ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု၊ ဖက္ဒရယ္တပ္မေတာ္ႏွင့္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး အပိုင္း (၄)

(မဇိၩမေန႕စဥ္သတင္းစာ၊ ဇူလိုင္ ၁၈၊ ၂၀၁၄၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၇)

ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု၊ ဖက္ဒရယ္တပ္မေတာ္ႏွင့္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး
အပိုင္း (၄)

ေအာင္ဒင္

#အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္ႏွင့္ ျပည္ေစာင့္တပ္ဖြဲ႕မ်ား

ဒီေနရာမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ့  လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားအေၾကာင္း နည္းနည္းရွင္းျပခ်င္ပါတယ္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ့  ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္ကို ၾကည္းတပ္ (The Army)၊ ေရတပ္ (The Navy)၊ ေလတပ္ (The Air Force)၊ မရိန္းတပ္ (The Marine Corps)၊ ျပည္ေစာင့္တပ္ (National Guard) မ်ားနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းထားျပီး ၎တပ္ဖြဲ႕မ်ားအားလုံးဟာ အရပ္သားအစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္မွာ လုံးဝတည္ရွိပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္ (သို႕မဟုတ္) လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားအားလုံးရဲ့  စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ (Commander in Chief) ဟာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတရဲ့  လက္ေအာက္မွာ ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီး (Secretary of Defense) ရွိျပီး ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီး႒ာနကို ဦးေဆာင္ကြပ္ကဲပါတယ္။ ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီးရဲ့  တိုက္႐ိုက္အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ (၁) ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီးရုံးအဖြဲ႕ (Office of the Secretary of Defense)၊ (၂) ၾကည္းတပ္ေရးရာ႒ာန (Department of the Army)၊ (၃) ေရတပ္ေရးရာ႒ာန (Department of the Navy)၊ (၄) ေလတပ္ေရးရာ႒ာန (Department of the Air Force)၊ (၅) ပူးတြဲစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္မ်ားအဖြဲ႕ (Joint Chiefs of Staff)၊ (၆) တိုက္ခိုက္ေရးစစ္႒ာနခ်ဳပ္မ်ား (Combatant Commands)ဆိုျပီး ႒ာနၾကီး (၆) ခုရွိပါတယ္။

(၁) ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီးရုံးအဖြဲ႕မွာ ဒုတိယကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီး၊ အငယ္တန္းကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီး၊ လက္ေထာက္ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီး၊ ဒုလက္ေထာက္ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီးစတဲ့ အရပ္သားအဆင့္ျမင့္ အရာရွိမ်ားပါဝင္ျပီး ေအဂ်င္စီမ်ား၊ ႒ာနမ်ားကို အဆင့္ဆင့္စီမံခန္႕ခြဲၾကပါတယ္။ (၂) ၾကည္းတပ္ေရးရာ႒ာနကို ၾကည္းတပ္ေရးရာဝန္ၾကီး (Secretary of the Army) ကဦးေဆာင္ျပီး ၾကည္းတပ္ကို စီမံခန္႕ခြဲပါတယ္။ ၾကည္းတပ္ေရးရာဝန္ၾကီးက အရပ္သားျဖစ္ျပီး ၾကည္းတပ္စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ (Chief of Staff of the Army) ရဲ့  အထက္မွာရွိပါတယ္။ (၃) ေရတပ္ေရးရာ႒ာနကို ေရတပ္ေရးရာဝန္ၾကီး (Secretary of the Navy) က ဦးေဆာင္ျပီး ေရတပ္နဲ႕ မရိန္းတပ္ေတြကို စီမံခန္႕ခြဲပါတယ္။ ေရတပ္ေရးရာဝန္ၾကီးဟာ အရပ္သားျဖစ္ျပီး ေရတပ္စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ (Chief of Staff of the Naval Operation) နဲ႕ မရိန္းတပ္စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ (Commandant of the Marine Corps) မ်ားကို ညႊန္ၾကားပါတယ္။ (၄) ေလတပ္ေရးရာ႒ာနကို အရပ္သားတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ေလတပ္ေရးရာဝန္ၾကီး (Secretary of the Air Force) က ဦးေဆာင္ျပီး ေလတပ္စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ (Chief of Staff of the Air Force) ကတဆင့္ ေလတပ္ကို စီမံခန္႕ခြဲပါတယ္။ (၅) ပူးတြဲစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္မ်ားအဖြဲ႕မွာ ၾကည္း၊ ေရ၊ ေလ၊ မရိန္းနဲ႕ ျပည္ေစာင့္တပ္စတဲ့ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားအားလုံးက စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္မ်ားပါဝင္ျပီး ၎စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္မ်ားထဲမွ သမၼတက အထက္လႊတ္ေတာ္ရဲ့  သေဘာတူညီခ်က္နဲ႕ ေရြးခ်ယ္ခန္႕အပ္တဲ့ ပူးတြဲစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္မ်ားအဖြဲ႕ ဥကၠ႒ နဲ႕ ဒု-ဥကၠ႒တို႕က ဦးေဆာင္ပါတယ္။

(၆) တိုက္ခိုက္ေရးစစ္႒ာနခ်ဳပ္မ်ားမွာ အာဖရိကဆိုင္ရာစစ္႒ာနခ်ဳပ္ (Africa Command) ၊ ဗဟိုစစ္႒ာနခ်ဳပ္ (Central Command) ၊ ဥေရာပဆိုင္ရာစစ္႒ာနခ်ဳပ္ (European Command) ၊ ေျမာက္ပိုင္းစစ္႒ာနခ်ဳပ္ (Northern Command) ၊ ပစိဖိတ္ေဒသဆိုင္ရာစစ္႒ာနခ်ဳပ္ (Pacific Command) ၊ ေတာင္ပိုင္းစစ္႒ာနခ်ဳပ္ (Southern Command) ၊ အထူးစစ္ဆင္ေရးမ်ားဆိုင္ရာစစ္႒ာနခ်ဳပ္ (Special Operations Command) ၊ မဟာဗ်ဴဟာဆိုင္ရာစစ္႒ာနခ်ဳပ္ (Strategic Command) ၊ နဲ႕ သယ္ယူပို႕ေဆာင္ေရးဆိုင္ရာစစ္႒ာနခ်ဳပ္ (Transportation Command) ဆိုျပီး စစ္႒ာနခ်ဳပ္ (၉) ခုပါဝင္ပါတယ္။ အဲဒီ စစ္႒ာနခ်ဳပ္တိုင္းမွာ ၾကည္း၊ ေရ၊ ေလ၊ မရိန္းတပ္ဖြဲ႕ေတြ စုေပါင္းပါဝင္ျပီး ကမၻာတစ္ဝွမ္း ျဖန္႕က်က္ေနရာယူ တပ္စြဲထားပါတယ္။

ထူးျခားခ်က္ကေတာ့ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕အသီးသီးရဲ့  စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္မ်ားဟာ ၾကယ္ (၄) ပြင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ားျဖစ္လို႕ တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အျမင့္ဆုံးအရာရွိမ်ားျဖစ္ၾကေပမည့္ သူတို႕ရဲ့  အဓိကတာဝန္ဟာ သက္ဆိုင္ရာ အရပ္သားဝန္ၾကီးကို တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကံေပးျခင္းနဲ႕ ပူးတြဲစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္မ်ားအဖြဲ႕ရဲ့  အဖြဲ႕ဝင္မ်ားအျဖစ္ သမၼတ၊ ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီးနဲ႕ အမ်ိဳးသားလံုျခံုေရးေကာင္စီ (National Security Council) ကို စစ္ေရးဆိုင္ရာအၾကံေပးျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ၾကည္းတပ္စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္က ၾကည္းတပ္ေရးရာဝန္ၾကီးကို ၾကည္းတပ္ဆိုင္ရာ အၾကံေပးျပီး ပူးတြဲစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္မ်ားအဖြဲ႕ဝင္တစ္ဦးအေနနဲ႕ သမၼတ၊ ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီးနဲ႕ အမ်ိဳးသားလံုျခံုေရးေကာင္စီကို စစ္ေရးဆိုင္ရာအၾကံေပးျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုပါ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္မ်ားမွာ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ား၊ တိုက္ခိုက္ေရးစစ္႒ာနခ်ဳပ္မ်ားကို စစ္ေရးဆိုင္ရာ အမိန္႕ေပးခြင့္မရွိပါ။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားရဲ့  စစ္ဆင္ေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ အမိန္႕ေပးစနစ္ (Chain of Command) ကို ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္က ဥပေဒျပ႒န္းျပီး ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ စစ္ေရးဆိုင္ရာ အမိန္႕ေတြကို ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့ သမၼတကသာ အမိန္႕ေပးႏိုင္ျပီး သမၼတရဲ့  အမိန္႕ကို ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီးမွ တိုက္ခိုက္ေရးစစ္႒ာနခ်ဳပ္မ်ားရဲ့  အၾကီးအကဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ားထံ တဆင့္ခံညႊန္ၾကားပါတယ္။ သမၼတရဲ့  အမိန္႕နဲ႕ စစ္ဆင္ေရးေတြကို သက္ဆိုင္ရာ တိုက္ခိုက္ေရးစစ္႒ာခ်ဳပ္မ်ားမွ တပ္မႉးၾကီးမ်ား (Commanders) က ဦးေဆာင္ျပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ရပါတယ္။ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္မ်ားက စစ္ဆင္ေရးအမိန္႕ေပးခြင့္မရွိပါ။

အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့သလို အေမရိကန္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားဟာ အရပ္သားသမၼတရဲ့  အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ ရွိေနျပီး အရပ္သားသမၼတရဲ့  အမိန္႕နဲ႕သာ စစ္ဆင္ေရးေတြ ဆင္ႏႊဲရပါတယ္။ ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီး႒ာနမွာလည္း အထက္လႊတ္ေတာ္ရဲ့  သေဘာတူညီခ်က္နဲ႕ သမၼတက ေရြးခ်ယ္ခန္႕အပ္တဲ့ အရပ္သားအရာရွိမ်ားက လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားကို စီမံခန္႕ခြဲၾကပါတယ္။ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားအတြင္း ၾကယ္တစ္ပြင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အဆင့္ (ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္) ကေန ၾကယ္ေလးပြင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အဆင့္ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး) ကို သက္ဆိုင္ရာစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္မ်ားရဲ့  ေထာက္ခံခ်က္နဲ႕ သမၼတက အထက္လႊတ္ေတာ္ကို အဆိုျပဳျပီး အထက္လႊတ္ေတာ္က သေဘာတူမွ ခန္႕ထားလို႕ရပါတယ္။ တိုက္ခိုက္ေရးစစ္႒ာနခ်ဳပ္မ်ားရဲ့  အၾကီးအကဲတပ္မႉးၾကီးမ်ားကိုလည္း ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီးရဲ့  အၾကံျပဳခ်က္နဲ႕ သမၼတက အထက္လႊတ္ေတာ္ကို အဆိုျပဳျပီး အထက္လႊတ္ေတာ္က သေဘာတူမွ ခန္႕ထားလို႕ရပါတယ္။ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္မ်ားရဲ့  အဓိကတာဝန္ဟာ သမၼတ၊ ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီးနဲ႕ အမ်ိဳးသားလုံျခံုေရးေကာင္စီကို အၾကံေပးရန္နဲ႕ သမၼတနဲ႕ အရပ္သားအရာရွိမ်ားရဲ့  ဦးေဆာင္မႈကို နာခံရန္ျဖစ္ပါတယ္။  

#က်ေနာ္တို႕ႏိုင္ငံမွာ ရွိေစခ်င္တဲ့ တပ္မေတာ္

အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးနဲ႕ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးကို မျဖစ္မေနေဖာ္ေဆာင္ၾကမယ္ဆိုရင္ တပ္မေတာ္ ျပင္ဆင္ဖြဲ႕စည္းေရးကို ေရွာင္လႊဲလို႕မရ၊ ျငင္းဆန္လို႕မရႏိုင္ပါ။ က်ေနာ္တို႕ေမွ်ာ္လင့္တဲ့ တပ္မေတာ္က အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္လိုပါ။ အရပ္သားအစိုးရရဲ့  အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ အရပ္သားအရာရွိမ်ားရဲ့  အမိန္႕ကိုနာခံျပီး ႏိုင္ငံေရးမွာ စစ္ဝတ္စံုနဲ႕ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္းမရွိတဲ့ တပ္မေတာ္ပါ။ ျပည္တြင္းစစ္လည္းမရွိ၊ ျပည္ပစစ္လည္းမရွိခ်ိန္မွာ တိုင္းျပည္အတြက္ စစ္စားရိတ္ေတြ အလြန္အကြၽံမသုံးရေအာင္ အင္အားအတန္႕အသင့္ရွိတဲ့ ေခတ္မီတပ္မေတာ္ပါ။ ဗဟိုအာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုမဟုတ္ပဲ ႏိုင္ငံ့ဝန္ထမ္းအဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ တပ္မေတာ္ပါ။

#အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ျပည္ေစာင့္တပ္မ်ား

ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိဖို႕အတြက္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားအေရးကို ဘယ္လိုေျဖရွင္းၾကမလဲ စဥ္းစားရာမွာ အသုံးဝင္ႏိုင္တာမို႕ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားထဲက ျပည္ေစာင့္တပ္မ်ား (National Guard) အေၾကာင္း ရွင္းျပခ်င္ပါတယ္။

အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ့  ျပည္ေစာင့္တပ္မ်ားဟာ ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္ရဲ့  အရန္တပ္ဖြဲ႕မ်ားျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ့  ျပည္နယ္ ၅၀၊ ျပည္ေထာင္စုနယ္ေျမတစ္ခု (ဝါရွင္တန္ဒီစီ) နဲ႕ အေစာင့္ေရွာက္ခံနယ္ေျမ (၃) ခု (ဂူအမ္ကြၽန္း၊ ဗာဂ်င္ကြၽန္းစုမ်ား၊ ပူအာတိုရီကို) မွာ သီးျခားအဖြဲ႕အစည္း (၅၄) ခုအျဖစ္ တည္ရွိျပီး သက္ဆိုင္ရာျပည္နယ္အစိုးရမ်ား၊ နယ္ေျမအစိုးရမ်ားရဲ့  လက္ေအာက္ခံျဖစ္ပါတယ္။ သာမာန္အေျခအေနမွာ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္/နယ္ေျမ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ား (Governors) က သက္ဆိုင္ရာ ျပည္ေစာင့္တပ္ဖြဲ႕ရဲ့  စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ျဖစ္ျပီး သက္ဆိုင္ရာျပည္နယ္/နယ္ေျမရဲ့  အေရးေပၚအေျခအေနထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ ေဒသတြင္းပဋိပကၡမ်ားမွာ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ၾကရပါတယ္။ ျပည္နယ္/နယ္ေျမ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးက ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ရဲ့  သေဘာတူညီမႈနဲ႕ ေရြးခ်ယ္ခန္႕အပ္ထားတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တစ္ဦးကတဆင့္ ျပည္ေစာင့္တပ္ဖြဲ႕ကို အမိန္႕ေပးပါတယ္။

ျပည္ေထာင္စုအစိုးရက အဲဒီ ျပည္နယ္ (၅၀) နဲ႕ နယ္ေျမ (၄) ခုက ျပည္ေစာင့္တပ္ (၅၄) ဖြဲ႕ကို စုေပါင္းျပီး ျပည္ေစာင့္တပ္႒ာနခ်ဳပ္ (National Guard Bureau) အမည္နဲ႕ ၾကည္းတပ္ (သို႕မဟုတ္) ေလတပ္မွ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးအဆင့္ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္တစ္ေယာက္ကို ခန္႕အပ္တာဝန္ေပးျပီး အုပ္ခ်ဳပ္ပါတယ္။ ျပည္ေစာင့္တပ္စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ဟာ ပူးတြဲစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္မ်ားအဖြဲ႕ဝင္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းျပည္အတြက္ လိုအပ္ျပီဆိုရင္ အဲဒီ ျပည္ေစာင့္တပ္ေတြကို ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္ရဲ့  အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ဖို႕ သမၼတက ျပည္ေစာင့္တပ္ဖြဲ႕မ်ားစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ကတဆင့္ ဆင့္ေခၚတာဝန္ေပးႏိုင္ (Federalize) ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕လည္း ျပည္ေစာင့္တပ္မ်ားကို ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္ရဲ့  အရန္တပ္ဖြဲ႕မ်ားလို႕ သတ္မွတ္ထားတာပါ။ ျပည္ေစာင့္တပ္ဖြဲ႕မ်ားကို ၾကည္းတပ္ ျပည္နယ္ေစာင့္တပ္ (State Army National Guard) နဲ႕ ေလတပ္ ျပည္နယ္ေစာင့္တပ္ (State Air National Guard) ဆိုျပီး ဖြဲ႕စည္းပါတယ္။ ေရတပ္နဲ႕ မရိန္း ျပည္နယ္ေစာင့္တပ္မ်ားေတာ့ မရွိပါ။

#တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားႏွင့္ ျပည္နယ္ေစာင့္တပ္

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡေတြအျပီးတိုင္ ခ်ဳပ္ျငိမ္းသြားတဲ့အခါ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ျပည္ေစာင့္တပ္မ်ားကို နမူနာယူျပီး ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းသင့္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ား တန္းတူညီမွ် စုေပါင္းေနထိုင္ၾကတဲ့ ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံေတာ္အျဖစ္ ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ေရး ေဆြးေႏြးၾကမွာပါ။ ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံေတာ္ စစ္စစ္ျဖစ္ဖို႕ဆိုရင္ ဗမာအပါအဝင္ ကရင္၊ (ကယား) ကရင္နီ၊ ကခ်င္၊ မြန္၊ ခ်င္း၊ ရွမ္း၊ ရခိုင္စတဲ့ အဓိကလူမ်ိဳးစု ရွစ္စု တန္းတူညီမွ်ပါဝင္ တဲ့ ျပည္ေထာင္စုျဖစ္ရမွာပါ။ တိုင္းရင္းသားေတြ ေတာင္းဆိုၾကသလို လက္ရွိ တိုင္းေဒသၾကီး (၇) ခုနဲ႕ ျပည္နယ္ (၇) ခုကို ဗမာျပည္နယ္အပါအဝင္ အဆင့္အတန္းတူ ျပည္နယ္ (၈) ခုအျဖစ္ ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းဖို႕ဆိုတာကို သေဘာတူလက္ခံဖို႕ ခက္ခဲေပမည့္ ဗမာလူမ်ားစုအေျချပဳေနထိုင္ရာ တိုင္းေဒသၾကီး (၇) ခုပါဝင္တဲ့ ဗမာျပည္မနဲ႕ တိုင္းရင္းသားျပည္နယ္ (၇) ခုဟာ တန္းတူညီမွ်ရွိသင့္ပါတယ္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး၊ တရားစီရင္ေရးအာဏာမ်ားကို တိုင္းေဒသၾကီးနဲ႕ ျပည္နယ္မ်ားသို႕ ခြဲေဝအပ္ႏွင္းထားသည္ဆိုေပမည့္ လက္ေတြ႕မွာေတာ့ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ား၊ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မ်ားမွာ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာနည္းပါးလွျပီး ျပည္နယ္မ်ားအားလုံးမွာ တရားစီရင္ေရးအာဏာ လုံးဝမရွိပါ။ ဒီလိုအေနအထားကို လုံးဝေျပာင္းလဲရမွာပါ။ 

တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ားအားလုံး တန္းတူညီမွ်မႈနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္မည့္ ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံသစ္မွာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရက ျပည္နယ္အားလုံးကို အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ အာဏာေတြ ခြဲေဝအပ္ႏွင္းသင့္ပါတယ္။ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မ်ားကို ျပည္နယ္တြင္း လြတ္လပ္သန္႕ရွင္းစြာက်င္းပတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခံရတဲ့ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းျပီး ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ ဥပေဒျပဳအာဏာေတြ၊ အခြန္အေကာက္ ေကာက္ခံခြင့္အာဏာေတြ အျပည့္အဝရွိသင့္ပါတယ္။ ျပည္နယ္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ကို ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားထဲက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ျပီး ျပည္နယ္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္က ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕ကို ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ရဲ့  သေဘာတူညီမႈနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္သင့္ပါတယ္။ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ားမွာ ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာေတြ အျပည့္အဝရွိသင့္ျပီး အဲဒီအာဏာေတြထဲမွာ ျပည္နယ္လံုျခံုေရးအတြက္ ျပည္နယ္အဆင့္ရဲတပ္ဖြဲ႕နဲ႕ ျပည္နယ္ေစာင့္တပ္ဖြဲ႕မ်ား၊ ျပည္နယ္တရားစီရင္ေရးစနစ္အတြက္ ျပည္နယ္အဆင့္တရားရုံးမ်ား၊ ျပည္နယ္အဆင့္ အက်ဥ္းေထာင္မ်ား တည္ေထာင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္အာဏာမ်ား ပါဝင္သင့္ပါတယ္။ ျပည္နယ္တရားသူၾကီးခ်ဳပ္နဲ႕ ျပည္နယ္တရားသူၾကီးမ်ားကိုလည္း ျပည္နယ္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္က ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ရဲ့  သေဘာတူညီမႈနဲ႕ ခန္႕အပ္တာဝန္ေပးျပီး ျပည္နယ္တရားစီရင္ေရးစီမံခန္႕ခြဲသင့္ပါတယ္။

တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ားရဲ့  ျပည္နယ္မ်ားမွာ အထက္ကေဖာ္ျပခဲ့သလို ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္အာဏာေတြကို ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ ျပင္ဆင္ေရးဆြဲျပီး အာမခံေပးမယ္ဆိုရင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားေရာ၊ လက္နက္မကိုင္တဲ့ တိုင္းရင္းသားအင္အားစုမ်ားေရာ ေက်နပ္လက္ခံႏိုင္ၾကလိမ့္မယ္လို႕ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ အဲဒီလို အခြင့္အေရးေတြရမယ္ဆိုရင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနနဲ႕ ၎တို႕ရဲ့  လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားကို ျပည္နယ္အစိုးရလက္ေအာက္ခံ ရဲတပ္ဖြဲ႕၊ ျပည္နယ္ေစာင့္တပ္ဖြဲ႕မ်ားအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းလဲဖို႕ သေဘာတူႏိုင္ၾကလိမ့္မယ္လို႕ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာလည္း တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားရဲ့  ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ႐ိုးသားရဲရင့္ဖို႕ အထူးလိုအပ္ပါတယ္။ အစပိုင္း လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးလုပ္စဥ္က ဗမာလူမ်ိဳးၾကီးဝါဒကို ဆန္႕က်င္ဖို႕၊ ဗဟိုအစိုးရရဲ့  ခ်ဳပ္ကိုင္မႈကို ဆန္႕က်င္ဖို႕၊ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုဆိုင္ရာအခြင့္အေရးမ်ားရဖို႕ ဆိုတဲ့ မွန္ကန္ရွင္းလင္းျပတ္သားတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြရွိခဲ့ေပမည့္ ႏွစ္ (၆၀) ေက်ာ္ျပည္တြင္းစစ္ကာလအတြင္း မူလရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို ေမ့ေပ်ာက္ျပီး ကိုယ္ပိုင္အက်ိဳးစီးပြါးကိုဦးစားေပး၊ ပုဂၢလိကအာဏာနဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ရတဲ့အခြင့္အေရးေတြအေပၚမွာ ယစ္မူးသာယာျပီး စစ္ဘုရင္ျဖစ္သြားတဲ့ တိုင္းရင္းသား ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ အမ်ားၾကီးပါ။ အဲဒီလို တိုင္းရင္းသား စစ္ဘုရင္ေတြဟာလည္း ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြလိုပါပဲ။ သူတို႕အတြက္ အာဏာဟာ ေသနတ္ေျပာင္းဝမွာ တည္ပါတယ္။ သူတို႕အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္က လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားဟာ သူတို႕မွာရွိေနတဲ့ အာဏာရဲ့  အေျခခံအရင္းအျမစ္ပါ။ လက္နက္ကိုင္တပ္ေတြမရွိပဲ ႏိုင္ငံေရးအာဏာကို ေရြးေကာက္ပြဲေတြတဆင့္ ျငိမ္းျငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ယွဥ္ျပိဳင္ရယူဖို႕ ေၾကာက္ရြံ႕တတ္ၾကသူေတြပါ။ ဒါေၾကာင့္မို႕ အထက္ကေဖာ္ျပသလို ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေတြ ပိုမိုရရွိရင္ေတာင္မွ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ေတြကို ျပည္နယ္အစိုးရထံ မလႊဲအပ္ပဲ ၊ ဒါမွမဟုတ္ မဖ်က္သိမ္းပဲ ကိုယ္ပိုင္တပ္ဖြဲ႕အျဖစ္ ဆက္လက္ခ်ဳပ္ကိုင္ထားခ်င္တဲ့ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ ရွိေနရင္ျဖင့္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးမရႏိုင္ပါ။ လက္ရွိအေျခအေနကို ၾကည့္ျပီးေျပာရရင္ ရွမ္းျပည္နယ္အေရွ႕ပိုင္း အထူးေဒသ (၄) က ဦးစိုင္းလင္း ဦးေဆာင္တဲ့ မိုင္းလားအုပ္စု (အခါ)၊ အထူးေဒသ (၂) က ေပါက္ယူခ်မ္းေခါင္းေဆာင္တဲ့ ဝျပည္ေသြးစည္းညီညြတ္ေရးပါတီ (ဝသပ)၊ စတဲ့ အဖြဲ႕မ်ားဟာ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးမ်ား ရရွိရင္ေတာင္မွ လက္ရွိလက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားကို လုံးဝမစြန္႕လႊတ္၊ မဖ်က္သိမ္းပဲ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ဆန္႕က်င္ျပီး လက္ရွိအတိုင္း သက္ဆိုင္ရာေဒသမွာ ကိုယ္ပိုင္တပ္ဖြဲ႕ေတြနဲ႕ ဆက္လက္မင္းမူေနခ်င္တဲ့ပံု ရွိပါတယ္။