Burma's Parliament Watch Part 34

(ျပည္သူ႕ေခတ္ဂ်ာနယ္၊ အတြဲ ၃၊ အမွတ္ ၁၅၉၊ ဩဂုတ္လ ၂၂ ရက္၊ ၂၀၁၃၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၈/၃၂)

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကို အနီးၾကည့္ အေ၀းၾကည့္

ေအာင္ဒင္

အပိုင္း (၃၄) လႊတ္ေတာ္ ႏွင့္ အသင္းအဖြဲ႕မ်ား ဆိုင္ရာ ဥပေဒၾကမ္း

အသင္းအဖြဲ႕မ်ားဆိုင္ရာ ဥပေဒၾကမ္း

အသင္းအဖြဲ႕မ်ားဆိုင္ရာ ဥပေဒၾကမ္းကို အစိုးရသတင္းစာေတြမွာ ဇူလိုင္ ၂၇ ရက္ေန႕က ေဖာ္ျပပါတယ္၊ အဲဒီဥပေဒၾကမ္းနဲ႕ပါတ္သက္ျပီး ေဆြးေႏြးအၾကံျပဳခ်င္သူေတြကို ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္၊ ျပည္သူ႕ေရးရာစီမံခန္႕ခြဲမႈေကာ္မီတီ ရုံးခန္းမွာ ဩဂုတ္လ ၁ ရက္ေန႕ကေန ၄ ရက္ေန႕အတြင္း လာေရာက္ေဆြးေႏြးၾကဖို႕ ဖိတ္ေခၚထားတာလည္း ေတြ႕ရပါတယ္၊ အဲဒီ ဥပေဒၾကမ္းႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ဇူလိုင္လ ၃၁ ရက္ေန႔မွာ ျပည္တြင္းအရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္း မ်ားက "၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ ႏိုင္ငံသားတိုင္း၏ လြတ္လပ္စြာ သင္းပင္းဖြဲ႕စည္းခြင့္ကို ဆန္႕က်င္သျဖင့္ လက္မခံႏိုင္ေၾကာင္း" ထုတ္ျပန္ေၾကညာတာကိုလည္း ေတြ႕ရပါတယ္၊ အဲဒီ သေဘာထားထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ျပည္တြင္းအသင္းအဖြဲ႕ေပါင္း ၅၂ ဖြဲ႕က ေထာက္ခံသေဘာတူထားျပီး သူတို႕ရဲ့ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ေနျပည္ေတာ္ကို ေစလႊတ္ျပီး တာဝန္ရွိသူမ်ားနဲ႕ လူကိုယ္တိုင္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္လို႕လည္း ၾကားသိရပါတယ္၊

ဒီဥေဒၾကမ္းကို ေလ့လာၾကည့္ေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႕ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒မ်ားကိုယ္တိုင္က တိုင္းျပည္ရဲ့ ပဉၥမ မဏိၰဳင္လို႕ တင္စားၾကတဲ့ အရပ္ဘက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ား လြတ္လပ္စြာ ရွင္သန္ၾကီးထြားေရးကို အကန္႕အသတ္ျပဳမည့္၊ ထိန္းခ်ဳပ္မည့္ ဥပေဒၾကမ္းတစ္ခုျဖစ္ေနတာ ဝမ္းနည္းဖြယ္ ေတြ႕ျမင္လိုက္ရပါတယ္၊ 

အရပ္ဘက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ေတာင္းဆိုသလို ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္က လက္ရွိ "အသင္းအဖြဲ႕မ်ားဆိုင္ရာ ဥပေဒၾကမ္း" ကို ေဆြးေႏြးျခင္း၊ အတည္ျပဳျခင္းမွ ဆိုင္းငံ့ျပီး ပိုျပီးေကာင္းမြန္တဲ့ ဥပေဒၾကမ္းအသစ္တစ္ခုကို အရပ္ဘက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ားနဲ႕ ျပည္သူလူထုပူးေပါင္းပါဝင္မႈနဲ႕ ျပန္လည္ေရးဆြဲဖို႕ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္၊

အသင္းအဖြဲ႕မ်ားကို အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုျခင္း

ဒီဥပေဒၾကမ္းရဲ့ အခန္း (၂) ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား၊ ပုဒ္မ ၃၊ ပုဒ္မခြဲ (ဃ) မွာ "အသင္းအဖြဲ႕မ်ားသည္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ လူမႈစီးပြါးေရး ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈကို အေထာက္အကူျပဳေစႏိုင္ရန္" လို႕ ေဖာ္ျပပါတယ္၊ တစ္ခါ အခန္း (၃) ပုဒ္မ ၅၊ ပုဒ္မခြဲ (စ) မွာ "ဖြဲ႕စည္းခြင့္လက္မွတ္ သို႕မဟုတ္ မွတ္ပံုတင္လက္မွတ္ရရွိသည့္အသင္းအဖြဲ႕မ်ားသည္ ယင္းတို႕၏ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ ပါရွိသည့္ အမ်ားျပည္သူဆိုင္ရာ လူမႈစီးပြါးဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈရွိေစမည့္ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ အားကစား၊ ေက်းလက္ေဒသဖြံ႕ျဖိဳးေရး၊ မိသားစုဝင္ေငြတိုးေရး၊ သဘာဝပါတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး၊ ေသာက္သုံးေရရရွိေရး၊ အာဟာရဖြံ႕ျဖိဳးေရး၊ သက္ၾကီးရြယ္အိုမ်ားႏွင့္ ခိုကိုးရာမဲ့ ကေလးသူငယ္မ်ားအား ေစာင့္ေရွာက္ေရး၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့ထုံးတမ္းမ်ား ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး၊ သဘာဝေဘးအန ၱရာယ္ ေလွ်ာ႕ခ်ေရး၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး၊ စားနပ္ရိကၡာဖူလုံေရး၊ စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ ေမြးျမဴေရး၊ အသိပညာ ဗဟုသုတမ်ား ပ်ံ႕ႏွံ႕ေစေရး၊ လူေနမႈဘဝတိုးတက္ျမင့္မားေစေရး၊ နာေရးကူညီမႈမ်ား ေဆာင္ရြက္ေပးေရး၊ အျခားလူမႈေရးလုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား  စသည္တို႕အတြက္ သက္ဆိုင္ရာဝန္ၾကီးဌာနမ်ားႏွင့္ လိုအပ္သည္မ်ားကို ေပါင္းစပ္ညွိႏိႈင္းေပးျခင္း၊ လုပ္ငန္းမ်ားလြယ္ကူေခ်ာေမြ႕ေစရန္ လမ္းညႊန္ေပးျခင္း" ဆိုျပီး ဗဟိုအဖြဲ႕ရဲ့ တာဝန္တစ္ရပ္အျဖစ္ ေဖာ္ျပထားပါတယ္၊

အထက္ပါ ဥပေဒပုဒ္မ ႏွစ္ခုကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဒီဥပေဒၾကမ္းပါ အသင္းအဖြဲ႕မ်ားဆိုတာ လူမႈစီးပြါးဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရး ေဆာင္ရြက္မည့္ အဖြဲ႕မ်ားလို႕ အဓိပၸါယ္သက္ေရာက္ေနပါတယ္၊

အခြင့္အေရးဆိုင္ရာလႈပ္ရွားမႈမ်ား (လူ႕အခြင့္အေရး၊ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရး၊ လြပ္လပ္စြာကိုးကြယ္ယံုၾကည္ခြင့္ စတာေတြ)၊ ႏိုင္ငံေရးနဲ႕ ဆက္ႏြယ္တဲ့လႈပ္ရွားမႈမ်ား (ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ေဝဘန္ျခင္း၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ေဝဘန္ျခင္း၊ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို ေစာင့္ၾကပ္ၾကည့္႐ႉျခင္း၊ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ပညာေပးျခင္း၊ မူဝါဒဆိုင္ရာအၾကံေပးျခင္း၊ လႊတ္ေတာ္မွျပ႒န္းသည့္ဥပေဒမ်ားကို ေဝဘန္ျခင္း၊ အစိုးရ၏ မတရားမႈမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ေဝဘန္ျခင္း၊)၊ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးလႈပ္ရွားမႈနဲ႕ ပါတ္သက္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ( တိုင္းရင္းသား ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ေရးအဖြဲ႕ေတြ၊ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ေတြ၊ ဒုကၡသည္မ်ားကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕ေတြ၊ ဒုကၡသည္မ်ား ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးအဖြဲ႕ေတြ၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအက်ိဳးေဆာင္အဖြဲ႕ေတြ)၊ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးနဲ႕ပါတ္သက္တဲ့အဖြဲ႕အစည္းေတြ (အာဆီယံ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းဆိုင္ရာအဖြဲ႕ေတြ၊ ႏွစ္ႏိုင္ငံခ်စ္ၾကည္ေရးအသင္းေတြ)၊ သဘာဝ ေျမေပၚေျမေအာက္သယံဇာတပစၥည္းမ်ား မပ်က္သုံးေအာင္ ေစာင့္ၾကပ္ၾကည့္႐ႉတဲ့အဖြဲ႕ေတြ၊ လူမႈပ႗ိပကၡမ်ားတားဆီးကာကြယ္ေရးအဖြဲ႕ေတြ (ဥပမာ ဘာသာေပါင္းစံုခ်စ္ၾကည္ေရးအသင္း)၊ ႏိုင္ငံေရးကြၽမ္းက်င္သူမ်ားရဲ့ မူဝါဒအၾကံေပးအဖြဲ႕ေတြ (Think Tanks)၊ နဲ႕ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ား၊ လူငယ္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ အက်ဳံးမဝင္သလို ျဖစ္ေနပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္မို႕ ဒီဥပေဒမွာ အခန္းကဏၰေပါင္းစံုမွာ လႈပ္ရွားေနတဲ့ အသင္းအဖြဲ႕မ်ားအားလုံး အက်ဳံးဝင္ေအာင္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းေဖာ္ျပသင့္ပါတယ္၊

အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ျပည္ထဲေရးဝန္ၾကီး႒ာနမွ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း

ဥပေဒၾကမ္းရဲ့ အခန္း (၃) ဗဟိုအဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းျခင္းႏွင့္ ဗဟိုအဖြဲ႕၏ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ား၊ ပုဒ္မ ၄ မွာ "ဗဟိုအဖြဲ႕ကို ျပည္ထဲေရးဝန္ၾကီးက ဥကၠ႒၊ အျခားဝန္ၾကီး႒ာနမ်ားမွ ဝန္ၾကီး၊ ဒုဝန္ၾကီးမ်ားက ဒုဥကၠ႒ ၂ ေယာက္နဲ႕ အဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီး႒ာနရဲ့ ညြန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္နဲ႕ ညႊန္ၾကားေရးမႉးက အတြင္းေရးမႉး နဲ႕ တြဲဘက္အတြင္းေရးမႉးအျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းရမည္" လို႕ ဆိုပါတယ္၊

အသင္းအဖြဲ႕မ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္းကို ဗဟိုအဖြဲ႕နဲ႕ ေဆာင္ရြက္မည္ဆိုရင္ အဲဒီအဖြဲ႕ဟာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ေရြးခ်ယ္ခန္႕အပ္ျပီး အစိုးရဝန္ထမ္းမဟုတ္တဲ့၊ ျပည္သူလူထုက ေလးစားၾကည္ညိဳတဲ့ ပုဂိၢဳလ္မ်ားနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းသင့္ပါတယ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႕အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ နဲ႕ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီဖြဲ႕စည္းသလိုမ်ိဳးပါ၊ အရပ္ဘက္ အသင္းအဖြဲ႕မ်ားဟာ အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းမဟုတ္ၾကတဲ့အတြက္ အစိုးရဝန္ၾကီး႒ာနရဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ ထားရွိတာ မသင့္ေတာ္ပါ၊

ကန္႕သတ္ျခင္း၊ တားျမစ္ျခင္း၊ အေရးယူျခင္း

ဗဟိုအဖြဲ႕ရဲ့လုပ္ငန္းတာဝန္ တစ္ရပ္အေနနဲ႕ ပုဒ္မ ၅၊ ပုဒ္မခြဲ (ဆ) မွာ "ဤဥပေဒႏွင့္ အညီ ဖြဲ႕စည္းခြင့္လက္မွတ္ သို႕မဟုတ္ မွတ္ပံုတင္လက္မွတ္မရွိပဲ ရပ္တည္လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္သည့္ အသင္းအဖြဲ႕မ်ားအား ဥပေဒႏွင့္အညီ အေရးယူျခင္း" လို႕ ေဖာ္ျပထားပါတယ္၊ အခန္း (၈) တားျမစ္ခ်က္မွာ ပုဒ္မ ၁၄၊ ပုဒ္မ ၁၅ တို႕နဲ႕ “မည္သူမွ် ဖြဲ႕စည္းခြင့္လက္မွတ္မရွိပဲ အသင္းအဖြဲ႕အျဖစ္ဖြဲ႕စည္းျခင္း၊ ဥကၠ႒၊ အတြင္းေရးမႉးတာဝန္ယူျခင္း၊ အဖြဲ႕ဝင္ျခင္း၊ မျပဳလုပ္ရလို႕” တားျမစ္ထားပါတယ္၊ အခန္း (၉) ျပစ္မႈနဲ႕ ျပစ္ဒဏ္မ်ား ၊ ပုဒ္မ (၁၈) နဲ႕ ပုဒ္မ (၁၉) မွာေတာ့ အဆိုပါကန္႕သတ္ခ်က္ေတြကို ေဖာက္ဖ်က္ရင္ တာဝန္ခံပုဂိၢဳလ္ဆိုရင္ ေထာင္ သုံးႏွစ္အထိျဖစ္ေစ၊ ေငြဒဏ္ က်ပ္ငါးသိန္းအထိျဖစ္ေစ၊ အဖြဲ႕ဝင္ ဆိုရင္ ေထာင္ ၆ လအထိျဖစ္ေစ၊ ေငြဒဏ္ က်ပ္ တစ္သိန္းအထိျဖစ္ေစ၊ ျပစ္ဒဏ္က်ခံရမယ္လို႕ ဆိုပါတယ္၊

အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ဖြဲ႕စည္းခြင့္မရပဲနဲ႕ ရပ္တည္လႈပ္ရွားရင္ ျပစ္ဒဏ္က်ခံရမယ္ဆိုတာ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံတစ္ခုမွာ မရွိသင့္ပါ၊ လြတ္လပ္စြာဖြဲ႕စည္းလႈပ္ရွားခြင့္ဆိုတာ ျပည္သူလူထုရဲ့ အေျခခံအခြင့္အေရးပါ၊ ဒီအေရးယူမႈနဲ႕ ျပစ္ဒဏ္မ်ား၊ တားျမစ္ခ်က္မ်ားကို လုံးဝပယ္ဖ်က္သင့္ပါတယ္၊

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ အဖြဲအစည္းမ်ားဖြဲ႕စည္း မွတ္ပံုတင္ၾကသလို မွတ္ပံုတင္ျခင္းမျပဳပဲ ရပ္တည္ခြင့္လည္းရွိပါတယ္၊ မွတ္ပံုတင္တဲ့အခါ ရတဲ့အခြင့္အေရးက (၁) မိမိတို႕အဖြဲ႕အစည္း နံမည္နဲ႕ ဘဏ္ေငြစာရင္းဖြင့္ခြင့္ရွိတယ္၊ (၂) ျပည္သူလူထုဆီက အလႉေငြေကာက္ခံခြင့္ရွိတယ္၊ (၃) အစိုးရနဲ႕ ပုဂၢလိက ေဖာင္ေဒးရွင္းမ်ားထံက Grants ေတြ လက္ခံခြင့္ရွိတယ္၊ (၄) အဖြဲ႕အစည္းရဲ့ ႏွစ္စဥ္ဝင္ေငြအေပၚမွာ အခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ရွိတယ္၊ (၅) အဖြဲ႕အစည္းကို လႉဒါန္းၾကတဲ့ ျပည္သူေတြ၊ ေဖာင္ေဒးရွင္းေတြလည္း အဲဒီ လႉဒါန္းေငြအေပၚမွာ အခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ရွိပါတယ္၊ ဒါပါပဲ၊ အဖြဲ႕အစည္းကို မွတ္ပံုတင္ရင္ အဆိုပါအခြင့္အေရးေတြ ရမယ္၊ မွတ္ပံုမတင္ရင္ အဲဒီအခြင့္အေရးေတြမရဘူး၊ မွတ္ပံုမတင္လို႕ ေထာင္မခ်ပါ၊ ဒဏ္ေငြမတပ္ပါ၊ အေရးမယူပါ၊

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း လူထုအေျချပဳ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ ရပ္တည္ရွင္သန္ခြင့္ ေပးသင့္ပါတယ္၊ မွတ္ပံုတင္ရင္ တင္တဲ့အေလ်ာက္ အစိုးရက အသိအမွတ္ျပဴ၊ အားေပးကူညီ၊ အခြင့္အေရးေတြေပးျပီး မွတ္ပံုမတင္ရင္လည္း ဓားျပဂိုဏ္း၊ မူးယစ္ေဆးဝါးဂိုဏ္း၊ လူေမွာင္ခိုဏ္း၊ မဟုတ္သ၍ အျပစ္ေပးစရာမလိုပါ၊

မွတ္ပံုတင္ရန္ မလိုေသာအဖြဲ႕အစည္းမ်ား

အခန္း (၆)၊ ပုဒ္မ (၁၀) မွာ " ဤဥပေဒအရ ဖြဲ႕စည္းခြင့္ သို႕မဟုတ္ မွတ္ပံုတင္ခြင္႕ေလွ်ာက္ထားရင္ မလိုေသာ အသင္းအဖြဲ႕မ်ား" ကို ေဖာ္ျပထားပါတယ္၊ ဒီျပ႒န္းခ်က္အရ (က) ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ အသင္းအဖြဲ႕မ်ားဖြဲ႕စည္းျခင္းဆိုင္ရာဥပေဒအရ မွတ္ပံုတင္သက္တမ္းတည္လ်က္ရွိေသာ အသင္းအဖြဲ႕၊ (ခ) ဘာသာ၊ သာသနာေရးသက္သက္ကိုသာ က်င့္သုံးေဆာင္ရြက္ေသာအသင္းအဖြဲ႕၊ (ဂ) စီးပြါးေရးသက္သက္ကိုသာ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေသာအသင္းအဖြဲ႕၊ (ဃ) တည္ဆဲဥပေဒတစ္ရပ္ရပ္အရ မွတ္ပံုတင္ထားေသာအသင္းအဖြဲ႕မ်ားနဲ႕ (င) ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွတ္ပံုတင္ျခင္းဥပေဒအရ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္သို႕ ေလွ်ာက္ထားရမည့္ႏိုင္ငံေရးအသင္းအဖြဲ႕မ်ားဟာ ဒီဥပေဒသစ္အရ ဖြဲ႕စည္းခြင့္၊ မွတ္ပံုတင္ခြင့္ေလွ်ာက္ထားရန္ မလိုအပ္လို႕ ဆိုပါတယ္၊

အင္မတန္ က်ဥ္းေျမာင္းပါတယ္၊ (က) မွာပါတဲ့ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ အသင္းအဖြဲ႕မ်ား ဖြဲ႕စည္းျခင္းဆိုင္ရာဥပေဒဟာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ရဲ့ အႂကြင္းအက်န္အေမြအႏွစ္တစ္ခုျဖစ္လို႕ ဖ်က္သိမ္းပစ္ရမွာပါ၊ နာေရးကူညီမႈအသင္းလို၊ ပညာဒါနေက်ာင္းေတြလို၊ ဒုကၡေရာက္ေနသူမ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ကူညီတဲ့ ပရဟိတအဖြဲ႕အစည္းမ်ားဟာ မွတ္ပံုတင္ရန္မလိုပဲ ဖြဲ႕စည္းရပ္တည္ခြင့္ရွိရမွာပါ၊ အဲဒီလိုပဲ တိုင္းရင္းသား႐ိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈ၊ စာေပအဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ စာဖတ္အသင္းေတြ၊ လည္း ဖြဲ႕စည္းခြင့္ေတာင္းခံရန္မလိုပဲ ရပ္တည္ခြင့္ရွိသင့္ပါတယ္၊

အဲဒီစာရင္းထဲမွာ ေက်ာင္းသား သမဂၢမ်ားကို လည္း ထည့္သင့္ပါတယ္၊ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ား ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ရပ္တည္ျခင္းဟာ ေက်ာင္းသားမ်ားရဲ့ အခြင့္အေရးျဖစ္ျပီး အဲဒီအခြင့္အေရးကို "တကၠသိုလ္၊ ေကာလိပ္မ်ား ဥပေဒ"၊ "အေျခခံပညာေက်ာင္းမ်ားဥပေဒ"၊ "အေျခခံပညာေရးဥပေဒ"၊ "အဆင့္ျမင့္ပညာေရးဥပေဒ" စတဲ့ သီးျခားဥပေဒမ်ားမွာ ထည့္သြင္းျပ႒န္းသင့္ပါတယ္၊

အျခားကန္႕သတ္ခ်က္မ်ား

ဒီဥပေဒၾကမ္းမွာ အမ်ားစိုးရိမ္ပူပန္ၾကတဲ့ "ႏိုင္ငံေရးကင္းရွင္းရန္ ကန္႕သတ္ခ်က္"၊ "သတ္မွတ္ထားေသာ ကဏၰႏွင့္ ေဒသမွတပါး အျခားကဏၰမ်ား၊ အျခားနယ္ေျမေဒသမ်ားတြင္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္မျပဳတဲ့ကန္႕သတ္ခ်က္"၊ "ျမင့္မားတဲ့ မွတ္ပံုတင္ေၾကး က်ပ္ ငါးသိန္း" ဆိုတာေတြ မပါဝင္ပါ၊ ဒါေပမည့္ ဒီဥပေဒၾကမ္းကို အတည္ျပဳျပီးရင္ ဆက္လက္ထုတ္ျပန္မည့္ "နည္းဥပေဒ" မွာ ပါလာလိမ့္မယ္ထင္ပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္မို႕ ဒီ "ဥပေဒၾကမ္း" မွာပဲ  "ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ေသာ လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ခြင့္၊ ကဏၰမ်ိဳးစံု၊ ေဒသမ်ိဳးစံုလႈပ္ရွားခြင့္၊ မွတ္ပံုတင္ေၾကးကို အနိမ့္ဆုံးသတ္မွတ္ျခင္း၊" ေတြ ပါဝင္သင့္ပါတယ္၊ နည္းဥပေဒဆိုတာ "ပင္မဥပေဒ" ကို အေျခခံေရးဆြဲရတာမို႕ "ပင္မဥပေဒ" ကိုယ္၌က ရွင္းလင္းစင္ၾကယ္ျပီး ျပည့္စံုဖို႕လိုအပ္ပါတယ္၊

ဒီဥပေဒၾကမ္းမွာ အသင္းအဖြဲ႕မ်ား ရန္ပံုေငြရွာေဖြျခင္းနဲ႕ ပါတ္သက္ျပီး ဘာမွ မေရးထားပါ၊ ဒါေၾကာင့္မို႕ မွတ္ပံုတင္ျပီး ရပ္တည္တဲ့ အသင္းအဖြဲ႕မ်ားဟာ အဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ ျပည္သူမ်ားဆီက အဖြဲ႕ဝင္ေၾကး နဲ႕ အလႉေငြေကာက္ခံခြင့္၊ ႏိုင္ငံတကာက အစိုးရမဟုတ္ေသာအဖြဲ႕မ်ားထံက ေငြေၾကးလက္ခံခြင့္" ေတြရွိေၾကာင္း ထည့္သြင္းျပ႒န္းသင့္ပါတယ္၊

အရပ္ဘက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ား လြတ္လပ္စြာ အားေကာင္းရွင္သန္ပါေစ

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ လက္ရွိ ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈေတြ ရပ္တန္႕ျပီး ေနာက္ေၾကာင္းျပန္မလွည့္ဖို႕အတြက္ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ခိုင္မာအားေကာင္းဖို႕လိုပါတယ္၊ တိုင္းျပည္ရဲ့ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြါးေရး၊ လူမႉေရးနဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရးျပႆနာေတြ၊ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးပ႗ိပကၡေတြကို အစိုးရနဲ႕ လႊတ္ေတာ္အားသက္သက္နဲ႕ ေျဖရွင္းလို႕ မေအာင္ျမင္ႏိုင္ပါ၊ အစိုးရ နဲ႕ လႊတ္ေတာ္က အရပ္ဘက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ားနဲ႕ မဟာမိတ္ျပဳ၊ အရပ္ဘက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ားရဲ့ အားကိုယူျပီး ျပႆနာေပါင္းစံုကို ျပည္သူလူထုပါဝင္မႈနဲ႕ ပူးေပါင္းေျဖရွင္းမွ ေအာင္ျမင္ပါလိမ့္မယ္၊ ဒါေၾကာင့္မို႕ အရပ္ဘက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ား လြတ္လြတ္လပ္လပ္ရွင္သန္ၾကီးထြားႏိုင္ေအာင္ လႊတ္ေတာ္က အေထာက္အပံ့ေပးတဲ့ ဥပေဒမ်ိဳးကိုသာ ျပ႒န္းသင့္ပါေၾကာင္း၊

ေလးစားစြာ၊

ေအာင္ဒင္
ဩဂုတ္လ ၂ ရက္၊ ၂၀၁၃

 

Burma's Parliament Watch Part 33

(ျပည္သူ႕ေခတ္ဂ်ာနယ္၊ အတြဲ ၃၊ အမွတ္ ၁၅၈၊ ဩဂုတ္လ ၁၅ ရက္၊ ၂၀၁၃၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၈/၃၂)

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကို အနီးၾကည့္ အေ၀းၾကည့္

ေအာင္ဒင္

အပိုင္း (၃၃) လႊတ္ေတာ္ ႏွင့္ ကေလးသူငယ္မ်ားအား အကာအကြယ္ေပးျခင္း (ဂ)

ႏိုင္ငံတကာမွာ အရြယ္မေရာက္ေသးသူေတြ၊ ကေလးသူငယ္ေတြ လိင္ဆက္ဆံတာကို တားျမစ္ဖို႕၊ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေစာ္ကားမခံရေအာင္ အကာအကြယ္ေပးဖို႕ “The Age of Consent Act” လို႕ေခၚတဲ့ ဥပေဒေတြ ျပ႒န္းၾကပါတယ္၊ “The Age of Consent” ဆိုတာကို အဂၤလိပ္လို “The age at which one is legally competent to give consent especially to marriage or to sexual intercourse” လို႕ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုပါတယ္၊ ျမန္မာလို ဘာသာျပန္ရင္ေတာ့ ရွည္လ်ားပါတယ္၊ " လက္ထပ္ထိန္းျမားဖို႕ ျဖစ္ေစ၊ လိင္ဆက္ဆံဖို႕ျဖစ္ေစ မိမိ၏ ကိုယ္ပိုင္ဆနၵျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ေၾကာင္းေသခ်ာရန္ လိုအပ္သည့္ အသက္္" လို႕ ေခၚရမယ္ထင္ပါတယ္၊ တကယ္ေတာ့ ဒီအသက္ကန္႕သတ္ခ်က္ဟာ "ကေလးသူငယ္မ်ားဆိုင္ရာ ဥပေဒ" ရဲ့ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္သင့္ပါတယ္၊

ဒီဥပေဒရဲ့ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ကေလးသူငယ္တစ္ေယာက္၊ အရြယ္မေရာက္သူတစ္ေယာက္ဟာ ဘယ္အသက္အရြယ္မွာ လိင္ဆက္ဆံဖို႕ျဖစ္ေစ၊ အိမ္ေထာင္ျပဳဖို႕ျဖစ္ေစ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ကိုယ္တိုင္ခ်ႏိုင္ဖို႕ လံုေလာက္ျပီလဲ ဆိုတာကို ဆုံးျဖတ္တာပါ၊ ဒီအသက္ကန္႕သတ္ခ်က္က ႏိုင္ငံအမ်ားစုမွာ အသက္ ၁၄ ႏွစ္နဲ႕ ၁၈ ႏွစ္အတြင္း ကြဲျပားၾကပါတယ္၊ အသက္ ၁၂ ႏွစ္အထိ သတ္မွတ္တဲ့ ႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕ရွိသလို အသက္ ၂၁ ႏွစ္အထိ ကန္႕သတ္တဲ့ ႏိုင္ငံအနည္းငယ္လည္းရွိပါတယ္၊ ဒီကန္႕သတ္ခ်က္ကို ခ်ိဳးေဖာက္ရင္ က်ေရာက္မည့္ျပစ္ဒဏ္ကလည္း ႏိုင္ငံအလိုက္ ကြဲျပားပါတယ္၊ အခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ အရြယ္မေရာက္သူအခ်င္းခ်င္း လိင္ဆက္ဆံတာကို အျပစ္လို႕မသတ္မွတ္ပါ၊ ဒါေပမည့္ အရြယ္ေရာက္ျပီးသူ လူၾကီးက အရြယ္မေရာက္ေသးသူ တစ္ေယာက္နဲ႕ လိင္ဆက္ဆံတယ္ဆိုရင္ေတာ့ လူၾကီးအတြက္ ရာဇဝတ္မႈျဖစ္ပါတယ္၊ (Statutory Rape) မုဒိန္းမႈေျမာက္ပါတယ္၊ ျပစ္ဒဏ္ၾကီးၾကီးမားမားက်ခံရမွာပါ၊

အားအနည္းဆုံးကေလးမ်ားကို ကာကြယ္ပါ

ကေလးသူငယ္မ်ားဟာ အားအနည္းဆုံးလူသားမ်ားျဖစ္ၾကပါတယ္၊ သူတို႕ကေလးေတြကို မာယာမ်ားတဲ့၊ ပရိယယ္ႂကြယ္ဝတဲ့ လူၾကီးအခ်ိဳ႕က ဖ်က္ဆီးဖို႕ ေခ်ာင္းေနၾကတာပါ၊ ကေလးေတြရဲ့ ျဖဴစင္တဲ့ႏွလုံးသားကို ႏြမ္းညစ္ေအာင္ ဖန္တီးမည့္ မသမာသူေတြဟာ ကေလးေတြရဲ့ ပါတ္ဝန္းက်င္မွာ မ်က္ႏွာဖုံးမစြပ္ပဲ တည္ရွိေနၾကတာပါ၊ ဒီကေလးသူငယ္ေတြကို လူသားမုဆိုးေတြရဲ့ ရန္ကကာကြယ္ဖို႕ ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ အျပည့္အဝတာဝန္ရွိပါတယ္၊

က်ေနာ္ငယ္ငယ္ ငါးတန္းေက်ာင္းသားဘဝက ၾကဳံဘူးတာတစ္ခုရွိပါတယ္၊ အဲဒီတုံးက အသက္ ၁၁ ႏွစ္အရြယ္ ၾကံုခဲ့ရတဲ့အျဖစ္အပ်က္ကို အခု အသက္ ၅၀ အရြယ္အထိ သတိရျပီး နာက်ည္းေနဆဲပါ၊ က်ေနာ္တို႕ရဲ့ အတန္းကို လုပ္အားေပးဆရာတစ္ေယာက္ ေရာက္လာပါတယ္၊ အဲဒီတုံးက တကၠသိုလ္၊ ေကာလိပ္ေတြ ေက်ာင္းပိတ္ခ်ိန္မွာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားၾကီးေတြက သူတို႕ေနထိုင္ရာျမိဳ႕နယ္က မူလတန္းေက်ာင္းေတြ၊ အလယ္တန္းေက်ာင္းေတြမွာ လာေရာက္ျပီး လုပ္အားေပးဆရာမ်ားအျဖစ္ ကူညီစာသင္ၾကပါတယ္၊ အဲဒီ ဆရာက အသက္ ၂၀ ေက်ာ္ပါျပီ၊ သူက က်ေနာ္တို႕ တစ္တန္းလုံးကို စာသင္ခ်ိန္မွာ အိပ္ခိုင္းပါတယ္၊ သူ႕အေျပာအရေတာ့ သူ တြက္ခိုင္းတဲ့ သခ်ၤာပုစၧာကို က်ေနာ္တို႕ တစ္တန္းလုံးက မွန္ေအာင္တြက္ႏိုင္ၾကလို႕ ဆုခ်တဲ့အေနနဲ႕ စားပြဲေပၚမွာ လက္တင္၊ ေခါင္းစိုက္ျပီး အိပ္စက္အနားယူခြင့္ေပးတာပါ၊ ဒါေပမည့္ က်ေနာ္တို႕ကို အိပ္ခိုင္းထားခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႕ သူငယ္ခ်င္း မိန္းကေလး တစ္ေယာက္ကို သူက အတန္းေရွ႕ေခၚျပီး သူ႕ စားပြဲေဘးမွာ ထိုင္ခိုင္းတတ္ပါတယ္၊ က်ေနာ္တို႕က တကယ္အိပ္ေပ်ာ္ၾကတာမဟုတ္လို႕ ေခါင္းေလးေဖာ္ျပီး ေခ်ာင္းၾကည့္တဲ့အခါ အဲဒီ ဆရာက က်ေနာ္တို႕ သူငယ္ခ်င္းမကေလးကို သူ႕ေပါင္ေပၚဆြဲတင္ျပီး ပြတ္သတ္ေနတာ၊ ႏႈတ္ခမ္းကို နမ္းေနတာေတြ ေတြ႕ရပါတယ္၊ က်ေနာ္တို႕ သူငယ္ခ်င္းမကေလးအတြက္ ဝမ္းနည္းျပီး အဲဒီ ဆရာကို မုန္းတီးရြံရွာၾကပါတယ္၊ ေက်ာင္းက ဆရာၾကီးတစ္ေယာက္ကို အဲဒီကိစၥတိုင္တန္းေတာ့ ဆရာၾကီးက က်ေနာ္တို႕ကို မယံုၾကည္ပါ၊ မယံုၾကည္တဲ့အျပင္ အတန္းထဲမွာ ဆရာက ခိုင္းတဲ့အတိုင္းလုပ္ဖို႕၊ အိပ္ဆိုရင္ အိပ္ဖို႕ က်ေနာ္တို႕ကို ဆုံးမလိုက္ပါေသးတယ္၊

ဒါဟာ တစ္ကယ္ေတာ့ ကေလးတစ္ေယာက္ကို လူၾကီးတစ္ေယာက္က လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အႏိုင္က်င့္ေစာ္ကားတာပါ၊ က်ေနာ္တို႕ သူငယ္ခ်င္းမေလးက ဒီဆရာက ပြတ္သတ္ကိုင္တြယ္တာ၊ နမ္းတာကို ေၾကာက္လို႕ခံယူခဲ့ရတာပါ၊ သူ႕ကို ဘယ္သူမွ မကယ္ႏိုင္ခဲ့ၾကပါ၊ ကေလးကို ေစာ္ကားတဲ့ အဲဒီ ဆရာကိုလည္း ဘယ္သူကမွ အေရးမယူခဲ့ၾကပါ၊ ဒီဆရာက ေနာက္ထပ္ အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ ကေလးသူငယ္ေတြ ကို ဆက္လက္ဖ်က္ဆီးလိမ့္မယ္ဆိုတာလည္း အေသအခ်ာပါ၊ ဒါေပမည့္ က်ေနာ္တို႕ ဘာမွ မတတ္ႏိုင္ခဲ့ပါ၊ က်ေနာ္တို႕ရဲ့ သူငယ္ခ်င္းမကေလးဟာ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႕ ရခဲ့တဲ့ ဒီစိတ္ဒဏ္ရာေတြနဲ႕ ဘဝကို ဘယ္လို ျဖတ္သန္းခဲ့သလဲ၊ က်ေနာ္မသိေတာ့ပါ၊

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွာေတာ့ The Age of Consent ဟာ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မ်ားရဲ့ ဥပေဒျပဳခြင့္ျဖစ္ပါတယ္၊ ျပည္နယ္အားလုံးမွာ လက္ထပ္ထိန္းျမားဖို႕ သို႕မဟုတ္ လိင္ဆက္ဆံဖို႕ ကိုယ္ပိုင္ဆုံးျဖတ္ခြင့္ရွိတဲ့အသက္ကို ၁၆ ႏွစ္ကေန ၁၈ ႏွစ္အတြင္း သတ္မွတ္ၾကပါတယ္၊ ျပည္နယ္ေပါင္း ၂၉ခု က အသက္ ၁၆ ႏွစ္သတ္မွတ္ျပီး အသက္ ၁၇ ႏွစ္သတ္မွတ္တာ ၉ ျပည္နယ္၊ အသက္ ၁၆ ႏွစ္သတ္မွတ္တာ၁၂ ျပည္နယ္ျဖစ္ပါတယ္၊ ျပည္ေထာင္စုဥပေဒအေနနဲ႕ကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရရဲ့ စာတိုက္႒ာနနဲ႕ အျခား ဆက္သြယ္ေရးနည္းလမ္းမ်ားကိုသုံးျပီး အသက္ ၁၈ႏွစ္ေအာက္၊ အရြယ္မေရာက္ေသးသူကို လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဆက္သြယ္စည္းရုံးတာကို လုံးဝတားျမစ္ပါတယ္၊ ျပီးေတာ့ အသက္ ၁၈ ႏွစ္မျပည့္ေသးသူကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအတြင္း လိင္ကိစၥေဆာင္ရြက္ရန္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ သယ္ယူပို႕ေဆာင္ျခင္းကိုလည္း တားျမစ္ပါတယ္၊ အလားတူပဲ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသားေတြ အေမရိကန္ႏိုင္ငံအတြင္းမွာေရာ၊ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားကိုပါ အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ကေလးသူငယ္မ်ားနဲ႕ လိင္ဆက္ဆံရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ခရီးသြားလာျခင္းကိုလည္း တားျမစ္ပါတယ္၊

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာလည္း ကေလးသူငယ္ေတြကိုမွ ပစ္မွတ္ထားျပီး ဖ်ားေယာင္းေသြးေဆာင္တဲ့ လိင္ပြဲစားေတြ၊ ကာမဓားျပေတြ အမ်ားၾကီးရွိတာပါ၊ ျပည္ေထာင္စုေထာက္လွမ္းေရးဗ်ဴရို (Federal Bureau of Investigation/FBI) က ျပည္နယ္အဆင့္၊ ျမိဳ႕နယ္အဆင့္ လံုျခံုေရးအဖြဲ႕မ်ားနဲ႕ ပူးေပါင္းျပီး ဇူလိုင္လ ၂၆ ကေန ဇူလိုင္လ ၂၈ ရက္ေန႕ သုံးရက္တိုင္ အေမရိကန္ျမိဳ႕ၾကီး ၇၆ ျမိဳ႕မွာ စစ္ဆင္ေရးတစ္ရပ္ဆင္ႏႊဲျပီး အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ ကေလးသူငယ္မ်ားကို ျပည့္တန္ဆာအျဖစ္ ခိုင္းစားေနတဲ့ လူဆိုးဂိုဏ္းၾကီးကို ႏွိမ္နင္းခဲ့ပါတယ္၊ ဇူလိုင္လ ၂၉ ရက္ေန႕မွာ ထုတ္ျပန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုေထာက္လွမ္းေရးဗ်ဴရိုရဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွတ္တမ္းမ်ားအရ အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ မိန္းကေလးေပါင္း ၁၀၆ ေယာက္ကို ဒီျပည့္တန္ဆာခန္းေတြက ကယ္တင္ႏိုင္ခဲ့ျပီး ဒီမိန္းကေလးမ်ားကို အတင္းအဓမၼ ျပည့္တန္ဆာအျဖစ္ သိမ္းသြင္းခိုင္းစားတဲ့ လူဆိုး ၁၅၂ ေယာက္ကို ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းႏိုင္ခဲ့တယ္လို႕ သိရပါတယ္၊ မိန္းကေလးေတြကိုေတာ့ သူတို႕ရဲ့ သက္ဆိုင္ရာ မိဘ၊ အုပ္ထိန္းသူမ်ားထံျပန္ပို႕ေပးမွာ ျဖစ္ျပီး တစ္စံုတစ္ရာအေရးယူမွာ မဟုတ္ပါ၊ ျပည့္တန္ဆာေခါင္း ၁၅၂ ေယာက္ကေတာ့ ရာဇဝတ္မႈေပါင္းမ်ားစြာနဲ႕ တရားရင္ဆိုင္ရမွာျဖစ္ျပီး ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အက်ဥ္းက်ခံရမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ အရြယ္မေရာက္ေသးသူ ကေလးသူငယ္မ်ားနဲ႕ လိင္ဆက္ဆံသူမ်ားဟာ ေထာင္ဒဏ္က်ခံရ႐ံုနဲ႕တင္ မျပီးပါ၊ သူတို႕ကို လိင္ေဖာက္ျပန္သူမ်ား (Sex Offenders)၊ ကေလးမ်ားကို ေစာ္ကားသူမ်ား (Child Molesters) အျဖစ္ နံမည္၊ ေနရပ္လိပ္စာ၊ ဓာတ္ပံုမ်ားနဲ႕တကြ မွတ္ပံုတင္ရပါတယ္၊ ျမိဳ႕တိုင္း၊ နယ္တိုင္းမွာ အဲဒီ လိင္ေဖာက္ျပန္သူမ်ားကို အမ်ားျပည္သူက အလြယ္တကူ သိရွိႏိုင္ျပီး မိမိတို႕ရဲ့ ကေလးမ်ားကို ယင္းပုဂိၢဳလ္မ်ားနဲ႕ ဆက္စပ္ပါတ္သက္မႈမရွိရေအာင္ အကာအကြယ္ေပးႏိုင္ၾကပါတယ္၊ အဲဒီ လိင္ေဖာက္ျပန္သူမ်ားကိုလည္း စာသင္ေက်ာင္းမ်ားနဲ႕ နီးနီးမွာ ေနထိုင္ခြင့္မေပးပါ၊ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားမွာ အလုပ္လုပ္ခြင့္မေပးပါ၊ ေနရပ္လိပ္စာေျပာင္းရင္လည္း သက္ဆိုင္ရာ ျမိဳ႕နယ္ေကာင္စီကို အေၾကာင္းၾကားရပါတယ္၊ ေဒသအလိုက္ဖြဲ႕စည္းၾကတဲ့ မိသားစုကာကြယ္ေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားကလည္း မိမိတို႕ေဒသထဲကို လိင္ေဖာက္ျပန္သူတစ္ေယာက္ ေရာက္လာျပီဆိုရင္ ပိုစတာေတြကပ္ျပီး ေဒသခံမိသားစုမ်ားကို သတိေပးလႈန္႕ေဆာ္ၾကပါတယ္၊ ေအာက္ပါပံုကို ၾကည့္ပါ၊

က်ေနာ္တို႕ ႏိုင္ငံရဲ့ အေျခအေန

ဇူလိုင္လ ၂၉ ရက္ေန႕ထုတ္ The Voice Weekly မွာပါတဲ့့ သတင္းတစ္ပုဒ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပည္သူ႕ရဲတပ္ဖြဲ႕ရဲ့ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ အထိ ၁၀ ႏွစ္အတြင္း မုဒိန္းမႈေပါင္း ၄၆၉၈ ျဖစ္ပြါးခဲ့ျပီး အဲဒီအထဲမွာ အရြယ္မေရာက္သူ ကေလးသူငယ္မ်ားနဲ႕ ပါတ္သက္တဲ့ မုဒိန္းမႈေပါင္း ၂၃၀၂ မႈ (၄၉ ရာခိုင္ႏႈံး) ရွိတယ္လို႕ သိရပါတယ္၊ အက်ဴးလြန္ခံရသူမ်ားထဲမွာ အသက္ ႏွစ္ႏွစ္မွ ငါးႏွစ္အထိ ၁၆၇ ဦး၊ ေျခာက္ႏွစ္မွ ၁၀ ႏွစ္အထိ ၅၃၁ ဦး၊ ၁၁ ႏွစ္မွ ၁၃ ႏွစ္အထိ ၇၃၇ ဦး၊ ၁၄ႏွစ္အထက္ (၁၈ႏွစ္ေအာက္) ၈၆၇ ဦးရွိ ပါတယ္၊ က်ဴးလြန္သူမ်ားထဲမွာ အရပ္သား (သူစိမ္း) ၁၉၄၈ ဦး၊ ဝန္ထမ္း ၁၄ ဦး၊ တပ္မေတာ္သား ၂၉ ဦး၊ သံဃာ ၃၄ ဦး၊ ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္ ၁၀ ဦး၊ ေက်ာင္းသား ၁၁ ဦး၊ ဖခင္ ၈၅ဦး၊ ပေထြး ၁၁၇ ဦးနဲ႕ ေဆြမ်ိဳး ၁၂၂ ဦးတို႕ ျဖစ္ျပီး အသက္ ၁၆ ႏွစ္အရြယ္ ကေလးသူငယ္ ၇၆ ဦးလည္း က်ဴးလြန္သူမ်ားထဲမွာ ပါဝင္ေၾကာင္းသိရပါတယ္၊ ဒါ အင္မတန္ ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ ကိန္းဂဏန္းေတြပါ၊ 

ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕ပါတယ္ဆိုတဲ့ ျမန္မာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ့ အက်ည္းတန္တဲ့ မ်က္ႏွာစာပါ၊ ရဲစခန္းကို မတိုင္ၾကားျဖစ္တဲ့ အမႈေတြက အမ်ားၾကီးရွိဦးမွာမို႕ တကယ္႕အမွန္ ကေလးသူငယ္မုဒိန္းမႈေတြရဲ့ အေရအတြက္ဟာ  ပိုျပီးမ်ားျပားပါလိမ့္မယ္၊ က်ေနာ္ သရက္ေထာင္တြင္းမွာ အက်ဥ္းက်ခဲ့တဲ့ ၁၉၉၂၊ ၁၉၉၃ ကာလေတြမွာလည္း ေထာင္ထဲမွာ သမီးမုဒိန္း၊ ေျမးမုဒိန္း ဆိုတာေတြ ေတြ႕ခဲ့ဘူးပါတယ္၊

တစ္ဖက္မွာ ကေလးသူငယ္ေတြကို လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေစာ္ကားတာေတြ မ်ားသေလာက္ ဒီလိုအျဖစ္မ်ိဳးေတြ မျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳတင္ကာကြယ္တားဆီးမႈေတြက မရွိသေလာက္ပါ၊ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြကိုလည္း လက္ရွိတည္ဆဲဥပေဒမ်ားက ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးမယူႏိုင္ပါ၊

ႏိုင္ငံေတာ္ျငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈတည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႕က ၁၉၉၃ခုႏွစ္မွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ "ကေလးသူငယ္ဥပေဒ" ရဲ့ အခန္း (၁၇)၊ ျပစ္မႈႏွင့္ ျပစ္ဒဏ္မ်ား၊ ပုဒ္မ (၆၆) ပုဒ္မခြဲ (က) နဲ႕ (ခ) မွာ "မိမိအုပ္ထိန္းမႈေအာက္ရွိ အသက္ ၁၆ ႏွစ္မျပည့္ေသးေသာ မိန္းကေလးသည္ ျပည့္တန္ဆာအျဖစ္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းျပဳေနသည္ကို သိလ်က္ႏွင့္ တမင္လွစ္လ်ဴ႐ႉထားျခင္း၊ မိမိအုပ္ထိန္းမႈေအာက္ရွိ ကေလးသူငယ္အား ျပည့္တန္ဆာလုပ္ငန္းျဖင့္ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းျပဳသူႏွင့္ အတူေနထိုင္ေစရန္ သို႕မဟုတ္ ေပါင္းသင္းသြားလာေစရန္ ခြင့္ျပဳျခင္း" စသည္တို႕ကို ျပဳလုပ္သူ မည္သူကိုမဆို "ေထာင္ဒဏ္ ႏွစ္ႏွစ္အထိ ျဖစ္ေစ၊ ေငြဒဏ္ က်ပ္ တစ္ေသာင္း အထိျဖစ္ေစ၊ ဒဏ္ႏွစ္ရပ္လုံးျဖစ္ေစ ခ်မွတ္ရမည္၊" လို႕ ျပ႒န္းထားပါတယ္၊ ဒီဥပေဒကို ၾကည့္ရင္လည္း ကေလးသူငယ္တစ္ေယာက္ရဲ့ အနာဂတ္ကို ဖ်က္ဆီးသူမ်ားအေပၚ ခ်မွတ္မည့္ ျပစ္ဒဏ္က အင္မတန္ကို နည္းလြန္းတာကို ေတြ႕ရပါတယ္၊

ျပီးေတာ့ ဒီဥပေဒမွာ အသက္မျပည့္တဲ့ မိန္းကေလးမ်ားအတြက္ပဲ ျပ႒န္းထားျပီး အသက္မျပည့္တဲ့ ေယာက္က်ားကေလးမ်ားအတြက္ ျပ႒န္းခ်က္မရွိပါ၊ တကယ္ေတာ့ လိင္တူဆက္ဆံေရးေတြ ထြန္းကားေနတဲ့ ဒီေန႕ေခတ္မွာ အသက္မျပည့္ေသးတဲ့ ေယာက္က်ားကေလး မ်ားကိုလည္း မိန္းကေလးမ်ားနည္းတူ ဥပေဒနဲ႕ အကာအကြယ္ေပးရမွာပါ၊ ျပီးေတာ့ ဒီဥပေဒမွာ အရြယ္မေရာက္သူကေလးသူငယ္မ်ားနဲ႕ ျပည့္တန္ဆာလုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္တဲ့ လူၾကီးကို၊ အရြယ္မေရာက္သူနဲ႕ လိင္ဆက္ဆံတဲ့၊ လိင္ဆက္ဆံဖို႕ ၾကိဳးစားတဲ့ လူၾကီး (ေယာက္က်ားျဖစ္ေစ၊ မိန္းမျဖစ္ေစ) ကို ဘယ္လို အေရးယူရမယ္ ဆိုတာ မပါဝင္ပါ၊

ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ရဲ့ တာဝန္

ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္မရွိခဲ့ရာက ၂၀၁၁ ခုႏွစ္က စျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္အဖြဲ႕အစည္းေတြ ေပၚေပါက္လာပါျပီ၊ ေမွ်ာ္လင့္ထားတာထက္ပိုတဲ့ လႊတ္ေတာ္ေတြရဲ့ တက္ႂကြမႈ၊ အသက္ဝင္လႈပ္ရွားမႈ၊ ဥပေဒျပဳမႈေတြကိုလည္း ေတြ႕ျမင္ေနရပါျပီ၊ ဒါေၾကာင့္မို႕ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နဲ႕ ျပည္နယ္/တိုင္းေဒသၾကီးလႊတ္ေတာ္မ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံက ကေလးသူငယ္မ်ားကို အကာအကြယ္ေပးဖို႕ လံုေလာက္တဲ့၊ ခိုင္မာတဲ့ ဥပေဒေတြ ျပ႒န္းအတည္ျပဳလိမ့္မယ္လို႕ ေမွ်ာ္လင့္မိေၾကာင္းပါ၊

ေလးစားစြာ၊

ေအာင္ဒင္
ဩဂုတ္လ ၁ရက္၊ ၂၀၁၃

 

Burma's Parliament Watch Part 32

(ျပည္သူ႕ေခတ္ဂ်ာနယ္၊ အတြဲ ၃၊ အမွတ္ ၁၅၇၊ ဩဂုတ္လ ၈ ရက္၊ ၂၀၁၃၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၈/၃၂)

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကို အနီးၾကည့္ အေ၀းၾကည့္

ေအာင္ဒင္

အပိုင္း (၃ ၂) လႊတ္ေတာ္ ႏွင့္ ကေလးသူငယ္မ်ားအား အကာအကြယ္ေပးျခင္း (ခ)

အရက္ႏွင့္ ယဥ္ပါးၾကရေသာ ျမန္မာကေလးသူငယ္မ်ား

အရက္ ဆိုတာလည္း ျမန္မာကေလးသူငယ္မ်ား ငယ္ငယ္ကတည္းက ယဥ္ပါးတဲ့ အရာတစ္ခုျဖစ္သလို ႏိုင္ငံတစ္ဝွမ္းမွာ ေပါေပါမ်ားမ်ား၊ လြယ္လြယ္ကူကူဝယ္ယူႏိုင္တဲ့ ေရာင္းကုန္ပစၥည္းတစ္ခုလည္းျဖစ္ပါတယ္၊

ကေလးသူငယ္ရဲ့ အိမ္မွာ အရက္ေသာက္တဲ့ မိဘ၊ ေဆြမ်ိဳးရွိတတ္ၾကပါတယ္၊ ကေလးရဲ့ ပါတ္ဝန္းက်င္၊ရပ္ကြက္ထဲမွာ အရက္ၾကိဳက္တဲ့ လူၾကီးေတြ ရွိၾကပါလိမ့္မယ္၊ ဝတၳဳစာအုပ္ေတြ ဖတ္တတ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ဝတၳဳထဲက ဇာတ္လိုက္က ရည္းစားနဲ႕ကြဲလို႕ ဝမ္းနည္းရတဲ့အခါ အရက္ေသာက္ျပီး ေလာကၾကီးကို စိန္ေခၚတယ္ဆိုတာမ်ိဳး ဖတ္မိပါလိမ့္မယ္၊ မိဘက ျဖစ္ေစ၊ လူၾကီးတစ္ေယာက္ေယာက္က ျဖစ္ေစ ကေလးသူငယ္တစ္ေယာက္ကို ပိုက္ဆံေပးျပီး အရက္ဆိုင္က အရက္ဝယ္ခိုင္းတာမ်ိဳးလည္း ရွိပါလိမ့္မယ္၊ လမ္းေဘးက ေၾကာ္ျငာဆိုင္းဘုတ္ၾကီးေတြမွာလည္း မင္းသား၊ မင္းသမီး လွလွေလးေတြက အရက္ပုလင္း၊ ဘီယာပုလင္းေတြနဲ႕ သရုပ္ေဆာင္ျပေနတာ ၊ ကံစမ္းမဲေတြနဲ႕ ဖ်ားေယာင္းေနတာ ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္၊ ဒီလိုနဲ႕ အရက္ကို ရင္းႏွီး၊ အရက္နံ႕ကို ရင္းႏွီး၊ အရက္ဆိုင္နဲ႕ ရင္းႏွီးေနရတဲ့ ကေလးတစ္ေယာက္ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႕ အရက္ေသာက္တတ္လာတာ သိပ္ေတာ့မဆန္းလွပါ၊ ပိုဆိုးတာက ကေလးသူငယ္ေတြ၊ အရြယ္မေရာက္ေသးသူေတြ၊ ေက်ာင္းသားအရြယ္ေလးေတြလာေရာက္ျပီး အရက္ဝယ္တာကို ေစ်းေရာင္းသူက လြယ္လြယ္ကူကူ ေရာင္းခ်ေပးေနတာပါပဲ၊ ေစ်းသည္အတြက္ေတာ့ သူေရာင္းလိုက္တဲ့ အရက္ပုလင္းက ရမည့္အျမတ္ေငြကိုပဲ စိတ္ဝင္စားပါလိမ့္မယ္၊ သူ ဒီကေလးကို အရက္ေရာင္းလိုက္လို႕၊ ဒီကေလးကို အရက္နဲ႕ ရင္းႏွီးကြၽမ္းဝင္ေအာင္ သင္ၾကားေပးလိုက္သလိုျဖစ္ျပီး သူေၾကာင့္ ဒီကေလးဟာ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႕ အရက္သမားတစ္ေယာက္ျဖစ္လာႏိုင္တယ္၊ ဒီကေလးရဲ့ အနာဂတ္ ပ်က္စီးသြားႏိုင္တယ္ ဆိုတာမ်ိဳး ေတြးမိမယ္မထင္ပါ၊

အရက္ႏွင့္ပါတ္သက္ေသာ အသက္ကန္႕သတ္ခ်က္

ကမၻာ႕ႏိုင္ငံအမ်ားစုမွာ တရားဝင္အရက္ေသစာေသာက္သုံးခြင့္ရွိေသာ အသက္ (Legal Drinking Age) ကို ဥပေဒျပ႒န္း သတ္မွတ္ထားၾကပါတယ္၊ ဒီဥပေဒမွာ တရားဝင္ အရက္ေသစာေသာက္သုံးခြင့္ျပဳေသာ အသက္နဲ႕ တရားဝင္ အရက္ေသစာဝယ္ယူခြင့္ရွိေသာ အသက္ ဆိုျပီး ႏွစ္ပိုင္းခြဲျခားထားျပီး အသက္ကန္႕သတ္ခ်က္ေတြက ႏိုင္ငံအလိုက္ ကြဲျပားမႈရွိၾကပါတယ္၊ မြတ္ဆလင္ႏိုင္ငံအမ်ားစုမွာေတာ့ အရက္ေသာက္ျခင္းကို လုံးဝပိတ္ပင္တားဆီးပါတယ္၊ ႏိုင္ငံအမ်ားစုရဲ့ တရားဝင္ အရက္ေသစာေသာက္သုံးခြင့္၊ ဝယ္ယူခြင့္ျပဳတဲ့ အသက္က ၁၈ ႏွစ္ပါ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ့ အရက္ေသာက္ခြင့္ အသက္ကန္႕သတ္ခ်က္က ၂၁ ႏွစ္ျဖစ္ျပီး ဂ်ပန္နဲ႕ အိုင္းစလန္ ႏိုင္ငံမ်ားမွာ အသက္ ၂၀ ျဖစ္ပါတယ္၊

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ "ႏိုင္ငံေတာ္အတြင္း အရက္ေသစာေသာက္သုံးျခင္းႏွင့္ပါတ္သက္၍ အနည္းဆုံး အသက္ကန္႕သတ္ခ်က္ဥပေဒ" (National Minimum Drinking Age Act of 1984) ကို ၁၉၈၄ ခုႏွစ္မွာ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳျပ႒န္းပါတယ္၊ ဒီဥပေဒက ျပည္ေထာင္စုအတြင္းမွာ ပါဝင္တဲ့ ျပည္နယ္မ်ားမွာ အသက္ ၂၁ႏွစ္ ျပည့္ျပီးသူမ်ားကိုသာအရက္ေသစာဝယ္ယူခြင့္နဲ႕ လက္ဝယ္ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ျပဳဖို႕ ဥပေဒေတြ ျပည္နယ္အလိုက္ သီးျခားဆီျပ႒န္းၾကဖို႕ ညႊန္ၾကားတာ ျဖစ္ပါတယ္၊

ဒီဥပေဒအရ အသက္ ၂၁ ႏွစ္ျပည့္ျပီးမွသာ အရက္ဝယ္ခြင့္၊ အရက္ပုလင္းပိုင္ဆိုင္ခြင့္ရွိေပမည့္ အသက္ ၂၁ႏွစ္ေအာက္ အရက္ေသစာေသာက္သုံးမႈကိုေတာ့ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအေနနဲ႕ ဥပေဒျပဳတားျမစ္ျခင္းမရွိပါဘူး၊ ဒီလို ကိစၥမ်ိဳးဟာ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မ်ားရဲ့ ဥပေဒျပဳခြင့္ျဖစ္ပါတယ္၊ 

ဒီဥပေဒကို ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မ်ားက သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္အလိုက္ဥပေဒမ်ားအျဖစ္ ျပ႒န္းၾကရာမွာ ဝါရွင္တန္ဒီစီ နဲ႕ ျပည္နယ္ ၇ ခု (အလာဘားမား၊ အိုင္ဒါဟို၊ အင္ဒီယားနား၊ ကဲန္းဆတ္၊ ေျမာက္ကယ္ရိုလိုင္းနား၊ ဗားေမာင့္ နဲ႕ ပင္ဆယ္ေဗးနီးယား) တို႕က အသက္ ၂၁ႏွစ္ျပည့္ျပီးမွသာ အရက္ေသစာ ဝယ္ယူခြင့္၊ ပိုင္ဆိုင္ခြင့္၊ ေသာက္သုံးခြင့္ျပဳမယ္လို႕ ဥပေဒျပဳၾကပါတယ္၊ ကယ္လီဖိုးနီးယား၊ ကိုလိုရာဒို၊ ေမရီလန္း၊ မြန္တားနား၊ နယူးေယာက္၊ တက္ဆတ္၊ အေနာက္ဗာဂ်ီးနီးယား၊ ဝိုင္အိုမင္း နဲ႕ ဝစ္စကြန္ဆင္ျပည္နယ္ေတြမွာေတာ့ အနည္းဆုံးအရက္ဝယ္ခြင့္၊ ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ကို အသက္ ၂၁ႏွစ္လို႕ ကန္႕သတ္ထားေပမည့္ အသက္ ၂၁ႏွစ္ ေအာက္အရက္ေသစာေသာက္သုံးမႈကို အုပ္ထိန္းသူ၊ မိဘရဲ့ ခြင့္ျပဳခ်က္လည္းရွိမယ္၊ အုပ္ထိန္းသူ၊ မိဘကိုယ္တိုင္လည္းအနားမွာ ရွိမယ္ဆိုရင္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေနရာအခ်ိဳ႕မွာ ခြင့္ျပဳပါတယ္၊ အသက္ ၂၁ႏွစ္ေအာက္ အရက္ေသာက္ခြင့္ျပဳျခင္းနဲ႕ပါတ္သက္ျပီး ျပည္နယ္ေတြၾကား ကြဲျပားမႈအနည္းငယ္ရွိေစကာမူ ျပည္နယ္အားလုံးနဲ႕ ျပည္ေထာင္စုတစ္ခုလုံးမွာ အသက္ ၂၁ ႏွစ္ေအာက္ကို အရက္ေရာင္းခြင့္မရွိပါ၊ အသက္ ၂၁ႏွစ္ေအာက္ လူငယ္မ်ားဟာ အရက္ေသစာ လက္ဝယ္ပိုင္ဆိုင္ခြင့္မရွိပါ၊

ဒီအသက္ကန္႕သတ္ခ်က္ဟာ ဥပေဒမို႕ ဒီဥပေဒကို ခ်ိဳးေဖာက္ရင္ အျပစ္ျဖစ္ပါတယ္၊ အေရးယူခံရပါမယ္၊ ဒါဏ္ေငြ ေဒၚလာ ငါးေထာင္ (သို႕မဟုတ္) ေထာင္ဒဏ္တစ္ႏွစ္အထိ က်ခံရႏိုင္ပါတယ္၊ဒါေၾကာင့္မို႕ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အရက္ဆိုင္ေတြမွာ၊ စားေသာက္ဆိုင္ေတြမွာ "အသက္ ၂၁ႏွစ္မျပည့္ရင္ အရက္မေရာင္းပါ" လို႕ အတိအလင္း ေၾကညာထားၾကသလို အရက္ဝယ္ယူသူကိုလည္း အသက္ျပည့္မျပည့္စစ္ဖို႕ မွတ္ပံုတင္ေတာင္းယူ စစ္ေဆးၾကပါတယ္၊

နယူးေယာက္ျပည္နယ္တကၠသိုလ္က ပါေမာကၡ ေဒးဗစ္ဟန္ဆန္ (Professor David J. Hanson, Ph.D, State University of New York) ျပဳစုတဲ့ စစ္တမ္းတစ္ခုအရ ကမၻာ႕ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၅၂ ႏိုင္ငံကို ေလ့လာရာမွာ အနည္းဆုံးအရက္ေသာက္ခြင့္ျပဳတဲ့အသက္ကို ၁၈ ႏွစ္အျဖစ္ သတ္မွတ္တဲ့ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၀၄ ႏိုင္ငံရွိျပီး ၁၆ႏွစ္ သတ္မွတ္တာက ၁၅ ႏိုင္ငံ၊ ၁၇ႏွစ္ သတ္မွတ္တာက ၂ ႏိုင္ငံ၊ ၁၉ ႏွစ္သတ္မွတ္တာက ၂ ႏိုင္ငံ၊ ၂၀ ႏွစ္သတ္မွတ္တာက ၃ ႏိုင္ငံ၊ ၂၁ ႏွစ္သတ္မွတ္တာက ၇ ႏိုင္ငံနဲ႕ အသက္သတ္မွတ္ခ်က္မရွိတာက ၁၉ ႏိုင္ငံရွိပါတယ္၊ အဲဒီစာရင္းထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမပါဝင္ပါ၊

မူလက အသက္ ၁၈ ႏွစ္သတ္မွတ္ခဲ့တဲ့ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ၂၀၀၈ခုႏွစ္မွာ အရက္ႏွင့္ ႏွင့္အေဖ်ာ္ယမကာမ်ားထိန္းခ်ဳပ္ေရးဥပေဒ (The Alcoholic Beverage Control Act of 2008) ကို ျပ႒န္းျပီး အနည္းဆုံး အရက္နဲ႕ အေဖ်ာ္ယမကာ ဝယ္ယူခြင့္၊ လက္ဝယ္ရွိခြင့္၊ ေသာက္သုံးခြင့္ အသက္ကို ၁၈ႏွစ္ကေန ၂၀ ႏွစ္အထိတိုးျမႇင့္ခဲ့ပါတယ္၊

ကေလးသူငယ္မ်ားအရက္ေသာက္ျခင္းႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ

က်ေနာ္တို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ကေလးသူငယ္မ်ား နဲ႕ အရြယ္မေရာက္ေသးသူမ်ား (အသက္ ၁၈ႏွစ္ေအာက္) ကို အကာအကြယ္ေပးဖို႕အတြက္ အရက္ေသစာဝယ္ယူခြင့္၊ လက္ဝယ္ပိုင္ဆိုင္ခြင့္၊ ေသာက္သုံးခြင့္မ်ားနဲ႕ပါတ္သက္ျပီး အနည္းဆုံး အသက္ကန္႕သတ္ခ်က္ျပ႒န္းတဲ့ ဥပေဒ မရွိေသးဘူးလို႕ ထင္ပါတယ္၊ ရွိရင္လည္း အဲဒီဥပေဒကို ထိေရာက္ေအာင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈ အင္မတန္အားနည္းတယ္လို႕ ျမင္ပါတယ္၊ စတိုးဆိုင္ေတြမွာ အရက္ဝယ္ရင္ အသက္အရြယ္ကို မစစ္ေဆးပဲ အလြယ္တကူေရာင္းခ်ေနၾကတုံးပါ၊ စားေသာက္ဆိုင္ေတြ၊ ကလပ္ေတြ မွာလည္း အရက္မွာရင္ အသက္ကိုမစစ္ပဲ အလြယ္တကူ ေရာင္းခ်ေနၾကဆဲပါ၊ စားေသာက္ဆိုင္ေတြ၊ အရက္ဆိုင္ေတြမွာ ကေလးသူငယ္ေတြကို မေရာင္းခ်ပါလို႕ ေၾကညာထားတာ မေတြ႕ရပါ၊

ႏိုင္ငံေတာ္ျငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈတည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႕က ၁၉၉၃ခုႏွစ္မွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ "ကေလးသူငယ္ဥပေဒ" ရဲ့ အခန္း (၁၇)၊ ျပစ္မႈႏွင့္ ျပစ္ဒဏ္မ်ား၊ ပုဒ္မ (၆၅) ပုဒ္မခြဲ (ခ) မွာ "အရက္ကို သီးသန္႕ေရာင္းခ်ေသာေနရာသို႕ ကေလးသူငယ္အား ေခၚေဆာင္သြားျခင္း သို႕မဟုတ္ ဝင္ေရာက္ခြင့္ေပးျခင္း၊ ကေလးသူငယ္အား အရက္ဝယ္ခိုင္းျခင္း၊ အရက္ေရာင္းခ်ျခင္း၊ အရက္ေသာက္ရန္ခြင့္ျပဳျခင္း၊ အရက္ေရာင္းဝယ္သည့္လုပ္ငန္းတြင္ အလုပ္ခိုင္းေစျခင္း သို႕မဟုတ္ အလုပ္လုပ္ခြင့္ျပဳျခင္း" ျပဳလုပ္သူ မည္သူကိုမဆို "ေထာင္ဒဏ္ ၆လအထိ ျဖစ္ေစ၊ ေငြဒဏ္ က်ပ္ တစ္ေထာင္ အထိျဖစ္ေစ၊ ဒဏ္ႏွစ္ရပ္လုံးျဖစ္ေစ ခ်မွတ္ရမည္၊" လို႕ ျပ႒န္းထားပါတယ္၊ ဒီဥပေဒကို ၾကည့္ရင္လည္း ကေလးသူငယ္တစ္ေယာက္ရဲ့ အနာဂတ္ကို ဖ်က္ဆီးသူမ်ားအေပၚ ခ်မွတ္မည့္ ျပစ္ဒဏ္က အင္မတန္ကို နည္းလြန္းလွပါတယ္၊ ျပီးေတာ့ ဒီဥပေဒရွိတာေတာင္မွ ကေလးသူငယ္ေတြကို အရက္ဆိုင္ထဲမွာ ေတြ႕ေနရဆဲ၊ ကေလးသူငယ္ေတြ အရက္ဝယ္ေနၾကဆဲ၊ ကေလးသူငယ္ေတြ ၊ အရြယ္မေရာက္ေသးသူေတြ အရက္ေသာက္ေနၾကဆဲပါ၊

ဒါေပမည့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ ထုတ္ျပန္တဲ့ ကမၻာ႕က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ၾကီး (World Health Organization/WHO) ရဲ့ "အရက္ႏွင့္ က်န္းမာေရး ကမၻာ႕အေျခအေနျပ အစီရင္ခံစာ" (Global Status Report on Alcohol and Health 2011) မွာ ပါဝင္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ေနာက္ခံအခ်က္အလက္ေတြမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ အနည္းဆုံး တရားဝင္ အရက္ေသစာ ေသာက္သုံးခြင့္၊ ေရာင္းခ်ခြင့္၊ လက္ဝယ္ရွိခြင့္အသက္ကန္႕သတ္ခ်က္ဟာ ၁၈ႏွစ္ ျဖစ္တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္၊ အဲဒီလို အသက္ကန္႕သတ္ထားတယ္ဆိုတာကို ကမၻာ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ၾကီးက သိရွိျပီး က်ေနာ္တို႕ ျမန္မာျပည္သူမ်ားမသိၾကတာကေတာ့ အံ့ဩစရာပါ၊ သူတို႕သိေအာင္၊ ဂ႐ုစိုက္ေအာင္ ဥပေဒကို အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈ၊ လက္ေတြ႕က်င့္သုံးမႈေတြ အားနည္းေနတယ္ ဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္၊က်ေနာ္တို႕တိုင္းျပည္အတြက္ အင္မတန္တန္ဖိုးရွိလွတဲ့ ကေလးသူငယ္မ်ား၊ အရြယ္မေရာက္ေသးသူမ်ားကို အရက္ေသစာရဲ့ ဖ်ားေယာင္းေသြးေဆာင္မႈမ်ားေနာက္ အရြယ္မတိုင္ခင္ လိုက္ပါမသြားၾကေအာင္ အကာအကြယ္ေပးဖို႕ ပိုျပီးခိုင္မာတဲ့ ဥပေဒေတြ၊ လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈေတြ လိုအပ္ေနေၾကာင္းပါ ခင္ဗ်ား၊

ဆက္ပါဦးမယ္၊

ေလးစားစြာ၊

ေအာင္ဒင္
ဇူလိုင္လ ၂၉၊ ၂၀၁၃