ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု၊ ဖက္ဒရယ္တပ္မေတာ္ႏွင့္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး အပိုင္း (၁)

(မဇိၩမေန႕စဥ္သတင္းစာ၊ ဇူလိုင္ ၁၅၊ ၂၀၁၄၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၇)

ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု၊ ဖက္ဒရယ္တပ္မေတာ္ႏွင့္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး
 

အပိုင္း (၁)

ေအာင္ဒင္

လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္အနည္းငယ္ေလာက္က အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ထင္ရွားတဲ့ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ၾကီး မစ္ခ်္မက္ေကာ္နယ္လ္ (Senator Mitch McConnell) က စစ္အစိုးရေခတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့  အဓိကထုတ္ကုန္သုံးမ်ိဳးဟာ မူးယစ္ေဆးဝါး၊ ဒုကၡသည္ေတြနဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြျဖစ္တယ္လို႕ မွတ္ခ်က္ေပးခဲ့ဘူးပါတယ္။ အဲဒီလို မွတ္ခ်က္ေပးရေလာက္ေအာင္ကိုလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ကမၻာေပၚမွာ ဘိန္းနဲ႕ မူးယစ္ေဆးဝါးမ်ား အမ်ားဆုံး စိုက္ပ်ိဳး၊ ထုတ္လုပ္၊ ျဖန္႕ျဖဴးရာ ႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ မိမိတို႕ေနထိုင္ရာအိုးအိမ္၊ ေဒသမ်ားကို စြန္႕ခြါျပီး၊ ဒါမွမဟုတ္ ေမာင္းထုတ္ခံရျပီး ေတာထဲ၊ ေတာင္ထဲမွာ၊ နယ္စပ္က ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ထြက္ေျပးခိုလံႈရသူ ဒုကၡသည္အမ်ားဆုံးရွိတဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအယူအဆကြဲလြဲမႈ၊ အာဏာရွင္စနစ္ကို လက္မခံ၊ဆန္႕က်င္မႈေၾကာင့္ အာဏာရွင္မ်ားက ဖမ္းဆီးႏွိပ္စက္ျပီး အက်ဥ္းခ်ခံၾကရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အမ်ားဆုံးရွိရာ ႏိုင္ငံျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္သက္တမ္းရွိျပီျဖစ္တဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ၾကီးအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံသား ေထာင္ေပါင္း၊ ေသာင္းေပါင္းမ်ားစြာရဲ့ အသက္ေတြ ေသေက်ပ်က္စီးျပီး ျပည္သူသန္းေပါင္းမ်ားစြာ အတိဒုကၡေရာက္ခဲ့ၾက၊ ေရာက္ေနၾကရပါတယ္။ 

မူးယစ္ေဆးဝါး၊ ဒုကၡသည္နဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားဆိုတာ ဒီမိုကေရစီဆိတ္သုဥ္းမႈ၊ လူ႕အခြင့္အေရးကင္းမဲ့မႈ၊ အာဏာရွင္စနစ္ရွင္သန္မႈနဲ႕ အာဏာရွင္တို႕က ႏိုင္ငံေရးသေဘာထားမတူညီသူမ်ားကို အၾကမ္းဖက္အႏိုင္က်င့္ျခင္းတို႕ရဲ့  တိုက္႐ိုက္အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မူးယစ္ေဆးဝါး၊ ဒုကၡသည္နဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ မရွိဖို႕ဆိုရင္ အာဏာရွင္စနစ္ကို ဖယ္ရွားျပီး ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို အခိုင္အမာတည္ေဆာက္ရမွာပါ။ လူ႕အခြင့္အေရးေတြကို ေလးစားတန္ဘိုးထားျပီး ႏိုင္ငံသားတိုင္းကို အကာအကြယ္ေပးရမွာပါ။ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ မတူကြဲျပားမႈေတြကို လက္ခံျပီး အျပန္အလွန္ေလးစားမႈနဲ႕ ညီညြတ္ၾကရမွာပါ။ ႏိုင္ငံေရးအယူအဆမတူညီမႈေတြကို လက္နက္ကိုင္ျပီး မေျဖရွင္းပဲ စားပြဲဝိုင္းမွာ တန္းတူရည္တူ ေဆြးေႏြးေျဖရွင္းတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈကို ေလ့က်င့္တည္ေဆာက္ၾကရမွာပါ။ ႏွစ္ေပါင္း (၆၀) ေက်ာ္ သက္တမ္းရွည္တဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ၾကီးကို ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းအေျဖရွာျပီး အဆုံးသတ္ၾကရမွာပါ။

#ျပည္တြင္းစစ္ရပ္စဲေရး ၾကိဳးပမ္းမႈမ်ား

ျပည္တြင္းစစ္ရပ္စဲေရးအတြက္ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီေခတ္မွာ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးႏုေခါင္းေဆာင္တဲ့ ဖဆပလအစိုးရက ၾကိဳးပမ္းခဲ့ဘူးပါတယ္။ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေတြ အၾကိမ္ၾကိမ္ေပး၊ လက္နက္နဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရး လဲလွယ္ေရး၊ လက္ဝဲညီညြတ္ေရးမူဝါဒမ်ားခ်မွတ္ျခင္း စသျဖင့္ နည္းလမ္းေပါင္းစံုနဲ႕ ၾကိဳးပမ္းခဲ့ေပမည့္ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါ။ ဒီလိုနဲ႕ တိုင္းရင္းသားမ်ားေတာင္းဆိုတဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုအေရးနဲ႕ပတ္သက္ျပီး အစိုးရနဲ႕ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားက်င္းပျပီး အေျဖရွာဖို႕ ၾကိဳးစားေနခ်ိန္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၂) ရက္ေန႕မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေနဝင္းေခါင္းေဆာင္တဲ့ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းလိုက္လို႕ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးႏုရဲ့  ၾကိဳးပမ္းမႈမ်ား ရပ္စဲခဲ့ရပါတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေနဝင္းကလည္း ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ လက္ထက္မွာေရာ၊ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရအေနနဲ႕ေရာ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေတြေပးျပီး လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားနဲ႕ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမည့္ ဦးေနဝင္းအစိုးရရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္က ေတာတြင္းလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားဖ်က္သိမ္း၊ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ တစ္ပါတီစနစ္ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို လက္ခံျပီး မဆလအစိုးရရဲ့  ဩဇာကို နာခံရမည့္ကမ္းလွမ္းမႈမ်ိဳးသာ ျဖစ္တာေၾကာင့္ အဆုံးမွာ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား မေအာင္ျမင္ခဲ့ပဲ ျပည္တြင္းစစ္သက္တမ္းဆက္လက္ရွည္ခဲ့ပါတယ္။

၁၉၄၈ ခုႏွစ္ကေန ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္း လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးလုပ္ၾကတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို အဓိကအားျဖင့္ ႏွစ္မ်ိဳးခြဲျခားႏိုင္ပါတယ္။ တစ္မ်ိဳးက ႏိုင္ငံေရးအယူဝါဒအရ လက္ရွိအစိုးရကို ဆန္႕က်င္ေတာ္လွန္ၾကသူမ်ားျဖစ္ျပီး ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ (ဗကပ)၊ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ (အလံနီ)၊ ျပည္သူ႕ရဲေဘာ္ (ျဖဴ)၊ ျပည္သူ႕ရဲေဘာ္ (ဝါ)၊ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီပါတီ (ပီဒီပီ)၊ ျပည္ခ်စ္လူငယ္တပ္ေပါင္းစု စတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ပါဝင္ၾကပါတယ္။ ေနာက္တစ္မ်ိဳးကေတာ့ လူမ်ိဳးေရးအရ တန္းတူညီမွ်မႈ၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္နဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္အတြက္ ဆန္႕က်င္ေတာ္လွန္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားျဖစ္ျပီး ကရင့္အမ်ိဳးသားအစည္းအရုံး (ေကအန္ယူ)၊ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ (ေကအိုင္ေအ)၊ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ စတဲ့ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းေတြ ပါဝင္ၾကပါတယ္။

၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွာ ႏိုင္ငံေရးအယူဝါဒအရ ဆန္႕က်င့္ေတာ္လွန္တဲ့အဖြဲ႕အစည္းမ်ားထဲက ေနာက္ဆုံးက်န္တဲ့ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ျပိဳလဲပ်က္စီးျပီး ၁၉၈၈ ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုၾကီးက ေပါက္ဖြားလာတဲ့ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ (ျမန္မာႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ားဒီမိုကရက္တစ္တပ္ဦး/ မကဒတ) သာ  ႏိုင္ငံေရးအယူအဆအရ ဆန္႕က်င္ေတာ္လွန္ေသာအဖြဲ႕အစည္းအျဖစ္ ခိုင္ခိုင္မာမာက်န္ရစ္ခဲ့ပါတယ္။ သံမဏိဗိုလ္ခင္ေမာင္ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ဒီမိုကေရစီညီညြတ္ေရးတပ္ေပါင္းစု (ဒညတ)၊ ဗိုလ္မႉးၾကီးေဟာင္း စိန္ျမေခါင္းေဆာင္တဲ့ ျပည္သူ႕ကာကြယ္ေရးတပ္ဖြဲ႕ (ပီဒီအက္ဖ္) စတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းအခ်ိဳ႕ ရွိေပမည့္လည္း စစ္အစိုးရကို ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရး ထိထိေရာက္ေရာက္ျခိမ္းေျခာက္ႏိုင္စြမ္းမရွိခဲ့ပါ။ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကေတာ့ မူလရွိရင္းစြဲအဖြဲ႕မ်ားအျပင္ ခြဲထြက္အဖြဲ႕မ်ား၊ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတပ္ဦး (စီအန္အက္ဖ္) လို အသစ္ေပၚေပါက္ေသာအဖြဲ႕မ်ားျဖင့္ အေရအတြက္အားျဖင့္ ပို၍ပို၍မ်ားျပားလာပါတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစာေမာင္ေခါင္းေဆာင္တဲ့ နဝတစစ္အစိုးရနဲ႕ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊေခါင္းေဆာင္တဲ့ နအဖစစ္အစိုးရမ်ားလက္ထက္ (၁၉၈၈-၂၀၁၀) အတြင္းမွာလည္း ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုျပီး ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ဒါေပမည့္ စစ္အစိုးရရဲ့  ၾကိဳးပမ္းမႈက ျငိမ္းခ်မ္းေရးအမွန္တကယ္ရဖို႕ထက္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားကို ေသြးခြဲျဖိဳခြင္းေရးနဲ႕ လက္ေအာက္ခံအျဖစ္ သိမ္းသြင္းေရးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းက အၾကမ္းမဖက္ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားသူမ်ားကို အၾကမ္းဖက္ေခ်မႈံးရာမွာ ပိုမိုအာ႐ံုစိုက္၊ အင္အားသုံးႏိုင္ဖို႕အတြက္ နယ္စပ္ေဒသက လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡမ်ားကို အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ရန္သာ ရည္ရြယ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို ပုန္ကန္ဆန္႕က်င္ခဲ့ျပီး စစ္အစိုးရကို ေျပာင္းလဲသစၥာခံတဲ့ တရုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္ေဒသအေျခစိုက္ "ဝ"၊ ကိုးကန္႕၊ အခါ၊ ကခ်င္တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အုပ္စုမ်ားဟာ ရွမ္းျပည္နယ္နဲ႕ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းမွာ အထူးေဒသမ်ားတည္ေထာင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္၊ စီးပြါးေရးဆိုင္ရာ အထူးအခြင့္အေရးမ်ားရရွိခဲ့ပါတယ္။ အျခား တိုင္းရင္းသားခြဲထြက္အုပ္စုငယ္မ်ားဟာလည္း ျမန္မာစစ္အစိုးရကို သစၥာခံယူျခင္းျဖင့္ ျပည္သူ႕စစ္နံမည္နဲ႕ လက္နက္ကိုင္ရပ္တည္ခြင့္၊ ဘိန္းစိုက္ခြင့္၊ မူးယစ္ေဆးဝါးထုတ္လုပ္ ျဖန္႕ျဖဴးခြင့္ေတြရရွိခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္အေျခစိုက္ တိုင္းရင္းသားတပ္ဖြဲ႕မ်ားက စစ္အစိုးရဲ့  လက္ေအာက္ခံတစ္ပိုင္းျဖစ္လာၾကတဲ့အခါ ျမန္မာစစ္အစိုးရအတြက္ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ေဒသ အေျခစိုက္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားကို အင္အားအလုံးအရင္းနဲ႕ ေခ်မႈန္းဖို႕အခြင့္အေရးပိုရပါတယ္။ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ထိုင္းစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႕ အဆင္ေျပေအာင္ဆက္ဆံျပီး ထိုင္းနယ္စပ္က တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားကို စစ္အစိုးရနဲ႕ အပစ္အခတ္ရပ္စဲဖို႕ ဖိအားေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

ထိုင္းအစိုးရရဲ့  ဖိအားေပးမႈ၊ ျမန္မာစစ္အစိုးရမွ စီးပြါးေရးအခြင့္အေရးမ်ားနဲ႕ ေသြးေဆာင္ဖ်ားေယာင္းမႈေတြနဲ႕  အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း မညီမွ်မႈ၊ မေျပလည္မႈေတြေၾကာင့္ ထိုင္းနယ္စပ္အေျခစိုက္ အင္အားအၾကီးမားဆုံး လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ၾကီးျဖစ္ျပီး ျပည္ပေရာက္ျမန္မာအတိုက္အခံအဖြဲ႕မ်ား အားကိုးအားထားျပဳရာ ေကအန္ယူ (ကရင့္အမ်ိဳးသားအစည္းအရုံး) ကေန အုပ္စုမ်ားခြဲထြက္၊ အခ်င္းခ်င္းျပန္တိုက္လို႕ ေကအန္ယူရဲ့ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ေဒသက အခိုင္အမာအေျခခံစခန္းေတြက်ဆုံးျပီး အင္အားခ်ိနဲ႕၊ ဩဇာက်ဆင္းခဲ့ရပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႕ စစ္အစိုးရသက္တမ္းတေလွ်ာက္လုံးမွာ နယ္စပ္ေဒသအေျချပဳ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ဖိအားေပးတိုက္ခိုက္၊ အခြင့္အေရးေပး ေသြးခြဲဆက္ဆံျပီး လက္ေအာက္ခံျပဳႏိုင္ခဲ့၊ အင္အားခ်ိနဲ႕ေစႏိုင္ခဲ့လို႕ စစ္ပြဲေတြ ကာလအေတာ္ၾကာရပ္စဲျပီး ျပည္တြင္းက အၾကမ္းမဖက္ ဒီမိုကေရစီေရးလႈပ္ရွားမႈၾကီးကို ဖိႏွိပ္ျဖိဳခြဲဖို႕ အင္အားပိုရွိခဲ့ပါတယ္။ စစ္အစိုးရအတြက္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိဖို႕ထက္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားကို လက္ေအာက္ခံျပဳျပီး ျပည္တြင္းက ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈၾကီးကို အၾကမ္းဖက္ျဖိဳခြဲဖို႕က ပိုျပီးအေရးၾကီးပါတယ္။

ဒါေပမည့္ စစ္အစိုးရ မထင္မွတ္တာေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အင္အားစုေတြဟာ ဘယ္ေလာက္ပဲ ျပိဳကြဲေနသည္ျဖစ္ေစ၊ ဘယ္လိုပဲ စစ္အစိုးရကို သစၥာခံသည္ျဖစ္ေစ၊ ဘယ္လိုပဲ အင္အားခ်ိဳ႕တဲ့သည္ျဖစ္ေစ၊ ဘယ္ေလာက္ပဲ အတြင္းပ႗ိပကၡေတြ ရွိေနသည္ျဖစ္ေစ၊ ဘယ္ေလာက္ပဲ စစ္အစိုးရနဲ႕ေပါင္းျပီး ၾကီးပြါးခ်မ္းသာေနသည္ျဖစ္ေစ၊ လူမ်ိဳးေရးတန္းတူညီမွ်မႈ၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္နဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ရရွိေရးေတြ ေတာင္းဆိုရာမွာ အားလုံးတူညီ ရပ္တည္ၾကပါတယ္။ ဘယ္အဖြဲ႕အစည္းကမွ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ့  လက္ေအာက္ခံတပ္မျဖစ္ခ်င္ၾကပါ။ ဘယ္အဖြဲ႕အစည္းကမွ သူတို႕လိုလားေတာင့္တတဲ့ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုအခြင့္အေရးေတြကို ႏိုင္ငံေရးအရ ေျဖရွင္းမေပးမခ်င္း လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးကို စြန္႕လႊတ္မွာ မဟုတ္ပါ။ ဒါေၾကာင့္လည္း ၂၀၀၉-၂၀၁၀ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္း နအဖစစ္အစိုးရက တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ျမန္မာ့တပ္မေတာ္လက္ေအာက္ခံ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႕မ်ားအျဖစ္ အသြင္ကူးေျပာင္းဖို႕ ဖိအားေပးတဲ့အခါ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းအမ်ားစုက လက္မခံၾကပါ။ ဒီလိုနဲ႕ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ ၁၄ ႏွစ္ေက်ာ္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲခဲ့တဲ့ ေကအိုင္ေအနဲ႕ တိုက္ပြဲေတြ ျပန္ျဖစ္ခဲ့တာပါ။

#ဦးသိန္းစိန္လက္ထက္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈ

၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ သမၼတဦးသိန္းစိန္ေခါင္းေဆာင္တဲ့ အရပ္သားအစိုးရအာဏာရလာျပီးတဲ့ေနာက္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးကို မျဖစ္မေနေဖာ္ေဆာင္ဖို႕ ကတိျပဳခဲ့ပါတယ္။ သမၼတကိုယ္တိုင္ဦးေဆာင္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈ ဗဟိုေကာ္မတီ၊ ဒုသမၼတဦးေဆာင္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းေကာ္မတီေတြ ဖြဲ႕စည္းျပီး တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားနဲ႕ တစ္ဖြဲ႕ခ်င္းသီးျခားစီ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမည့္ အစိုးရရဲ့  ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုင္ရာ မူဝါဒမ်ားက အစပိုင္းမွာ မမွန္ကန္ခဲ့ပါ။ ဦးေနဝင္းအစိုးရက ကမ္းလွမ္းခဲ့သလိုပါပဲ။ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားအေနနဲ႕ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႕ အပစ္အခတ္ရပ္စဲ၊ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို လက္ခံ၊ တပ္ေတြဖ်က္၊ ပါတီေထာင္၊ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ျပီး လႊတ္ေတာ္ထဲေရာက္မွ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုကို ျပင္ဆင္ဖို႕ၾကိဳးစား ဆိုတဲ့ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရရဲ့  ကမ္းလွမ္းခ်က္ေတြကို တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ျငင္းပယ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ပြင့္လင္းလာတဲ့ အေျခအေနမွာ တဟုန္ထိုးအင္အားၾကီးမားလာျပီး ႏိုးၾကားတက္ႂကြတဲ့ ျမန္မာ႕အရပ္ဖက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရရဲ့  ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးမူဝါဒအမွားမ်ားကို ေဝဘန္ေထာက္ျပျပီး ျပည္တြင္းစစ္ကို ေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းျခင္းနည္းလမ္းျဖင့္ အျမန္ဆုံးရပ္စဲဖို႕ ေတာင္းဆိုၾကပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ားရဲ့  ရသင့္ရထိုက္တဲ့အခြင့္အေရးမ်ားကို မွ်မွ်တတ ေျဖရွင္းေပးဖို႕ ေတာင္းဆိုၾကပါတယ္။ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ရွိလာတဲ့ ျမန္မာ့မီဒီယာမ်ားက ေဖာ္ထုတ္ေရးသားလို႕ ျပည္တြင္းစစ္ရဲ့  အနိ႒ာ႐ံုမ်ား၊ စစ္ေဘးဒုကၡသည္မ်ားခံစားေနရတဲ့ ေဝဒနာမ်ားကို ျမန္မာျပည္သူမ်ားေရာ၊ ကမၻာ႕ျပည္သူမ်ားပါ အရင္တုံးကထက္ ပိုျပီး သိရွိနားလည္လာၾကပါျပီ။ 

ကုလသမဂၢအပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရမ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားကလည္း ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အစိုးရနဲ႕ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ားအၾကား စစ္စစ္မွန္မွန္ ေဆြးေႏြးေျဖရွင္းၾကဖို႕ ဖိအားေပးပါတယ္။ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရကိုယ္တိုင္လည္း ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႕ဆိုရင္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္႐ံုနဲ႕ မလံုေလာက္ပဲ အစိုးရနဲ႕ တပ္မေတာ္၊ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ အရပ္ဖက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအားလုံးပါဝင္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲၾကီးတစ္ခုကို က်င္းပေပးဖို႕ လိုအပ္ေၾကာင္း၊ အဲဒီ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲၾကီးက အမ်ားသေဘာတူခ်မွတ္လိုက္တဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒထဲမွာ ထည့္သြင္းအာမခံျပီး အျပည့္အဝအေကာင္အထည္ေဖာ္ေပးဖို႕ လိုအပ္ေၾကာင္း သေဘာေပါက္လာပါတယ္။ 

ဒါေၾကာင့္လည္း ဦးသိန္းစိန္ရဲ့  ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးမူဝါဒမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ ရွိလာပါတယ္။ အရင္တုန္းကလို တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းေတြကို တစ္ဖြဲ႕ခ်င္းစီ သီးျခားေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္းမျပဳေတာ့ပဲ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ေပါင္းစုအေနနဲ႕ ေဆြးေႏြးဖို႕ သေဘာတူလာပါတယ္။ ပထမဆင့္အေနနဲ႕ အစိုးရနဲ႕ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအားလုံးပါဝင္တဲ့ တစ္ႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးဖို႕ျဖစ္ျပီး ဒုတိယအဆင့္မွာ အစိုးရကိုယ္စားလွယ္မ်ားနဲ႕ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား "ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲဆိုင္ရာ မူေဘာင္မ်ား" (The Framework for Political Dialogue) ခ်မွတ္ေရး ေဆြးေႏြးရန္၊ တတိယဆင့္အေနနဲ႕ ယင္းမူေဘာင္မ်ားကို အေျခခံျပီး ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲၾကီး က်င္းပရန္၊ စတုတၳဆင့္အေနနဲ႕ "တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားဆိုင္ရာ ျပည္ေထာင္စုသေဘာတူစာခ်ဳပ္" ကို ခ်ဳပ္ဆိုျပီး သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္၊ စသျဖင့္ အမ်ားလက္ခံႏိုင္တဲ့ မူဝါဒအေျပာင္းအလဲေတြ ရွိလာပါတယ္။