ္ေတာ့လဲ အတိုက္အခံရဲ့ အခန္းကဏၰဆိုတာ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ ျပ႒န္းထားမွ၊ လူမ်ားစုပါတီက အသိအမွတ္ျပဳမွ မဟုတ္ပါ၊ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အေတာ္အတန္အားေကာင္းမွ မဟုတ္ပါ၊ လူနည္းစုေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့ပါတီေတြ စုေပါင္းျပီး အတိုက္အခံေနရာကို ေက်ေက်နပ္နပ္ယူျပီး လူမ်ားစုပါတီကို ေစာင့္ၾကည့္ေဝဘန္ရင္ျဖင့္ လႊတ္ေတာ္ဟာ က်န္းမာသန္စြမ္းတဲ့ ဥပေဒျပဳအဖြဲ႕အစည္းျဖစ္လာမွာပါ၊ ဒီေနရာမွာ စကၤာပူ ႏိုင္ငံက အတိုက္အခံအမတ္မ်ားကို ဥပမာျပခ်င္ပါတယ္၊ စကၤာပူ ႏိုင္ငံမွာ ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္ တစ္ရပ္ပဲ ရွိပါတယ္၊ အဲဒီလႊတ္ေတာ္မွာ အေရြးခ်ယ္ခံ အမတ္ ၈၇ ေယာက္နဲ႕ ခန္႕အပ္တဲ့အမတ္ ၁၂ေယာက္ စုစုေပါင္း ၉၉ ေယာက္ရွိျပီး ျပည္သူ႕လႈပ္ရွားမႈပါတီ (People’s Action Party) ကပဲ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လႊတ္ေတာ္ရဲ့ ၉၀% ကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာပါ၊ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ လက္ရွိအာဏာရ  ျပည္သူ႕လႈပ္ရွားမႈပါတီ က ၈၁ ေယာက္ေရြးခ်ယ္ခံရျပီး အလုပ္သမားပါတီ (Workers’ Party) က ၈ ေနရာနဲ႕ စကာၤပူျပည္သူ႕ပါတီ (Singapore Peoples’ Party) က တစ္ေနရာ ေရြးခ်ယ္ခံရပါတယ္၊ အလုပ္သမားပါတီ နဲ႕စကာၤပူျပည္သူ႕ပါတီေပါင္းျပီး အမတ္ေနရာ ၉ ေနရာ (လႊတ္ေတာ္တစ္ခုလုံးရဲ့ ၉% မွ်) နဲ႕ အတိုက္အခံအလုပ္ကို ေက်ေက်နပ္နပ္ တာဝန္ေက်ေက်ေဆာင္ရြက္ၾကပါတယ္၊ သူတို႕ရဲ့ ပါးစပ္ေတြကိုပိတ္ဖို႕ အာဏာရပါတီက ကမ္းလွမ္းတဲ့ ရာထူးမ်ား၊ အခြင့္အေရးမ်ားကို လက္မခံၾကပါ၊ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အင္အားဘယ္ေလာက္နည္းနည္း စကၤာပူ အတိုက္အခံအမတ္ေတြဟာ သူတို႕ကိုယ္စားျပဳတဲ့ပါတီ၊ သူတို႕ကိုယ္စားျပဳတဲ့ မဲဆနၵရွင္မ်ား ကိုယ္စား အာဏာရပါတီ နဲ႕ အာဏာရအစိုးရရဲ့ မွားယြင္းမႈ၊ လြဲေခ်ာ္မႈ၊ မတရားမႈေတြကို ေဝဘန္ကန္႕ကြက္ေနၾကတာ အင္မတန္ေလးစားစရာ ေကာင္းလွပါတယ္၊

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႕စည္းပံုမွာလဲ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္မွာ အတိုက္အခံပါတီ ရဲ့ အခန္းကဏၰအျပင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားရဲ့ အခန္းကဏၰကို ထည့္သြင္းျပ႒န္းထားတာ မေတြ႕ရပါ၊ အေတြ႕အၾကံုေတြကို အေျချပဳျပီး ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္က ဥပေဒမ်ား ထပ္မံျပ႒န္းျပီး လႊတ္ေတာ္ကို အမွန္တကယ္ လူထုကို ကိုယ္စားျပဳေအာင္၊ လူနည္းစုရဲ့ အခြင့္အေရးကို ေလးစားရာေရာက္ေအာင္၊ လူမ်ားစုပါတီက အာဏာအလြဲသုံးစားမလုပ္ႏိုင္ေအာင္ ျပဳျပင္ဖန္တီးၾကတာပါ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံလႊတ္ေတာ္မွာလဲ လာမည့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ ျပင္သင့္တာေတြကို ဥပေဒျပ႒န္းျပင္ဆင္ႏိုင္ၾကမယ္ ဆိုရင္ သိပ္ေကာင္းမွာပါ၊

ေရွ႕လာမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲလိုပဲ သန္႕ရွင္းမွ်တမယ္ ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ တစ္ခုတည္းက အျပတ္အသတ္အႏိုင္ရတာမ်ိဳး (Landslide Victory) မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါ၊ ဒီမိုကေရစီ စံနစ္ ၾကံ့ခိုင္သန္စြမ္းလာတာနဲ႕အမွ် အားေကာင္းတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ ပိုမိုမ်ားျပားလာျပီး ျပည္သူလူထုကလဲ အေတြ႕အၾကံုရင့္ၾကက္မႈနဲ႕အတူ မွန္ကန္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ေရြးခ်ယ္ႏိုင္ၾကမွာပါ၊ အဲဒီအခါမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီ အမ်ားအျပားဟာ လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္စလုံးမွာ အေတာ္အသင့္အားေကာင္းတဲ့ အေရအတြက္နဲ႕ ကိုယ္စားျပဳပါဝင္ႏိုင္ၾကမွာပါ၊ ဒီေန႕ လူမ်ားစုပါတီဟာ ေနာက္တခ်ိန္မွာ လူနည္းစုပါတီ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္၊ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို ျဖတ္သန္းရင္း လူမ်ားစုပါတီ ျဖစ္လိုက္၊ လူနည္းစုပါတီ ျဖစ္လိုက္နဲ႕ ျပည္သူလူထုရဲ့ အဆုံးအျဖတ္ကို ခံယူျပီး ျပည္သူ နဲ႕ ႏိုင္ငံကို အက်ိဳးျပဳၾကရမွာပါ၊ အခုကစလို႕ လႊတ္ေတာ္မွာ အင္မတန္အေရးၾကီးတဲ့ အတိုက္အခံပါတီ ရဲ့ အခန္းကဏၰ၊ လူနည္းစုပါတီမ်ားရဲ့ အခြင့္အေရးကို သတ္မွတ္ ျပ႒န္းႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ဥပေဒျပဳယနၱရားၾကီးဟာ ပိုျပီးက်န္းမာလာမွာပါ၊

ေလးစားစြာ၊
ေအာင္ဒင္
ဒီဇင္ဘာ ၉၊ ၂၀၁၂