Burma's Parliament Watch Part 46

(ျပည္သူ႕ေခတ္ဂ်ာနယ္၊ အတြဲ ၄၊ အမွတ္ ၁၇၆၊ ဒီဇင္ဘာလ ၁၉ ရက္၊ ၂၀၁၃၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၈)

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကို အနီးၾကည့္ အေ၀းၾကည့္

ေအာင္ဒင္

အပိုင္း (၄၆) ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ၂၀၁၃ ႏွစ္ခ်ဳပ္သုံးသပ္ခ်က္ (ခ)

# ဥပေဒျပဳျခင္း

၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ဆ႒မအစည္းအေဝးမွာ ဥပေဒၾကမ္း ၃၉ ခုရွိတဲ့အထဲက ၂၉ ခုကိုသာ ေဆြးေႏြးခဲ့ျပီး ဥပေဒၾကမ္း ၁၅ ခုကို အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္၊ သတၱမအစည္းအေဝးမွာ ဥပေဒၾကမ္း ၃၈ ခု ေဆြးေႏြးဖို႕ စီစဥ္ထားျပီး ၂၈ ခုကိုပဲ ေဆြးေႏြးႏိုင္ျပီး ဥပေဒၾကမ္း ၁၆ခုကို အတည္ျပဳႏိုင္ပါတယ္၊ အ႒မအစည္းအေဝးမွာ ဥပေဒၾကမ္း ၃၉ ခုေဆြးေႏြးဖို႕ရွိျပီး ၂၀ ခုကိုသာ ေဆြးေႏြးႏိုင္ျပီး ဥပေဒၾကမ္း ၁၃ ခုကိုသာ အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့ပါတယ္၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ဆ႒မအစည္းအေဝးမွာ ဥပေဒၾကမ္း ၂၁ ခု၊ သတၱမအစည္းအေဝးမွာ ဥပေဒၾကမ္း ၂၄၊ အ႒မအစည္းအေဝးမွာ ဥပေဒၾကမ္း ၁၃ ခု ေဆြးေႏြးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္၊ ဥပေဒၾကမ္းတစ္ခုကို ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္နဲ႕ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္စလုံးက သေဘာတူေထာက္ခံမွ အတည္ျပဳႏိုင္တာမို႕ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္း ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွ အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့တဲ့ ဥပေဒမ်ားကို ေအာက္ပါအတိုင္း ေလ့လာေတြ႕ရွိပါတယ္၊

၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ ၁၀ ရက္ေန႕ကေန မတ္လ ၂၁ ရက္ေန႕အတြင္း ၂၃ ရက္ၾကာက်င္းပခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ဆ႒မအစည္းအေဝးက အတည္ျပဳခဲ့တဲ့ ဥပေဒ ၁၆ ခုရွိပါတယ္၊ ဇူလိုင္လ ၁ ရက္ေန႕ကေန ဩဂုတ္လ ၂၉ ရက္အတြင္း ၁၈ ရက္ၾကာက်င္းပခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ သတၱမအစည္းအေဝးက ဥပေဒေပါင္း ၁၈ ခု အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့ပါတယ္၊ ေအာက္တိုဘာလ ၁ ရက္ေန႕ကေန ႏိုဝင္ဘာလ ၁၅ ရက္ေန႕အတြင္း ၁၃ ရက္ၾကာက်င္းပခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ အ႒မအစည္းအေဝးကေန ဥပေဒေပါင္း ၉ ခုကို အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ဥပေဒ ၄၃ ခု ျပ႒န္းႏိုင္ခဲ့ပါတယ္၊ ဥပေဒၾကမ္းအမ်ားစုက အစိုးရ ဝန္ၾကီး႒ာနမ်ားက တင္သြင္းတဲ့ ဥပေဒၾကမ္းမ်ားျဖစ္ျပီး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား တစ္ဦးတည္းကေသာ္လည္းေကာင္း၊ အမ်ားစုေပါင္း၍ေသာ္လည္းေကာင္း တင္သြင္းတဲ့ ဥပေဒၾကမ္းက အင္မတန္နည္းပါးလွပါတယ္၊

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္မွာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္း လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားက ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာ ဥပေဒၾကမ္း ၄၇၆၂ ခု၊ အထက္လႊတ္ေတာ္မွာ ဥပေဒၾကမ္း ၄၆၈၆ ခု တင္သြင္းခဲ့ျပီး အဲဒီ ဥပေဒၾကမ္းမ်ားကို ျဖည့္စြက္္ျပင္ဆင္တဲ့ ဥပေဒၾကမ္း ၃၀၅၉ ခုကိုလည္း ထပ္ဆင့္တင္သြင္းခဲ့ပါတယ္၊ ဒီကိန္းဂဏန္းေတြကို ၾကည့္႐ံုနဲ႕ သိႏိုင္တာက ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားအားလုံးဟာ တစ္ႏွစ္တာအတြင္း အနည္းဆုံး ဥပေဒၾကမ္းတစ္ခုကို ကိုယ္တိုင္ေရးဆြဲ တင္သြင္းခဲ့ၾကတာပါ၊ ဥပေဒၾကမ္းအမ်ားစုဟာ သက္ဆိုင္ရာ ေရးရာေကာ္မီတီ အဆင့္မွာတင္ အေရးနိမ့္ခဲ့ျပီး ဥပေဒၾကမ္းအမ်ားအျပားဟာ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ သေဘာမတူမႈေၾကာင့္ ဥပေဒျဖစ္မလာခဲ့ပါ၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳျပီး သမၼတလက္မွတ္ေရးထိုး ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ဥပေဒေပါင္း (၅၆) ခုရွိပါတယ္၊

# ထူးျခားမႈ၊ တိုးတက္မႈမ်ား

၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္း ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာ ထူးျခားတိုးတက္မႈေတြရွိပါတယ္၊ တစ္ခုကေတာ့ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္နဲ႕ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္မွာ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ေရးရာေကာ္မီတီေတြ၊ ေကာ္မရွင္ေတြမွာ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္ေတြ ပါဝင္လာၾကတာပါ၊ တပ္မေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအေနနဲ႕ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈံးယူထားျပီး သီးျခားစုဖြဲ႕မေနပဲ ေရြးခ်ယ္ခံကိုယ္စားလွယ္မ်ားနဲ႕ အတူတူ ေရးရာေကာ္မီတီမ်ားမွာ ပါဝင္ျပီး တိုင္းျပည္အေရး ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ ဆုံးျဖတ္ၾကတာ ေကာင္းတဲ့ လကၡဏာပါ၊ Civil-Military Relation လို႕ေခၚတဲ႕ အရပ္သားနဲ႕ စစ္သားမ်ားဆက္ဆံေရးနဲ႕ အျပန္အလွန္နားလည္ေရးကို အေထာက္အကူျပဳႏိုင္ပါတယ္၊ ဒါေပမည့္ တပ္မေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားဟာ ေရြးခ်ယ္ခံကိုယ္စားလွယ္မ်ားနည္းတူ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္းတစ္ခုအတြင္း တပ္ကို ျပန္မသြားရပဲ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ သက္တမ္းျပည့္တာဝန္ယူခြင့္ရရင္ ပိုေကာင္းပါလိမ့္မယ္၊

ေနာက္တိုးတက္မႈတစ္ခုက အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္မွာ ဥကၠ႒ ဦးခင္ေအာင္ျမင့္ရဲ့ ဦးေဆာင္မႈနဲ႕ ျပင္ပကြၽမ္းက်င္သူမ်ား၊ စာေရးဆရာမ်ားကို ဖိတ္ၾကားျပီး ေဆြးေႏြးေဟာေျပာပြဲႏွင့္ အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ျပဳလုပ္တာပါ၊ ဒါဟာျဖင့္ အေထာက္အကူျပဳ ရုံးအဖြဲ႕ဝင္ေတြ၊ လက္ေထာက္အရာရွိေတြ၊ အၾကံေပးေတြမရွိၾကတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား စြမ္းေဆာင္ရည္ျမင့္မားေရးအတြက္ အေထာက္အကူျပဳတဲ့ အစီအစဥ္တစ္ခုပါ၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္အေနနဲ႕ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္လိုပဲ ကိုယ္ပိုင္ဝက္ဆိုက္ တစ္ခုနဲ႕ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးမွတ္တမ္းေတြကို အမ်ားျပည္သူေလ့လာခြင့္ျပဳမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ပိုျပီးေကာင္းမွာပါ၊

ေနာက္ထူးျခားတိုးတက္မႈ တစ္ခုကေတာ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ေရးဆြဲဖို႕ သင့္/မသင့္ သုံးသပ္မည့္ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ပူးေပါင္းေကာ္မီတီ တစ္ရပ္ကို ဖြဲ႕စည္းႏိုင္တာပါ၊ ဖြဲ႕စည္းပံုကို ျပင္သင္႕၊ မျပင္သင့္သုံးသပ္ဖို႕ ဆိုတဲ့ အဆိုကို အာဏာရ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီက တင္သြင္းျပီး ၾကံ့ခိုင္ေရးလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက အျခားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားနဲ႕ ပူးေပါင္းေထာက္ခံခဲ့ၾကလို႕ ဒီေကာ္မီတီကို ဖြဲ႕စည္းႏိုင္တာပါ၊ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ႏွစ္ဆန္းမွာ ျပန္စမည့္ လႊတ္ေတာ္ နဝမပံုမွန္အစည္းအေဝးမွာ အဖြဲ႕ဝင္ (၁၀၉) ဦးပါဝင္တဲ့ ေကာ္မီတီက ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကို အစီရင္ခံစာတင္သြင္းတဲ့အခါ အမ်ားျပည္သူ စိတ္ခ်မ္းသာရမည့္ အျဖစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါေစလို႕ မရဲတရဲ ဆုေတာင္းမိပါတယ္၊

လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက အရပ္ဘက္လူထုအဖြဲ႕အစည္းမ်ားကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ေနျပည္ေတာ္ကို ဖိတ္ၾကားျပီး ရင္းရင္းႏွီးႏွီးေဆြးေႏြးလို႕ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားရဲ့ အၾကံျပဳခ်က္မ်ားကို လက္ခံျပီး "အသင္းအဖြဲ႕မ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္းဆိုင္ရာဥပေဒၾကမ္း" ကို မွ်မွ်တတ ျပင္ဆင္ေပးတာဟာလည္း တိုးတက္မႈတစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္၊ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အေစာပိုင္းမွာပဲ ဒီ "သင္း/ဖြဲ႕" ဥပေဒအတည္ျဖစ္ျပီး စစ္အစိုးရလက္ထက္က ဒီမိုကေရစီနဲ႕ လူ႕အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားကို ဖမ္းဆီးႏွိပ္စက္ရာမွာ အသုံးျပဳခဲ့တဲ့ "ႏိုင္ငံေတာ္ျငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈတည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႕ ဥပေဒ (၆/၈၈)" ကို ရုပ္သိမ္းႏိုင္လိမ့္မယ္လို႕ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္၊

ေနာက္ထူးျခားမႈတစ္ခုကေတာ့ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းနဲ႕ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ ဦးခင္ေအာင္ျမင့္တို႕က ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဩဂုတ္လ ၆၊၇၊ ၈ ရက္ေတြမွာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕၊ မင္းဓမၼလမ္းက ျမန္မာကြန္ဗဲန္းရွင္းစင္တာ (Myanmar Convention Center) မွာ က်င္းပတဲ့ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုၾကီး ႏွစ္ဆယ္႕ငါးႏွစ္ျပည့္ ေငြရတုသဘင္အထိန္းအမွတ္အခန္းအနားကို ေပးပို႕တဲ့ သဝဏ္လႊာေတြပါ၊ သူရဦးေရႊမန္းရဲ့ သဝဏ္လႊာမွာဆိုရင္ "ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အတြင္း ျပည္သူမ်ား၏ ဒီမိုကေရစီအေရး ေတာင္းဆိုလႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ ရွစ္ေလးလုံး ဒီမိုကေရစီေတာင္းဆိုၾကိဳးပန္းမႈလည္း ပါဝင္ခဲ့သည္၊" ဟု အသိအမွတ္ျပဳထားျပီး "ယင္းကဲ့သို႕ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အား ဒီမိုကေရစီစနစ္ျဖစ္ထြန္းေပၚေပါက္ေစခဲ့သည့္ အေၾကာင္းတရားမ်ားတြင္ ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ား၏ ျပင္းျပေသာ စိတ္ဓာတ္၊ ခံယူခ်က္ႏွင့္ အင္တိုက္အားတိုက္ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ခဲ့မႈမ်ားမွာ အေရးၾကီးသည့္ ကဏၰတစ္ေနရာတြင္ ပါဝင္ခဲ့ၾကသည္ကို ေတြ႕ရွိရမည္ျဖစ္သည္၊" ဆိုျပီး ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ားကို ဂုဏ္ျပဳထားပါတယ္၊

ဦးခင္ေအာင္ျမင့္ရဲ့ သဝဏ္လႊာမွာလည္း "ကြၽန္ပ္တို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေခတ္သစ္သမိုင္းတြင္ အေရးၾကီးေသာ မွတ္တိုင္ၾကီးႏွစ္ခုရွိသည္ဟု ယူဆလ်င္ ဤသည္တို႕မွာ "၁၃၀၀ ျပည့္အေရးေတာ္ပံု" ႏွင့္ "၁၃၅၀ ျပည့္အေရးေတာ္ပံု (တနည္း ရွစ္ေလးလုံးဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံု) တို႕ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု သေဘာရပါသည္၊" ဆိုျပီး ရွစ္ေလးလုံးလူထုအံုႂကြမႈကို အေရးေတာ္ပံုၾကီး အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳထားပါတယ္၊ ဒါ့အျပင္ "အေဆြေတာ္တို႕၏ "ရွစ္ေလးလုံးဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံု ေၾကညာစာတမ္း" ပါ "ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတာ္သစ္ တည္ေဆာက္ရာတြင္ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအေျခခံျဖင့္သာ ေအာင္ျမင္ႏိုင္မည္ဟု ယံုၾကည္သည္၊" ဆိုေသာ ခံယူခ်က္ကို လိႈက္လွဲစြာ ၾကိဳဆိုပါေၾကာင္း ဤသဝဏ္လႊာျဖင့္ ေဖာ္ျပအပ္ပါသည္၊ ကြၽန္ပ္တို႕အေနႏွင့္ သမိုင္းကို “အျပစ္ဖို႕ အျပစ္ရွာနည္း" (Blame Game) ျဖင့္မခ်ဥ္းကပ္ပဲ သင္ခန္းစာယူစရာ အတိတ္ကာလအျဖစ္ သေဘာယူၾကမွသာ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ အက်ိဳးမ်ားလိမ့္မည္ဟုလည္း ဆင္ျခင္မိပါသည္၊" ဆိုျပီး သူ႕သေဘာထားကို ေဖာ္ျပပါတယ္၊

သူရဦးေရႊမန္းနဲ႕ ဦးခင္ေအာင္ျမင့္ ႏွစ္ေယာက္စလုံးဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ကစလို႕ ၂၃ ႏွစ္ၾကာ အႏိုင္က်င့္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့၊ ရွစ္ေလးလုံးလူထုအေရးေတာ္ပံုၾကီးကို အၾကမ္းဘက္ျဖိဳခြဲခဲ့တဲ့ ျမန္မာ႕တပ္မေတာ္မွာ ထိပ္တန္းအရာရွိၾကီးေတြ ျဖစ္ခဲ့ၾကတာပါ၊ အခုလည္း အရပ္ဝတ္လဲျပီး အရပ္သားေတြျဖစ္ေနျပီဆိုေပမည့္ ဥပေဒျပဳအာဏာကို ကိုင္တြယ္ထားၾကသူေတြပါ၊ သူတို႕ကိုယ္တိုင္က သူတို႕အၾကမ္းဘက္ျဖိဳခြဲခဲ့တဲ့ လူထုအံုႂကြမႈၾကီးကို ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုၾကီးအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳတာ၊ သူတို႕ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ခဲ့တဲ့ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြရဲ့ စိတ္ဓာတ္၊ သတိၱနဲ႕ ၾကိဳးပမ္းမႈေတြကို အသိအမွတ္ျပဳတာ၊ အျပဳသေဘာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ကမ္းလွမ္းတာ၊ သူတို႕ကိုယ္တိုင္လည္း ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္ကို လူထုအသံ၊ လူထုခံစားမႈကို အမွန္တကယ္ကိုယ္စားျပဳတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးစားပဲ့ကိုင္ေနၾကတာမို႕ ထူးျခားတိုးတက္မႈလို႕ ဆိုခ်င္ပါတယ္၊

# လိုအပ္ခ်က္မ်ား

လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးတိုင္းမွာ ပ်မ္းမွ်ျခင္းအားျဖင့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ (၆၀) ေက်ာ္ေလာက္ အစည္းအေဝးမတက္ပဲ ပ်က္ကြက္ေနတာ သိပ္မေကာင္းလွပါ၊ လစ္လပ္ေနတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားနဲ႕ေပါင္းရင္ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးတိုင္းမွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ (၇၀) ေက်ာ္ေလာက္ မတက္ပဲ ပ်က္ကြက္ခဲ့ၾကပါတယ္၊  ျမိဳ႕နယ္ေပါင္း (၇၀) ေလာက္က ျပည္သူေတြ (တစ္ျမိဳ႕နယ္ လူတစ္သိန္းနဲ႕ တြက္ရင္ေတာင္ ျပည္သူ ၇ သန္းေလာက္) ဟာ သူတို႕ကို ကိုယ္စားျပဳမည့္ ကိုယ္စားလွယ္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ မရွိသလို ျဖစ္ေနပါတယ္၊ 

လစ္လပ္ေနတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေနရာမ်ား (ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ၁၆ ေနရာ၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ၄ ေနရာနဲ႕ တိုင္းေဒသၾကီးနဲ႕ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မ်ားမွာ အနည္းဆုံး ၁၅ေနရာ) ကို ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားနဲ႕ အစားထိုးျဖည့္စြက္ျခင္းမျပဳတာဟာလည္း သိပ္မေကာင္းလွပါ၊ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားက်င္းပေရးနဲ႕ ပါတ္သက္ျပီး ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဘယ္လိုက်င္းပရမယ္လို႕ အတိအက်ျပ႒န္းမထားပါ၊ ဒါေၾကာင့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲေတြကို လစ္လပ္ေနရာ နည္းသည္ျဖစ္ေစ၊ မ်ားသည္ျဖစ္ေစ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေနရာ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ လစ္လပ္ျပီး သုံးလအတြင္း (သို႕မဟုတ္) သတ္မွတ္ထားတဲ့အခ်ိန္ကာလတစ္ခုအတြင္းမွာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က မပ်က္မကြက္က်င္းပေပးဖို႕ကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥပေဒမွာ ျဖည့္စြက္ျပ႒န္းသင့္ပါတယ္၊ 

တစ္ခါ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၊ ပုဒ္မ (၃၉၆) မွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တစ္ေယာက္ကို မဲဆနၵရွင္ျပည္သူမ်ားက ေက်နပ္မႈမရွိရင္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို တိုင္တန္းခြင့္၊ တာဝန္မွ ျပန္လည္ရုပ္သိမ္းရန္ ေတာင္းဆိုခြင့္နဲ႕ ၎တိုင္တန္းခ်က္ေတြအေပၚ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က စံုစမ္းစစ္ေဆးျပီး လိုအပ္သလို အေရးယူခြင့္ေတြ အတိအလင္းျပ႒န္းထားေပမည့္ ဒီျပ႒န္းခ်က္ေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႕ လိုအပ္တဲ့ "ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ျခင္းဆိုင္ရာ ကိစၥမ်ားႏွင့္စပ္လ်င္း၍လည္းေကာင္း၊ တာဝန္မွျပန္လည္ရုပ္သိမ္းျခင္းဆိုင္ရာ ကိစၥမ်ားႏွင့္ စပ္လ်င္း၍လည္းေကာင္း လိုအပ္ေသာဥပေဒ" မ်ားကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ေရးဆြဲျပ႒န္းဖို႕ ပ်က္ကြက္ေနတာဟာ ျပည္သူ႕လူထုရဲ့ အခြင့္အေရးကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ျငင္းပယ္သလို ျဖစ္ေနပါတယ္၊

ျပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားရဲ့ ကိုယ္က်င့္တရားနဲ႕ အက်ိဳးစီးပြါးပ႗ိပကၡေတြ၊ အဂတိလိုက္စားမႈေတြကို စုံစမ္းစစ္ေဆးအေရးယူဖို႕ "လႊတ္ေတာ္ က်င့္ဝတ္ေကာ္မီတီ" မ်ားကိုလည္း မဖြဲ႕စည္းေသးပါ၊ လႊတ္ေတာ္ထဲကို ၾကည့္လိုက္ေတာ့လည္း ဘိန္းဘုရင္လို႕ ေက်ာ္ၾကားသူေတြ၊ ျပည္သူလူထုကို လက္နက္အားကိုးအႏိုင္က်င့္ေနတဲ့ ျပည္သူ႕စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ စစ္အစိုးရသက္တမ္းတေလွ်ာက္လုံးမွာ အထူးအခြင့္အေရးေတြရလို႕ တိုင္းျပည္ရဲ့ စီးပြါးေရးကို လက္ဝါးၾကီးအုပ္ခ်ယ္လွယ္ႏိုင္ခဲ့၊ ခ်ယ္လွယ္ေနဆဲျဖစ္တဲ့ ခရိုနီေခၚ အလိုေတာ္ရိစီးပြါးေရးသမားၾကီးေတြကို ျပည္သူ႕ကိုယ္စားလွယ္ၾကီးမ်ားအျဖစ္ ေတြ႕ျမင္ေနရတာ စိတ္မသက္သာစရာပါ၊

လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားဟာ ႏိုင္ငံေတာ္က ခ်ီးျမႇင့္တဲ့ လစာနဲ႕ ေထာက္ပံ့ေၾကးေတြကို ခံစားေနရတာပါ၊ ဒါေၾကာင့္ သူတို႕ဟာ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးက်င္းပခ်ိန္မွာသာ တာဝန္ရွိတာမဟုတ္ပဲ တစ္ႏွစ္မွာ ၁၂ လလုံး၊ တစ္ပါတ္မွာ ငါးရက္လုံး တာဝန္ရွိသူေတြျဖစ္ၾကပါတယ္၊ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးမရွိခ်ိန္မွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားဟာ သူတို႕ကိုယ္စားျပဳရာ မဲဆနၵနယ္တြင္းက ျပည္သူေတြနဲ႕ လိုက္လံေတြ႕ဆံုျပီး ျပည္သူ႕အသံေတြ၊ ျပည္သူ႕ခံစားခ်က္ေတြကို နားေထာင္ဖို႕၊ ျပည္သူေတြရဲ့ ျပႆနာေတြကို ကူညီေျဖရွင္းေပးဖို႕ျဖစ္ပါတယ္၊ လႊတ္ေတာ္အတြင္းမွာ သက္ဆိုင္ရာမဲဆနၵနယ္ေျမအတြက္ သူဘာေတြေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္ဆိုတာကို ျပည္သူမ်ားကို ရွင္းျပရပါမယ္၊ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝး အသစ္တစ္ခုမစခင္မွာ ျပည္သူလူထုအက်ိဳးအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ဥပေဒေတြ ျပ႒န္းႏိုင္ဖို႕ ဥပေဒၾကမ္းေတြ ေရးဆြဲျပင္ဆင္ရပါမယ္၊ အခုအခ်ိန္အထိေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားရဲ့ ျပည္သူလူထုနဲ႕ ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈကို မ်ားမ်ားစားစားမေတြ႕ရေသးပါ၊

လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအေနနဲ႕ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ့ လစာ၊ ေထာက္ပံ့ေၾကးကို လက္ခံရရွိေနတာမို႕ သီးျခားအလုပ္တာဝန္မရွိသင့္ပါ၊ အခုေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အလုပ္အျပင္  ေရွ႕ေန၊ ကုမၸဏီပိုင္ရွင္၊ ဘဏ္လုပ္ငန္းရွင္၊ ဟိုတယ္ပိုင္ရွင္၊ သတၱဳတြင္းပိုင္ရွင္၊ ဆရာဝန္၊ ေက်ာင္းဆရာ၊ စသျဖင့္ သီးျခားကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းေတြ ရွိေနၾကပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္မို႕ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္အတြင္းမွာ အက်ိဳးစီးပြါးပ႗ိပကၡေတြ ျမင့္မားျပီး လႊတ္ေတာ္ရဲ့ သမာသမတ္ရွိမႈ၊ တရားမွ်တမႈကို ထိခိုက္ေစပါတယ္၊ အခ်ိဳ႕က လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္လစာဟာ မေလာက္ငွဘူးလို႕ ေျပာၾကပါတယ္၊ ဒီအေၾကာင္းျပခ်က္ကို လက္ခံလို႕မရပါ၊ 

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာလည္း ျပည္သူ႕ဝန္ထမ္းတစ္ေယာက္၊ ျပည္သူ႕ကိုယ္စားလွယ္တစ္ေယာက္ရဲ့  (Public Sector) လစာက ပုဂၢလိက ကုမၸဏီမ်ားက (Private Sector)  ေပးတဲ့ လစာထက္ အမ်ားၾကီးနည္းပါတယ္၊ ဒီေနရာမွာ ကိုယ္ပိုင္ေရြးခ်ယ္မႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္၊ ျပည္သူလူထုကို ကိုယ္စားျပဳခ်င္တယ္ဆိုရင္ လစာနည္းတာကို လက္ခံရမွာပါ၊ လစာမ်ားမ်ားလိုခ်င္ရင္ ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းကို ေရြးခ်ယ္ရမွာပါ၊ အလုပ္ႏွစ္ခုကို တျပိဳင္တည္းလုပ္လို႕ မရပါ၊ အထူးသျဖင့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားရဲ့ လစာနဲ႕ ခရီးစားရိတ္၊ အစည္းအေဝးစားရိတ္ေတြကို ႏွစ္ဆတိုးမည့္ ဥပေဒျပဳျပီးခ်ိန္မွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအားလုံး အျခားအလုပ္ေတြ မလုပ္ၾကဖို႕ စည္းကမ္းသတ္မွတ္သင့္ပါတယ္၊

# လက္က်န္ သက္တမ္း တာဝန္မ်ား

ပထမအၾကိမ္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ရဲ့ ငါးႏွစ္သက္တမ္းမွာ သုံးႏွစ္နီးပါးကုန္ဆုံးခဲ့ျပီး ႏွစ္ႏွစ္ေက်ာ္သက္တမ္း က်န္ရွိပါတယ္၊ ျပီးခဲ့တဲ့ကာလအတြင္း မေအာင္ျမင္ခဲ့တဲ့၊ မေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ ကိစၥေတြကို လက္က်န္သက္တမ္းအတြင္းမွာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၾကဖို႕ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္၊ အထူးသျဖင့္ စစ္အစိုးရအဆက္ဆက္က ဒီမိုကေရစီေရးနဲ႕ လူ႕အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူေတြကို ကန္႕သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ဖို႕ ျပ႒န္းခဲ့တဲ့ အေရးေပၚစီမံခ်က္အက္ဥပေဒ၊ မတရားသင္းဥပေဒ၊ ႏိုင္ငံေတာ္အားေႏွာက္ယွက္ဖ်က္ဆီးလိုသူမ်ား၏ အနၱရာယ္မွ ဟန္႕တားကာကြယ္သည့္ဥပေဒ၊ တယ္လီေဗးရွင္းႏွင့္ ဗီဒီယိုဥပေဒ၊ စတဲ့ မတရား မမွ်တတဲ့ တည္ဆဲဥပေဒေတြကို ျပင္ဆင္ႏိုင္၊ ဖ်က္သိမ္းႏိုင္ဖို႕ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္၊ 

ပထမအၾကိမ္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ျပ႒န္းျပီးသား "ျငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝးခြင့္ႏွင့္ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္ဆိုင္ရာ ဥပေဒ" မွ ျပည္သူလူထုရဲ့ လြတ္လပ္စြာ စုေဝးခြင့္ကို ကန္႕သတ္တဲ့ ပုဒ္မ (၄) နဲ႕ ပုဒ္မ (၁၈) ကို ဖ်က္သိမ္းေပးဖို႕ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္၊ "ရပ္ကြက္ႏွင့္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒ" မွာ ရပ္ကြက္ႏွင့္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးကို ျပည္သူလူထုက တိုက္႐ိုက္ေရြးခ်ယ္ခြင့္ရွိဖို႕ ျပင္ဆင္ေပးသင့္ပါတယ္၊ လႊတ္ေတာ္ကို ေရာက္ရွိျပီးျဖစ္တဲ့ "အသင္းအဖြဲ႕မ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒၾကမ္း" ကို အျမန္ဆုံး အတည္ျပဳေပးသင့္ပါတယ္၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြအေနနဲ႕လည္း ေမးခြန္းေမးတာေတြကို ေလွ်ာ႕ျပီး ဥပေဒအသစ္ျပဳေရး၊ တည္ဆဲဥပေဒျပင္ဆင္ ဖ်က္သိမ္းေရးကို ပိုျပီးေဆာင္ရြက္ၾကဖို႕ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္၊

လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ ႏွစ္ေယာက္စလုံးက တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ားရဲ့ ရပိုင္ခြင့္ေတြနဲ႕ပါတ္သက္ျပီး စိတ္ဝင္တစားရွိၾကတာ၊ စာနာမႈရွိၾကတာေတြ႕ရပါတယ္၊ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယကရဲ့ ဦးေဆာင္မႈနဲ႕ "တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ အခြင့္အေရးကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သည့္ ဥပေဒၾကမ္း" ကို လႊတ္ေတာ္မွာ တင္သြင္းထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္၊ ဒီ ဥပေဒၾကမ္းကို ေလ့လာၾကည့္ေတာ့ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ားဆိုတာ "စကား၊ စာေပ၊ အႏုပညာ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့ထုံးတမ္း၊ ကိုးကြယ္သည့္ဘာသာ သာသနာ၊ တိုင္းရင္းေဆးပညာ၊ ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္၊ ေန႕ထူးေန႕ျမတ္၊" စသည္မ်ားကို သာ ရည္ညႊန္းတာကို ေတြ႕ရပါတယ္၊ တကယ္ေတာ့ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ား၏ အခြင့္အေရးဆိုတာ " ျပည္ေထာင္စုၾကီးအတြင္းမွာ တန္းတူညီမွ်ေနထိုင္ခြင့္၊ သက္ဆိုင္ရာလူမ်ိဳးအလိုက္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္၊ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒န္းခြင့္၊ ကိုယ္ပိုင္တရားစီရင္ခြင့္" ေတြျဖစ္ပါတယ္၊ အမွန္တကယ္ပဲ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားရဲ့ အခြင့္အေရးေတြကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖို႕ဆိုရင္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားကို ဗမာလူမ်ားစုရဲ့ လက္ေအာက္ခံအျဖစ္ ဖန္တီးထားတဲ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ရမွာ ျဖစ္ေၾကာင္းပါ၊

ေလးစားစြာ၊

ေအာင္ဒင္
ဒီဇင္ဘာ ၅၊ ၂၀၁၃