အစိုးရသစ္ႏွင့္ ေဒသႏၲရအုပ္ခ်ဳပ္ေရး

(7 Day ေန႕စဥ္သတင္းစာ၊ ဇန္နဝါရီလ ၁၈ ရက္၊ ၂၀၁၆)

အစိုးရသစ္ႏွင့္ ေဒသႏၲရအုပ္ခ်ဳပ္ေရး

ေအာင္ဒင္

၂၀၁၆ ခုႏွစ္၊ ဧျပီလဆန္းမွာ ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ဒီခ်ဳပ္ပါတီ) က ဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရအဖြဲ႕သစ္ စတင္တာဝန္ယူေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ "ေျပာင္းလဲခ်ိန္တန္ျပီ" ဆိုတဲ့ ေႂကြးေၾကာ္သံနဲ႕ ျပည္သူလူထုရဲ့ ေထာက္ခံမဲအမ်ားစုကို ရယူႏိုင္ခဲ့တဲ့ ဒီခ်ဳပ္ပါတီကလည္း သူ႕အစိုးရရဲ့ ငါးႏွစ္သက္တမ္းမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး၊ တရားစီရင္ေရးစနစ္ေတြကို ျပည္သူလူထုကို ဗဟိုျပဳျပီး ထိထိေရာက္ေရာက္ေျပာင္းလဲဖို႕ ကတိေပးထားပါတယ္။ အစိုးရသစ္ရဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို ေထာက္ခံၾကိဳဆိုရင္း ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ဒီမိုကေရစီစနစ္အသြင္ေဆာင္ေအာင္၊ တန္းတူညီမွ်မႈေတြ အမွန္တကယ္ရွိေအာင္ မျပင္ဆင္ႏိုင္ေသးခင္မွာ လက္ရွိဖြဲ႕စည္းပံုေဘာင္ထဲကေန ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲသင့္တာအခ်ိဳ႕ကို အၾကံျပဳခ်င္ပါတယ္။

#၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုႏွင့္ ေဒသႏၲရအုပ္ခ်ဳပ္ေရး

၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုရဲ့ ပုဒ္မ ၂၈၈ မွာ "ခ႐ိုင္အဆင့္ႏွင့္ ျမိဳ႕နယ္အဆင့္တို႕၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ႏိုင္ငံ့ဝန္ထမ္းမ်ားအား တာဝန္ေပးေဆာင္ရြက္ေစရမည္" လို႕ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားက တဆင့္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၊ တိုင္းေဒသၾကီး/ျပည္နယ္အစိုးရမ်ား ဖြဲ႕စည္းေပၚေပါက္လာေပမယ္႔ ခ႐ိုင္အဆင့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႕ ျမိဳ႕နယ္အဆင့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီး႒ာန (ေထြ/အုပ္) မွ အရာရွိမ်ားက တာဝန္ခံအုပ္ခ်ဳပ္ေနပါတယ္။ ေထြ/အုပ္ ရဲ့ ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမႉးအဆင့္ရွိတဲ့ ခ႐ိုင္ဦးစီးမႉးက ခ႐ိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး (ခ႐ိုင္ဝန္) တာဝန္ယူျပီး ခ႐ိုင္အဆင့္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ပါတယ္။ ေထြ/အုပ္ရဲ့ လက္ေထာက္ညႊန္ၾကားေရးမႉးအဆင့္ရွိတဲ့ ျမိဳ႕နယ္ဦးစီးမႉးက ျမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး (ျမိဳ႕ပိုင္) တာဝန္ယူျပီး ျမိဳ႕နယ္အဆင့္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ပါတယ္။ ေထြ/အုပ္ရဲ့ ဦးစီးအရာရွိအဆင့္ရွိသူမ်ားက ဒုတိယျမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး (လက္ေထာက္ျမိဳ႕ပိုင္) ရာထူးမ်ားကို တာဝန္ယူၾကပါတယ္။ တစ္ခါ တိုင္းေဒသၾကီး/ျပည္နယ္အဆင့္မွာလည္း ေထြ/အုပ္ရဲ့ ညႊန္ၾကားေရးမႉးအဆင့္ရွိတဲ့ တိုင္းေဒသၾကီး/ျပည္နယ္ဦးစီးမႉးမ်ားက တိုင္းမင္းၾကီး/ျပည္နယ္မင္းၾကီးအဆင့္နဲ႕ တိုင္းေဒသၾကီး/ျပည္နယ္အစိုးရမ်ားရဲ့ အတြင္းေရးမႉးရာထူးမ်ားကို တာဝန္ခံျပီး တိုင္းေဒသၾကီး/ျပည္နယ္ကို လက္ေတြ႕အုပ္ခ်ဳပ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီး႒ာနဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေဒသႏၲရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံစရာမလိုပဲ ရရွိထားတဲ့ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခု ျဖစ္ေနပါတယ္။

ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကို တာဝန္ခံရပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ေရြးခ်ယ္ျပီး သက္ဆိုင္ရာတိုင္းေဒသၾကီး/ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မ်ားက အတည္ျပဳေပးရတဲ့ တိုင္းေဒသၾကီး/ျပည္နယ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္မ်ားနဲ႕ အစိုးရမ်ားက ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတကို တာဝန္ခံရပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတနဲ႕ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ဟာ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခံရသူ၊ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခံရတဲ့အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္လို႕ အဲဒီ တာဝန္ခံမႈေတြဟာ ျပည္သူလူထုကို ကိုယ္စားျပဳတယ္လို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႕ အစိုးရအရာရွိမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ ခ႐ိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ား၊ ျမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားကေတာ့ ၎တို႕ရဲ့ ႒ာနအၾကီးအကဲျဖစ္တဲ့ ေထြ/အုပ္ ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္မွ တဆင့္ ျပည္ထဲေရးဝန္ၾကီးကို တာဝန္ခံပါတယ္။

အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီး႒ာနဟာ ျပည္ထဲေရးဝန္ၾကီး႒ာန လက္ေအာက္ခံဦးစီး႒ာန တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ထဲေရးဝန္ၾကီးဟာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတရဲ့ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ျဖစ္ေပမယ္႔ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ခန္႕အပ္တာဝန္ေပးသူမဟုတ္ပါ။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအရ ျပည္ထဲေရးဝန္ၾကီး၊ ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီး၊ နယ္စပ္ေရးရာဝန္ၾကီး႒ာနမ်ားရဲ့ ဝန္ၾကီးမ်ား၊ ဒု-ဝန္ၾကီးမ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ကိုယ္တိုင္ ေရြးခ်ယ္ခန္႕အပ္ခြင့္မရွိပဲ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကသာ စစ္မႈထမ္းဆဲ အရာရွိၾကီးမ်ားကို ေရြးခ်ယ္ခန္႕အပ္ပါတယ္။ 

ဒါေၾကာင့္မို႕ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီး႒ာနဟာ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခံရသူ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတကို တာဝန္မခံပဲ တပ္မေတာ္အရာရွိၾကီးတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ျပည္ထဲေရးဝန္ၾကီးမွ တဆင့္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကို တာဝန္ခံရသလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ေဒသႏၲရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ကိုင္တြယ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာျဖင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုဟာ ဒီမိုကေရစီ စံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ားနဲ႕ မကိုက္ညီေၾကာင္း အေၾကာင္းျပခ်က္အမ်ားထဲက တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

# ေဒသႏၲရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ဝန္ထမ္းမ်ားက ကိုင္တြယ္ျခင္း၏ ဆိုးက်ိဳးမ်ား

ဒီမိုကေရစီစနစ္ဟာ ပံုမွန္က်င္းပတဲ့ လြတ္လပ္ျပီး တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားမွ တဆင့္ လူထုက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္တဲ့ လူထုကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကို လူထုကိုယ္စားစီမံခန္႕ခြဲျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို အစိုးရဝန္ထမ္းမ်ားက တိုက္႐ိုက္ကိုင္တြယ္ေနျခင္း၊ ၎ဝန္ထမ္းမ်ားက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခံ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတကို တာဝန္မခံပဲ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကို တာဝန္ခံေနရျခင္းဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ စစ္တပ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္က အမွန္တကယ္ မလြတ္ေျမာက္ေသးေၾကာင္း  သက္ေသျပေနသလို ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္အစိုးရအတြင္းေရးမ်ားကို ကြၽမ္းက်င္သူ ကိုမိုးေဇျငိမ္းရဲ့ ေဖာ္ထုတ္ခ်က္အရ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီး႒ာနရဲ့ ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္၊ ဒု-ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္မ်ား၊ ကယားျပည္နယ္ကလြဲလို႕ က်န္ တိုင္းေဒသၾကီး/ျပည္နယ္ဦးစီးမႉးမ်ားအားလုံးဟာ တပ္မေတာ္က ဗိုလ္မႉးၾကီးေဟာင္းမ်ား၊ ဒု-ဗိုလ္မႉးၾကီးေဟာင္းမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ခ႐ိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးနဲ႕ ျမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးအမ်ားစုဟာလည္း တပ္မေတာ္မွ ကူးေျပာင္းလာတဲ့ စစ္အရာရွိေဟာင္းမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။

ဝန္ထမ္းမ်ားကို အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတာဝန္ေပးတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ေဒသအလိုက္ ဆုံးရွုံးနစ္နာရမႈေတြလည္း မ်ားလွပါတယ္။ ပထမျပႆနာက အဆိုပါ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားဟာ ေဒသခံမ်ား မဟုတ္ၾကတာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံအႏွံ႕အျပားမွာ တာဝန္က်ရာ ေဒသကို အလွည့္က် ေရႊ႕ေျပာင္းတာဝန္ထမ္းရတဲ့ အစိုးရဝန္ထမ္းမ်ားျဖစ္ၾကလို႕ တာဝန္က်ရာေဒသကို သက္တမ္းတစ္ခုစာ တာဝန္ယူအုပ္ခ်ဳပ္ဖို႕ ေရာက္လာၾကသူေတြပါ။ ေဒသခံမ်ား မဟုတ္ၾကတဲ့အတြက္ ေဒသရဲ့ လိုအပ္ခ်က္ေတြ၊ ျပႆနာေတြကို သိနားလည္မႈအားနည္းပါတယ္။ ေဒသခံျပည္သူမ်ားနဲ႕ ကြၽမ္းဝင္ရင္းႏွီးမႈအားနည္းပါတယ္။ ေဒသအက်ိဳးစီးပြါးအတြက္ ရဲရဲရင့္ရင့္ တာဝန္ယူေဆာင္ရြက္လိုစိတ္ အားနည္းပါတယ္။ တာဝန္က်တဲ့ သုံးႏွစ္ခန္႕ကာလအတြင္းမွာ တာဝန္ေက်႐ံုေလာက္သာ ေဆာင္ရြက္ျပီး ေဒသအက်ိဳးထက္ မိမိအက်ိဳးစီးပြါးကိုသာ ဦးစားေပးလိုစိတ္ မ်ားၾကပါတယ္။

ဒုတိယျပႆနာက လူထုကို တာဝန္ခံဖို႕ မလိုအပ္တာပါ။ လူထုက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးျဖစ္ရင္ လူထုကို တာဝန္ခံရပါတယ္။ လူထုနဲ႕ ေျပလည္ေအာင္ ဆက္ဆံရပါတယ္။ လူထုအက်ိဳးစီးပြါးကို ဦးစားေပးမွ ေနာက္တစ္ၾကိမ္အေရြးခ်ယ္ခံရႏိုင္တာမို႕ လူထုအတြက္ အေကာင္းဆုံးျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္တတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ္႕ အစိုးရအရာရွိမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားကေတာ့ လူထုကို တာဝန္ခံစရာမလိုပဲ အထက္အရာရွိၾကီးမ်ားကိုသာ တာဝန္ခံၾကပါတယ္။ သူတို႕ရဲ့ ရာထူးတည္ျမဲေရး၊ ရာထူးတိုးျမႇင့္ေရး၊ ေနရာ႒ာန ေကာင္းေကာင္းရရွိေရးမ်ားအတြက္ အထက္အရာရွိၾကီးမ်ားကိုသာ အားကိုးခ်ဥ္းကပ္ျပီး အလိုလိုက္အၾကိဳက္ေဆာင္တတ္ၾကပါတယ္။ သုံးႏွစ္ျပည့္ရင္ ရာထူးတိုးျပီး ေရႊ႕ေျပာင္း၊ ဒါမွမဟုတ္ လက္ရွိရာထူးနဲ႕ပဲ အျခားေဒသကို ေရႊ႕ေျပာင္း၊ ဝန္ထမ္းလုပ္သက္ေစ့ရင္ အျငိမ္းစားပင္စင္ရနဲ႕ သူတို႕ဘဝမွာ လူထုကို မ်က္ႏွာမူစရာမလိုလွပါ။ လူထုရဲ့ မေက်နပ္မႈကိုလည္း ဂ႐ုမစိုက္ၾကပါ။ 

တတိယျပႆနာကေတာ့ စစ္အရာရွိေဟာင္းမ်ားျဖစ္ျခင္း၊ သို႕မဟုတ္ စစ္အရာရွိေဟာင္းမ်ားကို တာဝန္ခံေနရျခင္းေၾကာင့္ ဒီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားဟာ ေဒသဆိုင္ရာ အေရးကိစၥမ်ားကို ေျဖရွင္းရာမွာ ႏိုင္ငံေရးစိတ္ဓာတ္နဲ႕ မေျဖရွင္းပဲ စစ္တပ္ပံုစံ အမိန္႕ေပးစနစ္နဲ႕ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားက ျပည္သူလူထုကို သူတို႕ရဲ့ လက္ေအာက္ငယ္သားမ်ားအျဖစ္ ႐ိုင္း႐ိုင္းစိုင္းစိုင္းဆက္ဆံၾကတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြ အမ်ားၾကီးရွိခဲ့၊ ရွိေနပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ျပႆနာေတြ အမ်ားၾကီး ရွိေနပါေသးတယ္။ အေရးအၾကီးဆုံးက တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္ခံမႈ၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိတဲ့၊ ဒါမွမဟုတ္ နည္းတဲ့ အစိုးရဝန္ထမ္းမ်ားက ကိုင္တြယ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက ေဒသႏၲရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို လူထုက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ေသာ လူထုကိုယ္စားလွယ္မ်ားက အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ စနစ္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲႏိုင္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

# ေျပာင္းခ်င္ေသာ္လည္း ေျပာင္းဖို႕မလြယ္ေသးပါ

၂၀၁၅ ႏိုဝင္ဘာလ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္ခင္က လစဥ္ ေျပာေနက် မိန္႕ခြန္းတစ္ခုမွာ သမၼတဦးသိန္းစိန္က သူ႕အစိုးရအေနနဲ႕ ေနာက္ငါးႏွစ္သက္တမ္းမွာ ျမိဳ႕နယ္အဆင့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေတြကို ျပည္သူလူထုက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္တဲ့ ျမိဳ႕နယ္ေကာင္စီမ်ား၊ ျပည္သူ႕ေကာ္မတီမ်ားက အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ စနစ္ျဖစ္ေအာင္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုကို ျပင္ဆင္ဖို႕ၾကိဳးစားမယ္လို႕ ေဟာေျပာခဲ့ပါတယ္။ သူေျပာသလိုပါပဲ။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ေဒသႏၲရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ထံကေန ျပည္သူ႕ကိုယ္စားလွယ္မ်ားထံ လႊဲေျပာင္းေပးႏိုင္ဖို႕ အဓိကလိုအပ္ခ်က္က အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ပုဒ္မ ၂၈၈ ကို ဖ်က္သိမ္းျပီး "ခ႐ိုင္အဆင့္ႏွင့္ ျမိဳ႕နယ္အဆင့္တို႕၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို သက္ဆိုင္ရာ ခ႐ိုင္ ျပည္သူမ်ား၊ သက္ဆိုင္ရာ ျမိဳ႕နယ္ျပည္သူမ်ားမွ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ျပီး သမၼတ၏ သက္တမ္းအတိုင္း တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခြင့္ရွိသည့္ ခ႐ိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေကာင္စီ၊ ျမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေကာင္စီမ်ားအား တာဝန္ေပးေဆာင္ရြက္ေစရမည္။ ၎ ခ႐ိုင္ေကာင္စီမ်ား၊ ျမိဳ႕နယ္ေကာင္စီမ်ား ဖြဲ႕စည္းျခင္း၊ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ျခင္း၊ တာဝန္ႏွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားအား ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွ ဥပေဒျပ႒ာန္းေဆာင္ရြက္ရမည္" လို႕ အစားထိုး ျပင္ဆင္ရန္ ျဖစ္ပါတယ္။

သို႕ေသာ္လည္း အဲဒီလို ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ဖို႕ဆိုတာ အမ်ားသိၾကတဲ့ အတိုင္း လြယ္ကူတဲ့ ကိစၥမဟုတ္ပါ။ ေရြးေကာက္ခံ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈံးနဲ႕ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ခန္႕အပ္တဲ့ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈံးတို႕ ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာ ပုဒ္မ ၂၈၈ ကို ျပင္ဆင္ဖို႕ ေထာက္ခံမဲ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈံးနဲ႕ အထက္ လိုအပ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာ အမတ္ေနရာအမ်ားစုရထားတယ္ဆိုေပမယ္႕ ဒီခ်ဳပ္ပါတီရဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ ၃၉၀ ဦးက ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ရဲ့ ၅၉ ရာခိုင္ႏႈံးပဲ ရွိပါတယ္။ မဟာမိတ္ပါတီမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (၁၅ ေနရာ)၊ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ (၂၂ ေနရာ)၊ ဇိုမီးဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (၄ ေနရာ) တို႕နဲ႕ ေပါင္းမွ ၆၅ ရာခိုင္ႏႈံးပဲ ရွိပါတယ္။ အစိုးရဖြဲ႕ႏိုင္မွာ ျဖစ္ေပမယ္႕ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီကိုယ္စားလွယ္ ၆ ရာခိုင္ႏႈံး၊ တပ္မေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈံးမပါပဲ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါ။ တပ္မေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားရဲ့ ေထာက္ခံမႈ၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကို ရဖို႕လည္း အခ်ိန္အေတာ္ၾကာ ျဖတ္သန္းရဦးမွာပါ။

# အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီး႒ာနကို သမၼတရုံးရဲ့ တိုက္႐ိုက္အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ ထားရွိပါ။

ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို မျပင္ဆင္ႏိုင္ေသးခင္မွာ ေဒသႏၲရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို အားေကာင္းခိုင္မာေစဖို႕ နည္းလမ္းတစ္ခု ရွိပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတရဲ့ အာဏာနဲ႕ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီး႒ာနကို ျပည္ထဲေရးဝန္ၾကီး႒ာနလက္ေအာက္က ဆြဲထုတ္ျပီး သမၼတရုံးရဲ့ တိုက္႐ိုက္အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ ထားရွိျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတကိုယ္တိုင္ကေသာ္၎၊ သမၼတက တာဝန္ေပးတဲ့ အရပ္သား သမၼတရုံးဝန္ၾကီးတစ္ေယာက္ကေသာ္၎ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီး႒ာနကို တိုက္႐ိုက္အုပ္ခ်ဳပ္မယ္ဆိုရင္ ေထြ/အုပ္ ညႊန္ခ်ဳပ္က စလို႕၊ အဆင့္ဆင့္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားဟာ ျပည္ထဲေရးဝန္ၾကီးက တဆင့္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကို တာဝန္ခံစရာ မလိုအပ္ေတာ့ပဲ အရပ္သား ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတကို တိုက္႐ိုက္တာဝန္ခံရ ေတာ့မွာ  ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ဆိုရင္ ေဒသႏၲရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားရဲ့ တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္ခံမႈ၊ ျပည္သူလူထုအက်ိဳးေဆာင္ရြက္မႈနဲ႕ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈေတြ ပိုျပီး အားေကာင္းလာပါလိမ့္မယ္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒ၊ ပုဒ္မ ၂၀၂ (က) မွာလည္း "ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတသည္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၏ သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရဝန္ၾကီး႒ာနမ်ားကို လိုအပ္သလို သတ္မွတ္ႏိုင္သည္။ ထို႕ျပင္ ဝန္ၾကီး႒ာနမ်ားကို ျပင္ဆင္သတ္မွတ္ျခင္း၊ ျဖည့္စြက္ျခင္း ျပဳႏိုင္သည္။" လို႕ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ့ သမၼတက အစိုးရသစ္ဖြဲ႕စည္းရာမွာ  အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီး႒ာနကို ျပည္ထဲေရးဝန္ၾကီး႒ာနမွ ခြဲထုတ္ျပီး သမၼတရဲ့ တိုက္႐ိုက္အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ ထားရွိဖို႕ အဆိုတင္သြင္းရင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ၅၉ ရာခိုင္ႏႈံးနဲ႕ အမ်ားစုလႊမ္းမိုးထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကလည္း သေဘာတူ ေထာက္ခံမွာပါ။

(ဇန္နဝါရီလ ၁၅ ရက္၊ ၂၀၁၆)