ကစားပြဲ အသစ္ ဖန္တီးၾကဖို႕
ေအာင္ဒင္
ဇြန္ ၂၇၊ ၂၀၁၀
အခုတေလာ ကမၻာ႕ဖလားေဘာလုံးပြဲစဥ္တခ်ိဳ႕ ၾကည့္ျဖစ္ပါတယ္။ အျပည့္အစံုေတာ့မဟုတ္၊ တဝက္တပ်က္ပါ၊ ၾကည့္ရင္းနဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ေတြကို ေဘာလုံးပြဲနဲ႕ ႏိႈင္းယွဥ္ ျပီး ေဟာဒီလို ေတြးမိပါတယ္။
(၁) ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲ နဲ႕ ၁၉၉၃ အမ်ိဳးသားညီလာခံ ကစားပြဲ မ်ား
က်ေနာ္တို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၊ မဟာမိတ္တိုင္းရင္းသားမ်ား နဲ႕ ရဟန္းရွင္လူ ေက်ာင္းသားျပည္သူမ်ားက တဖက္၊ စစ္အုပ္စုနဲ႕ အလိုေတာ္ရိမ်ားက တဖက္ ရင္ဆိုင္ယွဥ္ျပိဳင္ခဲ့ၾကတာ ၁၉၈၈ ကစလို႕ အႏွစ္ ၂၀ေက်ာ္ခဲ့ပါျပီ္၊ မွ်တတဲ့ ကစားပြဲေတာ့မဟုတ္ပါ၊ ေသနတ္ကိုင္ထားတဲ့ အစိမ္းေရာင္စစ္သားမ်ားက အၾကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္၊ ေႂကြးေၾကာ္သံေတြနဲ႕ ခြပ္ေဒါင္းအလံေတြ ကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့ ေက်ာင္းသားျပည္သူ ရဟန္းရွင္လူမ်ားကျငိမ္းျငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းေတာင္းဆို၊ ပိုျပီးဆိုးတာက စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြက ဒိုင္လူၾကီးေနရာေတြကိုပါယူထားျပီး သူတို႕စိတ္ၾကိဳက္ ကစားပြဲကို စီမံခန္႕ခြဲေနတာပါ၊ ကုလသမဂၢနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရမ်ားက ကစားကြင္းေဘးတဖက္တခ်က္က ပရိသတ္ေတြေပါ့၊ အေမရိကန္နဲ႕ ဥေရာပသမဂၢ ႏိုင္ငံေတြြ၊ ဩစေၾတးလ်၊ ကေနဒါ ႏိုင္ငံေတြက ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုၾကီးကို အားေပး၊ စစ္အုပ္စုကို ခဲနဲ႕ေပါက္၊ တရုတ္၊ ႐ုရွား၊ ေျမာက္ကိုရီးယား တို႕က နအဖကို အားေပး၊ လက္နက္ေတြ တိတ္တိတ္ပုန္းေရာ၊ ေျဗာင္ေရာ ေထာက္ပံ့၊ ကုလသမဂၢ ၾကီးကိုယ္တိုင္ကေတာ့ ဘယ္ဘက္ကိုမွ မလိုက္သလိုလို၊ ၾကားေနသလိုလို၊ ဟိုလိုလို၊ ဒီလိုလို၊
၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ အာဏာရွင္ၾကီး ဦးေနဝင္း ေနာက္ကြယ္ကေန ၾကိဳးကိုင္ထားဆဲျဖစ္တဲ့ စစ္အုပ္စုက စိတ္ၾကိဳက္စီစဥ္ထားတဲ့ ကစားပြဲတခုပါ၊ မဆလ (ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ) တျဖစ္လဲ တဆည (တိုင္းရင္းသား စည္းလုံးညီညြတ္ေရးပါတီ) ကို ေရွ႕တန္းတင္ကစားျပီး စစ္အုပ္စုက ဒိုင္လူၾကီးေနရာမွာ ေနခဲ့ပါတယ္၊ တစည အႏိုင္ရေရးအတြက္ စစ္အုပ္စုက အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ခ်ထားျပီး ဦးတင္ဦး၊ ဦးဝင္းတင္ နဲ႕ အျခားထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုလဲ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ်ထားလိုက္ပါတယ္၊ တစည က ႏိုင္ငံပိုင္အေဆာက္အအံုေတြ၊ ယဥ္ေတြ၊ ကားေတြ၊ ဘဏၰာေငြေတြ ကို သုံးစြဲျပီး လြတ္လြတ္လပ္လပ္မဲဆြယ္ေနခ်ိန္မွာ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္နဲ႕ မဟာမိတ္ပါတီေတြဟာ အကန္႕အသတ္ေတြ၊ အေႏွာက္အယွက္ေတြကို ရင္ဆိုင္ခဲ့ရတာပါ၊ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲကြဲဖို႕နဲ႕ လူထုကို စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ေစဖို႕ အတြက္ စစ္အုပ္စုက လက္ေအာက္ခံပါတီေတြအမ်ားၾကီးကိုလဲ ဖြဲစည္းတည္ေထာင္ျပီး ေရြးေကာက္ပြဲကိုရွုပ္ေထြးေစခဲ့ တာပါ၊ အဲဒီလို မတရားမႈေပါင္းမ်ားစြာနဲ႕ ၾကံစည္ၾကိဳးစားခဲ့ေပမည့္လဲ လူထုက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေခါင္းေဆာင္တဲ့ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို တခဲနက္ မဲေပးေရြးခ်ယ္လိုက္ၾကပါတယ္။ ဒီမွာတင္ ဒိုင္လူၾကီးျဖစ္တဲ့ စစ္အုပ္စုက သူေမွ်ာ္လင့္သလိုျဖစ္မလာတဲ့ ကစားပြဲရဲ့ ရလာဒ္ကို ညင္းပယ္ျပီး ကစားပြဲအသစ္ကိုေျပာင္းေတာ့တာပါပဲ၊
စစ္အုပ္စုက ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားနဲ႕ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးေခၚယူက်င္းပေပးဖို႕ ျငင္းဆန္ရင္း ဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ အာဏာလႊဲေျပာင္းေပးမည့္ေရြးေကာက္ပြဲမဟုတ္ပဲ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားရဲ့တာဝန္ဟာ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေရးဆြဲဖို႕ပဲ ျဖစ္တယ္လို႕ ေႂကြးေၾကာ္္ျပီး သူ႕ရဲ့ ကစားပြဲအသစ္ “အမ်ိဳးသားညီလာခံ” ဆိုတာကို ၁၉၉၃ မွာ စလိုက္တာပါ၊ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဟာ အဲဒီကစားပြဲမွာ ဆက္ျပီး ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္၊ သူတို႕ယံုၾကည္တဲ့ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီဖြဲ႕စည္းပံုကို ေရးဆြဲႏိုင္ဖို႕ ၾကိဳးစားခဲ့ပါေသးတယ္၊ ဒါေပမည့္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ နဲ႕ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားရဲ့ စစ္မွန္တဲ့၊ တန္းတူညီမွ်တဲ့ ျပည္ေထာင္စုအသစ္တည္ေဆာက္ေရးအၾကံျပဳခ်က္ေတြကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ားက ယတိျပတ္ညင္းပယ္ျပီး သူတို႕ ၾကိဳတင္ေရးဆြဲထားတဲ့ စစ္တပ္ဗဟိုျပဳဖြဲ႕စည္းပံုကို အတင္းအၾကပ္ေထာက္ခံခိုင္းတဲ့ အတြက္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အမ်ိဳးသားညီလာခံကို ေက်ာခိုင္းခဲ့ၾကပါတယ္၊
အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က စစ္အုပ္စုရဲ့ အမ်ိဳးသားညီလာခံကစားကြင္းထဲက ထြက္ခဲ့တာဟာ မွန္ကန္တဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ပါ၊ စစ္အုပ္စုကိုယ္တိုင္လဲ သူ႕ကစားပြဲကို ဘယ္လိုဆက္စခန္းသြားရမယ္ဆိုတာ မသိေတာ့တာမို႕ အမ်ိဳးသားညီလာခံကို အၾကာၾကီး ေရႊ႕ဆိုင္းထားခဲ့ရပါတယ္၊ အဲဒီေနာက္ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ဒီပဲယင္းလုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္မႈၾကီးျဖစ္ျပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းက်မွပဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႕ရဲ့ အဆင့္ ၇ဆင့္လမ္းျပေျမပံုရဲ့ အဆင့္တဆင့္အျဖစ္ ျပန္လည္္ အသက္သြင္းေတာ့တာပါ၊
(၂) ပရိသတ္ အေျပာင္းအလဲ၊ ကြင္းထဲက ထြက္သြားၾကသူမ်ား၊ ကြင္းထဲ ဝင္ကန္ၾကသူမ်ား
၂၀၀၃ ခုႏွစ္မွာ စစ္အုပ္စုက အမ်ိဳးသားညီလာခံကို ျပန္စေတာ့ ကစားပြဲပံုသဏၭာန္က အေတာ္ေျပာင္းလဲခဲ့ပါျပီ၊ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ့ ႏိုင္ငံတဝွမ္းက ရုံးခန္းေတြအားလုံး ပိတ္ထားခံရျပီး ေရႊဂံုတိုင္ရုံးခ်ဳပ္တခုပဲ ဖြင့္ခြင့္ရထားတာပါ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နဲ႕ ဦးတင္ဦးအပါအဝင္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ့ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ားဟာလဲ အဖမ္းခံထားရဆဲပါ၊ စစ္အုပ္စုရဲ့ဘက္မွာ ၾကံ့ဖြံ႕ဆိုတဲ့ အၾကမ္းဖက္အင္အားစုတခုတိုးလာခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႕ဘက္က ျပည္သူအေတာ္မ်ားမ်ား လႈပ္ရွားမႈနဲ႕ ကင္းကြာေနၾကျပီး ပရိသတ္ အျဖစ္ကိုေျပာင္းလဲေရာက္ရွိေနၾကပါျပီ၊ ျပည္ပကို ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္သူေတြလဲ ပိုလို႕မ်ားျပားခဲ့ပါျပီ၊ ပိုျပီးဆိုးတာကေတာ့ အရင္ကပြဲၾကည့္ပရိသတ္ထဲမွာ ရွိခဲ့ျပီး က်ေနာ္တို႕ကို ေထာက္ခံအားေပးခဲ့ၾကတဲ့ အေနာက္ႏိုင္ငံက ပညာရွင္ဆိုသူေတြ၊ တခ်ိဳ႕အစိုးရေတြက ကြင္းထဲေရာက္လာျပီး စစ္အုပ္စုဘက္က ဝင္ကန္ၾကေတာ့တာပါပဲ၊
ဒီပဲယင္း လုပ္ၾကံမႈၾကီးဟာ တကမၻာလုံးကို တုန္လႈပ္ေျခာက္ျခားသြားေစတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈၾကီးပါ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို စစ္အုပ္စုရဲ့ အၾကမ္းဖက္သမားေတြက လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ဖို႕ ၾကိဳးစားၾကတာပါ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို မသတ္ႏိုင္ခဲ့ေပမယ္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္အဖြဲ႕ဝင္ေတြ၊ ေထာက္ခံသူေတြ အေျမာက္အမ်ား အသတ္ခံခဲ့ရတာပါ၊ အဲဒီျဖစ္ရပ္ၾကီးအျပီးမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊ နဲ႕ အေပါင္းအပါမ်ားရဲ့ ၾကမ္းၾကဳတ္ရက္စက္မႈကိုကမၻာက ပိုျပီးရွင္းရွင္းလင္းလင္းသိရွိလာၾကပါတယ္၊ ဒါေပမည့္ ဒီျဖစ္ရပ္အေပၚ တုန္႕ျပန္မႈက ႏွစ္မ်ိဳးျဖစ္လာပါတယ္၊
အေမရိကန္၊ ကေနဒါ၊ ဩစေၾတးလွ် စတဲ့ ႏိုင္ငံမ်ားကေတာ့ တင္းၾကပ္တဲ့ စီးပြါးေရးပိတ္ဆို႕မႈေတြနဲ႕ စစ္အုပ္စုကို ဒဏ္ခတ္အေရးယူၾကပါတယ္၊ ဒါေပမည့္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားက တမ်ိဳးေတြးၾကပါတယ္၊ ဒီေလာက္ဆိုးဝါးၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့ စစ္အုပ္စုကို၊ တရုတ္အစိုးရက အကာအကြယ္ေပးထားတဲ့ လူသတ္ေကာင္ေတြကို၊ ျပင္းထန္တဲ့ အေရးယူမႈေတြလုပ္ေတာ့ေရာ တကယ္ထိေရာက္မႈရွိပါ့မလားလို႕ သံသယရွိလာၾကပါတယ္၊ ဒီေလာက္ဆိုးတဲ့ေကာင္ၾကီးကို ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္တာထက္စာရင္ ဝင္ခ်ဥ္းကပ္၊ ေပ်ာ့ေပ်ာ့ေျပာင္းေျပာင္းဆက္ဆံျပီး ေပးသေလာက္ယူတာပဲေကာင္းလိမ့္မယ္လို႕ ျမင္လာၾကပါတယ္၊ ထုံးစံအတိုင္း စီးပြါးေရးပိတ္ဆို႕မႈဟာ စစ္အုပ္စုကို မထိခိုက္ပဲ လူထုကိုပဲ ထိခိုက္တယ္လို႕ ဟစ္ေအာ္ၾကတဲ့ စီးပြါးေရးေကာ္ပိုေရးရွင္းမ်ားရဲ့ ကိုယ္စားျပဳပုဂိၢဳလ္ေတြ၊ စစ္အုပ္စုရဲ့ အခစားဝါဒျဖန္႕သမားေတြကလဲ အသံပိုျပီးက်ယ္ေလာင္လာတာေပါ့၊
အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဗိုလ္ခင္ညြန္႕ ရဲ့ လမ္းျပေျမပံုထြက္လာေတာ့ အဲဒီပညာရွင္ေတြ၊ အစိုးရေတြက အရမ္းကိုစိတ္ဝင္စားၾကပါတယ္၊ ခင္ညြန္႕ ကိုလဲ သန္းေရႊနဲ႕ ခြဲျခားျပီး အေျပာင္းအလဲကိုလိုလားတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လို႕ ယံုၾကည္လာၾကပါတယ္၊ လမ္းျပေျမပံုမွာလဲ အာဏာလႊဲဖို႕ အဆင့္အထိပါေတာ့ သူတို႕လိုခ်င္တဲ့ အခ်ိန္ဇယားတစ္ခုရျပီလို႕ အားတက္္လာၾကပါတယ္၊ ဒီမွာတင္ စစ္အုပ္စုအေပၚဖိအားေပးေရးကိစၥေတြ လုံးဝစိတ္မဝင္စားေတာ့ပဲ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို ၁၉၉၀ေရြးေကာက္ပြဲရလာဒ္ကို အသိအမွတ္ျပဳေရးေတာင္းဆိုတာေတြ ရပ္ျပီး နအဖရဲ့ လမ္းျပေျမပံု ၇ခ်က္ကို လက္ခံဖို႕၊ အမ်ိဳးသားညီလာခံျပန္တက္ဖို႕ ဆိုတာေတြကို ေစတနာေကာင္းနဲ႕ အၾကံေပးသလို နဲ႕ ဖိအားေပးၾကပါေတာ့တယ္၊ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာ အတိုက္အခံအဖြဲ႕အစည္းအခ်ိဳ႕ေတာင္မွ အဲဒီလမ္းေၾကာင္းထဲေရာက္ျပီး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို အမ်ိဳးသားညီလာခံျပန္တက္ဖို႕ ေတာင္းဆိုတာေတြရွိလာပါတယ္၊ ဒါဟာျဖင့္ ပြဲၾကည့္ပရိသတ္ေနရာမွာ ရွိခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားပညာရွင္တခ်ိဳ႕၊ အစိုးရတခ်ိဳ႕ က ကြင္းထဲဝင္ျပီး နအဖ ကိုအားေျဖ့ၾကတာပါ၊ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကိုဝိုင္းျပီး နင္းေျခၾကတာပါ၊
အဖြဲ႕ခ်ဳပ္နဲ႕ တိုင္းရင္းသားမဟာမိတ္မ်ားက ဒီပြဲမွာ ျပတ္သားခဲ့ၾကပါတယ္၊ အမ်ိဳးသားညီလာခံကို ျပန္မတက္ႏိုင္ဘူး လို႕ျပတ္ျပတ္သားသားညင္းဆန္ခဲ့ၾကပါတယ္၊ နအဖ ရဲ့ ကစားပြဲကို သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ၾကပါတယ္၊ ဒါေပမည့္ ျပႆနာ က အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဟာ နအဖရဲ့ ကစားပြဲက ထြက္ခဲ့ေပမည့္ ကိုယ္႕စိတ္ၾကိဳက္ကစားပြဲအသစ္ကို မဖန္တီးႏိုင္ခဲ့ပါဘူး၊ ၂၀၀၇ ဩဂုတ္ မွာျဖစ္တဲ့ ၈၈မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားမ်ားဦးေဆာင္တဲ့ ကုန္ေစ်းႏႈံးက်ဆင္းေရး လႈပ္ရွားမႈေတြ၊၂၀၀၇ စက္တင္ဘာမွာ ျဖစ္တဲ့ သံဃာေတာ္မ်ားဦးေဆာင္တဲ့ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးၾကီးေတြဟာ တကယ္ေတာ့ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္အတြက္ လူထုကိုအေျခခံတဲ့ ကိုယ္ပိုင္ကစားပြဲတည္ေဆာက္ဖို႕ အေျခအေနေကာင္းေတြပါ၊ ဒါေပမည့္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က အဲဒီလႈပ္ရွားမႈၾကီးေတြကို ဝင္ေရာက္ဦးေဆာင္မႈမေပးတဲ့အျပင္ ေဝးေဝးမွာကို ေနခဲ့ပါတယ္၊
ဒီလိုနဲ႕ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မပါတဲ့ အမ်ိဳးသားညီလာခံဟာ တခ်ိဳ႕ေျပာသလို “တျမိဳ႕လုံးမွာ တခုတည္းရွိတဲ့ကစားပြဲ” (The Only Game in Town) ျဖစ္ခဲ့ျပီး ႏိုင္ငံျခားသားတခ်ိဳ႕ရဲ့ စိတ္ဝင္စားမႈလဲ ရရွိထားတာနဲ႕ နအဖက သူ႕စိတ္ၾကိဳက္အျပီးသတ္ႏိုင္ခဲ့၊ သူ႕စိတ္ၾကိဳက္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ေရးဆြဲႏိုင္ခဲ့ပါတယ္၊
(၃) ႏိုင္ငံျခားသားၾကိဳက္ အျခား ဒီမိုကရက္မ်ား
၂၀၀၈ ေမ၊ ဆိုင္ကလုံးနာဂစ္ၾကီး ျမန္မာႏိုင္ငံ ျမစ္ဝကြၽန္းေပၚေဒသကို ဝင္ေရာက္ေမႊေႏွာက္ျပီးတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးကစားကြင္းဟာ ပိုျပီးေျပာင္းလဲလာပါေတာ့တယ္၊ မုန္တိုင္းဒါဏ္ေၾကာင့္ လူေတြ သိန္းခ်ီေသဆုံးျပီး သန္းေပါင္းမ်ားစြာ အတိဒုကၡေရာက္ေနခ်ိန္မွာ နအဖ က သူ႕ရဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို အဓမၼအတည္ျပဳလိုက္ပါတယ္၊ ရာသက္ပန္စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို ဖန္တီးထားတဲ့ ဥပေဒလဲျဖစ္၊ မတရားတဲ့ နည္းလမ္းမ်ားနဲ႕ အတည္ျပဳထားတာ အထင္အရွားသိျမင္ေနတာေတာင္မွ "ဘာမွမရွိတာထက္စာရင္ တခုခုရွိတာကေကာင္းတယ္" ဆိုတဲ့ အယူအဆ၊ "ဖြဲ႕စည္းပံုဥပေဒမရွိပဲအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ စစ္အစိုးရထက္စာရင္ ဥပေဒနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းတဲ့ အစိုးရကပိုေကာင္းတယ္" ဆိုတဲ့ အယူအဆေတြ အားေကာင္းလာပါေတာ့တယ္၊ နအဖ ရဲ့ လက္ပါးေစ စာေရးဆရာ၊ မဂၢဇင္းအယ္ဒီတာအခ်ိဳ႕၊ ေဒၚလာစား ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္းတခ်ိဳ႕၊ေဖာက္ျပန္ဘက္ေျပာင္းသြားတဲ့ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းတခ်ိဳ႕ ကလဲ ဒီအယူအဆေတြကို ျပည္တြင္းမွာတင္မက ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားကိုပါ ေရာက္ရွိ၊ ျဖန္႕ခ်ိၾကပါတယ္၊ နာဂစ္မုန္တိုင္းၾကီးတိုက္အျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ျပည္ပလူမႈအေထာက္အကူျပဳအဖြဲ႕အစည္း ေတြ (International Humanitarian Organizations) ပိုျပီးမ်ားမ်ားစားစားေနရာယူလာႏိုင္ၾကျပီး အဲဒီ ႏိုင္ငံျခားသား NGO အရာရွိေတြကလဲ "ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက လူထုရဲ့ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈနဲ႕ ေရာဂါဘယခံစားေနရမႈေတြကိုို ကူညီဖို႕ ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲျဖစ္တဲ့အထိ ေစာင့္လို႕မရႏိုင္ဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ စီးပြါးေရးပိတ္ဆို႕မႈေတြရုတ္သိမ္းေပးပါ၊ အကူအညီေတြကို အကန္႕အသတ္မထားပဲ ေပးပါ" လို႕ ေႂကြးေၾကာ္လာၾကျပန္ပါတယ္၊ ဒီလိုနဲ႕ ကစားကြင္းထဲမွာ နအဖဘက္ကဝင္ကစားၾကတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားေတြ၊ အလိုေတာ္ရိေတြ မ်ားသထက္မ်ားလာပါေတာ့တယ္၊
နအဖ က ေရြးေကာက္ပြဲကို ၂၀၁၀ မွာလုပ္မယ္လို႕လဲ ေၾကညာလိုက္ေရာ အဲဒီ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ အလိုေတာ္ရိေတြ၊ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးကြၽမ္းက်င္သူ ဆိုသူေတြက သတင္းဌာနေတြနဲ႕ အင္တာဗ်ဴးေတြလုပ္၊ အစီရင္ခံစာေတြထုတ္၊ တခ်ိဳ႕သံတမာန္ေတြ၊အစိုးရကိုယ္စားလွယ္ေတြ ကလဲ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို အေခါက္ေခါက္အခါခါ လာေတြ႕ေဆြးေႏြးျပီး တိုးတိုး တမ်ိဳး၊ က်ယ္က်ယ္တဖုံ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ေရြးေကာက္ပြဲဝင္သင့္ေၾကာင္း ဖိအားေတြေပးၾကပါတယ္၊ အဲဒီ ပုဂိၢဳလ္ေတြကပဲ ဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ အႏွစ္ ၂၀ အတြင္းမွာ အေရးအၾကီးဆုံး ေျပာင္းလဲမႈၾကီးျဖစ္လို႕ ဘယ္ေလာက္ပဲခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတြရွိေနပေစ အသိအမွတ္ျပဳအားေပးသင့္ေၾကာင္း ကမၻာလွည့္ျပီး စည္းရုံးၾကျပန္ပါတယ္၊
ဒီပြဲမွာ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဝင္ျပိဳင္လို႕ ဘယ္လိုမွ မႏိုင္ႏိုင္ပါ၊ နအဖ က ၁၉၉၀ တုံးကလို ျပန္မျဖစ္ရေအာင္ စီစဥ္ထားပါတယ္၊ သူတို႕ တဖက္သတ္ေရးဆြဲအတည္ျပဳထားတဲ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုကိုယ္၌က စစ္တပ္ကို အာဏာကုန္ေပးထားျပီးသားပါ၊ ျပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ေရးဥပေဒမွာလဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအဝင္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂၁၀၀ ေက်ာ္ကို ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါဝင္ယွဥ္ျပိဳင္ဖို႕၊ မဲေပးဖို႕ မေျပာနဲ႕ ႏိုင္ငံေရးပါတီတခုခုမွာေတာင္ အဖြဲ႕ဝင္အျဖစ္ပါဝင္လို႕မရေအာင္ေတာင္ ကန္႕သတ္ထားပါတယ္၊ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကလဲ စစ္အုပ္စုရဲ့ အမိန္႕ေတာ္ခံမ်ားနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းထား၊ နအဖ ရဲ့ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္နဲ႕ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ေတြက စစ္ဝတ္စံုကိုခြၽတ္၊ အရပ္သားအေရျခဳံျပီး ပါတီေထာင္၊ နအဖ ရဲ့ ၾကံ့ဖြံ႕အဖြဲ႕က ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ သိန္းစိန္ ရဲ့ပါတီ အတြက္ မဲဆြယ္ေနတဲ့အျပင္ မဲရုံမ်ားကိုလဲ ၾကီးၾကပ္ကြပ္ကဲဖို႕ ျပင္ဆင္၊ နအဖ မၾကိဳက္တဲ့ လူေတြ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏိုင္ရခဲ့ရင္ေတာင္မွ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ သူတို႕ရဲ့ ေအာင္ပြဲရလာဒ္ကို ပယ္ဖ်က္ဖို႕ အဆင္သင့္ရွိေန၊ စစ္အုပ္စုက ကစားမည့္ေနရာမွာေရာ၊ ဒိုင္လူၾကီးေနရာမွာေရာ ယူထားျပီး ျပည္တြင္းျပည္ပ အလိုေတာ္ရိေတြနဲ႕ အားေျဖ့ထားတဲ့ ဒီကစားပြဲမွာ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ခဲ့ရင္ မ႐ႉမလွ ရွုံးနိမ့္တာအျပင္ နအဖရဲ့ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ တရားဝင္ျပဳေရးစီမံကိန္းၾကီးမွာ ေနာက္ဆုံးက်န္တဲ့ အုတ္တစ္ခ်ပ္ကို ေျဖ့ဆည္းေပးသူ ျဖစ္သြားမွာပါ၊
အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က သတိၱရွိရွိ၊ ရဲရဲရင့္ရင့္နဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္မွာမဟုတ္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ေၾကညာတဲ့ အခါမွာေတာ့ ဒီပုဂိၢဳလ္ေတြပဲ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္နဲ႕ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို မွားသြားျပီလို႕ေျပာ၊ လူထုမ်က္ႏွာမၾကည့္ဘူးလို႕ စြပ္စြဲ၊ ေခါင္းမာလြန္းတယ္လို႕ ပုတ္ခတ္၊ ျပီးေတာ့ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ့ ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္မႈအခန္းကဏၰအဆုံးသတ္သြားျပီလို႕ သူတို႕ဖာသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်လိုက္ၾကပါေတာ့တယ္၊။
အခုအခ်ိန္မွာ သူတို႕တဖြဖြေျပာေနတာက ေတာ့ "ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႕ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္အျပင္ အျခားဒီမိုကရက္ေတြ အမ်ားၾကီးရွိေသးတယ္" (There are democrats in
သူတို႕က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နဲ႕ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ့ အခန္းကဏၰဟာျပီးဆုံးသြားခဲ့ျပီ၊ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဟာ တရားဝင္ႏိုင္ငံေရးပါတီတခုမဟုတ္ေတာ့ဘူး၊ ဒီေတာ့ ႏိုင္ငံေရးနယ္ထဲမွာ က်န္ရွိေနေသးတဲ့ ဒီမိုကရက္ေတြ၊ ဒီမိုကေရစီဘက္ေတာ္သားေတြကို ဆက္ျပီးကူရမယ္၊ တကယ္လို႕ သူတို႕ရဲ့ ေရြးခ်ယ္မႈက ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ေရးျဖစ္တယ္ဆိုရင္ အဲဒီ ေရြးေကာက္ပြဲကို ေထာက္ခံအသိအမွတ္ျပဳရမယ္၊ လို႕က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ေအာ္ဟစ္ေနၾကပါျပီ၊ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ခ်င္လြန္းၾကတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ေတြကလဲ "အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကေတာ့ လမ္းမွားကိုေရြးခ်ယ္သြားခဲ့ျပီ၊ က်ေနာ္တို႕ပဲ က်န္ေတာ့တယ္၊ က်ေနာ္တို႕ကိုအားေပးၾကပါ" လို႕ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား အၾကိဳက္ တစာစာေအာ္ေနၾကခ်ိန္ပါ၊
(၄) ကစားပြဲအသစ္ ဖန္တီးဖို႕လိုတယ္
က်ေနာ္တို႕ တိုင္းျပည္ရဲ့ ကံၾကမၼာကို က်ေနာ္တို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြပဲ ဖန္တီးရမွာပါ၊ အျခားႏိုင္ငံက အစိုးရေတြ၊ ကြၽမ္းက်င္သူဆိုသူေတြက ဖန္တီးေပးလို႕မရပါဘူး၊ သူတို႕ရဲ့ ေစတနာရွိလြန္းလို႕ပါဆိုတဲ့ အၾကံျပဳခ်က္၊ တိုက္တြန္းခ်က္ေတြကိုလဲ က်ေနာ္တို႕ ျပည္သူေတြရဲ့ ဆနၵနဲ႕ မကိုက္ညီရင္ လက္ခံစရာမလိုပါဘူး၊ သူတို႕ အၾကံျပဳခ်က္ေတြက အမွားတခုကို ျဖစ္ေစရင္လဲ ဒီႏိုင္ငံျခားသား ပညာရွင္ေတြက လာျပီး ေတာင္းပန္မွာ၊ တာဝန္ယူမွာ မဟုတ္ပါဘူး၊ က်ေနာ္တို႕ပဲ ခါးစည္းခံစားၾကရမွာပါ၊
နအဖ ရဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲကစားကြင္းထဲက ထြက္လာတာ အင္မတန္ မွန္ကန္တဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ပါ၊ ဒါေပမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲမဟုတ္တဲ့ အျခားကစားပြဲတစ္ခုကို တည္ေဆာက္ဖို႕လိုပါတယ္၊ ေရြးေကာက္ပြဲကို လူထု နဲ႕ ႏိုင္ငံတကာက အသိအမွတ္မျပဳဖို႕ ေတာင္းဆိုေနခ်ိန္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲမဟုတ္ရင္ တျခားနည္းလမ္းကဘာလဲ ဆိုတာကို ရွင္းျပႏိုင္ဖို႕ နဲ႕ အဲဒီလမ္းေၾကာင္းကို လူထုနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရေတြ လတ္ခံလာေအာင္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ဦးေဆာင္ခ်ီတက္ဖို႕လိုပါတယ္၊ အဲဒီလို မဟုတ္ရင္ေတာ့ ေဘးထြက္သြားရတာပဲ အဖတ္တင္ပါလိမ့္မယ္၊
ကစားကြင္း ထဲမွာ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဘက္္က ရွိခဲ့တဲ့လူထုအမ်ားစုၾကီးက ပရိသတ္ေနရာကို တေျဖးေျဖးနဲ႕ ေရာက္သြားၾကျပီလို႕ ေရွ႕မွာ ေျပာခဲ့ပါတယ္၊ အဲဒီလို ျဖစ္ရတာဟာ နအဖ ရဲ့ ဖိႏွိပ္မႈေတြေၾကာင့္ၾကီးပဲေတာ့မဟုတ္ပါ၊ ျပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္မ်ားမွာ ပါတီ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕ကို လႊမ္းမိုးထားတဲ့ ဥကၠဌ ဦးေအာင္ေရႊ နဲ႕ သူ႕လူယုံ တခ်ိဳ႕ရဲ့ ဦးေဆာင္မႈက အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို လူထုနဲ႕ ကင္းကြာရုံမွ်မက ေအာက္ေျခပါတီဝင္မ်ားနဲ႕ပါ ေဝးကြာေစခဲ့ပါတယ္၊ ပါတီတြင္းက ထက္ျမက္တက္ႂကြတဲ့ လူငယ္ေတြ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြဟာ ေရႊဂုန္တိုင္ ရုံးခ်ဳပ္က ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ့ ပိတ္ဆို႕ဟန္႕တားမႈကို ခံခဲ့ရျပီး ပါတီေခါင္းေဆာင္မႈကို ေဝဘန္သူေတြဟာ ပါတီက ထုတ္ပယ္ျခင္းခံခဲ့ၾကရပါတယ္၊ အခုေတာ့ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကိုမွန္မွန္ကန္ကန္ ဦးမေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ၾကသူေတြ အနားယူသြားၾက၊ လမ္းခြဲသြားၾကပါျပီ၊ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဟာ နအဖ ရဲ့ မတရား၊ မမွ်တတဲ့ ကစားကြင္းကို ေက်ာခိုင္းခဲ့ျပီး အန္ကယ္ ဦးတင္ဦး၊ ဦးဝင္းတင္တို႕ရဲ့ မွန္ကန္တဲ့ ဦးေဆာင္မႈေအာက္မွာ လူထုနဲ႕ ျပန္လည္နီးစပ္လာပါျပီ၊ သို႕ေသာ္လဲ ဒီေလာက္နဲ႕ေတာ့ မလံုေလာက္ေသးပါဘူး၊
အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ေရႊဂုန္တိုင္ ရုံးခမ္းထဲက ထြက္ျပီး လူထုၾကားထဲျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာၾကပါျပီ၊ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဝင္ေတြဟာ လူထုရဲ့အက်ိဳးစီးပြါးအတြက္ လူမႈေရးလုပ္ငန္းေတြကို အားၾကိဳးမာန္တက္ေဆာင္ရြက္ေနၾကပါျပီ၊ ေကာင္းသလိုရွိေပမည့္ မေကာင္းလွပါ၊ ေရငတ္ေနတဲ့လူေတြကို ေသာက္သုံးေရျဖန္႕ခ်ိတာ၊ ေရတြင္းေတြတူးေပးတာ၊ သစ္ပင္ေတြစိုက္တာ၊ ပါတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းေတြလုပ္တာ ေကာင္းေပမည့္ အဲဒါေတြဟာ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈမဟုတ္ပါ၊ ဒီလုပ္ငန္းေတြကို အားၾကိဳးမာန္တက္လုပ္ၾကတဲ့ အတြက္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဟာ ကိုေက်ာ္သူ႕လို "ျပည္သူ႕ဂုဏ္ရည္" ဆုေတြရ ေကာင္းရပါလိမ့္မယ္၊ ဒါေပမည့္ လူထုေမွ်ာ္လင့္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲကို ဦးေဆာင္လမ္းျပႏိုင္တဲ့ အေနအထားမ်ိဳးမရွိႏိုင္ေတာ့ပါဘူး၊ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရေတြကလဲ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို လူမႈေရးအဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုအျဖစ္ပဲ သတ္မွတ္လိုက္ပါလိမ့္မယ္၊ အဲဒီလို အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က နအဖ ရဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ကစားကြင္းကေန သပိတ္ေမွာက္ထြက္လာခဲ့ျပီး မိမိရဲ့ ကိုယ္ပိုင္ကစားပြဲတခုကို မဖန္တီးႏိုင္ရင္၊ အဲဒီ ကစားပြဲအသစ္ကို လူထုနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရေတြက အသိအမွတ္ျပဳေအာင္ မစည္းရုံးႏိုင္ရင္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဟာ ႏိုင္ငံေရးနယ္ရဲ့ ျပင္ပကို လုံးလုံးလ်ားလ်ား ေရာက္ရွိသြားေတာ့မွာပါ၊
(၅) ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မပါတဲ့ ဘယ္ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္မွ မေအာင္ျမင္ႏိုင္ပါ
အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ေရြးေကာက္ပြဲကို သပိတ္ေမွာက္တာ မွန္ေပမည့္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဟာ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္ထဲမွာ ရွိေနတုံး၊ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးလႈပ္ရွားမႈၾကီးကို ဦးေဆာင္ေနတုံး၊ နအဖ ကအသိအမွတ္ျပဳသည္ ျဖစ္ေစ မျပဳသည္ျဖစ္ေစ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႕အစည္းအျဖစ္ ဆက္လက္ရွင္သန္ေနေၾကာင္း ျပဖို႕လိုပါတယ္၊ နအဖ ရဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲကို လူထုကေရာ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရ ေတြကပါ အသိအမွတ္မျပဳ၊ မေထာက္ခံၾကေအာင္ စည္းရုံးဖို႕လိုပါတယ္၊ နအဖ ရဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ တိုင္းျပည္ရဲ့ ျပႆနာမ်ားအတြက္ စစ္မွန္တဲ့ အေျဖမဟုတ္ပဲ ပိုျပီးဆိုးဝါးမည့္ ေပါက္ကြဲမႈမ်ားဆီ ဦးတည္ေနတယ္ဆိုတာ ရွင္းလင္းျပဖို႕လိုပါတယ္၊ တိုင္းျပည္ရဲ့ ျပႆနာမ်ားအားလုံးကို ျငိမ္းျငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းခိုင္ခိုင္မာမာ ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႕ နအဖ၊အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ နဲ႕ တိုင္းရင္းသားကိုယ္စားလွယ္မ်ားပါဝင္တဲ့ သုံးပြင့္ဆိုင္ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးပြဲေတြ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တာမို႕ ဒီေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးပြဲေတြ ေပၚေပါက္လာေရးအတြက္ လူထုအား၊ ႏိုင္ငံတကာ ေထာက္ခံမႈအားနဲ႕ နအဖကို ဖိအားေပးတာဟာ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ့ ကစားပြဲအသစ္ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္၊
သူတို႕ ေျပာၾကသလို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နဲ႕ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္အျပင္ အျခားဒီမိုကရက္ေတြ ရွိေသးတယ္ဆိုတာ မွန္သင့္သေလာက္ မွန္ပါတယ္၊ အဲဒီ ဒီမိုကရက္ေတြက ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ဖို႕ ၾကိဳးစားေနတာလဲ အမွန္ပါပဲ၊ ဒါေပမည့္ အဲဒီ ဒီမိုကရက္ေတြဟာ လူထုကို ကိုယ္စားမျပဳႏိုင္ပါ၊ အဖြဲ႕ဝင္ ၁၀၀၀ ျပည့္ဖို႕ေတာင္ မနည္းစည္းရုံးေနရတဲ့ ဒီပုဂိၢဳလ္ေတြဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နဲ႕ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္လို ျပည္သူ သန္းေပါင္းမ်ားစြာကို ကိုယ္စားမျပဳႏိုင္တာ အထင္အရွားပါ၊ ျပီးေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ လူထုရဲ့ ေထာက္ခံမႈကို တခဲနက္ရထားသူပါ၊ နအဖ က သူ႕ကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ခ်ျပီး လူထုၾကီးနဲ႕အဆက္ျဖတ္ထားေပမည့္ လူထုၾကီး က သူ႕ကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စစ္မွန္တဲ့ အမ်ိဳးသားညီညြတ္ေရးကို တည္ေဆာက္စည္းရုံးေပးႏိုင္မည့္ တစ္ဦးတည္းေသာ အားကိုးရာ အျဖစ္ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကဆဲပါ၊
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အျခား ဒီမိုကရက္ေတြ ရွိေသးတယ္ဆိုျပီး ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားမႈၾကီးထဲက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ဖယ္ထုတ္ျပီးစဥ္းစားတာဟာ တကယ္ေတာ့ အေမရိကန္ လူမဲေတြရဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားမႈၾကီး ထဲကေန ေခါင္းေဆာင္ၾကီး မာတင္လူသာကင္း ကို ခြဲထုတ္ျပီး စဥ္းစားသလို၊ ေတာင္အာဖရိက အသားအေရာင္ခြဲျခားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးလႈပ္ရွားမႈၾကီးထဲကေန ေခါင္းေဆာင္ၾကီး နယ္လဆင္မန္ဒဲလားကို ဖယ္ထုတ္စဥ္းစားသလို ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မပါဝင္တဲ့ ဘယ္လို ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္မွ ေအာင္ျမင္မႈမရႏိုင္ပါ၊ ဒါေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နဲ႕ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ မပါဝင္တဲ့၊ စစ္မွန္တဲ့ တိုင္းရင္းသားကိုယ္စားလွယ္ေတြ မပါတဲ့ ဒီေရြးေကာက္ပြဲကို ေထာက္ခံဖို႕ စဥ္းစားေနတဲ့ အစိုးရေတြ ကို က်ေနာ္တို႕ ရွုတ္ခ်ရပါလိမ့္မယ္၊ က်ေနာ္တို႕ ျပည္သူလူထုၾကီး အေနနဲ႕ လဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နဲ႕ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မပါဝင္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဦးသုေဝကို မဲေပးရႏိုးႏိုး၊ ျဖိဳးမင္းသိန္း ကို မဲေပးရႏိုးႏိုး စဥ္းစားေနစရာမလိုပါ၊ မိမိတို႕ အားလုံးကို ရာသက္ပန္ စစ္ကြၽန္ဘဝကို ပို႕မည့္ ဒီေရြးေကာက္ပြဲကို ျပတ္ျပတ္သားသား ျငင္းပယ္ၾကရမွာပါ၊
အဖြဲ႕ခ်ဳပ္အေနနဲ႕လဲ လူထုၾကားထဲဝင္ျပီး လူထုအက်ိဳးျပဳလုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္ရြက္ရာမွာ ေရလႉတာ၊ ေရတြင္းေဆာက္တာ၊ ေက်ာင္းေဆာက္တာေတြအျပင္ လူထုခံစားေနရတဲ့ မတရားမႈေတြကို ေျဖရွင္းတဲ့ အလုပ္ေတြပိုျပီးလုပ္သင့္ပါတယ္၊ ဦးေအးျမင့္ နဲ႕ လမ္းျပၾကယ္ အဖြဲ႕ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ကေလးစစ္သားစုေဆာင္းမႈ ပေပ်ာက္ေရးလႈပ္ရွားမႈေတြကို အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က တႏိုင္ငံလုံးအတိုင္းအတာနဲ႕ ေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုရင္ ပိုျပီးထိေရာက္မႈရွိမွာပါ၊ ဦးျမင့္ေအး နဲ႕ မိတ္ေဆြမ်ား ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရး ပညာေပးေရး နဲ႕ ကာကြယ္ေရးကိစၥေတြ၊ ေရွ႕ေနကိုဖိုးျဖဴ နဲ႕ လယ္သမားၾကီးမ်ား ၾကိဳးစားေနတဲ့ အဓမၼလယ္ယာ အသိမ္းခံရမႈမ်ား၊ အဓမၼလုပ္အားေပးခိုင္းေစခံရမႈမ်ား တိုက္ဖ်က္ေရးကိစၥေတြ ကို အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဝင္မ်ားက တႏိုင္ငံလုံး အတိုင္းအတာနဲ႕ ေဆာင္ရြက္ၾကရင္ သိပ္ေကာင္းမွာပါ၊ အရင္က ၈၈မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားမ်ား ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမိသားစုမ်ားအား အားေပးကူညီတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြကို အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဝင္ေတြ တႏိုင္ငံလုံးမွာ ေဆာင္ရြက္ၾကရင္သိပ္ထိေရာက္မႈရွိမွာပါ၊
၈၈မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားမ်ားရဲ့ ရင္ဖြင့္သံ လႈပ္ရွားမႈ (Open Heart Campaign)၊ အျဖဴေရာင္ တနဂၤေႏြလႈပ္ရွားမႈ (White Sunday Campaign) မ်ားဟာ နအဖကို အၾကီးအက်ယ္ခ်ိမ္းေျခာက္ႏိုင္ခဲ့သလို လူထုနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရေတြရဲ့ အသိအမွတ္ျပဳခံရတဲ့ လူထုကို အေျချပဳတဲ့ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈေတြပါ၊ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ဗဟိုကေန မူဝါဒ ခ်မွတ္ျပီး တႏိုင္ငံလုံးအတိုင္းအတာ နဲ႕ေဆာင္ရြက္သင့္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြပါ၊ ျပီးေတာ့ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ားနဲ႕ ထိစပ္ဆက္သြယ္ျပီး သူတို႕ရဲ့ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ နာက်င္ခံစားရမႈကို စာနာနားလည္တတ္ဖို႕၊ ပူးေပါင္းအေျဖရွာေရး ေဆြးေႏြးညီညြတ္ၾကဖို႕ လိုပါတယ္၊
ဒီလႈပ္ရွားမႈေတြကို လုပ္ရင္ေတာ့ ေရတြင္းတူးတာထက္စာရင္ ပိုျပီး နအဖက အေႏွာက္အယွက္ေပး၊ ရန္ျပဳမွာလဲ အေသအခ်ာပါပဲ၊ ဒါေပမည့္ ဒီလႈပ္ရွားမႈေတြကပဲ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဟာ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႕အစည္းတခုအျဖစ္ ရပ္တည္ေနဆဲ၊ လူထုကို ဦးေဆာင္ေနဆဲဲ ဆိုတာ သက္ေသျပႏိုင္မွာပါ၊
(၆) ေျဖးေျဖးမွ လုပ္လို႕ မရပါ
ဒီလိုလႈပ္ရွားမႈေတြကို တေျဖးေျဖးနဲ႕ အခ်ိန္ယူလုပ္သြားဖို႕ အစီအစဥ္ေတြ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွာ ရွိေကာင္းရွိပါလိမ့္မယ္၊ ဒါေပမည့္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွာ အခ်ိန္မရွိပါ၊ ဒီလို ျပတ္သားရဲရင့္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြကို နအဖ ရဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္ခင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မွ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဟာ ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္မႈေနရာမွာ ရွိေနဆဲ ဆိုတာ သက္ေသျပရာေရာက္ျပီး နအဖရဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚမွာ ရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရေတြရဲ့ စိတ္ဝင္စားမႈကို အတိုင္းအတာတခုထိ ဖယ္ရွားႏိုင္မွာပါ၊
ေရြးေကာက္ပြဲကို သပိတ္ေမွာက္ေရးဟာ လုံးဝမျဖစ္ႏိုင္တဲ့ ကိစၥလို႕ သတ္မွတ္ျပီး သပိတ္ေမွာက္ေရးေႂကြးေၾကာ္သံအေပၚ ရယ္သြမ္းေသြးေနတဲ့ လူေတြလဲရွိပါတယ္၊ ေရြးေကာက္ပြဲက နအဖ ကသာ တကယ္လုပ္မယ္ဆိုရင္ တကယ္ျဖစ္မွာပါ၊ မဲေပးတဲ့လူေတြ ရွိၾကမွာပါ၊ ဒါေပမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲသပိတ္ေမွာက္ေရးရဲ့ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္က ေရြးေကာက္ပြဲမွာ လူထုရဲ့ပါဝင္မႈ အနည္းဆုံးျဖစ္ဖို႕ နဲ႕ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရေတြရဲ့ စိတ္ဝင္စားမႈ၊ ေထာက္ခံမႈ အနည္းဆုံးျဖစ္ဖို႕ပါ၊ ျပီးခဲ့တဲ့ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၈၂ ရာခိုင္ႏႈန္း အႏိုင္ရခဲ့ေပမည့္ စစ္အုပ္စုက အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဟာ မဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ သန္း ၂၀ေက်ာ္ထဲက ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ရဲ့ ေထာက္ခံမႈကိုသာ ရရွိခဲ့တာျဖစ္ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံျပည္သူ အမ်ားစုကို ကိုယ္စားမျပဳဘူး လို႕ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ့ ေအာင္ပြဲကို ႏွိမ့္ခ်ေစာ္ကားခဲ့ပါတယ္၊ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာလဲ က်ေနာ္တို႕က မဲေပးသူ အေရအတြက္ အနည္းဆုံးျဖစ္ေအာင္ စည္းရုံးျပီး စစ္အုပ္စုရဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရကိုယ္စားလွယ္မ်ားဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပည္သူအမ်ားစုကို ကိုယ္စားမျပဳဘူးဆိုတာ သက္ေသျပၾကဖို႕ပါ၊ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရေတြအဖို႕လဲ ဒီ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ မဆလ ကေန နဝတ အမည္ေျပာင္းသလို၊ နဝတ ကေန နအဖ အမည္ေျပာင္းသလို၊ စစ္အုပ္စုရဲ့ နံမည္ေျပာင္းပြဲတစ္ခုထက္မပိုဘူးလို႕ ျမင္ႏိုင္ဖို႕ပါ၊
(၇) ေရြးေကာက္ပြဲေနာက္ပိုင္း ျပႆနာမ်ား
ေရြးေကာက္ပြဲျပီးလို႕ စစ္အုပ္စုက သူ႕ရဲ့ ၂၀၀၈ဖြဲ႕စည္းပံုကို အသက္သြင္းျပီဆိုတာနဲ႕ ျပႆနာေပါင္းစံုကို ရင္ဆိုင္ရေတာ့မွာပါ၊ ဒီဖြဲ႕စည္းပံု ကို ဘယ္ေလာက္ပဲ စစ္တပ္ရဲ့ အာဏာပိုင္စိုးေရးကို ရည္ရြယ္ေရးဆြဲထားခဲ့ေပမည့္ ဟာကြက္ေတြ၊ အားနည္းခ်က္ေတြလဲ အမ်ားၾကီးရွိေနတာပါ၊ အဲဒီ အားနည္းခ်က္ေတြကပဲ စစ္အုပ္စုတြင္း ျပိဳကြဲေရးကို ဦးတည္ေနတာပါ၊ ရွင္းျပပါရေစ၊
ဒီဖြဲ႕စည္းပံုအရ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ နဲ႕ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ တို႕ဟာ အျမင့္မားဆုံးရာထူးေတြပါ၊ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ကပိုျပီး အာဏာၾကီးေပမည့္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက တရားဝင္ ႏိုင္ငံေတာ္အၾကီးအကဲ ျဖစ္ပါတယ္၊ ဒီေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊ က ဘယ္ရာထူးကို ယူမလဲဆိုတာက စိတ္ဝင္စားစရာ ျဖစ္သလို တပ္တြင္းျပႆနာအားလုံးရဲ့ အရင္းအျမစ္လဲျဖစ္ပါတယ္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊက သမၼတ ရာထူးယူလိုက္ရင္ သူဟာ စစ္တပ္က အနားယူရပါလိမ့္မယ္၊ သမၼတၾကီး ဦးသန္းေရႊ ျဖစ္လာရင္လဲ သူဟာ သူ႕ေနရာကို ဆက္ခံမည့္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ အသစ္ေလာက္ အာဏာရွိမွာမဟုတ္ပဲ ဗိုလ္သန္းေရႊ မရွိေတာ့တဲ့ စစ္တပ္တြင္းမွာလဲ အေျပာင္းအလဲေတြအမ်ားၾကီး ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္၊ တကယ္လို႕ ဗိုလ္သန္းေရႊက ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ေနရာ ကိုဆက္ယူထားမယ္ဆိုရင္လဲ သူနဲ႕တကြ ဗိုလ္ေမာင္ေအး၊ ဗိုလ္ေရႊမန္း၊ ဗိုလ္တင္ေအာင္ျမင္ဦး စတဲ့ သက္ၾကီးရြယ္အို စစ္ဗိုလ္ေတြက တပ္မေတာ္ရဲ့ ထိပ္ဆုံးရာထူးေတြမွာ ပင္စင္သက္ကို အလြန္အကြၽံေက်ာ္ေနတာေတာင္မွ ဆက္ျပီး ေနရာယူထားၾကမယ္ဆိုရင္ အငယ္တန္းစစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားရဲ့ ရာထူးတက္လမ္းကို ပိတ္ဆို႕ထားတာျဖစ္တဲ့အတြက္ မေက်နပ္မႈေတြ ၾကီးမားလာမွာပါ၊ ဗိုလ္သန္းေရႊ က ရာထူးႏွစ္ခုစလုံးကို မယူပဲ အနားယူလိမ့္မယ္လို႕ေတာ့ က်ေနာ္မထင္ပါ၊ သူ႕ေရွ႕ အာဏာရွင္ေဟာင္းၾကီးမ်ား ဦးေနဝင္း၊ ဗိုလ္ေစာေမာင္ တို႕ အာဏာမရွိတဲ့ေနာက္ပိုင္း ဘယ္လို ဘဝနိဂုန္းခ်ဳပ္ခဲ့ၾကရတယ္ဆိုတာ သူေကာင္းေကာင္းသိတာမို႕ အာဏာစြန္႕ရဲလိမ့္မယ္လို႕ မထင္ပါ၊
ဗိုလ္သိန္းစိန္ အပါအဝင္ စစ္တပ္က တခ်ိဳ႕က အရပ္ဘက္ေျပာင္းျပီး ဗဟို အစိုးရနဲ႕ ျပည္နယ္၊ တိုင္းေဒသအစိုးရမ်ားကို ဦးေဆာင္ၾကမွာပါ၊ အဲဒီ အခါမွာလဲ အရပ္ဘက္ရာထူးၾကီးၾကီးေတြ ရထားတဲ့ စစ္ဗိုလ္ေဟာင္းမ်ားနဲ႕ စစ္တပ္တြင္း က်န္ရွိေနေသးတဲ့ စစ္ဗိုလ္မ်ားအၾကား ကြဲျပားမႈေတြ၊ မယံုၾကည္မႈေတြ၊ မနာလိုမႈေတြ ရွိလာႏိုင္ပါတယ္၊ စစ္တပ္အတြင္းမွာလဲ လႊတ္ေတာ္အဆင့္ဆင့္ထဲမွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ဖို႕နဲ႕ ဗဟို နဲ႕ ျပည္နယ္၊ ေဒသ အစိုးရေတြမွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ဖို႕ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့ စစ္ဗိုလ္ေတြ နဲ႕ အေရြးခ်ယ္မခံရပဲ တိုက္ခိုက္ေရးတပ္ေတြမွာပဲ တာဝန္ယူရတဲ့စစ္ဗိုလ္ေတြဆိုျပီး လူတန္းစား ႏွစ္ရပ္ေပၚေပါက္လာမွာ ျဖစ္သလို အဲဒီ လူတန္းစား ႏွစ္ရပ္ရဲ့ ျပိဳင္ဆိုင္မႈက တပ္တြင္းပဋိပကၡေတြကို ပိုျပီးၾကီးထြားလာေစမွာပါ၊
စစ္အုပ္စုက တိုင္းရင္းသားအပစ္ရပ္အဖြဲ႕မ်ားကို နယ္ျခားေစာင့္တပ္အသြင္ေျပာင္းဖို႕ ဖိအားေပးေနတာကို အခုတေလာမွာ ခဏရပ္ထားေပမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲျပီးရင္ေတာ့ ဆက္ျပီးအခ်ိန္ဆြဲထားလို႕ မရႏိုင္ေတာ့ပါဘူး၊ အဲဒီအခါမွာ ျငိမ္းခ်မ္းစြာေျဖရွင္းႏိုင္မည့္လမ္း သိပ္မျမင္ပါ၊ ဒီတိုင္းရင္းသား အပစ္ရပ္အဖြဲ႕မ်ားက သူတို႕ေတာင္းဆိုထားတဲ့ အခြင့္အေရးေတြ မရပဲ သူတို႕တပ္ေတြကို စစ္တပ္ရဲ့ လက္ေအာက္ခံအျဖစ္သြတ္သြင္းဖို႕ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ပါ၊ သူတို႕ ေတာင္းဆိုထားတဲ့ အခြင့္အေရးေတြေပးဖို႕ဆိုတာကလဲ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ေပးမွ ျဖစ္မွာမို႕ စစ္တပ္ကလဲ လိုက္ေလ်ာမွာဟုတ္ပါ၊ အဲဒီ အခါ စစ္ေရးနဲ႕ ေျဖရွင္းၾကမယ္ဆိုရင္လဲ ဒီစစ္ဟာ စစ္အုပ္စုအတြက္ အလြယ္တကူ အႏိုင္ရမည့္ စစ္ပြဲ မျဖစ္ႏိုင္ပါ၊ ျပည္တြင္းစစ္ အရွိန္အဟုန္ျမင့္မားလာပါလိမ့္မယ္၊
(၈) အခ်ိန္ေကာင္းမွာ အဆင္သင့္ရွိၾကဖို႕
စစ္အုပ္စုကေတာ့ သူေမႊးတဲ့မီး သူ႕ျပန္ေလာင္မည့္ကိန္း မၾကာခင္ ၾကဳံရေတာ့မွာပါ၊ အဲဒီ အခ်ိန္ေကာင္းမွာ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္နဲ႕ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုမ်ားက အဆင္သင့္ရွိဖို႕လိုပါတယ္၊ အဲဒီလို အဆင္သင့္ျဖစ္ဖို႕ နဲ႕ လူထုကိုအေျချပဳတဲ့ ကစားပြဲကို အားေကာင္းေမာင္းသန္ အႏိုင္ကစားႏိုင္ဖို႕ အခုကတည္းက အစြမ္းေဆာင္ႏိုင္ဆုံး ျပင္ဆင္လႈပ္ရွားၾကရမွာပါ၊ ဒီလို နအဖရဲ့ ကစားပြဲကို ေက်ာခိုင္းျပီး ကစားပြဲအသစ္တခုဆီကို ေရြ႕လ်ားရာမွာ နအဖ ရဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲကို လူထုနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာက စိတ္ဝင္စားမႈအနည္းဆုံးျဖစ္ေအာင္ စည္းရုံးဖို႕လိုပါတယ္၊ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဟာ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုၾကီးအျဖစ္ ဆက္လက္တည္ရွိေနေၾကာင္းျပတဲ့ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈေတြ ေဆာင္ရြက္ေန ဖို႕လိုပါတယ္၊ လူထုနဲ႕ ပိုျပီးနီးစပ္ေအာင္ေနရင္း လူထုကို ကစားကြင္းထဲ ျပန္သြင္းဖို႕လိုပါတယ္၊ နအဖ ကို အားေျဖ့ေနၾကတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားေတြကို ပရိသတ္ေနရာ ျပန္ပို႕ဖို႕လိုပါတယ္၊ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ားရဲ့ နာက်င္ခံစားရမႈကို နားလည္စာနာျပီး အေျဖအတူတူရွာၾကဖို႕ စည္းလုံးညီညြတ္ၾကဖို႕ လိုပါတယ္၊
ဒါ က်ေနာ္ ညဏ္မီသမွ် ေတြးၾကည့္မိတာပါ၊ သေဘာမတူရင္ ျဖင့္ ေတာင္းပန္ပါရဲ့၊
ေလးစားစြာ
ေအာင္ဒင္
(ပန္းခ်ီ ထိန္လင္း၊RECYCLED ၊ Mixed Media on Card ၊ 92 X 75 CM ၊ ၂၀၀၈)
