BLOGGER TEMPLATES AND TWITTER BACKGROUNDS

Friday, December 26, 2014

ဦးထုပ္တစ္လုံး၏ အထုပၸတိၱ





ဦးထုပ္တစ္လုံး၏ အထုပၸတိၱ

ေအာင္ဒင္

တစ္ခါတစ္ရံမွာ
ေခါင္းေပၚက ဖြာလန္က်ဲဆံပင္ေတြကို ထိန္းကြပ္ဖို႕
က်ေနာ္တို႕ ဦးထုပ္ေဆာင္းၾကတယ္…။

တစ္ခါတစ္ရံမွာ
ဆံပင္မရွိတဲ့ေခါင္းကို အရိပ္မွ်ေပးဖို႕
က်ေနာ္တို႕ ဦးထုပ္ေဆာင္းၾကတယ္…။

တစ္ခါတစ္ရံမွာ
မျမင္မေတြ႕ခ်င္သူေတြကို
မျမင္ခ်င္ေယာင္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႕
က်ေနာ္တို႕ ဦးထုပ္ေဆာင္းၾကတယ္…။

ဦးထုပ္တစ္လုံးဟာ
က်ေနာ္႔အတြက္ေတာ့
အင္မတန္ အသုံးဝင္တာေပါ့
ရာသီဥတုကို အကာအကြယ္ေပးဖို႕ လိုအပ္တယ္
စိတ္က်န္းမာေရးကို အေထာက္အကူျပဳဖို႕ လိုအပ္တယ္
ရန္သူစစ္စစ္မဟုတ္ၾကသူေတြကို
ဥေပကၡာျပဳဖို႕ လိုအပ္တယ္…။

ျပီးေတာ့
ေနာက္ေက်ာမွာ အၾကိမ္ၾကိမ္ထိုးစိုက္တဲ့ ဓားေတြေၾကာင့္
နာက်င္ဝမ္းနည္းျပီး မ်က္ရည္က်မိတဲ့အခ်ိန္
ကိုယ္႔မ်က္ႏွာကို တစ္ပါးသူမေတြ႕ေအာင္
ကြယ္ဝွက္ႏိုင္ဖို႕လည္း လိုအပ္ေသးတယ္…။

ေက်းဇူးပါ ဦးထုပ္ကေလးရယ္…။။။

(စက္တင္ဘာ ၂၀၊ ၂၀၁၄)

Wednesday, December 24, 2014

ဆက္၍ ေရြ႕ျခင္း၊ မေရြ႕ျခင္း၊ အပိုင္း (၄)



[7 Days ဂ်ာနယ္၊ အတြဲ (၁၃)၊ အမွတ္ (၂၂)၊ ဒီဇင္ဘာလ (၂၄)၊ ၂၀၁၄]

ဆက္၍ ေရြ႕ျခင္း၊ မေရြ႕ျခင္း၊ အပိုင္း (၄)

ေအာင္ဒင္

#မေျဖရွင္းႏိုင္ေသးေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရး

ရခိုင္ျပည္နယ္ ျပႆနာနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး (၁) လူ႕အခြင့္အေရး (၂) လူမ်ိဳးစုအေရး (၃) ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္အေရး (၄) ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႕ နယ္နမိတ္လံုျခံုေရး (၅) ႏိုင္ငံမဲ့လူသားမ်ားအေရးနဲ႕ (၆) ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးဆိုျပီး အေရး (၆) ပါးဦးစားေပးေျဖရွင္းရမယ္လို႕ က်ေနာ္ယူဆပါတယ္။

(၁) လူ႕အခြင့္အေရး႐ႉေထာင့္က ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းက အစၥလမ္ဘာသာဝင္ေတြဟာ လူသားေတြပဲ ျဖစ္ၾကလို႕ လူ႕အခြင့္အေရးေတြ ခံစားခြင့္ရွိၾကရမွာပါ။ သူတို႕ရဲ့ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရးလိုအပ္ခ်က္ေတြကို ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက တာဝန္ယူေထာက္ပံ့ေပးရမွာပါ။ သူတို႕ရဲ့ ဘဝလုံျခံုေရး၊ လြတ္လပ္စြာကိုးကြယ္ယံုၾကည္ခြင့္မ်ားကိုလည္း အစိုးရက အကာအကြယ္ေပးရမွာပါ။ သူတို႕ကို အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္သူမ်ားရွိလာရင္၊ ခြဲျခားဆက္ဆံႏွိမ့္ခ်သူမ်ားရွိလာရင္ အစိုးရက က်ဴးလြန္သူမ်ားကို ထိထိေရာက္ေရာက္အေရးယူရမွာျဖစ္ျပီး ဒီ အစၥလမ္ဘာသာဝင္မ်ားထဲက ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္ရင္လည္း အစိုးရက ထိထိေရာက္ေရာက္အေရးယူရမွာပါ။ သူတို႕ေတြ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားတဲ့ အကူအညီမ်ား အျပည့္အဝရႏိုင္ေရးကိုလည္း အစိုးရက တာဝန္ခံရမွာပါ။ သူတို႕ဆီ လာေရာက္အကူအညီေပးခ်င္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို အစိုးရက လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္ျပဳရမွာပါ။

(၂) လူမ်ိဳးစုအေရး ႐ႉေထာင့္ကၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ လူမ်ိဳးစုတစ္စု ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အမွန္တကယ္ရွိ၊မရွိဆိုတာ ေသေသခ်ာခ်ာေဆြးေႏြးေျဖရွင္းရမည့္ ျပႆနာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံလို တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုမွာ လူမ်ိဳးစုတစ္စုရွိျခင္း၊ မရွိျခင္းဆိုတာ အင္မတန္ၾကီးမားတဲ့ ျပႆနာပါ။ အေမရိကန္အပါအဝင္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက "လူတိုင္းလူတိုင္းဟာ သူတို႕ ဘာလူမ်ိဳးဆိုတာကို သူတို႕ဘာသာ ႏွစ္သက္သလို အဓိပၸာယ္ဖြင့္ခြင့္ရွိတယ္ (Self-identification)။ ဒါေၾကာင့္မို႕ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားက သူတို႕ကိုယ္သူတို႕ ရိုဟင္ဂ်ာလို႕ ေခၚေဝၚသတ္မွတ္တာကို အသိအမွတ္ျပဳရမယ္" လို႕ သေဘာထားရွိၾကပါတယ္။ 

ကုလသမဂၢ၊ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီက ခန္႕အပ္တာဝန္ေပးထားတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႕အခြင့္အေရးအေျခအေနဆိုင္ရာ အထူးစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးမႉး ယန္ဟီလီ (UN Special Reppoeteur on the situation of Human Rights in Myanmar, Ms. Yanghee Lee) က ၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ ၂၃ ရက္ေန႕မွာ ၆၉ ၾကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံကို တင္သြင္းတဲ့ အစီရင္ခံစာ၊ အပိုဒ္ (၅၁) မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ေရးသားတင္ျပပါတယ္။

"(၅၂)။ စကားလုံးအသုံးအႏႈန္းႏွင့္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္မ်ားသည္ အထူးတလည္ အထိအခိုက္မခံေသာ ကိစၥမ်ားျဖစ္ပါသည္။ အထူးကိုယ္စားလွယ္အား အစိုးရက ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုသည္ကို အသိအမွတ္မျပဳသျဖင့္ ယင္းအသုံးအႏႈန္းကို မသုံးစြဲရန္ ထပ္ခါထပ္ခါ သတိေပးၾကပါသည္။ ဤကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး  အထူးကိုယ္စားလွယ္မွ လူနည္းစုမ်ား၏ ၎တို႕၏ လူမ်ိဳး၊ ႏိုင္ငံသား၊ ကိုးကြယ္ရာဘာသာႏွင့္ ေျပာဆိုရာဘာသာစကားမ်ားအေပၚ အေျချပဳ၍ မိမိကိုယ္ကို အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခြင့္ကို ေထာက္ျပခ်င္ပါသည္။ လူနည္းစုမ်ား၏ မိမိကိုယ္ကို အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခြင့္သည္ ႏိုင္ငံအစိုးရမ်ား လိုက္နာရန္တာဝန္ရွိသည့္၊ ႏိုင္ငံတကာလူ႕အခြင့္အေရးဥပေဒ၏ အဓိက ျပ႒ာန္းခ်က္လည္းျဖစ္သည့္ လူတစ္ဦးခ်င္းစီ (သို႕မဟုတ္) လူအသင္းအဖြဲ႕မ်ားအေပၚ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းကို တားဆီးကာကြယ္ရန္တာဝန္ႏွင့္ ဆက္စပ္ေနပါသည္။ ကုလသမဂၢ၏ "ကေလးသူငယ္မ်ား၏ အခြင့္အေရးဆိုင္ရာေကာ္မတီ"၊ "လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီ" ႏွင့္ "အေထြေထြညီလာခံ" အပါအဝင္ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းအမ်ားအျပားက ရိုဟင္ဂ်ာဆိုသည့္ အသုံးအႏႈန္းကို လက္ခံသုံးစြဲေနၾကပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုသည္မွာ သက္ဆိုင္သည့္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းက ၎တို႕ကို အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုရန္ ၎တို႕ကိုယ္တိုင္ေရြးခ်ယ္ထားျခင္းျဖစ္ျပီး ၎တို႕၏ ကိုယ္ပိုင္ေရြးခ်ယ္မႈကို က်မတို႕က လက္ခံအသိအမွတ္ျပဳရမည္ျဖစ္ပါသည္။"

က်ေနာ္႕အျမင္မွာေတာ့ ကိုယ့္ကိုကိုယ္အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခြင့္ဆိုတာ လူတစ္ဦးခ်င္းစီနဲ႕ပဲ သက္ဆိုင္တယ္လို႕ ယူဆပါတယ္။ က်ေနာ္႕မွာ ေအာင္ဒင္ ဆိုတဲ့ အမည္အျပင္ အျခား အမည္သုံးမ်ိဳးရွိပါေသးတယ္။ ေနာက္ထပ္ အျခားအမည္တစ္ခုကို ေရြးခ်ယ္ခ်င္ရင္ ေရြးခ်ယ္ခြင့္လည္းရွိပါတယ္။ ဒါေတာင္မွ က်ေနာ္ေရြးခ်ယ္သုံးစြဲတဲ့ အမည္ေတြအေပၚ အသိအမွတ္ျပဳသူေတြက မတူညီၾကပါ။ က်ေနာ္႕ ေမေမနဲ႕ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းမ်ား၊ ေက်ာင္းေနဘက္မ်ားအတြက္ေတာ့ က်ေနာ္ဟာ "ခ်စ္ကိုကို" ပါ။ ကဗ်ာေရးေဘာ္ေရးဘက္မ်ားအတြက္ေတာ့ က်ေနာ္ဟာ "ဒတၳ" ပါ။ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ေဖာ္ကိုင္ဘက္မ်ားအတြက္ေတာ့ က်ေနာ္ဟာ "ေအာင္ဒင္" ပါ။ ျပည္တြင္းက မိတ္ေဆြအခ်ိဳ႕အတြက္ေတာ့ က်ေနာ္ဟာ "ကိုသားၾကီး" ျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္ ေရြးခ်ယ္တဲ့ နံမည္ကိုေတာင္မွ အားလုံးက တညီတညြတ္တည္းအသိအမွတ္ျပဳၾကတာ မဟုတ္ပါ။ 

လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္အတြက္ ကိုယ္ၾကိဳက္တဲ့အမည္ေရြးခ်ယ္ေခၚေဝၚခြင့္ရွိေပမည့္ လူမ်ိဳးစုနံမည္ကိုေတာ့ ၾကိဳက္သလိုေပးခြင့္မရွိ။ လူမ်ိဳးစုဆိုတာကို အသစ္ဖန္တီးခြင့္မရွိလို႕ ယူဆပါတယ္။ က်ေနာ္တို႕တိုင္းျပည္မွာ လက္ရွိ အသိအမွတ္ျပဳထားတဲ့ လူမ်ိဳးစုအားလုံးမွာ သမိုင္းအစဥ္အလာ၊ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈ၊ ကိုယ္ပိုင္ဘာသာစကား၊ ႏွစ္ေပါင္း ရာေပါင္း ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ အေျခခ်ေနထိုင္ရာ နယ္ေျမ၊ သိသာထင္ရွားတဲ့ သမိုင္းအေထာက္အထားေတြ ရွိၾကပါတယ္။ သူတို႕ရဲ့ လူမ်ိဳးစုအမည္ေတြကလည္း ဒီဘက္ေခတ္မွာမွ တစ္ဦးတစ္ေယာက္က တီထြင္ဖန္တီးတာမဟုတ္ပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံသမိုင္းအတူ ျဖစ္ေပၚတည္ရွိခဲ့ၾကတာပါ။
ကုလသမဂၢက ေျပာသလို ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးစုဆိုတာကို အလြယ္တကူ လက္ခံဖို႕ ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာအစိုးရက ေျဖရွင္းသလို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာ မရွိဘူးလို႕ ထပ္ခါထပ္ခါ ျငင္းဆိုေနတာလည္း မလံုေလာက္ပါ။ အစိုးရက ဦးေဆာင္ျပီး ရိုဟင္ဂ်ာရွိေၾကာင္း ေထာက္ခံသူေတြ၊ ရိုဟင္ဂ်ာမရွိဘူးလို႕ ကန္႕ကြက္သူေတြ၊ ျမန္မာ့သမိုင္းကြၽမ္းက်င္သူေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာေလ့လာသူေတြပါဝင္တဲ့ ညီလာခံတစ္ခုက်င္းပလို႕ ဒီျပႆနာကို ေဆြးေႏြးေျဖရွင္းသင့္ပါတယ္။

ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အသိအမွတ္ျပဳခြင့္ရွိတယ္လို႕ ကုလသမဂၢက ေျပာတာလြယ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလို ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတာကို လူမ်ိဳးစုတစ္ခုအေနနဲ႕ အသိအမွတ္ျပဳ႐ံုနဲ႕ေရာ ေက်နပ္ၾကမွာလား။ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာကို ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ေရာက္ရွိေနထိုင္ေနၾကတဲ့ တရုတ္၊ အိနိၵယ၊ မေလး၊ ထိုင္း လူမ်ိဳးမ်ားနည္းတူ ႏိုင္ငံျခားကေရာက္လာတဲ့ လူမ်ိဳးစု (Foreign Ethnic) တစ္ခုလို႕ အသိအမွတ္ျပဳရင္ေတာင္မွ အဲဒီပုဂိၢဳလ္မ်ားက ေက်နပ္ၾကမယ္မထင္ပါ။ သူတို႕ေတာင္းဆိုေနတာက တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု (Indegenous Ethnic) တစ္စုအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံရဖို႕ ေတာင္းဆိုေနတာပါ။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုျဖစ္လာျပီဆိုရင္ လူမ်ိဳးစုဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးေတြ၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေတြ၊ ႏိုင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယနၱရားနဲ႕ ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္မွာ လူမ်ိဳးစုကိုယ္စားျပဳပါဝင္ခြင့္ေတြ၊ လူမ်ိဳးစုထုံးစံ (သို႕မဟုတ္) ဘာသာေရးအယူအဆအရ ကိုယ္ပိုင္တရားစီရင္ခြင့္ေတြ ဆက္တိုက္ ေတာင္းဆိုလာမည့္ အလားအလာရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႕ ျမန္မာျပည္သူေတြ အဲဒီေလာက္အထိေတာ့ သေဘာမေကာင္းႏိုင္ပါ။

(၃) ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ေပးေရးနဲ႕ ပတ္သက္ရင္လည္း လက္ရွိအေျခအေနမွာ အစိုးရက ၁၉၈၂ ခု ႏိုင္ငံသားဥပေဒအတိုင္း ေဆာင္ရြက္ေနတာရွိပါတယ္။ အဲဒီ တည္ဆဲ ႏိုင္ငံသားဥပေဒကိုယ္တိုင္ကို ႏိုင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ ဥပေဒတစ္ရပ္အျဖစ္ ကန္႕ကြက္ေနၾကတာပါ။ ဥပေဒအရ ႏိုင္ငံသားအဆင့္အတန္းကို (က) ႏိုင္ငံသား၊ (ခ) ဧည့္ႏိုင္ငံသား နဲ႕ (ဂ) ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရသူဆိုျပီး အဆင့္အတန္း သုံးမ်ိဳးခြဲျခားထားတာကို က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္လည္း လက္မခံႏိုင္ပါ။ အထူးသျဖင့္ ဒုတိယတန္းစားနဲ႕ တတိယတန္းစားႏိုင္ငံသားမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ ဧည့္ႏိုင္ငံသား နဲ႕  ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရသူေတြကို သူတို႕ရဲ့ ဘဝသက္တမ္းအတြင္း အခ်ိန္ကာလနဲ႕ စည္းကမ္းခ်က္ေတြသတ္မွတ္ျပီး ႏိုင္ငံသားအျပည့္အဝျဖစ္ခြင့္မေပးထားတဲ့ အတြက္ ရက္စက္လြန္း၊ ခြဲျခားလြန္းတယ္လို႕ ယူဆပါတယ္။ တစ္ဘက္မွာလည္း ႏိုင္ငံတကာေတာင္းဆိုခ်က္ေတြက ရိုဟင္ဂ်ာလို႕ သူတို႕အသိအမွတ္ျပဳသူမ်ားကို ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ အျပည့္အဝအသိအမွတ္ျပဳဖို႕ပါ။ 

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာေတာင္ အျမဲတမ္းေနထိုင္ခြင့္ (Permanent Resident) ငါးႏွစ္ျပည့္လို႕ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္ေလွ်ာက္ၾကတဲ့အခါ စာေမးပြဲေျဖဆိုၾကရပါတယ္။ စာေမးပြဲမွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ့ သမိုင္းနဲ႕ လက္ရွိႏိုင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္၊ အေမရိကန္ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေတြကို နားလည္ျခင္းအတိုင္းအတာကို စစ္ေဆးပါတယ္။ အဂၤလိပ္စာ ေရးသားႏိုင္စြမ္း၊ ေျပာဆိုႏိုင္စြမ္း၊ နားလည္ႏိုင္စြမ္း၊ ဖတ္႐ႉႏိုင္စြမ္းေတြကို စစ္ေဆးပါတယ္။ စာေမးပြဲက်လို႕ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္မရသူေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ အဲဒီ စာေမးပြဲေအာင္မွ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ အခမ္းအနားကို တက္ေရာက္ခြင့္ရပါတယ္။ အဲဒီအခမ္းအနားမွာအေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနဲ႕ ႏိုင္ငံေတာ္ကို သစၥာရွိပါမည္။ လိုအပ္လ်င္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို ကာကြယ္ဖို႕ စစ္မႈထမ္းပါမည္လို႕ က်မ္းက်ိန္ကတိကဝတ္ျပဳရပါတယ္။ 

က်ေနာ္တို႕ႏိုင္ငံမွာလည္း ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ေပးဖို႕အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသမိုင္း၊ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေတြအေပၚ နားလည္ႏိုင္စြမ္းေတြကို စာေမးပြဲစစ္ဖို႕ လိုပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာဘာသာစကား ကြၽမ္းက်င္မႈကို စစ္ေဆးဖို႕လိုအပ္ပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသားျဖစ္ခ်င္သူဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ သစၥာရွိဖို႕၊ ျပည္ပအစိုးရမ်ားကို သစၥာမခံဖို႕၊ ျပည္ပရန္ကိုကာကြယ္ဖို႕ လိုအပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ စစ္မႈထမ္းႏိုင္ဖို႕ လိုအပ္ပါလိမ့္မယ္။ ကုလသမဂၢက ခြၽင္းခ်က္မရွိ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ေပးဖို႕ ေတာင္းဆိုေနတာ သိပ္လြန္လြန္းေနပါတယ္။ သို႕ေသာ္လည္း က်ေနာ္တို႕ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္မွာလည္း အင္မတန္တင္းၾကပ္လြန္းတဲ့ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံသားဥပေဒကို ႏိုင္ငံတကာက်င့္ထုံးမ်ားနဲ႕ အညီ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ဖို႕နဲ႕ ႏိုင္ငံသားျဖစ္သင့္ျဖစ္ထိုက္သူမ်ားကို ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္အသိအမွတ္ျပဳျပီး ႏိုင္ငံတြင္း ဘယ္ေနရာမွာမဆို လြတ္လပ္စြာအေျခခ်ေနထိုင္ခြင့္ေတြေပးဖို႕ တာဝန္ရွိပါတယ္။

(၄) ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႕ နယ္နမိတ္လံုျခံုေရး႐ႉေထာင့္ကေတာ့ ရွင္းပါတယ္။ အစိုးရက ေဒသအတြင္း ပဋိပကၡမ်ားထပ္မံမျဖစ္ပြါးေအာင္ လံုျခံုေရးအင္အားနဲ႕ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈေတြ တိုးျမႇင့္ဖို႕ လိုအပ္သလို နယ္နမိတ္လံုျခံုေရးအတြက္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ေတြ အင္အားတိုးျမႇင့္ခ်ထားရမွာပါ။ ပဋိပကၡမ်ားကို မျဖစ္ပြါးခင္ ၾကိဳတင္တားဆီးႏိုင္ဖို႕ စံုစမ္းေထာက္လွမ္းမႈေတြ ႏိုးႏိုးၾကားၾကားေဆာင္ရြက္ရမွာ ျဖစ္သလို ေဒသတြင္း လူ႕အဖြဲအစည္းတစ္ခုက အျခားလူ႕အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုအေပၚမွာ ရန္လိုမႈ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ားကိုလည္း ထိထိေရာက္ေရာက္တားဆီးႏိုင္ရမွာပါ။ အမုန္းတရားလံႈ႕ေဆာ္တဲ့ ေဟာေျပာမႈေတြကို ဥပေဒျပ႒ာန္းတားျမစ္ရမွာျဖစ္ျပီး ျပည္တြင္းနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာအလႉရွင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားရဲ့ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈအကူအညီမ်ား လိုအပ္သူမ်ားထံ ထိထိေရာက္ေရာက္ေရာက္ရွိႏိုင္ေစဖို႕လည္း တာဝန္ယူရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးအစြန္းေရာက္အင္အားစုမ်ားကို ပူးေပါင္းကူညီေနတဲ့ ေဒသအဆင့္ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကိုလည္း ထိထိေရာက္ေရာက္အေရးယူရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုဆိုရင္ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားကေန ေလွနဲ႕ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္ဖို႕ ၾကိဳးစားရင္း ပင္လယ္ထဲမွာ ေလွေမွာက္ေသဆုံးၾကရတာေတြ၊ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမွာ လူကုန္ကူးသူမ်ားရဲ့ သားေကာင္မ်ားျဖစ္ၾကရသူေတြ ရွိတယ္လို႕ ၾကားသိရပါတယ္။ အစိုးရအေနနဲ႕ အဲဒီ စြပ္စြဲခ်က္ေတြကို အေလးအနက္ထား စံုစမ္းစစ္ေဆးအေရးယူသင့္ပါတယ္။

(၅) ႏိုင္ငံမဲ့လူသားမ်ားအေရး႐ႉေထာင့္က ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ႏိုင္ငံမဲ့ျဖစ္ေနတဲ့ လူသား တစ္သန္းေက်ာ္ရွိေနပါျပီ။ အဲဒီလူေတြကို ဘယ္ႏိုင္ငံကမွ ေခၚယူေနထိုင္ခြင့္ေပးမွာ မဟုတ္ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႕ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံတစ္ခုအေနနဲ႕ေရာ၊ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားတတ္တဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုအေနနဲ႕ပါ ကိုယ့္ႏိုင္ငံတြင္းက ႏိုင္ငံမဲ့မ်ားကို တရားဝင္ေနထိုင္ခြင့္ျပဳဖို႕ တာဝန္ရွိပါတယ္။ ကမၻာၾကီးရဲ့ ဘယ္ေနရာ၊ ဘယ္ေဒသမွာမွ ႏိုင္ငံမဲ့လူသားဆိုတာ မရွိသင့္ပါ။ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းမွ အစၥလမ္ဘာသာဝင္မ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံကို သူတို႕ရဲ့ ႏိုင္ငံလို႕ ခံယူခ်င္တယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကလည္း သူတို႕ကို တရားဝင္ေနထိုင္ခြင္ေပးဖို႕၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ထိုက္သူကို ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳျပီး ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ခ်က္ခ်င္းမရွိေသးရင္ေတာင္မွ တိက်တဲ့ အခ်ိန္ကာလတစ္ခုျပည့္လို႕ သတ္မွတ္ထားတဲ့ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားနဲ႕ ကိုက္ညီရင္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြေပးဖို႕၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္သည္ျဖစ္ေစ၊ မျဖစ္ေသးသည္ျဖစ္ေစ ဒီလူသားေတြ ခံစားခြင့္ရွိတဲ့ အေျခခံလူ႕အခြင့္အေရးေတြကို ခံစားခြင့္ရွိေစဖို႕ ေဆာင္ရြက္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခ်င္သူမ်ားဘက္ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ သစၥာရွိဖို႕၊ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားကို လိုက္နာဖို႕၊ ႏိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္းခ်စ္ခင္ရင္းႏွီးဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသားျဖစ္ခ်င္တယ္လို႕ ေျပာျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ေဒသအစိတ္အပိုင္းတစ္ခုကို သီးျခားခြဲထုတ္ခ်င္တာ၊ ျမန္မာမ်ားနဲ႕ ရခိုင္မ်ားအေပၚ မုန္းတီးေရးလံႈ႕ေဆာ္ေနတာ၊ အစၥလမ္ႏိုင္ငံတည္ေထာင္ေရး လွ်ိဳ႕ဝွက္ၾကိဳးပမ္းေနတာမ်ိဳးကိုေတာ့ လက္ခံဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။


Saturday, December 20, 2014

ဆက္၍ ေရြ႕ျခင္း၊ မေရြ႕ျခင္း၊ အပိုင္း (၃)

[7 Days ဂ်ာနယ္၊ အတြဲ (၁၃)၊ အမွတ္ (၂၁)၊ ဒီဇင္ဘာလ (၁၇)၊ ၂၀၁၄]

ဆက္၍ ေရြ႕ျခင္း၊ မေရြ႕ျခင္း၊ အပိုင္း (၃)

ေအာင္ဒင္

# ျပည္သူ႕အားကိုယူပါ၊ ျပည္သူကို မိတ္ေဆြဖြဲ႕ပါ

အထက္ကတင္ျပခဲ့သလို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အခက္အခဲေတြ၊ စိန္ေခၚမႈေတြက ၾကီးမားခိုင္ခန္႕လွပါတယ္။ ေရွ႕မွာတင္ျပခဲ့တဲ့ လိုအပ္ခ်က္ (၈) ခ်က္စလုံးမွာ မျပည့္စံု၊ အားနည္းေနတဲ့အျပင္ ေခတ္ေဟာင္းကို ျပန္လွည့္ခ်င္သူမ်ား၊ ဘာသာေရးကို ႏိုင္ငံေရးအတြက္ အလြဲသုံးစားျပဳေနသူမ်ား၊ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡမ်ားကို ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ဖန္တီးေနသူမ်ားက မလိုအပ္ပဲ တည္ရွိေနျပန္ပါတယ္။ လိုအပ္တာေတြ မျပည့္ဝတဲ့အျပင္ မလိုအပ္တာေတြက တည္ရွိေနျပန္ေတာ့ ဒီအခက္အခဲေတြ၊ စိန္ေခၚမႈေတြကို ေက်ာ္လႊားျဖတ္သန္းႏိုင္ဖို႕ သမၼတဦးသိန္းစိန္အေနနဲ႕ က်န္ေသးတဲ့ သမၼတသက္တမ္း ၁၅ လေလာက္အတြင္းမွာ အလြန္႕အလြန္အားသြန္ခြန္စိုက္ၾကိဳးပမ္းဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါမွပဲ သမၼတဦးသိန္းစိန္အေနနဲ႕ ဒုတိယသက္တမ္း ဆက္လက္တာဝန္ ထမ္းေဆာင္သည္ျဖစ္ေစ၊ အနားယူသည္ျဖစ္ေစ ေနာက္အစိုးရမ်ားအတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ အစဥ္အလာတစ္ခုကို ခ်န္ထားခဲ့ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ေကာင္းမြန္တဲ့အစဥ္အလာတစ္ခုကို ခ်န္ထားခဲ့ႏိုင္ဖို႕အတြက္ သမၼတဦးသိန္းစိန္အတြက္ က်န္ေသးတဲ့ သက္တမ္းအတြင္း ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္သင့္တာက (၁) ျပည္သူလူထုအေပၚ အစြမ္းကုန္ သည္းခံဖို႕နဲ႕ (၂) အစိုးရယနၱယားအတြင္းက ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ခ်င္သူေတြနဲ႕ အာဏာအလြဲသုံးစားလုပ္သူေတြ၊ အဂတိလိုက္စားသူေတြကို ျပတ္ျပတ္သားသားအေရးယူရဲဖို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ 

ျပည္သူလူထုဟာ အစိုးရရဲ့ ရန္သူမျဖစ္သင့္ပါ။ မဟာမိတ္မ်ားသာ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ စစ္အစိုးရေဟာင္းမ်ားရဲ့ အေမြအႏွစ္ကို လက္ဆင့္ကမ္းဆက္ခံထားတဲ့ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ အေနနဲ႕ ျပည္သူလူထုရဲ့ မသဲကြဲမႈ၊ မၾကည္ျဖဴမႈကို သဘာဝက်က်အသိအမွတ္ျပဳလက္ခံရင္း ျပည္သူလူထုရဲ့ ၾကည္ျဖဴနားလည္မႈကို လက္ခံရရွိေအာင္ ျပည္သူအက်ိဳးျပဳလုပ္ငန္းမ်ားကို အားသြန္ခြန္စိုက္ေဆာင္ရြက္၊ ျပည္သူလူထုအေပၚ အစြမ္းကုန္ သည္းခံစိတ္ရွည္ျပီး မွန္ကန္ေျဖာင့္မတ္ေသာ နည္းလမ္းမ်ားနဲ႕ စည္းရုံးေခၚေဆာင္သင့္ပါတယ္။ အစိုးရနဲ႕ ျပည္သူ ၾကည္ျဖဴညီညြတ္မွပဲ ရွိေနတဲ့ အတားအဆီးေတြ၊ စိန္ေခၚမႈေတြကို ေက်ာ္လႊားျဖတ္သန္းႏိုင္မွာပါ။ 
ဒီမိုကေရစီေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ေရွ႕တိုးေဆာင္ရြက္ႏိုင္မွာပါ။ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ခ်င္သူမ်ားကို အားနည္းခ်ိနဲ႕ေစမွာပါ။ အစိုးရနဲ႕ ျပည္သူ ၾကည္ျဖဴ၊ ညီညြတ္မွပဲ မလိုလားအပ္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေပးမႈအခ်ိဳ႕ကို ရင္ဆိုင္ တံု႕ျပန္ႏိုင္မွာပါ။ အစိုးရကိုယ္တိုင္က ျပည္သူလူထုကို၊ သတင္းမီဒီယာကို၊ အလုပ္သမား၊ လယ္သမား၊ ေက်ာင္းသားေတြကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးခရီးစဥ္အတြက္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တဲ့ မဟာမိတ္မ်ားအျဖစ္ လက္ခံလက္တြဲဖို႕ပါ။

#မလိုလားအပ္ေသာ ႏိုင္ငံတကာဖိအားေပးမႈမ်ား

အထက္မွာ  မလိုလားအပ္ေသာ ႏိုင္ငံတကာဖိအားေပးမႈမ်ားလို႕ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ က်ေနာ္ဟာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ၾကီးကို ဆန္႕က်င္တဲ့ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈၾကီးအတြင္းက သာမာန္လက္ေထာက္တပ္သားေလးတစ္ေယာက္အေနနဲ႕ ကုလသမဂၢနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရမ်ားက ျမန္မာအစိုးရအေပၚ ဒီမိုကေရစီေရး၊ လူ႕အခြင့္အေရး၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ားအတြက္ ဖိအားေပးတာကို ေထာက္ခံၾကိဳဆိုသူ တစ္ေယာက္ပါ။ က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္လည္း အဲဒီလို ႏိုင္ငံတကာဖိအားေတြ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ တတ္ႏိုင္သမွ် စည္းရုံးလံႈ႕ေဆာ္ခဲ့သူ တစ္ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ရခိုင္ျပည္နယ္ကစတင္ျဖစ္ပြါးခဲ့တဲ့ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡမ်ားနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ႏိုင္ငံတကာအစိုးရမ်ားရဲ့ ျမန္မာအစိုးရအေပၚ ဖိအားေပးမႈေတြအေပၚမွာေတာ့ စိတ္မသက္မသာ ျဖစ္မိပါတယ္။

၂၀၁၂ ခုႏွစ္က စလို႕ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ စတင္ျဖစ္ေပၚခဲ့ျပီး တစ္ႏိုင္ငံလုံးကို ျပန္႕ႏွံ႕သြားတဲ့ ပဋိပကၡေတြဟာ ဝမ္းနည္းေၾကကြဲစရာ အနိ႒ာ႐ံုျဖစ္ရပ္ေတြပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ႏွစ္ခုအၾကား ေကာလာဟလမ်ားနဲ႕ ေသြးထိုးလံႈ႕ေဆာ္မႈမ်ားကို အေျချပဳျပီး အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ေပါက္ကြဲၾကတာ လူ႕အသက္ေပါင္းမ်ားစြာကို ဆုံးရွုံးေစ၊ လူသိန္းေပါင္းမ်ားစြာကို အိုးအိမ္ေနထိုင္ရာမဲ့ေစခဲ့ပါတယ္။ ဘာသာေရးအေဆာက္အအံုမ်ား၊ လူေနအိမ္မ်ား၊ စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းမ်ား အမ်ားအျပား ပ်က္စီးခဲ့ပါတယ္။ တစ္ႏိုင္ငံတြင္းေန ျပည္သူမ်ားအၾကား ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးကို အေျခခံျပီး မယံုၾကည္မႈေတြ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြ၊ ရန္လိုမုန္းတီးမႈေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့၊ ျဖစ္ေပၚေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ အသက္၊ အိုးအိမ္၊ ဘဝပ်က္စီးမႈေတြနဲ႕အတူ က်ေနာ္တို႕ႏိုင္ငံရဲ့ ဂုဏ္သိကၡာလည္း ကမၻာ႔အလယ္မွာ စတင္ က်ဆင္းခဲ့ဲ့ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႕တိုင္းျပည္ကို ကမၻာ႕ျပည္သူေတြက အရင္တုန္းကလို "မြန္ျမတ္ျဖဴစင္ေသာ ဗုဒၶဘာသာရဲ့ အဆုံးအမေအာက္က ေမတၱာတရားေတြ ေပါႂကြယ္ဝတဲ့ တိုင္းျပည္" လို႕ အသိအမွတ္မျပဳေတာ့ပါဘူး။ "ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္ေတြရဲ့ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္က အမုန္းတရားေတြနဲ႕ အရွုံးမ်ားေနတဲ့ တိုင္းျပည္" လို႕ သတ္မွတ္လိုက္ၾကပါျပီ။ 

ဒီလို အေျခအေနမ်ိဳးမွာ ျမန္မာအစိုးရအေပၚ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရမ်ားရဲ့ သံတမန္ေရးရာ ဖိအားေပးမႈ၊ တိုက္႐ိုက္ေဆြးေႏြးေတာင္းဆိုမႈေတြကလည္း တမ်ိဳးတဖံုေျပာင္းလဲလာပါတယ္။ အရင္တုန္းကလိုပဲ ဒီမိုကေရစီေရး၊ လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ ဖိအားေပးမႈ၊ ေတာင္းဆိုမႈမ်ားအျပင္ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡမ်ားကို ရပ္တန္႕ေရးေတာင္းဆိုဖိအားေပးမႈေတြ ရွိလာပါေတာ့တယ္။ အခ်ိဳ႕ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားက သဘာဝက်ျပီး လက္ခံႏိုင္စရာအေၾကာင္းရွိေပမည့္ အခ်ိဳ႕ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရတင္မက ျမန္မာျပည္သူ အမ်ားစုပါ လက္ခံႏိုင္မယ္မထင္ပါ။ အနီးစပ္ဆုံး ဥပမာကေတာ့ က်င္းပေနဆဲ ၆၉ ၾကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံကို ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၃၁ ရက္ေန႕မွာ ဥေရာပသမဂၢႏိုင္ငံမ်ားနဲ႕ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအပါအဝင္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၃၈ ႏိုင္ငံက တင္သြင္းခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာဆုံးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းရဲ့ စာပိုဒ္အမွတ္ (၈) မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။

"(၈) အေထြေထြညီလာခံမွ ယမန္ႏွစ္က ထပ္မံ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား၊ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားအပါအဝင္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ ရိုဟင္ဂ်ာလူနည္းစုမ်ား၏ အေျခအေနႏွင့္ပတ္သက္၍ အေလးအနက္စိတ္ပူပန္မႈကို ထပ္မံအတည္ျပဳသည္။ ျမန္မာအစိုးရ၏ ယင္းအေျခအေနမ်ား အေပၚ တံု႕ျပန္ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳသည့္နည္းတူ အေထြေထြညီလာခံမွ ျမန္မာအစိုးရအား ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း မွီတင္းေနထိုင္ၾကသူမ်ားအားလုံး၏ အေျခခံလူ႕အခြင့္အေရးႏွင့္ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားအား တရားဝင္အဆင့္အတန္းရွိ၊မရွိ ခြဲျခားျခင္းမရွိပဲ အကာအကြယ္ေပးရန္၊ လူသားခ်င္းစာနာသည့္ အကူအညီမ်ားအား ဘာသာလူမ်ိဳးမခြဲျခားပဲ အားလုံး ခ်က္ခ်င္းရရွိႏိုင္ေရးအတြက္ တာဝန္ခံရန္၊ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈအကူအညီေပးသည့္ အဖြဲ႕မ်ားအား ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း လြတ္လပ္စြာသြားလာလႈပ္ရွားခြင့္ျပဳရန္၊ ေဒသတြင္း အိုးအိမ္မဲ့ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္ရသူမ်ားအားလုံးအား ၎တို႕၏ မူလေနထိုင္ရာ ေဒသမ်ားသို႕ ၎တို႕၏ ဆနၵအေလ်ာက္ လံုျခံုစိတ္ခ်ရစြာ  ျပန္လည္ေနထိုင္ႏိုင္ေရးအတြက္ တာဝန္ယူရန္၊ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးစုမ်ားအား လြတ္လပ္စြာလႈပ္ရွားခြင့္ႏွင့္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ အျပည့္အဝေပးရန္၊ ၎တို႕၏ ကိုယ္ပိုင္ဆနၵျဖင့္ လူမ်ိဳးစုအမည္သတ္မွတ္ျခင္းကို ခြင့္ျပဳရန္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားအားလုံး၊ အထူးသျဖင့္ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးမ်ားအား တန္းတူညီမွ် ခံစားခြင့္ျပဳရန္၊ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးစုမ်ားအား လက္ထပ္ထိန္းျမားခြင့္ေပးရန္ႏွင့္ ေမြးစာရင္းလက္မွတ္မ်ား ထုတ္ေပးရန္၊ အၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းမ်ား၏ အေျခခံအေၾကာင္းရင္းမ်ားအား ေဖာ္ထုတ္ေျဖရွင္းရန္ႏွင့္ တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္ခံမႈမ်ားႏွင့္ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သတင္းပို႕မႈမ်ားအားလုံးကို ပြင့္လင္းျမင္သာေသာ၊ လြတ္လပ္ေသာ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ားကို အျပည့္အဝတာဝန္ယူေဆာင္ရြက္ရန္  ေတာင္းဆိုသည္။" 

အထက္ပါ ကုလသမဂၢအေထြညီလာခံရဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းပါ ေတာင္းဆိုခ်က္ကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ကမၻာ႕ႏိုင္ငံမ်ားရဲ့ ဘက္လိုက္မႈကို ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ဘက္မွာ "ငါတို႕သည္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ေနထိုင္ေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္တယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားနဲ႕ အတူ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးမ်ားလည္း ပိုင္ဆိုင္တယ္" လို႕ ေႂကြးေၾကာ္ေနတဲ့ လူေတြရွိတယ္။ တစ္ဘက္မွာ "ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ လူမ်ိဳးစု ဘယ္တုန္းကမွ မရွိခဲ့ဘူး။ ရခိုင္ျပည္နယ္ဟာ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားသာပိုင္ဆိုင္တဲ့ ေဒသျဖစ္တယ္" လို႕ တံု႕ျပန္သူေတြရွိတယ္။ "ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးဆိုတာ ဘယ္တုန္းကမွ မရွိခဲ့ဘူး" လို႕ ျမန္မာအစိုးရက ျငင္းဆန္ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံသားအမ်ားစုက ေထာက္ခံၾကတယ္။ "ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးႏုနဲ႕ သမၼတေဟာင္း ေစာေရႊသိုက္တို႕က ရိုဟင္ဂ်ာကို အသိအမွတ္ျပဳခဲ့တယ္" လို႕ ျပန္ေျဖရွင္းၾကသူေတြလည္းရွိတယ္။ လြတ္လပ္တဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုအတြင္းမွာ လူမ်ိဳးစုတစ္ခု အမွန္တကယ္တည္ရွိျခင္း၊ မရွိျခင္းနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ႏိုင္ငံတကာအစိုးရမ်ားအေနနဲ႕ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံအစိုးရက ဦးေဆာင္ျပီး အျငင္းပြါးေနတဲ့ ဘက္ႏွစ္ဘက္ကို စားပြဲဝိုင္းမွာ စိတ္ရွည္လက္ရွည္ေဆြးေႏြးေျဖရွင္းၾကဖို႕ ေတာင္းဆိုတာပဲျဖစ္သင့္ပါတယ္။ အခုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးစု အမွန္တကယ္တည္ရွိတယ္လို႕ တစ္ဘက္သတ္ဆုံးျဖတ္ရပ္တည္ျပီး ျမန္မာအစိုးရကို ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးစုကို အသိအမွတ္ျပဳဖို႕၊ ႏိုင္ငံသားအျပည့္အဝျဖစ္ခြင့္ေပးဖို႕ ေတာင္းဆိုတာဟာ ဘက္လိုက္မႈျဖစ္တယ္လို႕ က်ေနာ္ခံစားရပါတယ္။

အဲဒီ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းကို ႏိုဝင္ဘာလ ၂၀ ရက္ေန႕မွာ အေထြေထြညီလာခံ တတိယေကာ္မတီက ကန္႕ကြက္သူမရွိ အတည္ျပဳလိုက္ပါျပီ။ အေခ်အတင္ေဆြးေႏြးပြဲမွာ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံ (၅၇) ႏိုင္ငံပါဝင္တဲ့ အစၥလမ္မစ္ႏိုင္ငံမ်ားပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးအဖြဲ႕ (Organization of Islamist Cooperation/ OIC) က ပိုျပီးျပင္းထန္တဲ့ စကားလုံးေတြသုံးစြဲဖို႕ေတာင္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကပါေသးတယ္။