မိတ္ေဆြမ်ားသို႔ အလြမ္းမွတ္တမ္း
ေအာင္ဒင္
(၃) စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈအေၾကာင္း
ၾသဂတ္စ္ ၁၊ ၂ဝဝ၆။
ေမရီလန္းျပည္နယ္၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု
၁။ မိတ္ေဆြတုိ႔ေရ
အခုစာေရးေနတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ အေမရိကန္ သမၼတ အိမ္ျဖဴေတာ္ကေန ေၾကျငာခ်က္တခု ထုတ္ျပန္တာကို ၾကားလုိက္ရတယ္။ ဇူလုိင္လ(၁၁) ရက္နဲ႔ ဇူလုိင္လ (၂၆) ရက္ေတြမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ေအာက္လႊတ္ေတာ္နဲ႔ အထက္လႊတ္ေတာ္ အသီးသီးက တခဲနက္ေထာက္ခံအတည္ျပဳခဲ့ၾကတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက နအဖ စစ္အုပ္စု အေပၚ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔ ဒဏ္ခက္မႈကို ေနာက္ထပ္ သက္တမ္း၃ႏွစ္တုိးေရး ဥပေဒမူၾကမ္းကို သမၼတ ဘြတ္ရွ္(Bush့) က လက္မွတ္ေရးထုိးအတည္ျပဳလုိက္တဲ့အေၾကာင္းသတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ပါပဲ ့ ့ ့ ။
၂ဝဝ၃ခုႏွစ္မွာ နအဖစစ္အုပ္စုရဲ႔ ဒီပဲယင္းလုပ္ႀကံမႈႀကီးကို တုန္႔ျပန္ဒဏ္ခက္တဲ့အေနနဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ကြန္ဂယက္လႊတ္ေတာ္ကေန ခ်မွတ္အေရးယူထားတဲ့ ျမန္မာစစ္အုပ္စုအေပၚ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈဟာ ၂ဝဝ၉ခုႏွစ္အထိ ဆက္လက္တည္ရွိေနဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။
မိတ္ေဆြတုိ႔ေရ
အဲ့ဒီေန႔၊ ဇူလုိင္လ (၂၆) ရက္ေန႔က အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ အထက္လႊတ္ေတာ္ စည္းေဝးခန္းမႀကီးထဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ပက္သက္တဲ့ ဥပေဒမူၾကမ္းကုိ မဲခြဲဆံုးျဖတ္ၾကမယ္ဆိုတာ ႀကိဳတင္သိထားခဲ့ပါတယ္။ မနက္ ၉းဝဝ နာရီကစၿပီး အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ႀကီးေတြဟာ ကမBာအေရး၊ အေမရိကန္ျပည္သူမ်ားရဲ႔အေရးကိစၥေတြကို ေလးေလးနက္နက္၊ ျပင္းျပင္းထန္ထန္၊ ေဝဖန္ေဆြးေႏြးၾက၊ ျငင္းခံုၾက၊ ကန္႔ကြက္ၾကနဲ႔ ဥပေဒမူၾကမ္းေတြကုိ မဲခဲြဆံုးျဖတ္ေနၾကတာပါ။
ခင္ဗ်ားတုိ႔သိၾကတဲ့အတုိင္းအေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႔ ႏိုင္ငံေရးေလာကကို ရီပတ္ဘလီကန္ပါတီ နဲ႔ ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ ဆုိတဲ့ ႏုိင္ငံေရးပါတီႀကီး ၂ခုက လႊမ္းမုိးထားၾကတာပါ။ ေအာက္လႊတ္ေတာ္, အထက္လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္ေပါင္းကို ကြန္ဂရက္ လုိ႔ေခၚၿပီး ဥပေဒျပဳအာဏာကို ကိုင္တြယ္ထားတာပါ။ ဥပေဒမူၾကမ္းတရပ္ကို ေအာက္လႊတ္ေတာ္၊ အထက္လႊတ္ေတာ္ ၂ရပ္စလံုးက အတည္ျပဳေထာက္ခံမွ သမၼတဆီကုိ ေရာက္ရွိမွာျဖစ္ၿပီး သမၼတက သေဘာမတူရင္ ဗီတုိပါဝါနဲ႔ ပယ္ခ်ခြင့္ရွိပါတယ္။ သမၼတက သေဘာတူလုိ႔ လက္မွတ္ေရးထုိးၿပီဆုိမွ ဥပေဒဟာ စတင္အသက္ဝင္တာပါ။
အဓိက ႏုိင္ငံေရးပါတီႀကီး၂ခုက လႊတ္ေတာ္၂ရပ္စလံုးမွာ အားၿပိဳင္ေနၾကၿပီး မတူညီမႈေတြ၊ သေဘာထားကဲြလြဲမႈေတြကလည္း မ်ားလွပါတယ္။ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးဥပေဒကို အသစ္ျပန္လည္ေရးဆဲြဖုိ႔၊ ေရြးေကာက္ပဲြ လွဴဒါန္းေငြမ်ားကို ကန္႔သတ္ဖုိ႔၊ အီရတ္စစ္ပဲြနဲ႔ အေရွ႔အလယ္ပုိင္းေဒသျပႆနာ၊ ဟာရီကိန္းမုန္တုိင္း ကက္ထရီနာေၾကာင့္ ပ်က္ဆီးခဲ့ရတဲ့ ေဒသေတြျပန္လည္ထူေထာင္ဖုိ႔၊ နယ္စပ္ေဒသလံုၿခံဳေရးနဲ႔ အေမရိကန္ႏုိင္ငံတြင္း တရားမဝင္ေနထုိင္သူမ်ားအားအေရးယူေရး ့ ့ ့ စသျဖင့္ အေရးကိစၥေပါင္းမ်ားစြာမွာ ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီနဲ႔ ရီပတ္ဘလီကင္ပါတီအမတ္မ်ားအၾကားသေဘာထားကဲြလြဲမႈေတြႀကီးမားလွတာေၾကာင့္ ဥပေဒအျဖစ္ အတည္ျပဳႏုိင္ေရးေႏွာင္ေႏွးၾကန္႔ၾကာလွပါတယ္ ့ ့ ့။
ဒါေပမယ့္လည္း ဒီပါတီႀကီး၂ခုစလံုးရဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံေရးအေပၚသေဘာထားမွာေတာ့ ကဲြျပားျခားနားမႈမရွိပါဘူး။ ပါတီႀကီး ၂ခုစလံုးကျမန္မာစစ္အာဏာရွင္ေတြကုိ ဆန္႔က်င္တယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရးလႈပ္ရွားမႈႀကီးကို ေထာက္ခံတယ္။ အင္မတန္ ၾကမ္းၾကဳတ္ရက္စက္တဲ့ ျမန္မာ စစ္အာဏာရွင္ ေတြကုိ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈအပါအဝင္ ဖိအားေပးမႈေတြနဲ႔ အေရးယူရမယ္လုိ႔ လက္ခံယံုၾကည္တယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သိသာထင္ရွားတဲ့၊ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္လုိ႔မရေတာ့တဲ့ ဒီမိုကေရစီေရးတိုးတက္မႈေတြမရွိမခ်င္း စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈနဲ႔ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈေတြကို ဆက္လက္ထားရွိဖုိ႔လည္း သူတုိ႔သေဘာတူၾကတယ္ ့ ့ ့။
ဒါေၾကာင့္လည္း ေန႔လည္ ၁၂းဝဝနာရီအခ်ိန္မွာ ရီပက္ဘလီကင္ပါတီရဲ႔ ဒုတိယေခါင္းေဆာင္ျဖစ္တဲ့ ဆီနိတ္တာ မစ္ခ်္မက္ေကာ့နယ္လ္ က ၂ဝဝ၃ခုႏွစ္က ျမန္မာစစ္အုပ္စုကုိ အေရးယူထားတဲ့ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈဟာ ၂ဝဝ၆ခုႏွစ္မွာ သက္တမ္းကုန္မွာျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွာလည္း ႏုိင္ငံေရးတုိးတတ္ေျပာင္းလဲမႈေတြလံုးဝမေတြ႔ရေသးတဲ့အတြက္၊ ဒီစီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈကို ၂ဝဝ၉ခုႏွစ္အထိ ေနာက္ထပ္ သက္တမ္း၃ႏွစ္တုိးဖုိ႔အဆုိျပဳတဲ့အခါ၊ ရီပက္ဘလီကင္ပါတီရဲ႔ ထင္ရွားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ တဦးျဖစ္တဲ့ ဆီနိတ္တာ ဂြၽန္မက္ကိန္း၊ ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီရဲ႔ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ ဆီနိတ္တာ မက္စ္ေဘာကပ္စ္ နဲ႔ ဟယ္ရီရိဒ္ တုိ႔က ခ်က္ခ်င္းေထာက္ခံၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ ပါတီႀကီး ၂ရပ္စလံုးက အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္မ်ား အားလံုးက ဒီအဆုိျပဳခ်က္ကို တခဲနက္ေထာက္ခံေၾကာင္းအသံနဲ႔ မဲေပးအတည္ျပဳလုိက္ၾကတယ္။
ဇူလုိင္လ (၁၁)ရက္ေန႔ကလည္း ေအာက္လႊတ္ေတာ္စည္းေဝးခန္းမမွာ လႊတ္ေတာ္အမတ္ႀကီး တြမ္လန္းတုိစ့္ က တင္သြင္းတဲ့ အလားတူအဆုိျပဳခ်က္ကုိ ပါတီႀကီး ၂ရပ္စလံုးက ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက တခဲနက္ေထာက္ခံအတည္ျပဳခဲ့ၿပီးပါၿပီ ့ ့ ့ ။
အဲ့ဒီလုိ အထက္လႊတ္ေတာ္၊ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ၂ရပ္စလံုးက ေထာက္ခံအတည္ျပဳထားတဲ့ ဥပေဒမူၾကမ္းကို ဒီကေန႔ သမၼတ ဘြတ္ရွ္က လက္မွတ္ေရးထုိးအတည္ျပဳလုိက္ျခင္းျဖင့္ ဒီဥပေဒဟာ စတင္အသက္ဝင္ခဲ့ပါၿပီ။ နအဖစစ္အုပ္စုအေပၚအေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႔ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈဟာ ၂ဝဝ၉ခုႏွစ္အထိ ဆက္လက္ တည္ရွိေနပါလိမ့္မယ္။
၂။
မိတ္ေဆြတုိ႔ေရ ့ ့ ့
အခုလုိအေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႔ နအဖစစ္အုပ္စု အေပၚအေရးယူမႈေတြဟာ ဒါဆုိ ၂ဝဝ၉ခုႏွစ္အထိ မေျပာင္းမလဲ တည္ရွိေနမွာလား။ မဟုတ္ပါဘူး။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွာ ေျပာင္းလဲတုိးတက္မႈေတြရွိလာၿပီဆုိရင္ အဲ့ဒီအေျပာင္းအလဲ ေတြနဲ႔လုိက္ေလ်ာညီေထြတုန္႔ျပန္ဖုိ႔၊ အျပဳသေဘာတံု႔ျပန္ဖုိ႔ျပင္ဆင္ထားတာေတြရွိပါတယ္ ့ ့ ့ ။
ဒီစီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈကို ကြန္ဂယက္လႊတ္ေတာ္က တႏွစ္တခါျပန္လည္သံုးသပ္ၾကမွာပါ။ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနရဲ႔ အစီရင္ခံတင္ျပခ်က္နဲ႔ ျမန္မာဒီမုိကေရစီေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားရဲ႔တင္ျပခ်က္ေတြကို ကြန္ဂယက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက ေလ့လာသံုးသပ္ၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ သိသာထင္ရွားတဲ့ တုိးတက္ေျပာင္းလဲမႈေတြရွိၿပီဆုိရင္ျဖင့္ ဒီအေရးယူမႈေတြကို ဝမ္းသာအားရ ရုတ္သိမ္းေပးၾကမွာပါ။
ၾကားကာလထဲမွာလည္း ကြန္ဂယက္လႊတ္ေတာ္ကေန သမၼတကို လုိအပ္သလုိအေရးယူေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ အာဏာအပ္ႏွင္းထားပါတယ္၊ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနရဲ႔တင္ျပမႈနဲ႔ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီလႈပ္ရွားမႈရဲ႔ ေမတၱာရပ္ခံခ်က္ေတြကို သံုးသပ္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွာ ဒီမုိကေရစီေရးရာတုိးတက္ျဖစ္ထြန္းမႈေတြရွိေနၿပီလုိ႔ သမၼတက လက္ခံယံုၾကည္ရင္ ဒီအေရးယူမႈေတြကို တဆင့္စီျဖစ္ေစ၊ အားလံုးကို ျဖစ္ေစ သမၼတအာဏာနဲ႔ ရုပ္သိမ္းေပးႏုိင္ပါတယ္ ့ ့ ့ ။
ဒီေတာ့ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈထဲမွာ ဘာအေရးယူမႈေတြပါသလဲလုိ႔ သိခ်င္မွာပါပဲ။ ၂ဝဝ၃ခုနွစ္ဇူလုိင္လမွာ ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးနဲ႔ ဒီမုိကေရစီေရးဥပေဒမွာ အေရးယူမႈ ၄ မ်ိဳးရွိပါတယ္။ အဲ့ဒါေတြကေတာ့
(၁) ျမန္မာႏုိင္ငံကလာတဲ့ သြင္းကုန္ပစၥည္းေတြကုိ အေမရိကန္ႏုိင္ငံတြင္းဝင္ေရာက္ခြင့္မျပဳတဲ့ အေရးယူမႈ
(၂) အေမရိကန္ႏုိင္ငံသားေတြ၊ အေမရိကန္ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြကို နအဖစစ္အုပ္စုရဲ႔ ဘဏ္လုပ္ငန္းမ်ားနဲ႔ ပက္သက္ ံျခင္းမျပဳဖုိ႔၊ ပိတ္ပင္ထားျဖစ္ခ်က္
(၃) အေမရိကန္ႏုိင္ငံတြင္းမွာေရာက္ရွိေနတဲ့ နအဖစစ္အုပ္စုနဲ႔ အေပါင္းအပါမ်ားပိုင္ဆုိင္တဲ့ ပစၥည္းေတြ၊ ေငြစာရင္းေတြကို အေမရိကန္အစိုးရရဲ႔ ခ်ဳပ္ကိုင္မႈေအာက္မွာထားဖို႔နဲ႔
(၄)ဲ့ ၁၉၉၇ခုႏွစ္ကတည္းကခ်မွတ္ထားတဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသို႔ျပည္ဝင္ခြင့္မျပဳေရးကန္႔သတ္ခ်က္မွာ နအဖအဖြဲ႔ဝင္ေတြနဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႔ မိသားစုဝင္ေတြအျပင္ စစ္တပ္က ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ရာထူးနဲ႔ အထက္ရွိသူမ်ားနဲ႔ မိသးစုဝင္မ်ား၊ နအဖပုိင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားမွ မန္ေနဂ်ာနဲ႔ ၫြန္ၾကားေရးမွဴးရာထူးနဲ႔ အထက္ရွိသူမ်ားနဲ႔ မိသားစုဝင္မ်ား၊ ႀကံ့ဖြံ႔အဖြဲ႔ဝင္မ်ား၊ နအဖစစ္အုပ္စုနဲ႔ ပူးေပါင္းအက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေနတဲ့ စီးပြားေရးသမားမ်ားကုိ တုိးခ်ဲ႔ပိတ္ပင္မႈ ့ ့ ့ စတဲ့ အေရးယူမႈေတြပါဝင္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ၁၉၉၇ခုႏွစ္ကတည္းက ခ်မွတ္ထားတဲ့ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသားမ်ား ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း ရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံမႈမျပဳရန္ ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္ခ်က္၊ ျမန္မာ့စစ္အုပ္စုအားလက္နက္နဲ႔ စစ္ဖက္ပစၥည္းမ်ား ေရာင္းခ်ျခင္းမျပဳရန္ ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္ခ်က္နဲ႔ ႏုိင္ငံတကာေငြေၾကးအဖဲြ႔အစည္းမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ ႏုိင္ငံတကာေငြေၾကးရန္ပံုေငြအဖဲြ႔၊ ကမBာ့ဘဏ္၊ အာရွဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဘဏ္ေတြကေန ျမန္မာနအဖစစ္အုပ္စုကို ေငြေၾကးေခ်းငွားျခင္း၊ ေထာက္ပံ့ျခင္းမျပဳေရး ပိတ္ပင္ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြကိုလည္း ဆက္လက္ၿပီးထားရွိဖုိ႔ အတည္ျပဳထားပါတယ္။
၃။
မိတ္ေဆြတုိ႔ေရ ့ ့
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႔ နအဖစစ္အုပ္စုအေပၚစီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈနဲ႔ ဒဏ္ခတ္အေရးယူတာကို အေကာင္းျမင္ ႀကိဳဆုိသူေတြရွိၾကသလုိ ျပစ္တင္ေဝဖန္သူေတြလည္းရွိၾကတယ္။ အခုလုိအေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက နအဖစစ္အုပ္စုကို စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈေတြနဲ႔ အေရးယူဒဏ္ခတ္ေအာင္ စည္းရံုးလႈံ႔ေဆာ္မႈထဲ ပါဝင္သူတေယာက္အေနနဲ႔မိတ္ေဆြတုိ႔ကို ရွင္းျပခ်င္ပါတယ္ ့ ့ ့ ။
မိတ္ေဆြတုိ႔ေရ ့ ့ ့
တခ်ိဳ႔က ေမးခြန္းထုတ္ၾကတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႔ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈေအာက္မွာ နအဖစစ္အုပ္စုျပဳက်မသြားပါလား ့ ့ ့တဲ့ ့ ့ ။
မွန္ပါတယ္။ ဒီစီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈတခုတည္းနဲ႔ နအဖစစ္အုပ္စု ျပဳတ္က်သြားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈရဲ႔အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္က နအဖစစ္အုပ္စုရဲ႔ ေငြဝင္လမ္းေၾကာင္းတခိ်ဳ႔ကို ပိတ္ဆုိ႔ပစ္ျခင္းအားျဖင့္ နအဖစစ္အုပ္စုမွာ စီးပြားေရးအရခ်ိဳ႔တဲ့လာမယ္။ လူသတ္ယႏၱရားႀကီးကုိ လက္နက္တပ္ဆင္ႏိုင္စြမ္း ေလွ်ာ့နည္းလာမယ္။ အဲ့ဒီလုိ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရး အားအင္ခ်ိနဲ႔မႈေတြေၾကာင့္ ေနာက္ဆံုးနအဖစစ္အုပ္စုဟာ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္က ေတာင္းဆုိထားတဲ့ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးလမ္းေၾကာင္းေပၚကို ေရာက္ရွိလာဖုိ႔ပဲ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
တခ်ိဳ႔ကလည္း ေဝဖန္ၾကတယ္။ အေမရိကန္ရဲ႔ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိမႈက နအဖစစ္အုပ္စုကို မထိခုိက္ပဲ သာမာန္ျပည္သူေတြကိုပဲ ထိခုိက္နစ္နာသတဲ့ ့ ့ ့ ။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႔ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈေၾကာင့္နအဖစစ္အုပ္စုဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို ကုန္ပစၥည္းတင္ပို႔မႈကေန ႏွစ္စဥ္ရေနက်ေဒၚလာသန္းေလးရာေက်ာ္ကုိ ဆံုးရႈံးေနရတာပါ။ ဒီစီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈသာမရွိရင္နအဖရဲ႔ စစ္အသံုးစားရိတ္မွာ ႏွစ္စဥ္ေဒၚလာသန္းေလးရာေက်ာ္တုိးျမင့္ရရွိၿပီး၊ တုိက္ေလယာဥ္ပ်ံေတြ၊ တင့္ကားေတြ၊ အေျမာက္ေသနတ္ေတြ၊ စစ္သေဘၤာေတြ ဝယ္ယူၿပီး သူ႔ရဲ႔ စစ္တပ္ႀကီးကို အင္အားျဖည့္ႏုိင္မွာပါ။ သူ႔ရဲ႔ေထာက္လွမ္းေရးယႏၱရားကိုလည္း အဆင့္ျမင့္နည္း ပညာေတြ ဝယ္ယူ တပ္ဆင္ႏုိင္မွာျဖစ္ၿပီး ျပည္တြင္းဒီမုိကေရစီေရးလႈပ္ရွားသူေတြကုိ ပုိၿပီးႏွိပ္ကြပ္ႏုိင္မွာပါ။ ဒီပိုက္ဆံေတြနဲ႔ နအဖစစ္အုပ္စုက အက်ဥ္းေထာင္ေတြကို တည္ေဆာက္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ဒီထက္မ်ားမ်ား အက်ဥ္းခ်ႏုိင္မွာပါ ့ ့ ။ ဒီဝင္ေငြေတြကို ပိတ္ဆုိ႔တားျမစ္လုိက္တဲ့အတြက္ နအဖစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားအတြင္း ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားရွာႏုိင္တဲ့ အခြင့္အလမ္းေတြက်ဥ္းေျမာင္းသြားတာေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြအခ်င္းခ်င္းပဌိပကၡေတြ၊ အတြင္းတုိက္ပဲြေတြျဖစ္ၿပီး ေသြးကဲြေနၾကတာလည္း အထင္အရွားပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႔ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈဟာနအဖကို မထိခုိက္ဘူးဆိုတဲ့ ေဝဖန္ခ်က္ ကို က်ေနာ္တုိ႔လက္မခံႏုိင္ၾကပါဘူး ့ ့ ့
လူထုရဲ႔အေထြေတြၾကပ္တည္းမႈနဲ႔စီးပြားေရးခြၽတ္ခ်ံဳက်မႈေတြဟာလည္းနအဖစစ္အုပ္စုရဲ႔ မတရားအုပ္စုိးမႈ၊ စီမံခန္႔ခဲြမႈညံ့ဖ်င္းမႈ၊ ကိုယ္က်ိဳးရွာအလဲြသံုးစားလုပ္မႈေတြနဲ႔ တရားဥပေဒကင္းမဲ့မႈေၾကာင့္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈေၾကာင့္လုိ႔အျပစ္ပံုခ်တာ သဘာဝက်လွပါဘူး ့ ့ ့ ၂ဝဝ၃ခုနွစ္ကခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႔ ၃ႏွစ္သက္တမ္းရွိေသးတဲ့ အေရးယူမႈဟာ နအဖစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြနဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႔အေပါင္းအပါေတြကိုသာ ျပစ္ဒဏ္ခတ္တာပါ။ ျမန္မာျပည္သူေတြကို ထိခုိက္နစ္နာေစဖုိ႔မရည္ရြယ္ပါဘူး။
ျမန္မာျပည္သူေတြခံစားေနရတဲ့ဆင္းရဲဒုကၡေတြကလည္း ခုမွခ်က္ခ်င္းျဖစ္ေပၚလာတာမဟုတ္ပါဘူး။ ဦးေနဝင္းရဲ႔ မဆလ အစုိးရလက္ထက္ ၁၉၈၇ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ကမBာ့အဆင္းရဲဆံုးႏုိင္ငံတႏုိင္ငံျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္း နဝတ၊ နအဖ စစ္အုပ္စုလက္ထက္မွာ ပုိၿပီးဆုိးဝါးလာခဲ့တာပါ။ ရီစရာလည္းေကာင္း၊ ရင္နာစရာလည္းေကာင္း၊ စိတ္ပ်က္စရာလည္းေကာင္းတဲ့ထင္ရွားမႈတခုကေတာ့ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ ျပည္သူလူထုႀကီးက စီးပြားေရးၾကပ္တည္းမႈ၊ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈေတြကို ခါးခါးသီးသီးခံစားေနၾကရခ်ိန္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရူးႀကီးသန္းေရႊနဲ႔ သူ႔ရဲ႔ မိသားစု၊ တပည့္တပန္းနဲ႔၊ အေပါင္းအပါေတြက ကမBာ့အခ်မ္းသားဆံုး ပုဂၢိဳလ္ႀကီးေတြျဖစ္ေနၾကတာပါပဲ ့ ့ ့ နအဖစစ္အုပ္စုရဲ႔မတရားသျဖင့္အုပ္စုိးမႈ တည္ရွိေနသ၍ ႏုိင္ငံတကာရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံမႈေတြ၊ ျပည္ပကုန္သြယ္မႈေတြဟာ သာမာန္ျပည္သူလူထုကို အက်ိဳးမျဖစ္ေစပဲ နအဖစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ၊ သူတုိ႔မိသားစုဝင္ေတြ၊ သူတုိ႔နဲ႔ အက်ိဳးစီးပြားရွာေနတဲ့ ဘိန္းဘုရင္ေတြ၊ ေခတ္ပ်က္သူေဌး ေတြရဲ႔ အက်ိဳးစီးပြားေတြပဲတုိးပြားလာမွာပါ ့ ့ ့
တခ်ိဳ႔ကလည္း ေျပာၾကတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက သူရဲ႔ အက်ိဳးစီးပြားမယ္မယ္ရရမရွိတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအေရး ကိစၥမွာ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈတခုတည္းကိုပဲကိုင္တြယ္ၿပီး ဝတၱရားေက်ေဆာင္ရြက္ေနတာပါ ့့ ့ ့တဲ့။
ဒါလည္းမွားပါတယ္။ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈဟာ အေမရိကန္အစုိးရရဲ႔သံတမန္ေရးရာလႈပ္ရွားမႈရဲ႔ တစိတ္တပိုင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ က်ဴးဘားက ကက္စ္ထရုိလုိ၊ ေျမာက္ကုိရီးယားက ကင္ဂ်ံဳးအီလုိ၊ အီရန္က အစြန္းေရာက္ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြလုိ၊ ျမန္မာႏုိင္င ံက ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊလုိ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့ အာဏာရွင္ေတြကို ေပ်ာ့ေျပာင္းႏူးညံ့စြာ သိမ္းသြင္းစည္းရံုးလုိ႔ရႏုိင္တယ္ဆုိတဲ့အယူအဆကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက လက္မခံပါဘူး။ တကယ္လည္း စိတ္ရွည္လက္ရွည္အခ်ိန္ေပးၿပီး ေပ်ာ့ေပ်ာ့ေျပာင္းေျပာင္း စည္းရံုးရင္ အာဏာရွင္ေတြစိတ္ေျပာင္းလာလိမ့္မယ္ဆုိတဲ့ အယူအဆဟာအင္မတန္မွ စိတ္ကူးယဥ္ဆန္တဲ့၊ မွားယြင္းတဲ့ အယူအဆပါ။ ကမBာ့သမုိင္းတေလွ်ာက္လံုးအာဏာရွင္ေတြဟာ ဖိအားနဲ႔ သူတို႔အက်ိဳးစီးပြားကို ထိခုိက္တဲ့ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြကုိ သာတံု႔ျပန္ခဲ့ၾကၿပီး ဖိအားမပါတဲ့ခ်ဥ္းကပ္မႈေတြကိုေတာ့ သူတို႔ရဲ႔ အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသက္တမ္းရွည္ဖုိ႔အတြက္အခြင့္အေရးတရပ္လုိ အသံုးခ်ခဲ့ၾကတာပါ ့ ့
ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ကေန ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပက္သက္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြခ်မွတ္ခဲ့တာ ၂၈ ခုရွိပါၿပီ။ အဲ့ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္တုိင္းမွာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကုိ ခြၽင္းခ်က္မရွိ ျပန္လႊတ္ေပးဖုိ႔၊ ၁၉၉ဝေရြးေကာက္ပဲြရလာဒ္ကို အသိအမွတ္ျပဳဖုိ႔၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ခ်က္ခ်င္း ရပ္တန္႔ဖုိ႔၊ ႏုိင္ငံေရးျပႆနာေတြကုိ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးတဲ့နည္းနဲ႔ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အေျဖရွာဖုိ႔ ေတာင္းဆုိခဲ့ၾကတာပါ။ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြအားလံုးကို နအဖကလုိက္နာဖုိ႔ ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္မွာ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ အသက္ဝင္လာေအာင္၊ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို လုိက္နာေအာင္၊ အေရးယူႏုိင္တဲ့ ၾသဇာအာဏာမရွိလုိ႔ပဲ။ ဒါေၾကာင့္ဒီကေန႔က်ေနာ္တုိ႔က ျမန္မာႏုိင္ငံအေရးကိစၥကို ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီက ဝင္ေရာက္ေျဖရွင္းေပးဖုိ႔ေတာင္းဆုိလႈပ္ရွားၾကတဲ့ အခါက်ေတာ့ နအဖစစ္အုပ္စု ေၾကာက္လန္႔တုန္လႈပ္လာရတယ္။ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီဆုိတာ ကမBာ့အျမင့္ဆံုးအာဏာပုိင္အဖဲြ႔အစည္းျဖစ္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို မလုိက္နာရင္နည္းလမ္းေပါင္းစံုနဲ႔ အေရးယူႏုိင္ခြင့္ေတြရွိတာမုိ႔ နအဖစစ္အုပ္စုဟာ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက ျမန္မာ့အေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို မခ်ႏုိင္ေအာင္ တရုတ္နဲ႔ရုရွားအင္အားႀကီးႏုိင္ငံေတြကုိ မ်က္ႏွာခ်ိဳေသြးခ်ဥ္းကပ္ေနရတာပါ ့ ့ ့ ။
သိပ္မၾကာေသးခင္ကပဲ ကုလသမဂၢအေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ကုိဖီအာနန္နဲ႔ သူ႔လက္ေထာက္ ဂမ္ဘာရီတုိ႔ရဲ႔ ေမတၱာရပ္ခံခ်က္ေတြကို လ်စ္လ်ဴရႈၿပီးနအဖက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို တႏွစ္သက္တမ္း တုိးခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားျပန္ပါတယ္။ ဖိအားမပါတဲ့ ကုလသမဂၢေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႔ ေမတၱာရပ္ခံခ်က္ကုိ ဂရုမစုိက္ေၾကာင္း ျပလုိက္တာပါ။ ဒါေပမယ့္ ကမBာ့အလုပ္သမားအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ႀကီးက ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း အဓမၼလုပ္အားေပးခုိင္းေစမႈေတြကို ေဖၚထုတ္လုိ႔အက်ဥ္းက်ေနတဲ့ စုစုေႏြးနဲ႔ ေရွ႔ေနႀကီး ဦးေအးျမင့္တုိ႔ျပန္လႊတ္ေပးဖုိ႔ေတာင္းဆုိေတာ့ ရက္ပိုင္း၊ လပိုင္းအတြင္းမွာပဲျပန္လႊတ္ေပးလုိက္ပါတယ္။ ILO ရဲ႔ ေတာင္းဆိုခ်က္မွာ တဲြဖက္ပါဝင္ေနတဲ့ မလုိက္နာရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံစစ္အုပ္စုရဲ႔ အဓမၼလုပ္အားေပးမႈေတြကို ILO က ႏုိင္ငံတကာတရားရံုးကုိ တုိင္တန္းမယ္ဆုိတဲ့ ၿခိမ္းေျခာက္မႈကို နအဖစစ္ဗိုလ္ေတြမထီမဲ့ျမင္မျပဳရဲၾကပါဘူး ့ ့ ့ ။
စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈကို တဘက္က ကိုင္စြဲထားတဲ့ အေမရိကန္အစုိးရရဲ႔ သံတမန္ေရးရာလႈပ္ရွားမႈေတြေၾကာင့္ အခုဆုိရင္ကမBာႏုိင္ငံေတြၾကားျမန္မာ့အေရးကို တညီတၫြတ္တည္း တုံ႔ျပန္ႏုိင္မဲ့အေျခအေနေကာင္း ေတြျဖစ္ေပၚေနပါၿပီ။ မႏွစ္က ျမန္မာ့အေရးကိစၥကို ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ ေလ့လာသံုးသပ္ၾကဖုိ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက လံႈ႔ေဆာ္စည္းရံုးေတာ့ အာဆီယံအဖဲြ႔ဝင္္လည္းျဖစ္၊ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႔ အလွည့္က်အဖဲြ႔ဝင္လညး္ျဖစ္တဲ့ ဖိလစ္ပုိင္ႏုိင္ငံက ေထာက္ခံခဲ့တယ္။ အခုအေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီကေနျမန္မာ့အေရးအတြက္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တခုခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ေနခ်ိန္မွာ အာဆီယံအဖဲြ႔ဝင္ႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ ထုိင္း၊ ဖိလစ္ပုိင္၊ မေလးရွား၊ စကၤာပူ၊ အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံေတြက ျမန္မာ့အေရးလံုၿခံဳေရးေကာင္စီက ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္မွာကို ဆက္လက္အကာအကြယ္မေပးႏုိင္ေတာ့ဘူးလုို႔ လူသိရွင္ၾကားထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိလာရၿပီ ။ အာဆီယံအဖဲြ႔ႀကီးရဲ႔ တျခားႏုိင္ငံရဲ႔အေရးကိစၥကို ဝင္ေရာက္မစြက္ဖက္ေရးဆုိတဲ့ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက်င့္သံုးခဲ့တဲ့ မူဝါဒကုိ ေက်ာ္လြနခဲ့္ၿပီ ။ ဒါေတြဟာျဖင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႔ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈနဲ႔ သံတမန္ေရးရာလႈပ္ရွားမႈရဲ႔ ရလာဒ္ေတြပါပဲ။
သိပ္မၾကာခင္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႔အေရးကိစၥဟာ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႔ တာဝန္ယူေျဖရွင္းရမယ့္ ျပႆနာတခုျဖစ္လာေတာ့မွာပါ။ မလုိက္နာလုိ႔မရတဲ့၊ မလုိက္နာရင္ျပင္းထန္တဲ့ အေရးယူမႈေတြခံရမယ့္ အက်ိဳးဆက္ေတြရွိတဲ့၊ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို နအဖစစ္အုပ္စုရင္ဆုိင္ရေတာ့မယ္။ ကမBာ့အဆင့္အျမင့္ဆံုးအာဏာပိုင္အဖဲြ႔ႀကီးရဲ႔ ဖိအားပါတဲ့ေဆာင္းဆုိမႈေတြေအာက္မွာ ကမBာ့ႏုိင္ငံအားလံုးက ျမန္မာ့အေရးကိစၥကုိ တညီတၫြတ္တည္းတုန္႔ျပန္ၾကေတာ့မွာပါ။ ဒီအခ်ိန္မွာ နအဖစစ္အုပ္စုအေနနဲ႔ အားကိုးခုိလႈံစရာရွိမွာ မဟုတ္ေတာ့ပဲ၊ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီးအဖဲြ႔ခ်ဳပ္နဲ႔ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားရဲ႔ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကို လက္ခံၿပီး သံုးပြင့္ဆုိင္ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းဖုိ႔သေဘာတူရေတာ့မွာပါ။
ေလးစားစြာျဖင့္
ေအာင္ဒင္
