Burma's Parliament Watch Part 31

(ျပည္သူ႕ေခတ္ဂ်ာနယ္၊ အတြဲ ၃၊ အမွတ္ ၁၅၆၊ ဩဂုတ္လ ၁ ရက္၊ ၂၀၁၃၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၈/၃၂)

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကို အနီးၾကည့္ အေ၀းၾကည့္

ေအာင္ဒင္

အပိုင္း (၃၁) လႊတ္ေတာ္ ႏွင့္ ကေလးသူငယ္မ်ားအား အကာအကြယ္ေပးျခင္း (က)

ႏိုင္ငံတစ္ခုရဲ့ အနာဂတ္အတြက္ တန္ဖိုးအၾကီးမားဆုံး ရင္းႏွီးျမႇဳတ္ႏွံမႈဟာ ကေလးသူငယ္ေတြ၊ လူငယ္ေတြျဖစ္ တယ္ဆိုရင္ မွားမယ္မထင္ပါ၊ အဲဒီကေလးသူငယ္ေတြ၊ လူငယ္ေတြကို ငယ္ငယ္ကေလးထဲက မွန္မွန္ကန္ကန္ရွင္သန္ၾကီးထြားေအာင္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ သူတို႕ေလးေတြဟာ အရြယ္ေရာက္လာတာနဲ႕အမွ် ပညာေရးအေျခခံေကာင္းေကာင္း၊ ယဥ္ေက်းမႈ ၾကည္ၾကည္လင္လင္၊ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ယံုၾကည္မႈေတြ ခိုင္ခိုင္မာမာနဲ႕ ႏိုင္ငံရဲ့ အားေကာင္းေမာင္းသန္အင္အားစုၾကီးျဖစ္လာျပီး သူတို႕ရဲ့ ႏိုင္ငံကို လွပတဲ့ အနာဂတ္ဆီ ဦးေဆာင္ေမာင္းႏွင္ၾကမွာပါ၊ ဒါေပမည့္လည္း ကေလးေတြရဲ့ ဘဝကို မွန္မွန္ကန္ကန္ရွင္သန္ခြင့္မေပးလို႕၊ အေၾကာက္တရားေတြနဲ႕ သိမ္ငယ္ေအာင္ဖန္တီးခဲ့ၾကလို႕၊ မေကာင္းတဲ့အက်င့္စ႐ိုက္ေတြကို သင္ၾကားေပးခဲ့ၾကလို႕၊ လြဲမွားတဲ့အေတြးအေခၚေတြ ေခါင္းထဲ႐ိုက္သြင္းေပးခဲ့ၾကလို႕၊ ကေလးေတြရဲ့ ဘဝေတြ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္မွာတင္ သင္းသတ္ခံခဲ့ရျပီး အမွားမ်ားစြာနဲ႕ ယဥ္ပါးအသားက်ေနတဲ့ လူငယ္မ်ားျဖစ္လာၾကတဲ့အခါ ႏိုင္ငံရဲ့ အနာဂတ္ဟာ အဆိုးဘက္ကို ဦးတည္ေရာက္ရွိသြားပါလိမ့္မယ္၊

ဒီလို ကေလးေတြကို မွန္မွန္ကန္ကန္ရွင္သန္ၾကီးထြားေစဖို႕အတြက္ လက္ဦးဆရာျဖစ္တဲ့ မိဘ၊ ဆရာသမားေတြက အဓိကက်သလို လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာလည္း ကေလးသူငယ္ေတြရဲ့ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈကို အေထာက္အကူျပဳ၊ အကာအကြယ္ေပးဖို႕တာဝန္ရွိပါတယ္၊ မိဘနဲ႕ ဆရာသမားေတြက ကေလးေတြကို အိမ္နဲ႕ ေက်ာင္းမွာ ထိန္းေက်ာင္းျပဳစုသင္ၾကားၾကသလို အိမ္ထက္က်ယ္ျပန္႕တဲ့၊ ေက်ာင္းထက္က်ယ္ျပန္႕တဲ့ လူ႕ပါတ္ဝန္းက်င္ၾကီးထဲမွာေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ကိုယ္တိုင္က သင့္တင့္ေလ်ာက္ပါတ္တဲ့ ဥပေဒေတြ၊ စည္းကမ္းေတြခ်မွတ္ျပီး ဒီကေလးေတြ အမွားမလုပ္မိေအာင္ ထိန္းေက်ာင္းရမွာပါ၊ လူၾကီးေတြက ကေလးေတြကို မေစာ္ကားအႏိုင္မက်င့္ႏိုင္ေအာင္ အကာအကြယ္ေပးရမွာပါ၊ အဲဒီလို သင့္တင့္ေလ်ာက္ပါတ္တဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ အားနည္းေနလို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ ကေလးသူငယ္ေတြ ေဆးလိပ္ေသာက္တတ္ၾက၊ အရက္ေသာက္ၾက၊ လိင္ဆက္ဆံၾက၊ အိမ္ေထာင္ျပဳၾက၊ ကေလးအလုပ္သမားျဖစ္ၾက၊ လူကုန္ကူးခံ၊ ေရာင္းစားခံရ၊ လူၾကီးေတြရဲ့အႏိုင္က်င့္ခံရနဲ႕ ဘဝႏုႏုကေလးေတြ လန္းဆန္းခြင့္မရရွာပဲ နစ္မြန္းေနၾကတာကို ဝမ္းနည္းဖြယ္ေတြ႕ျမင္ေနရပါတယ္၊ ဒီျပႆနာကို ေျဖရွင္းဖို႕ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာလည္း တာဝန္ရွိေနပါတယ္၊

အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ ကေလးသူငယ္နဲ႕ လူငယ္၊

ပထမဆုံး စဥ္းစားရမွာက ဘယ္အသက္အရြယ္အထိကို ကေလးလို႕ သတ္မွတ္ျပီး ဘယ္အသက္အရြယ္ကစလို႕ လူၾကီးျဖစ္ျပီ သတ္မွတ္ၾကမလဲ ဆိုတာပါ၊ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ားအရ အသက္ ၁၈ႏွစ္ကစလို႕ လူၾကီးျဖစ္ျပီလို႕ သတ္မွတ္ျပီး အသက္ ၁၈ ႏွစ္မျပည့္ေသးသူမ်ားကို ကေလး (Minor) လို႕ သတ္မွတ္ၾကပါတယ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု၊ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ျခင္းအခန္း၊ ပုဒ္မ ၃၉၁၊ ပုဒ္မခြဲ (က) မွာ ေရြးေကာက္ပြဲစတင္က်င္းပသည့္ေန႕ရက္၌ အသက္ ၁၈ႏွစ္ျပည့္သူမ်ားကိုသာ ဆနၵမဲေပးခြင့္ ျပဳ သည္လို႕ ျပ႒န္းထားတဲ့အတြက္ အသက္ ၁၈ႏွစ္မျပည့္ေသးသူမ်ားဟာ ကေလးသူငယ္မ်ားျဖစ္ၾကပါတယ္၊ 

လက္ရွိတည္ဆဲဥပေဒတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ျငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈတည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႕ (နဝတ) က ၁၉၉၃ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၄ ရက္ေန႕မွာ ျပ႒န္းခဲ့တဲ့ “ကေလးသူငယ္ဥပေဒ” ရဲ့ ပုဒ္မ ၂ (က) မွာ "ကေလးသူငယ္ဆိုသည္မွာ အသက္ ၁၆ႏွစ္ မျပည့္သူကို ဆိုသည္၊"၊ ပုဒ္မ ၂ (ခ) မွာ "လူငယ္ဆိုသည္မွာ အသက္ ၁၆ႏွစ္ျပည့္ျပီး အသက္ ၁၈ႏွစ္မျပည့္ေသးေသာသူကို ဆိုသည္" လို႕ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုထားပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္မို႕ အသက္ ၁၈ႏွစ္ မျပည့္ေသးသူမ်ားအားလုံးကို ကေလးသူငယ္မ်ား အျဖစ္ သတ္မွတ္ျပီး ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းက အကာအကြယ္ေပးဖို႕၊ ေစာင့္ေရွာက္ဖို႕ အထူး လိုအပ္ပါတယ္၊

ကေလးသူငယ္မ်ားကို လြတ္လပ္စင္ၾကယ္စြာ ရွင္သန္ဖြံ႕ျဖိဳးေအာင္ မသင္မေနရ အေျခခံပညာေရးမူဝါဒနဲ႕ သင္ၾကားပို႕ခ်ဖို႕လိုအပ္သလို တစ္ဘက္မွာလည္း ေဆးလိပ္၊ အရက္စတဲ့ မူးယစ္ေဆးဝါးမ်ားရဲ့ ေဘးအနၲရာယ္ကို ေရွာင္က်ဥ္ဖို႕၊ အခ်ိန္မတန္ခင္ လိင္ကိစၥကို စိတ္မဝင္စားဖို႕၊ မသမာသူမ်ားရဲ့ လွည့္ဖ်ားအသုံးခ်ျခင္းမခံရဖို႕၊ အဆုံးအျဖတ္ေတြမမွားၾကေအာင္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေပးဖို႕ လိုအပ္လွပါတယ္၊ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ ကေလးသူငယ္မ်ားကို လမ္းမွားေရာက္ေအာင္ ေခ်ာက္တြန္းဖ်က္ဆီးတတ္တဲ့၊ ကေလးသူငယ္မ်ားကို မိမိတို႕ အက်ိဳးစီးပြါးအတြက္ အသုံးခ်စေတးပစ္ၾကတဲ့ မသမာသူလူၾကီးမ်ားကိုလည္း ျပင္းျပင္းထန္ထန္အေရးယူအျပစ္ေပးသင့္ပါတယ္၊

ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ ဝယ္ျခင္းႏွင့္ ပါတ္သက္ေသာ အသက္ကန္႕သတ္ခ်က္

ေဆးလိပ္၊ စီးကရက္ ဆိုတာ ကေလးေတြရဲ့ ျဖဴစင္တဲ့ ႏွလုံးသားေတြ၊ ဘဝေတြကို စြန္းထင္းေပၾကံေစတဲ့ အဆိပ္ မီးခိုးေတြျဖစ္ပါတယ္၊ ေခ်ာင္းဆိုးေရာဂါ၊ အဆုတ္ေရာဂါ၊ အဆုတ္ကင္ဆာ၊ အသည္းကင္ဆာစတဲ့ ေရာဂါဆိုးၾကီးေတြကို ျဖစ္ေစတဲ့ ေဆးလိပ္ေတြ၊ စီးကရက္ေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ဝွမ္းမွာ လမ္းေထာင့္က စတိုးဆိုင္ကေလးမ်ားကအစ လမ္းမၾကီးေတြေပၚက ဆူပါမတ္ကက္ၾကီးမ်ားအထိ ေနရာတိုင္းမွာ အလြယ္တကူ၊ ေပါေပါမ်ားမ်ားဝယ္ယူရရွိႏိုင္တဲ့ ပစၥည္းေတြပါ၊ မည္သူမဆိုဝယ္ယူႏိုင္သည္ဆိုတဲ့အတိုင္း မိဘကခိုင္းလို႕ျဖစ္ေစ၊ လူၾကီးတစ္ခ်ိဳ႕ကခိုင္းလို႕ျဖစ္ေစ ၊ သူတို႕ကိုယ္တိုင္ ဖြာ႐ိႈက္ဖို႕ျဖစ္ေစ အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ ကေလးမ်ားက ေဆးလိပ္၊ စီးကရက္လာဝယ္ရင္လည္း အေရာင္းစာေရးက အလြယ္တကူေရာင္းေပးလိုက္တာပါပဲ၊

က်ေနာ္တို႕ႏိုင္ငံက ကေလးသူငယ္ေတြဟာ ေဆးလိပ္နဲ႕ ငယ္ငယ္ကေလးကတည္းက ယဥ္ပါးၾကရသူေတြ မ်ားပါတယ္၊ အိမ္မွာ မိဘက ေဆးလိပ္ေသာက္မယ္၊ ေက်ာင္းမွာ ဆရာ၊ ဆရာမက ေဆးလိပ္ေသာက္မယ္၊ ရပ္ကြက္ထဲမွာ လူၾကီးမ်ားက ေဆးလိပ္ေသာက္မယ္၊ တီဗီြၾကည့္တဲ့အခါ ဇာတ္လမ္းထဲက မင္းသားက စီးကရက္ေသာက္မယ္၊ လမ္းသြားတဲ့အခါ လမ္းေဘးက ေၾကာ္ညာဆိုင္းဘုတ္ၾကီးေတြမွာ ေၾကာ္ျငာသရုပ္ေဆာင္က ေဆးလိပ္ေသာက္ျပမယ္၊ ဒီလိုနဲ႕ ေဆးလိပ္ဆိုတာကို သူတို႕ဘဝမွာ ေန႕တဓူဝျမင္ဘူးေနၾကတာပါ၊ နည္းနည္းေလးၾကီးလာ၊ အသက္ ၇ႏွစ္ ၈ႏွစ္ေလာက္ေရာက္လို႕  ပိုက္ဆံကိုင္တတ္၊ ေစ်းဝယ္တတ္တဲ့အခ်ိန္ေရာက္ေတာ့ မိဘေတြ၊ လူၾကီးေတြက ကေလးေတြကို ပိုက္ဆံေပးျပီး လမ္းထိပ္က ကုန္စံုဆိုင္မွာ ေဆးလိပ္ဝယ္ခိုင္းတတ္ၾက၊ ကေလးတစ္ေယာက္အဖို႕ သူဒီလို ရင္းႏွီးခဲ့ရတဲ့ ေဆးလိပ္ကို သူကိုယ္တိုင္ ဖြာခ်င္စိတ္ေပါက္လာတာ သိပ္မဆန္းလွပါဘူး၊ သူ႕ပါတ္ဝန္းက်င္က သူ႕ကို သင္ေပးလိုက္တာပါ၊ အဲဒီ ကေလးေတြရဲ့ ပါတ္ဝန္းက်င္မွာလည္း ေဆးလိပ္မီးခိုးေတြ ေထာင္းေထာင္းထေအာင္ ေသာက္ေနတဲ့ လူၾကီးေတြ၊ သူတို႕ကို ပိုက္ဆံေပးျပီး ေဆးလိပ္သြားဝယ္ခိုင္းတဲ့ လူၾကီးေတြ၊ သူတို႕ေဆးလိပ္လာဝယ္တာကို အလြယ္တကူေရာင္းခ်ေပးတဲ့ ေစ်းေရာင္းသူေတြ၊ သူတို႕ေဆးလိပ္စမ္းေသာက္တာကို ေျမႇာက္ေပးေနတဲ့ လူၾကီးေတြနဲ႕ သူတို႕ျဖစ္ပ်က္ေနသမွ်ကို မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေနတဲ့ လူၾကီးေတြ၊ ဒီလိုနဲ႕ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္ကေလးဘဝမွာပဲ သူတို႕ေလးေတြရဲ့ ျဖဴစင္တဲ့ ႏွလုံးသားေတြ အဆိပ္သင့္ခဲ့ၾကပါတယ္၊

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ့ ျပည္နယ္တိုင္းမွာ ေဆးလိပ္ေရာင္းခ်မႈနဲ႕ပါတ္သက္ျပီး အသက္ကန္႕သတ္တဲ့ ဥပေဒျပ႒န္းထားပါတယ္၊ ျပည္နယ္ ၅၀ ထဲက ၄၆ ျပည္နယ္မွာ အသက္ ၁၈ႏွစ္ျပည့္ျပီးသူကိုသာ ေဆးလိပ္ ေရာင္းခ်ခြင့္ရွိျပီး အလာဘားမား၊ အလက္စကား၊ နယူးဂ်ာစီ နဲ႕ ယူတား ျပည္နယ္ေတြမွာေတာ့ အသက္ ၁၉ ႏွစ္ျပည့္ျပီးသူကိုသာ ေဆးလိပ္ ေရာင္းခ်ခြင့္ျပဳပါတယ္၊ ေစ်းဆိုင္မ်ားဟာ ေဆးလိပ္အပါအဝင္ ေဆးလိပ္နဲ႕ပါတ္သက္တဲ့ပစၥည္းေတြ (ဓာတ္ေငြ႕မီးျခစ္က အစ) ကို အသက္ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ကေလးသူငယ္မ်ားကို ေရာင္းခ်ခြင့္မရွိပါ၊ ဆိုင္အေရာင္းစာေရးက သူ႕ဆီမွာ ေဆးလိပ္လာဝယ္သူကို အသက္ျပည့္တယ္လို႕ မထင္ရင္ မွတ္ပံုတင္ေတာင္းယူစစ္ေဆးခြင့္ရွိျပီး အသက္မျပည့္ရင္ (၁၈ႏွစ္ မျပည့္ရင္) ေရာင္းခ်ခြင့္မရွိပါ၊ တကယ္လို႕ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ကေလးကို ေဆးလိပ္ေရာင္းခ်တာကို ေဖာ္ထုတ္ေတြ႕ရွိရင္ ဥပေဒအရ အဲဒီ ေစ်းေရာင္းသူကို ဒါဏ္ေငြခ်မွတ္အေရးယူပါတယ္၊ 

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ဩဇာအာဏာၾကီးမားတဲ့ အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါးမ်ားဆိုင္ရာေအဂ်င္စီ (Food and Drug Agency/FDA) ဆိုတာရွိပါတယ္၊ အဲဒီ ေအဂ်င္စီက ေအးဂ်င့္ေတြက ေဆးလိပ္အေရာင္းဆိုင္ေတြကို ေရွာင္တခင္ ဝင္စစ္တတ္ၾကပါတယ္၊ သူတို႕စစ္ေဆးပံုက အသက္ ၁၈ႏွစ္ေအာက္ ကေလးတစ္ေယာက္ကို သင္ၾကားေပးျပီး ေဆးလိပ္အေရာင္းဆိုင္မွာ ေဆးလိပ္ဝယ္ခိုင္းပါတယ္၊ အဲဒီဆိုင္က အဲဒီကေလးကို မွတ္ပံုတင္မစစ္ပဲ၊ အသက္ျပည့္မျပည့္မစစ္ပဲ ေဆးလိပ္ေရာင္းလိုက္တာနဲ႕ ေအဂ်င္စီရဲ့ ေအးဂ်င့္ေတြက ခ်က္ခ်င္းဆိုင္ထဲဝင္ေရာက္ျပီး လက္ပူးလက္ၾကပ္ဖမ္းဆီးအေရးယူပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္စတိုးဆိုင္ေတြမွာ "၁၈ႏွစ္မျပည့္ရင္ ေဆးလိပ္မေရာင္း၊ မင္းရဲ့ မွတ္ပံုတင္ကဒ္ကို အသင့္ျပင္ထားပါ" (Under 18, No Tobacco; We Card, Please Have Your ID Ready) ဆိုတဲ့ အမွတ္အသားေတြကို ဆိုင္ဝမွာ ထင္ထင္ရွားရွားကတ္ထားျပီး ဘယ္သူပဲ ေဆးလိပ္ဝယ္ဝယ္ အသက္အရြယ္မေရြး မွတ္ပံုတင္စစ္ပါေတာ့တယ္၊

က်ေနာ္တို႕ အာရွတိုက္က အိမ္နီးခ်င္းေတြကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္လည္း ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ကို ေဆးလိပ္ေရာင္းခ်တာဟာ ရာဇဝတ္မႈပါ၊ ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံမွာဆိုရင္ အသက္ ၁၉ႏွစ္မျပည့္ေသးသူကို စီးကရက္ေရာင္းခ်ခြင့္မရွိပါ၊ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံမွာလည္း အသက္ ၁၈ႏွစ္နဲ႕အထက္ရွိသူမ်ားသာ ေဆးလိပ္နဲ႕ ေဆးလိပ္ႏွင့္ပါတ္သက္ေသာပစၥည္းမ်ားကို ဝယ္ယူခြင့္ရွိပါတယ္၊ မေလးရွားႏိုင္ငံမွာလည္း အလားတူပါပဲ၊ ကမၻာ႕ႏိုင္ငံအမ်ားစုမွာ ကေလးသူငယ္မ်ားကို ေဆးလိပ္စတဲ့ မူးယစ္ေဆးဝါးမ်ားရဲ့ အနၲရာယ္မွ ကာကြယ္ဖို႕ ႏိုင္ငံအလိုက္ ဥပေဒေတြ ျပ႒န္းေဆာင္ရြက္ၾကပါတယ္၊ က်ေနာ္တို႕ႏိုင္ငံမွာလည္း ကေလးေတြကို ေဆးလိပ္နဲ႕ မယဥ္ပါးေအာင္၊ ေဆးလိပ္အနၲရာယ္က ကာကြယ္ႏိုင္ေအာင္ ဥပေဒျပဳ အေရးယူၾကဖို႕လိုပါျပီ၊

ဆက္ပါဦးမယ္၊

ေလးစားစြာ၊

ေအာင္ဒင္
ဇူလိုင္လ ၂၆၊ ၂၀၁၃