Future of The Irrawaddy, Part One

(ကုမုျဒာသတင္းဂ်ာနယ္၊ အတြဲ ၃၊ အမွတ္ ၂၂၊ စက္တင္ဘာလ ၃ ရက္၊ ၂၀၁၃) 

ဧရာဝတီရဲ့ အနာဂတ္ (၁)

ေအာင္ဒင္

မျငိမ္းခ်မ္းေသးတဲ့ ျမစ္ဧရာ

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ေျမာက္ဖက္ဖ်ား၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ကဧရာဝတီျမစ္ၾကီးရဲ့ မူလအစမွာ ျမစ္ဆုံဆည္ၾကီး တည္ေဆာက္ မွာကိုို ျမန္မာျပည္သူတရပ္လုံးက အုန္းအုန္းႂကြက္ႂကြက္ကန္႕ကြက္ေနၾကပါတယ္၊ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ျမန္မာျပည္သူမ်ားရဲ့ အသက္ေသြးေၾကာၾကီးပါ၊ တရုတ္ျပည္အတြက္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ဓာတ္ေတြ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ဖို႕ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႕ တရုတ္အစိုးရပိုင္ကုမၸဏီမ်ား ေဆာက္လုပ္ေနၾကတဲ့ ျမစ္ဆုံဆည္ၾကီးဟာ ျမန္မာျပည္အတြက္ ၾကီးမားလွတဲ့ ျပန္ျပင္လို႕မရတဲ့ ပ်က္ဆီးဆုံးရွုံးမႈေတြကို ျဖစ္ေပၚေစမွာပါ၊ ျမန္မာျပည္သူမ်ားရဲ့ ျမစ္ဆုံဆည္ေဆာက္လုပ္ေရးကို ကန္႕ကြက္မႈက တစ္ႏိုင္ငံလုံးအတိုင္းအတာနဲ႕ အင္မတန္မွ အားေကာင္း၊ ခိုင္မာ၊ ျပင္းထန္လွတာမို႕ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၃၀ ရက္ေန႕မွာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ျမစ္ဆံုဆည္တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို သူ႕ရဲ့ သမၼတ သက္တမ္းအတြင္းမွာ ရပ္ဆိုင္းထားဖို႕ ဆုံးျဖတ္ေၾကာင္း ေၾကညာလိုက္ပါတယ္၊

ပထမအၾကိမ္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ဒုတိယပံုမွန္အစည္းအေဝးက်င္းပတဲ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၃၀ရက္ေန႕စြဲနဲ႕ သက္ဆိုင္ရာလႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒မ်ားအား လိပ္မူလ်က္ေပးပို႕တဲ့ သဝဏ္လႊာမွာ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ေအာက္ပါအတိုင္း ေရးသားတင္ျပပါတယ္၊

"၁၀၊ မိမိတို႕အစိုးရသည္ ျပည္သူမွ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ထားသည့္ အစိုးရျဖစ္၍ ျပည္သူမ်ား၏ဆနၵကို အေလးထားရပါမည္၊ ျပည္သူမ်ား၏ စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ားကို အေလးထား၍ ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ေပးရန္ တာဝန္ရွိပါသည္၊ သို႕ပါ၍ မိမိတို႕အစိုးရလက္ထက္တြင္ ျမစ္ဆံုဆည္တည္ေဆာက္ျခင္းကို မျပဳလုပ္ေစပဲ ရပ္ဆိုင္းထားမည္ျဖစ္ပါသည္၊ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ လိုအပ္ေနေသာ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားရရွိေရးအတြက္ အနၱရာယ္မရွိႏိုင္သည့္ အျခားေသာ ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းမ်ားကိုသာ စနစ္တက်ေလ့လာဆန္းစစ္၍ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ပါသည္၊ အိမ္နီးခ်င္းမိတ္ေဆြႏိုင္ငံျဖစ္သည့္ တရုတ္ျပည္သူ႕သမၼတႏိုင္ငံႏွင့္ ခ်ဳပ္ဆိုထားသည့္ အဆိုပါစီမံကိန္းႏွင့္ပါတ္သက္ေသာ စာခ်ဳပ္စာတန္းမ်ားကို မိတ္ဝတ္မပ်က္ေစပဲ သေဘာတူလက္ခံေအာင္ ညွိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း ဤလႊတ္ေတာ္သို႕ အသိေပးအပ္ပါသည္။"

ဒီလိုဆုံးျဖတ္လိုက္ေတာ့ ျပည္သူလူထုက ေကာင္းခ်ီးဩဘာေပးၾကပါတယ္၊ သမၼတဦးသိန္းစိန္ကိုလည္း လူထုဆနၵကို ေလးစားသူ၊ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးကို ကယ္တင္သူ၊ ျမန္မာျပည္ရဲ့ ေျမေပၚေျမေအာက္သယံဇာတပစၥည္းေတြကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေသြးစုတ္္အျမတ္ထုတ္ေနတဲ့ တရုတ္အစိုးရနဲ႕ တရုတ္ကုမၸဏီမ်ားကို အာခံရဲသူအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳၾကပါတယ္၊ ဒါေပမည့္လည္း သမၼတသက္တမ္းတစ္ခုအတြင္း ရပ္ဆိုင္းတယ္ဆိုတာ အျပီးတိုင္ ဖ်က္သိမ္းတာမဟုတ္ပါ၊ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးအတြက္ အနၱရာယ္ရွိေနဆဲပါ၊

သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အတိုင္း ျမစ္ဆံုဆည္တည္ေဆာက္ေရးကို ရပ္ဆိုင္းခဲ့တာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၃၀ ရက္ေန႕မွာ ႏွစ္ႏွစ္ျပည့္ပါျပီ၊ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ့ ငါးႏွစ္သက္တမ္းကလည္း တစ္ဝက္က်ိဳးခဲ့ျပီး ေနာက္ထပ္ လ သံုးဆယ္ပဲ က်န္ပါေတာ့တယ္၊ က်န္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ႏွစ္တာကာလအတြင္းမွာ ဒီစီမံကိန္းကို တခဏရပ္ဆိုင္း႐ံုတင္မကပဲ ျပည္သူလူထု ဆနၵရွိတဲ့အတိုင္း ထာဝရဖ်က္သိမ္းဖို႕ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ ၾကိဳးစားခဲ့သလား၊ တရုတ္အစိုးရနဲ႕ ညွိႏိႈင္းေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ခဲ့သလား၊ က်ေနာ္တို႕ ျပည္သူမ်ား မသိရပါ၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကလည္း လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးေတြမွာ အေၾကာင္းအရာေပါင္းစံုကို ၾကယ္ပြင့္ျပေမးခြန္းေတြ  ေမးျမန္းၾက၊ အေရးၾကီးအဆိုေတြ တင္သြင္းၾကေပမည့္ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးရဲ့ ကံၾကမၼာနဲ႕ပါတ္သက္ျပီး ဘယ္သူကမွ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတဘာေတြလုပ္ေနသလဲဆိုတာကို ေမးခြန္းမထုတ္ၾကပါ၊

တစ္ဖက္မွာေတာ့ တရုတ္အစိုးရနဲ႕ China Power Investment (CPI) ကုမၸဏီတို႕က သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ့ သက္တမ္းကုန္ဆုံးတာနဲ႕ တျပိဳင္နက္ ျမစ္ဆံုဆည္တည္ေဆာက္ေရးစီမံကိန္းၾကီးကို ျပန္လည္စတင္ဖို႕ ေမွ်ာ္လင့္ေနတာ၊ ျပင္ဆင္ေနတာ၊ စည္းရုံးေနတာေတြကို ေတြ႕ျမင္ေနရပါတယ္၊ တရုတ္အစိုးရနဲ႕ တရုတ္ကုမၸဏီမ်ားက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နဲ႕ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားအပါအဝင္ အရပ္ဘက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြကို အသည္းအသန္ခ်ဥ္းကပ္စည္းရုံးေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္၊ ေသခ်ာပါတယ္၊ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးဟာ အနၱရာယ္စက္ကြင္းက လုံးဝမလြတ္ေျမာက္ႏိုင္ေသးပါ၊ က်ေနာ္တို႕ရဲ့ အမိဧရာဝတီဟာ မျငိမ္းခ်မ္းႏိုင္ေသးပါ၊

ဧရာဝတီအေရး မေအးေသးပါ

ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္နာယက ဦးေရႊမန္းဦးေဆာင္တဲ့ ျမန္မာလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ဟာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇြန္လအတြင္းက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ေအာက္လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ ဂြၽန္ေဘနာ (John Boehner) ရဲ့ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရေလ့လာေရးခရီးလာေရာက္ခဲ့ပါတယ္၊ အဲဒီခရီးစဥ္အတြင္းမွာပဲ သူရဦးေရႊမန္းက ၂၀၁၅မွာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼအျဖစ္ အေရြးခ်ယ္ခံခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းထပ္မံ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္၊ ဇြန္လ ၁၃ ရက္ေန႕မွာ ဝါရွင္တန္ဒီစီျမိဳ႕ေတာ္က The Wilson Center မွာ သူရဦးေရႊမန္းနဲ႕ အဖြဲ႕ကို က်ေနာ္အပါအဝင္ ဝါရွင္တန္ဒီစီအေျခစိုက္ အစိုးရမဟုတ္ေသာအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခြင့္ရခဲ့ပါတယ္၊ က်ေနာ္ က ဦးေရႊမန္းကိုေမးတဲ့ ေမးခြန္းေတြထဲက တစ္ခုကေတာ့ ျမစ္ဆံုဆည္တည္ေဆာက္ေရးနဲ႕ ပါတ္သက္လို႕ပါ၊

က်ေနာ္က ေမးပါတယ္၊" ျပည္သူလူထုရဲ့ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီး ပ်က္စီးသြားမွာကို စိုးရိမ္ပူပန္မႈနဲ႕ ဆနၵကို ေလးစားနားေထာင္တဲ့အေနနဲ႕ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ျမစ္ဆံုဆည္တည္ေဆာက္ေရးကို သူ႕အစိုးရသက္တမ္းအတြင္းမွာ ရပ္ဆိုင္းထားဖို႕ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္၊ ရပ္ဆိုင္းတာဟာ အျပီးတိုင္ ဖ်က္သိမ္းတာမဟုတ္ပါ၊ သမၼတသက္တမ္းကလည္း ငါးႏွစ္ပဲျဖစ္လို႕ ငါးႏွစ္ျပည့္ျပီးရင္ ဒီစီမံကိန္းၾကီးကို ျပန္စခြင့္ေပးမယ္ဆိုတဲ့ သေဘာသက္ေရာက္ပါတယ္၊ အခု ဥကၠ႒ၾကီး ဦးေရႊမန္းက ၂၀၁၅ မွာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတျဖစ္ဖို႕ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္းအတိအလင္းထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုထားေတာ့ ဥကၠ႒ၾကီးမ်ား သမၼတအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခံရရင္ ျမစ္ဆံုဆည္ တည္ေဆာက္ေရးကို အမ်ားျပည္သူ ဆနၵအတိုင္း အျပီးတိုင္ ဖ်က္သိမ္းမွာလား၊ တရုတ္ကုမၸဏီကို ျပန္လည္ေဆာက္လုပ္ခြင့္ေပးမွာလား၊ သိခ်င္ပါတယ္၊" လို႕ ေမးခဲ့ပါတယ္၊

ဦးေရႊမန္းက ေျဖပါတယ္၊ (စကားလုံးအတိအက်ေတာ့မဟုတ္ပါ)၊ သူ႕အေနနဲ႕ ျပည္သူလူထုရဲ့ ဆနၵကို ေလးစားနားေထာင္ဖို႕ ဆနၵရွိပါတယ္၊ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ ႏွစ္ႏိုင္ငံအစိုးရမ်ား ခ်ဳပ္ဆိုထားတဲ့ စာခ်ဳပ္ေတြကို ေလးစားလိုက္နာဖို႕ဆိုတဲ့ တာဝန္လည္းရွိပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္မို႕လို႕ သူသမၼတျဖစ္တဲ့အခါမွာ ကြၽမ္းက်င္သူပညာရွင္ေတြနဲ႕ တိုင္ပင္ျပီး ဒီစီမံကိန္းေၾကာင့္ျဖစ္လာမည့္ ေကာင္းက်ိဳးဆိုးက်ိဳးေတြကို ေလ့လာမယ္၊ ျပီးခဲ့တဲ့အစိုးရ (နအဖ) နဲ႕ တရုတ္အစိုးရတို႕ စာခ်ဳပ္ကို ဘယ္လိုခ်ဳပ္ဆိုထားလဲဆိုတာ ေလ့လာမယ္၊ ျပည္သူေတြရဲ့ အသံကို နားေထာင္မယ္၊ ဘက္ေပါင္းစံုက ေလ့လာသုံးသပ္ျပီးမွ တိုင္းျပည္အတြက္ အေကာင္းဆုံးျဖစ္တာကို ဆုံးျဖတ္မယ္လို႕ ေျပာပါတယ္၊ သူက အဲဒီလိုေျဖျပီးတဲ့အခါ က်ေနာ္က "ဥကၠ႒ၾကီးရယ္၊ ဥကၠ႒ၾကီးေျပာတဲ့ ေလ့လာသုံးသပ္မႈအားလုံးကို အခုကိုပဲ စတင္ေဆာင္ရြက္သင့္ေနပါျပီ" လို႕ေျပာေတာ့ သူက သေဘာတူသလို ေခါင္းညွိတ္ျပပါတယ္၊ သူ႕ရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္က သဘာဝက်တဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ျဖစ္ေပမည့္ က်ေနာ္႕လို ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးကို တရုတ္အစိုးရလက္ထဲပါမသြားေအာင္ ၾကိဳးစားကယ္တင္ခ်င္တဲ့ သာမာန္လူတစ္ေယာက္အတြက္ေတာ့ ေက်နပ္စရာမရွိပါ၊ က်ေနာ္႕လိုပဲ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီး တရုတ္ပိုင္ျဖစ္သြားမွာကို စိုးရိမ္ပူပန္ေနၾကတဲ့ ျပည္သူေတြလည္း လက္ခံႏိုင္မယ္ မထင္ပါ၊

သမၼတျဖစ္လိုေၾကာင္း ဆနၵေဖာ္ထုတ္ထားသူ ေနာက္ တစ္ေယာက္ရွိပါေသးတယ္၊ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ့ ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ပါ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဩဂုတ္လ ၁၁ ရက္ေန႕မွာ "ဧရာဝတီအတြက္ ပန္ၾကားခ်က္" ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႕ စာမ်က္ႏွာ ၃ မ်က္ႏွာပါ ပန္ၾကားလႊာတစ္ေစာင္ကို ျမန္မာဘာသာနဲ႕ေရာ အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႕ပါ ထုတ္ျပန္ျပီး ဧရာဝတီကို ကယ္တင္ဖို႕ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္၊ အဲဒီပန္ၾကားလႊာမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က "ဤစီမံကိန္းကို စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္အတြက္ ေငြေၾကးအေျမာက္အမ်ားစိုက္ထုတ္သုံးစြဲျပီးသည္ကို ကြၽန္ပ္တို႕ သတိျပဳမိပါေသာ္လည္း အမ်ိဳးသားေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ သဟဇာတျဖစ္ေရးကို ေရွ႕႐ႉလ်က္ သက္ဆိုင္သူအားလုံးက ဤျမစ္ဆံုစီမံခ်က္အားျပန္လည္သုံးသပ္ကာ မလိုလားအပ္ေသာအက်ိဳးဆက္မ်ားကို ေရွာင္ရွားလ်က္ ဧရာဝတီျမစ္ကို ကာကြယ္လိုသူအားလုံး၏ စိုးရိမ္စိတ္မ်ား ေျဖေဖ်ာက္ႏိုင္မည့္အေျဖတစ္ရပ္ကို ပူးေပါင္းရွာေဖြၾကပါရန္ တိုက္တြန္းပါသည္၊" လို႕ ႏိႈးေဆာ္ထားပါတယ္၊အဲဒီ ပန္ၾကားလႊာနဲ႕ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျပည္သူေတြဘက္က ရပ္တည္ခဲ့ပါတယ္၊

အဲဒီအခ်ိန္တုံးက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အစိုးရေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႕ ေျပလည္မႈမရေသးပါ၊ လႊတ္ေတာ္ထဲကိုလည္းမေရာက္ေသးပါ၊ အခုအခ်ိန္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့ ဧရာဝတီေပၚ သေဘာထားဟာ အရင္အတိုင္းပဲလား၊ က်ေနာ္တို႕ မသိႏိုင္ပါ၊ ဒါေပမည့္ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္အေရးမွာေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့ သေဘာထားက ႏွစ္ႏိုင္ငံခ်ဳပ္ဆိုထားတဲ့ စာခ်ဳပ္မ်ားကို ေလးစားလိုက္နာဖို႕လိုတယ္ဆိုတဲ့ ဘက္မွာရွိေၾကာင္းသိရပါတယ္၊ ဒါဆို ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးကိုေရာ ႏွစ္ႏိုင္ငံခ်ဳပ္ဆိုထားတဲ့ စာခ်ဳပ္အရ တရုတ္အစိုးရကုမၸဏီမ်ားက ဆည္ၾကီးေတြ တည္ေဆာက္ခြင့္ရွိတယ္လို႕မ်ား ဆုံးျဖတ္ေလမလား၊ က်ေနာ္တို႕ မသိႏိုင္ပါ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးအေပၚ သေဘာထား မေျပာင္းလဲရင္ေတာင္မွ လက္ရွိဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို မျပင္ဆင္ပဲနဲ႕ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတျဖစ္ဖို႕ဆိုတာ မလြယ္လွပါ၊ တကယ္လို႕ ဖြဲ႕စည္းပံုကို အခ်ိန္မီျပင္ဆင္ေပးလိုက္လို႕ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတျဖစ္လာျပီး ႏွစ္ႏိုင္ငံခ်ဳပ္ဆိုထားတဲ့ စာခ်ဳပ္မ်ားကို ေလးစားလိုက္နာရမယ္ဆိုတဲ့ ရပ္တည္ခ်က္နဲ႕ ျမစ္ဆံုဆည္ၾကီးကို ျပန္လည္တည္ေဆာက္ခြင့္ေပးလိုက္ရင္ က်ေနာ္တို႕အားလုံး ရင္က်ိဳးၾကရမွာပါ၊

၂၀၁၅ မွာ ဘယ္သူ သမၼတျဖစ္မလဲ၊ က်ေနာ္ကေတာ့ "ႏွစ္ႏိုင္ငံစာခ်ဳပ္မ်ားကို ေလးစားလိုက္နာရမယ္" ဆိုျပီး ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးကို တရုတ္အစိုးရထံေရာင္းခ်မည့္ သမၼတမ်ိဳးကို မလိုခ်င္ပါ၊ က်ေနာ္တို႕ ႏိုင္ငံရဲ့ ေက်းဇူးရွင္၊ အသက္ေသြးေၾကာ၊ အတိတ္၊ ပစၥဳပန္၊ အနာဂတ္ ကာလသုံးပါးစလုံးမွာ တန္ဘိုးအၾကီးမားဆုံးျဖစ္တဲ့ မိခင္ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးကို တရုတ္အစိုးရနဲ႕ တရုတ္ကုမၸဏီေတြလက္ထဲ ေရာက္မသြားေအာင္ အကာအကြယ္ေပးမည့္ သမၼတမ်ိဳးကိုပဲ ေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္၊

ဆက္ပါဦးမယ္၊

ေအာင္ဒင္
ဩဂုတ္လ ၁၇၊ ၂၀၁၃