Burma's Parliament Watch, Part Four

(ျပည္သူ႕ေခတ္ဂ်ာနယ္၊ အတြဲ ၃၊ အမွတ္ ၁၂၇၊ ဇန္နဝါရီ ၃၊ ၂၀၁၃၊ စာမ်က္ႏွာ ၂၂)

ျမန္မာႏိုင္ငံ ၏ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကို အနီးၾကည့္အေ၀းၾကည့္

ေအာင္ဒင္

အပိုင္း (၄) ပုဒ္မ ၄ ႏွင့္ ပုဒ္မ ၁၈ ဖ်က္သိမ္းေပးပါ။

၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၂ ရက္ေန႕မွာ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတရုံးကေန "ျငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝးခြင့္ ႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္ဆိုင္ရာ ဥပေဒ" ကို ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ဥပေဒအမွတ္ ၁၅ အျဖစ္နဲ႕ အတည္ျပဳ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္၊ အဲဒီလို ႏိုင္ငံသားမ်ားကို ျငိမ္းခ်မ္းစြာ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္ျပဳတာကို ႏိုင္ငံတကာအစိုးရမ်ားက အင္မတန္ၾကီးမားတဲ့ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈၾကီး တရပ္အျဖစ္ ၾကိဳဆိုခဲ့ၾကပါတယ္၊ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ကလဲ စက္တင္ဘာလအတြင္း ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံမွာ မိန္႕ခြန္းေျပာၾကားရာမွာ ဒီအခ်က္ကို ထည့္သြင္းျပီး ဂုဏ္ယူဝင့္ႂကြားခဲ့ပါတယ္၊

ဒါေပမည့္ ဒီဥပေဒ ကို စစ္ေဆးၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံသားမ်ားကို ေပးအပ္တဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝးခြင့္ နဲ႕ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္ဆိုတာ အကန္႕အသတ္ေတြ၊ စည္းမ်ဥ္းေတြနဲ႕ ေပးအပ္တာသာျဖစ္ျပီး ခြင့္ျပဳခ်က္မရပဲ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆနၵျပသူမ်ားကို ျပစ္ဒါဏ္ခတ္ အေရးယူေထာင္ခ်ႏိုင္တာေတြ႕ရပါတယ္၊ အဲဒီ ဥပေဒ ရဲ့ ပုဒ္မ (၁၈) မွာ "မည္သူမဆို ခြင့္ျပဳမိန္႕မရရွိပဲ ျငိမ္းခ်မ္းစြာစုေဝးျခင္း သို႕မဟုတ္ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ စီတန္းလွည့္လည္ျခင္းျပဳေၾကာင္း ျပစ္မႈထင္ရွားျခင္းစီရင္ခံရလွ်င္ ထိုသူကို တစ္ႏွစ္ထက္မပိုေသာ ေထာင္ဒါဏ္ျဖစ္ေစ၊ က်ပ္ သုံးေသာင္းထက္ မပိုေသာ ေငြဒါဏ္ျဖစ္ေစ၊ ဒါဏ္ႏွစ္ရပ္စလုံးျဖစ္ေစ ခ်မွတ္ရမည္၊" လို႕ ျပ႒န္းထားပါတယ္၊ တခ်ိန္က အေရး ေပၚ စီမံခ်က္ အက္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၅ (ည) ဆိုတာ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားကို အနည္းဆုံး ေထာင္ ၇ ႏွစ္ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်တဲ့ ဥပေဒ ျဖစ္ျပီး ႏိုင္ငံတဝွမ္း အမည္ဆိုးနဲ႕ ေက်ာ္ၾကားခဲ့ပါတယ္၊ အခုလဲ အဲဒီ ဥပေဒဆက္လက္ တည္ရွိေနတုံးပါပဲ၊ ဒါေပမည့္ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားအၾကား ပိုျပီး အမည္ဆိုးနဲ႕ ေက်ာ္ၾကားလာျပီး ဒီေန႕ အာဏာပိုင္မ်ားရဲ့ လူထုလႈပ္ရွားမႈ ျဖိဳခြင္းေရးလက္နက္က ေတာ့ ပုဒ္မ (၁၈) ျဖစ္လာပါတယ္၊

အခု လတ္တေလာ မွာကိုပဲ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္ သပိတ္စခန္းေတြကို အၾကမ္းဖက္ျဖိဳခြဲ တာကို မေက်နပ္လို႕ ႏိုင္ငံတဝွမ္းမွာ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆနၵျပၾကသူေတြဟာ အာဏာပိုင္ေတြက ပုဒ္မ ၁၈ နဲ႕ ဖမ္းဆီးအေရးယူတာ ခံေနရပါျပီ၊ ဒီပုဒ္မ ကို မဖ်က္သိမ္း သ၍၊ ဒီဥပေဒကို မျပင္ဆင္သ၍ ႏိုင္ငံသားမ်ား ရဲ့ အေျခခံ လူ႕အခြင့္အေရး ျဖစ္တဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝးခြင့္၊ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္ေတြဟာ ဆက္လက္ ကန္႕သတ္ခံေနရမွာပါ။

ျငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝးခြင့္ ႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္ ဆိုင္ရာဥပေဒပါ မွာ ပါတဲ့ ကန္႕သတ္ခ်က္ေတြက ဒီလိုပါ၊ ပုဒ္မ ၄ မွာ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝးခြင့္ ႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ စီတန္းလွည့္လည္လိုတဲ့ ႏိုင္ငံသားမ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ဟာ သက္ဆိုင္ရာ ျမိဳ႕နယ္ရဲတပ္ဖြဲ႕မႉးထံ အနည္းဆုံး ငါးရက္ၾကိဳတင္ျပီး ရည္ရြယ္ခ်က္၊ ေနရာ၊ ေန႕ရက္၊ အခ်ိန္အပိုင္းအျခား၊ ေဟာေျပာမည့္အေၾကာင္းအရာ၊ ေႂကြးေၾကာ္သံ၊ ခ်ီတက္မည့္လမ္းေၾကာင္း စတဲ့အေသးစိတ္အခ်က္အလက္ေတြ၊ ဦးေဆာင္မည့္ ပုဂိၢဳလ္ နဲ႕ ေဟာေျပာမည့္ ပုဂိၢဳလ္မ်ားရဲ့ ကိုယ္ေရးရာဇဝင္၊ ခန္မွန္းမည့္လူဦးေရ ခန္႕မွန္းခ်က္၊ ေတြနဲ႕ ေလွ်ာက္ထားရမည္လို႕ ျပ႒န္းထားပါတယ္၊ ပုဒ္မ ၅ မွာေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ ျမိဳ႕နယ္ရဲတပ္ဖြဲ႕မႉးက ခြင့္ျပဳမိန္႕ထုတ္ေပးႏိုင္သလို ျငင္းပယ္ျခင္းလဲ ျပဳႏိုင္ပါတယ္၊

မိမိ ဆနၵကို ထုတ္ေဖာ္ေရးအတြက္ စုေဝးၾက၊ စီတန္းလွည့္လည္ၾကရမွာ ၾကိဳတင္စီစဥ္ ႏိုင္တဲ့ ကိစၥမ်ား ရွိသလို ၾကိဳတင္ စီစဥ္ထားတာမဟုတ္ပဲ ရုတ္တရက္ ေပၚေပါက္လာတဲ့ အေျခအေနအရ ဆနၵျပၾကရတာ ရွိပါတယ္၊ ကမၻာ႕ HIV/AIDS        ေန႕တို႕၊ ႏိုင္ငံတကာလူ႕အခြင့္အေရးေန႕တို႕၊ ႏိုင္ငံတကာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈ ပေပ်ာက္ေရးေန႕တို႕၊ အလုပ္သမားေန႕ တို႕လို ေန႕ေတြမွာ စုေဝးတာ၊ စီတန္းလွည့္လည္တာအတြက္ ၾကိဳတင္စီစဥ္လို႕ရသလို ၾကိဳတင္ေလွ်ာက္ထားလို႕လဲ ရပါတယ္၊ ဒါေပမည့္ အခုျဖစ္ေပၚေနတဲ့ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္သပိတ္စခန္းမ်ားအေပၚ အာဏာပိုင္မ်ားရဲ့ အၾကမ္းဖက္ျဖိဳခြဲမႈအေပၚ လူထုက အေရးေပၚ စုေဝးတုန္႕ျပန္တာ၊ စီတန္းလွည့္လည္ ဆနၵျပရာမွာ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းခံဖို႕ အခ်ိန္မရွိသလို ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းခံဖို႕လဲ မလိုအပ္သင့္ပါ၊

ကုလသမဂၢကျပ႒န္းထားျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံကလဲ လက္မွတ္ထိုးထားတဲ့ ႏိုင္ငံတကာလူ႕အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္း (Universal Declaration of Human Rights)  ရဲ့ ပုဒ္မ ၂၀/၁ (Article 20/1) မွာလဲ "လူတိုင္းလူတိုင္းမွာ လြတ္လပ္စြာ ျငိမ္းခ်မ္းးစြာ စုေဝးခြင့္၊ စည္းရုံးခြင့္ ဆိုတဲ့ အခြင့္အေရး ရွိတယ္" လို႕ ျပဌန္းထားပါတယ္၊  လြတ္လပ္စြာ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝးခြင့္၊စီတန္းလမ္းေလွ်ာက္ခြင့္၊ ဆနၵျပခြင့္ ဆိုတာ လူတိုင္းလူတိုင္း ရဲ့ ေမြးရာပါ လူ႕အခြင့္အေရးေတြပါ၊ ဘယ္လိုအစိုးရကမွ ဥပေဒေတြနဲ႕ မကန္႕သတ္သင့္ပါ၊

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာေတာ့ လြတ္လပ္စြာ စုေဝးခြင့္၊ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္ကို ႏိုင္ငံသားမ်ားရဲ့ မူလအေျခခံရပိုင္ခြင့္ (Bill of Rights) တစ္ခုလို႕သတ္မွတ္ျပီး ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒ နဲ႕ အခိုင္အမာအကာအကြယ္ေပးထားပါတယ္၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ရဲ့ နံမည္ေက်ာ္ ပထမ ျပင္ဆင္ခ်က္ (The First Amendment) မွာ "ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္သည္ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈဆိုင္ရာ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္မႈ၊ နဲ႕ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္၊ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝခြင့္၊ စည္းရုံးခြင့္၊ စုေဝးခြင့္၊ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္၊ လူထု၏ နစ္နာဆံုးရွုံးမႈမ်ားအတြက္ အစိုးရထံမွ နစ္နာေၾကးေတာင္းဆိုရန္ စုေပါင္းေတာင္းဆိုျခင္းမ်ားကို ကန္႕သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မည့္ မည္သည့္ဥပေဒမ်ိဳးကိုမဆို ျပ႒န္းခြင့္ မျပဳ" (Congress shall make no law respecting an establishment of religion, or prohibiting the free exercise thereof; or abridging the freedom of speech, or of the press; or the right of the people peaceably to assemble, and to petition the Government for a redress of grievances.) လို႕ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္ရဲ့ အာဏာကို ကန္႕သတ္ျပီး လူထုရဲ့ ေမြးရာပါ အေျခခံအခြင့္အေရးမ်ားကို အကာအကြယ္ေပးထားပါတယ္၊ 

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ လူဦးရအမ်ားအျပားပါဝင္ျပီး လမ္းမၾကီးေတြေပၚမွာ ခ်ီတက္ၾကမည့္ စီတန္းလွည့္လည္မႈမ်ိဳး၊ လမ္းေတြ ပိတ္ျပီး ယဥ္အသြားအလာကို လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းေပးဖို႕ လိုအပ္တဲ့ စီတန္းလွည့္လည္မႈမ်ိဳး၊ အသံခ်ဲ႕စက္သုံးဖို႕ လိုအပ္တဲ့ ေဟာေျပာမႈမ်ိဳး၊ လူအမ်ားစုေဝးရာ ပန္းျခံၾကီးမ်ား၊ ကြင္းျပင္ၾကီးမ်ားမွာ လုပ္မည့္ စုေဝးမႈမ်ိဳးအတြက္သာ သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ားစီက ၾကိဳတင္ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းရပါတယ္၊ က်န္တဲ့ စီတန္းလွည့္လည္မႈမ်ား၊ စုေဝးမႈမ်ားအတြက္ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းခံစရာမလိုပါ၊ ခြင့္ျပဳခ်က္မပါပဲ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆနၵျပလို႕လဲ အေရးယူမခံရပါ၊ အဖမ္းမခံရပါ၊ အဲဒီလို ဖမ္းဆီးအေရးယူလို႕ရတဲ့ ဥပေဒမ်ိဳးလဲ မရွိပါ၊

ခက္တာက ျမန္မာႏိုင္ငံက ဥပေဒေတြမွာ ႏိုင္ငံသားမ်ားကို လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ေပးထားေပမည့္ အဲဒီ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြက အမွန္တကယ္ မလြတ္လပ္တာပါပဲ၊ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုကို ၾကည့္ပါ၊ ပုဒ္မ ၃၅၄ မွာ "ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္လံုျခဳံေရး၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ ရပ္ရြာေအးခ်မ္းသာယာေရး သို႕မဟုတ္ ျပည္သူတို႕၏ ကိုယ္က်င့္တရားအက်ိဳးငွါ ျပ႒န္းထားသည့္ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ မဆန္႕က်င္လ်င္ ေအာက္ပါအခြင့္အေရးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ သုံးစြဲေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသည္။" လို႕ ျပ႒န္းထားျပီး အခြင့္အေရးမ်ားမွာထဲမွာ (ခ) လက္နက္မပါပဲ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝးခြင့္၊ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္ လဲ အပါအဝင္ပါ၊ ဒါေပမည့္လဲ " ႏိုင္ငံေတာ္လံုျခဳံေရး၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ ရပ္ရြာေအးခ်မ္းသာယာေရး သို႕မဟုတ္ ျပည္သူတို႕၏ ကိုယ္က်င့္တရားအက်ိဳးငွါ ျပ႒န္းထားသည့္ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ မဆန္႕က်င္လ်င္" ဆိုတဲ့ စကားစုက "လြတ္လပ္စြာ" ဆိုတဲ့ ၾကိယာဝိေသသန ကို ဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္ပါတယ္၊ " ျငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝးခြင့္ ႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္ ဆိုင္ရာဥပေဒ" ရဲ့ ပုဒ္မ ၄ အရ စီတန္းလွည့္လည္မႈအားလုံးဟာ ၾကိဳတင္ခြင့္ျပဳခ်က္ ေတာင္းခံဖို႕လိုအပ္ျပီး ပုဒ္မ ၅ အရ သက္ဆိုင္ရာျမိဳ႕နယ္ရဲတပ္ဖြဲ႕မႉးက ျငင္းပယ္ခြင့္ရွိပါတယ္၊ ခြင့္ျပဳခ်က္မရပဲ ဆနၵျပရင္ျဖင့္ ပုဒ္မ ၁၈ အရ ေထာင္ဒါဏ္ တစ္ႏွစ္၊ ဒါမွမဟုတ္ ေငြဒါဏ္ က်ပ္ သုံးေသာင္း၊ ဒါမွမဟုတ္ ေထာင္ဒါဏ္ နဲ႕ ေငြဒါဏ္ ပူးတြဲခံစားရမွာပါ၊

သမၼတဦးသိန္းစိန္ အပါအဝင္ လက္ရွိအစိုးရေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ လႊတ္ေတာ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား က စာနယ္ဇင္းမ်ား (Media) နဲ႕ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႕အစည္းမ်ား (Civil Cosiety) ကို ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ့ စတုတၳ နဲ႕ပဥၥမ မဏၰိဳင္မ်ားလို႕ အသိအမွတ္ျပဳ တာ ၾကားဘူးပါတယ္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး၊ တရားစီရင္ေရးမ်ားလို  ဘာအာဏာမွ မရွိတဲ့ အဲဒီ မဏၰိဳင္မ်ားအတြက္ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားထုတ္ေဝခြင့္ နဲ႕ လြတ္လပ္စြာ စုေဝးခြင့္၊ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္၊ ဆနၵျပခြင့္မ်ားက လူထုဆနၵကို ေဖာ္ထုတ္ျပသႏိုင္တဲ့ အနည္းဆုံးအခြင့္အေရးမ်ားျဖစ္ၾကပါတယ္၊ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနပါတယ္လို႕ ေႂကြးေၾကာ္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူထုဟာ သူတို႕ရဲ့ နာက်င္မႈကို အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြသိေအာင္၊ သူတို႕ရဲ့ အသံကို အာဏာပိုင္ေတြ ၾကားေအာင္၊ သူတို႕ရဲ့ ခံစားခ်က္မ်ားကို တာဝန္ရွိသူေတြ အေလးေပးစဥ္းစားေအာင္ အလြယ္ဆုံး နဲ႕ အထိေရာက္ဆံုးနည္းလမ္းျဖစ္တဲ့ စီတန္း လွည့္လည္ ဆနၵျပျခင္းမ်ားနဲ႕ ဆက္လက္ေဖာ္ထုတ္ၾကပါလိမ့္မယ္၊ အစိုးရ နဲ႕ လႊတ္ေတာ္က ဥေဒေတြနဲ႕ လူထုရဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းစြာဆနၵျပတာကို ကန္႕သတ္ခ်ဳတ္ခ်ယ္တာေတာင္မွ လူထုဟာ သူတို႕ပါးစပ္ေတြကို ပိတ္ဆို႕ညိမ္သက္ေနမွာမဟုတ္ပဲ အတားအဆီးမ်ားကို ဆက္လက္ ထိုးေဖာက္ပါလိမ့္မယ္၊ သူတို႕ရဲ့ အေျခခံအခြင့္အေရးမ်ားကို မရရေအာင္ ေတာင္းဆိုပါလိမ့္မယ္၊ ဒီ ဥပေဒကို မျပင္ရင္၊ ပုဒ္မ ၁၈ ကို မဖ်က္သိမ္းရင္ျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတဝွမ္းမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ထပ္၍ထပ္၍ တိုးပြါးေနဦးမွာပါ၊

ဒါေၾကာင့္မို႕ မၾကာခင္ ၂၀၁၃ ႏွစ္ဆန္းမွာ ျပန္လည္က်င္းပမည့္ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးေတြမွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက " ျငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝးခြင့္ ႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္ ဆိုင္ရာဥပေဒ"  ကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ျပီး ကန္႕သတ္ခ်က္မ်ားျဖစ္တဲ့ ပုဒ္မ ၄ နဲ႕ ပုဒ္မ ၁၈ တို႕ကို ဖ်က္သိမ္းဖို႕ အေလးအနက္ ေတာင္းဆိုခ်င္ပါတယ္၊

ေလးစားစြာ

ေအာင္ဒင္
ဒီဇင္ဘာ ၄၊ ၂၀၁၂