[7 Days ဂ်ာနယ္၊
အတြဲ (၁၃)၊ အမွတ္ (၂၂)၊ ဒီဇင္ဘာလ (၂၄)၊ ၂၀၁၄]
ဆက္၍
ေရြ႕ျခင္း၊ မေရြ႕ျခင္း၊ အပိုင္း (၄)
ေအာင္ဒင္
#မေျဖရွင္းႏိုင္ေသးေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရး
ရခိုင္ျပည္နယ္
ျပႆနာနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး (၁) လူ႕အခြင့္အေရး (၂) လူမ်ိဳးစုအေရး (၃) ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္အေရး
(၄) ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႕ နယ္နမိတ္လံုျခံုေရး (၅) ႏိုင္ငံမဲ့လူသားမ်ားအေရးနဲ႕ (၆) ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးဆိုျပီး
အေရး (၆) ပါးဦးစားေပးေျဖရွင္းရမယ္လို႕ က်ေနာ္ယူဆပါတယ္။
(၁) လူ႕အခြင့္အေရး႐ႉေထာင့္က
ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းက အစၥလမ္ဘာသာဝင္ေတြဟာ လူသားေတြပဲ ျဖစ္ၾကလို႕ လူ႕အခြင့္အေရးေတြ
ခံစားခြင့္ရွိၾကရမွာပါ။ သူတို႕ရဲ့ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရးလိုအပ္ခ်က္ေတြကို ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက
တာဝန္ယူေထာက္ပံ့ေပးရမွာပါ။ သူတို႕ရဲ့ ဘဝလုံျခံုေရး၊ လြတ္လပ္စြာကိုးကြယ္ယံုၾကည္ခြင့္မ်ားကိုလည္း
အစိုးရက အကာအကြယ္ေပးရမွာပါ။ သူတို႕ကို အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္သူမ်ားရွိလာရင္၊ ခြဲျခားဆက္ဆံႏွိမ့္ခ်သူမ်ားရွိလာရင္
အစိုးရက က်ဴးလြန္သူမ်ားကို ထိထိေရာက္ေရာက္အေရးယူရမွာျဖစ္ျပီး ဒီ အစၥလမ္ဘာသာဝင္မ်ားထဲက
ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္ရင္လည္း အစိုးရက ထိထိေရာက္ေရာက္အေရးယူရမွာပါ။ သူတို႕ေတြ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားတဲ့
အကူအညီမ်ား အျပည့္အဝရႏိုင္ေရးကိုလည္း အစိုးရက တာဝန္ခံရမွာပါ။ သူတို႕ဆီ လာေရာက္အကူအညီေပးခ်င္တဲ့
ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို အစိုးရက လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္ျပဳရမွာပါ။
(၂) လူမ်ိဳးစုအေရး
႐ႉေထာင့္ကၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ လူမ်ိဳးစုတစ္စု ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အမွန္တကယ္ရွိ၊မရွိဆိုတာ
ေသေသခ်ာခ်ာေဆြးေႏြးေျဖရွင္းရမည့္ ျပႆနာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံလို တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုေပါင္း
၁၀၀ ေက်ာ္ရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုမွာ လူမ်ိဳးစုတစ္စုရွိျခင္း၊ မရွိျခင္းဆိုတာ အင္မတန္ၾကီးမားတဲ့
ျပႆနာပါ။ အေမရိကန္အပါအဝင္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက "လူတိုင္းလူတိုင္းဟာ သူတို႕ ဘာလူမ်ိဳးဆိုတာကို သူတို႕ဘာသာ ႏွစ္သက္သလို အဓိပၸာယ္ဖြင့္ခြင့္ရွိတယ္
(Self-identification)။ ဒါေၾကာင့္မို႕ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားက သူတို႕ကိုယ္သူတို႕ ရိုဟင္ဂ်ာလို႕
ေခၚေဝၚသတ္မွတ္တာကို အသိအမွတ္ျပဳရမယ္" လို႕ သေဘာထားရွိၾကပါတယ္။
ကုလသမဂၢ၊ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီက
ခန္႕အပ္တာဝန္ေပးထားတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႕အခြင့္အေရးအေျခအေနဆိုင္ရာ အထူးစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးမႉး
ယန္ဟီလီ (UN Special Reppoeteur on the situation of Human Rights in Myanmar, Ms.
Yanghee Lee) က ၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ ၂၃ ရက္ေန႕မွာ ၆၉ ၾကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံကို
တင္သြင္းတဲ့ အစီရင္ခံစာ၊ အပိုဒ္ (၅၁) မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ေရးသားတင္ျပပါတယ္။
"(၅၂)။ စကားလုံးအသုံးအႏႈန္းႏွင့္
ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္မ်ားသည္ အထူးတလည္ အထိအခိုက္မခံေသာ ကိစၥမ်ားျဖစ္ပါသည္။ အထူးကိုယ္စားလွယ္အား
အစိုးရက ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုသည္ကို အသိအမွတ္မျပဳသျဖင့္ ယင္းအသုံးအႏႈန္းကို မသုံးစြဲရန္ ထပ္ခါထပ္ခါ
သတိေပးၾကပါသည္။ ဤကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး အထူးကိုယ္စားလွယ္မွ
လူနည္းစုမ်ား၏ ၎တို႕၏ လူမ်ိဳး၊ ႏိုင္ငံသား၊ ကိုးကြယ္ရာဘာသာႏွင့္ ေျပာဆိုရာဘာသာစကားမ်ားအေပၚ
အေျချပဳ၍ မိမိကိုယ္ကို အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခြင့္ကို ေထာက္ျပခ်င္ပါသည္။ လူနည္းစုမ်ား၏ မိမိကိုယ္ကို
အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခြင့္သည္ ႏိုင္ငံအစိုးရမ်ား လိုက္နာရန္တာဝန္ရွိသည့္၊ ႏိုင္ငံတကာလူ႕အခြင့္အေရးဥပေဒ၏
အဓိက ျပ႒ာန္းခ်က္လည္းျဖစ္သည့္ လူတစ္ဦးခ်င္းစီ (သို႕မဟုတ္) လူအသင္းအဖြဲ႕မ်ားအေပၚ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းကို
တားဆီးကာကြယ္ရန္တာဝန္ႏွင့္ ဆက္စပ္ေနပါသည္။ ကုလသမဂၢ၏ "ကေလးသူငယ္မ်ား၏ အခြင့္အေရးဆိုင္ရာေကာ္မတီ"၊
"လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီ" ႏွင့္ "အေထြေထြညီလာခံ" အပါအဝင္ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္
ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းအမ်ားအျပားက ရိုဟင္ဂ်ာဆိုသည့္ အသုံးအႏႈန္းကို လက္ခံသုံးစြဲေနၾကပါသည္။
အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုသည္မွာ သက္ဆိုင္သည့္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းက ၎တို႕ကို အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုရန္
၎တို႕ကိုယ္တိုင္ေရြးခ်ယ္ထားျခင္းျဖစ္ျပီး ၎တို႕၏ ကိုယ္ပိုင္ေရြးခ်ယ္မႈကို က်မတို႕က
လက္ခံအသိအမွတ္ျပဳရမည္ျဖစ္ပါသည္။"
က်ေနာ္႕အျမင္မွာေတာ့
ကိုယ့္ကိုကိုယ္အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခြင့္ဆိုတာ လူတစ္ဦးခ်င္းစီနဲ႕ပဲ သက္ဆိုင္တယ္လို႕ ယူဆပါတယ္။
က်ေနာ္႕မွာ ေအာင္ဒင္ ဆိုတဲ့ အမည္အျပင္ အျခား အမည္သုံးမ်ိဳးရွိပါေသးတယ္။ ေနာက္ထပ္ အျခားအမည္တစ္ခုကို
ေရြးခ်ယ္ခ်င္ရင္ ေရြးခ်ယ္ခြင့္လည္းရွိပါတယ္။ ဒါေတာင္မွ က်ေနာ္ေရြးခ်ယ္သုံးစြဲတဲ့ အမည္ေတြအေပၚ
အသိအမွတ္ျပဳသူေတြက မတူညီၾကပါ။ က်ေနာ္႕ ေမေမနဲ႕ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းမ်ား၊ ေက်ာင္းေနဘက္မ်ားအတြက္ေတာ့
က်ေနာ္ဟာ "ခ်စ္ကိုကို" ပါ။ ကဗ်ာေရးေဘာ္ေရးဘက္မ်ားအတြက္ေတာ့ က်ေနာ္ဟာ
"ဒတၳ" ပါ။ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ေဖာ္ကိုင္ဘက္မ်ားအတြက္ေတာ့ က်ေနာ္ဟာ "ေအာင္ဒင္"
ပါ။ ျပည္တြင္းက မိတ္ေဆြအခ်ိဳ႕အတြက္ေတာ့ က်ေနာ္ဟာ "ကိုသားၾကီး" ျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။
ကိုယ္တိုင္ ေရြးခ်ယ္တဲ့ နံမည္ကိုေတာင္မွ အားလုံးက တညီတညြတ္တည္းအသိအမွတ္ျပဳၾကတာ မဟုတ္ပါ။
လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္အတြက္ ကိုယ္ၾကိဳက္တဲ့အမည္ေရြးခ်ယ္ေခၚေဝၚခြင့္ရွိေပမည့္ လူမ်ိဳးစုနံမည္ကိုေတာ့
ၾကိဳက္သလိုေပးခြင့္မရွိ။ လူမ်ိဳးစုဆိုတာကို အသစ္ဖန္တီးခြင့္မရွိလို႕ ယူဆပါတယ္။ က်ေနာ္တို႕တိုင္းျပည္မွာ
လက္ရွိ အသိအမွတ္ျပဳထားတဲ့ လူမ်ိဳးစုအားလုံးမွာ သမိုင္းအစဥ္အလာ၊ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈ၊
ကိုယ္ပိုင္ဘာသာစကား၊ ႏွစ္ေပါင္း ရာေပါင္း ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ အေျခခ်ေနထိုင္ရာ နယ္ေျမ၊
သိသာထင္ရွားတဲ့ သမိုင္းအေထာက္အထားေတြ ရွိၾကပါတယ္။ သူတို႕ရဲ့ လူမ်ိဳးစုအမည္ေတြကလည္း
ဒီဘက္ေခတ္မွာမွ တစ္ဦးတစ္ေယာက္က တီထြင္ဖန္တီးတာမဟုတ္ပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံသမိုင္းအတူ ျဖစ္ေပၚတည္ရွိခဲ့ၾကတာပါ။
ကုလသမဂၢက
ေျပာသလို ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးစုဆိုတာကို အလြယ္တကူ လက္ခံဖို႕ ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ဒါေပမဲ့
ျမန္မာအစိုးရက ေျဖရွင္းသလို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာ မရွိဘူးလို႕ ထပ္ခါထပ္ခါ
ျငင္းဆိုေနတာလည္း မလံုေလာက္ပါ။ အစိုးရက ဦးေဆာင္ျပီး ရိုဟင္ဂ်ာရွိေၾကာင္း ေထာက္ခံသူေတြ၊
ရိုဟင္ဂ်ာမရွိဘူးလို႕ ကန္႕ကြက္သူေတြ၊ ျမန္မာ့သမိုင္းကြၽမ္းက်င္သူေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာေလ့လာသူေတြပါဝင္တဲ့
ညီလာခံတစ္ခုက်င္းပလို႕ ဒီျပႆနာကို ေဆြးေႏြးေျဖရွင္းသင့္ပါတယ္။
ကိုယ့္ကိုကိုယ္
အသိအမွတ္ျပဳခြင့္ရွိတယ္လို႕ ကုလသမဂၢက ေျပာတာလြယ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလို ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတာကို
လူမ်ိဳးစုတစ္ခုအေနနဲ႕ အသိအမွတ္ျပဳ႐ံုနဲ႕ေရာ ေက်နပ္ၾကမွာလား။ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာကို ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ
ေရာက္ရွိေနထိုင္ေနၾကတဲ့ တရုတ္၊ အိနိၵယ၊ မေလး၊ ထိုင္း လူမ်ိဳးမ်ားနည္းတူ ႏိုင္ငံျခားကေရာက္လာတဲ့
လူမ်ိဳးစု (Foreign Ethnic) တစ္ခုလို႕ အသိအမွတ္ျပဳရင္ေတာင္မွ အဲဒီပုဂိၢဳလ္မ်ားက ေက်နပ္ၾကမယ္မထင္ပါ။
သူတို႕ေတာင္းဆိုေနတာက တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု (Indegenous Ethnic) တစ္စုအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံရဖို႕
ေတာင္းဆိုေနတာပါ။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုျဖစ္လာျပီဆိုရင္ လူမ်ိဳးစုဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးေတြ၊
ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေတြ၊ ႏိုင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယနၱရားနဲ႕ ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္မွာ
လူမ်ိဳးစုကိုယ္စားျပဳပါဝင္ခြင့္ေတြ၊ လူမ်ိဳးစုထုံးစံ (သို႕မဟုတ္) ဘာသာေရးအယူအဆအရ ကိုယ္ပိုင္တရားစီရင္ခြင့္ေတြ
ဆက္တိုက္ ေတာင္းဆိုလာမည့္ အလားအလာရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႕ ျမန္မာျပည္သူေတြ အဲဒီေလာက္အထိေတာ့
သေဘာမေကာင္းႏိုင္ပါ။
(၃) ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ေပးေရးနဲ႕
ပတ္သက္ရင္လည္း လက္ရွိအေျခအေနမွာ အစိုးရက ၁၉၈၂ ခု ႏိုင္ငံသားဥပေဒအတိုင္း ေဆာင္ရြက္ေနတာရွိပါတယ္။
အဲဒီ တည္ဆဲ ႏိုင္ငံသားဥပေဒကိုယ္တိုင္ကို ႏိုင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္တဲ့
ဥပေဒတစ္ရပ္အျဖစ္ ကန္႕ကြက္ေနၾကတာပါ။ ဥပေဒအရ ႏိုင္ငံသားအဆင့္အတန္းကို (က) ႏိုင္ငံသား၊
(ခ) ဧည့္ႏိုင္ငံသား နဲ႕ (ဂ) ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရသူဆိုျပီး အဆင့္အတန္း သုံးမ်ိဳးခြဲျခားထားတာကို
က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္လည္း လက္မခံႏိုင္ပါ။ အထူးသျဖင့္ ဒုတိယတန္းစားနဲ႕ တတိယတန္းစားႏိုင္ငံသားမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့
ဧည့္ႏိုင္ငံသား နဲ႕ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရသူေတြကို
သူတို႕ရဲ့ ဘဝသက္တမ္းအတြင္း အခ်ိန္ကာလနဲ႕ စည္းကမ္းခ်က္ေတြသတ္မွတ္ျပီး ႏိုင္ငံသားအျပည့္အဝျဖစ္ခြင့္မေပးထားတဲ့
အတြက္ ရက္စက္လြန္း၊ ခြဲျခားလြန္းတယ္လို႕ ယူဆပါတယ္။ တစ္ဘက္မွာလည္း ႏိုင္ငံတကာေတာင္းဆိုခ်က္ေတြက
ရိုဟင္ဂ်ာလို႕ သူတို႕အသိအမွတ္ျပဳသူမ်ားကို ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ အျပည့္အဝအသိအမွတ္ျပဳဖို႕ပါ။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာေတာင္ အျမဲတမ္းေနထိုင္ခြင့္ (Permanent Resident) ငါးႏွစ္ျပည့္လို႕
ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္ေလွ်ာက္ၾကတဲ့အခါ စာေမးပြဲေျဖဆိုၾကရပါတယ္။ စာေမးပြဲမွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ့
သမိုင္းနဲ႕ လက္ရွိႏိုင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္၊ အေမရိကန္ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေတြကို နားလည္ျခင္းအတိုင္းအတာကို
စစ္ေဆးပါတယ္။ အဂၤလိပ္စာ ေရးသားႏိုင္စြမ္း၊ ေျပာဆိုႏိုင္စြမ္း၊ နားလည္ႏိုင္စြမ္း၊ ဖတ္႐ႉႏိုင္စြမ္းေတြကို
စစ္ေဆးပါတယ္။ စာေမးပြဲက်လို႕ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္မရသူေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ အဲဒီ စာေမးပြဲေအာင္မွ
ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ အခမ္းအနားကို တက္ေရာက္ခြင့္ရပါတယ္။ အဲဒီအခမ္းအနားမွာအေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ့
ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနဲ႕ ႏိုင္ငံေတာ္ကို သစၥာရွိပါမည္။ လိုအပ္လ်င္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို
ကာကြယ္ဖို႕ စစ္မႈထမ္းပါမည္လို႕ က်မ္းက်ိန္ကတိကဝတ္ျပဳရပါတယ္။
က်ေနာ္တို႕ႏိုင္ငံမွာလည္း
ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ေပးဖို႕အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသမိုင္း၊ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေတြအေပၚ
နားလည္ႏိုင္စြမ္းေတြကို စာေမးပြဲစစ္ဖို႕ လိုပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာဘာသာစကား ကြၽမ္းက်င္မႈကို
စစ္ေဆးဖို႕လိုအပ္ပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသားျဖစ္ခ်င္သူဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ သစၥာရွိဖို႕၊
ျပည္ပအစိုးရမ်ားကို သစၥာမခံဖို႕၊ ျပည္ပရန္ကိုကာကြယ္ဖို႕ လိုအပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္
စစ္မႈထမ္းႏိုင္ဖို႕ လိုအပ္ပါလိမ့္မယ္။ ကုလသမဂၢက ခြၽင္းခ်က္မရွိ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ေပးဖို႕
ေတာင္းဆိုေနတာ သိပ္လြန္လြန္းေနပါတယ္။ သို႕ေသာ္လည္း က်ေနာ္တို႕ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္မွာလည္း
အင္မတန္တင္းၾကပ္လြန္းတဲ့ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံသားဥပေဒကို ႏိုင္ငံတကာက်င့္ထုံးမ်ားနဲ႕
အညီ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ဖို႕နဲ႕ ႏိုင္ငံသားျဖစ္သင့္ျဖစ္ထိုက္သူမ်ားကို ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္အသိအမွတ္ျပဳျပီး
ႏိုင္ငံတြင္း ဘယ္ေနရာမွာမဆို လြတ္လပ္စြာအေျခခ်ေနထိုင္ခြင့္ေတြေပးဖို႕ တာဝန္ရွိပါတယ္။
(၄) ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႕
နယ္နမိတ္လံုျခံုေရး႐ႉေထာင့္ကေတာ့ ရွင္းပါတယ္။ အစိုးရက ေဒသအတြင္း ပဋိပကၡမ်ားထပ္မံမျဖစ္ပြါးေအာင္
လံုျခံုေရးအင္အားနဲ႕ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈေတြ တိုးျမႇင့္ဖို႕ လိုအပ္သလို နယ္နမိတ္လံုျခံုေရးအတြက္
နယ္ျခားေစာင့္တပ္ေတြ အင္အားတိုးျမႇင့္ခ်ထားရမွာပါ။ ပဋိပကၡမ်ားကို မျဖစ္ပြါးခင္ ၾကိဳတင္တားဆီးႏိုင္ဖို႕
စံုစမ္းေထာက္လွမ္းမႈေတြ ႏိုးႏိုးၾကားၾကားေဆာင္ရြက္ရမွာ ျဖစ္သလို ေဒသတြင္း လူ႕အဖြဲအစည္းတစ္ခုက
အျခားလူ႕အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုအေပၚမွာ ရန္လိုမႈ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ားကိုလည္း ထိထိေရာက္ေရာက္တားဆီးႏိုင္ရမွာပါ။
အမုန္းတရားလံႈ႕ေဆာ္တဲ့ ေဟာေျပာမႈေတြကို ဥပေဒျပ႒ာန္းတားျမစ္ရမွာျဖစ္ျပီး ျပည္တြင္းနဲ႕
ႏိုင္ငံတကာအလႉရွင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားရဲ့ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈအကူအညီမ်ား လိုအပ္သူမ်ားထံ
ထိထိေရာက္ေရာက္ေရာက္ရွိႏိုင္ေစဖို႕လည္း တာဝန္ယူရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးအစြန္းေရာက္အင္အားစုမ်ားကို
ပူးေပါင္းကူညီေနတဲ့ ေဒသအဆင့္ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကိုလည္း ထိထိေရာက္ေရာက္အေရးယူရမွာ
ျဖစ္ပါတယ္။ အခုဆိုရင္ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားကေန ေလွနဲ႕ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္ဖို႕ ၾကိဳးစားရင္း
ပင္လယ္ထဲမွာ ေလွေမွာက္ေသဆုံးၾကရတာေတြ၊ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမွာ လူကုန္ကူးသူမ်ားရဲ့ သားေကာင္မ်ားျဖစ္ၾကရသူေတြ
ရွိတယ္လို႕ ၾကားသိရပါတယ္။ အစိုးရအေနနဲ႕ အဲဒီ စြပ္စြဲခ်က္ေတြကို အေလးအနက္ထား စံုစမ္းစစ္ေဆးအေရးယူသင့္ပါတယ္။
(၅) ႏိုင္ငံမဲ့လူသားမ်ားအေရး႐ႉေထာင့္က
ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ႏိုင္ငံမဲ့ျဖစ္ေနတဲ့ လူသား တစ္သန္းေက်ာ္ရွိေနပါျပီ။
အဲဒီလူေတြကို ဘယ္ႏိုင္ငံကမွ ေခၚယူေနထိုင္ခြင့္ေပးမွာ မဟုတ္ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႕
ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံတစ္ခုအေနနဲ႕ေရာ၊ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားတတ္တဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုအေနနဲ႕ပါ
ကိုယ့္ႏိုင္ငံတြင္းက ႏိုင္ငံမဲ့မ်ားကို တရားဝင္ေနထိုင္ခြင့္ျပဳဖို႕ တာဝန္ရွိပါတယ္။
ကမၻာၾကီးရဲ့ ဘယ္ေနရာ၊ ဘယ္ေဒသမွာမွ ႏိုင္ငံမဲ့လူသားဆိုတာ မရွိသင့္ပါ။ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းမွ
အစၥလမ္ဘာသာဝင္မ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံကို သူတို႕ရဲ့ ႏိုင္ငံလို႕ ခံယူခ်င္တယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကလည္း
သူတို႕ကို တရားဝင္ေနထိုင္ခြင္ေပးဖို႕၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ထိုက္သူကို ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳျပီး
ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ခ်က္ခ်င္းမရွိေသးရင္ေတာင္မွ တိက်တဲ့ အခ်ိန္ကာလတစ္ခုျပည့္လို႕ သတ္မွတ္ထားတဲ့
စည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားနဲ႕ ကိုက္ညီရင္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြေပးဖို႕၊
ႏိုင္ငံသားျဖစ္သည္ျဖစ္ေစ၊ မျဖစ္ေသးသည္ျဖစ္ေစ ဒီလူသားေတြ ခံစားခြင့္ရွိတဲ့ အေျခခံလူ႕အခြင့္အေရးေတြကို
ခံစားခြင့္ရွိေစဖို႕ ေဆာင္ရြက္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခ်င္သူမ်ားဘက္ကလည္း
ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ သစၥာရွိဖို႕၊ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားကို လိုက္နာဖို႕၊ ႏိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္းခ်စ္ခင္ရင္းႏွီးဖို႕
လိုအပ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသားျဖစ္ခ်င္တယ္လို႕ ေျပာျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ေဒသအစိတ္အပိုင္းတစ္ခုကို
သီးျခားခြဲထုတ္ခ်င္တာ၊ ျမန္မာမ်ားနဲ႕ ရခိုင္မ်ားအေပၚ မုန္းတီးေရးလံႈ႕ေဆာ္ေနတာ၊ အစၥလမ္ႏိုင္ငံတည္ေထာင္ေရး
လွ်ိဳ႕ဝွက္ၾကိဳးပမ္းေနတာမ်ိဳးကိုေတာ့ လက္ခံဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။
