Peace and Civil Society Part (2)

(မဇိၩမ ေန႕စဥ္သတင္းစာ၊ ေမလ ၂၀၊ ၂၀၁၄၊ အဂၤါေန႕၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၇)

ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား (၂)

ေအာင္ဒင္

#အခန္း (၁) အေျခခံမူမ်ား

ဒီအခန္းမွာ တိုင္းရင္းသားမ်ားက အဆိုျပဳျပီး အစိုးရဘက္က လက္မခံတဲ့ အခ်က္ (၄) ခ်က္ရွိပါတယ္။ အဲဒီအထဲက ႏွစ္ခ်က္ကို စာခ်ဳပ္မူၾကမ္းမွာပါတဲ့ အမွတ္စဥ္အတိုင္း ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။

၁။ (ဃ) ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ကို ဒီမိုကေရစီေရး၊ အမ်ိဳးသားတန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒န္းခြင့္ အခြင့္အေရးမ်ား အျပည့္အဝရွိေသာ ျပည္နယ္မ်ားကို အေျခခံ၍ "ဖက္ဒရယ္စနစ္ကိုအေျခခံသည့္ ျပည္ေထာင္စု" ကို ႏိုင္ငံေရးေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေရးနည္းလမ္းျဖင့္ ထူေထာင္ရန္ သေဘာတူၾကသည္။

၁။ (င) တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေပါင္းစံုပူးေပါင္းပါဝင္ေသာ ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္ကို စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္မူႏွင့္အညီ တည္ေဆာက္ႏိုင္ေရးကိစၥရပ္မ်ားကို ႏိုင္ငံေရးေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးရန္ သေဘာတူၾကသည္။

ဒီအခ်က္ေတြက အစိုးရကို ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားမေရာက္ခင္ကတည္းက ၾကိဳျပီး သေဘာတူညီခ်က္ေတာင္းထားသလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္အတြက္ သိပ္ျမင့္လြန္းေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲဆိုတာဟာလည္း ေဆြးေႏြးပြဲပါဝင္သူမ်ားက ကိုယ္ယံုၾကည္ရာကို ရပ္တည္ေဆြးေႏြးျပီး အျခားသူမ်ားရဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္၊ ရပ္တည္ခ်က္ေတြနဲ႕ ညွိႏိႈင္းျပီး တိုင္းျပည္အတြက္ အေကာင္းဆုံးအေျခအေနကို လက္ခံသေဘာတူၾကရတာပါ၊ ကိုယ္လိုခ်င္တာကို ေျပာခြင့္ရွိေပမည့္ တစ္ျခားတစ္ဘက္ကိုပါ ကိုယ္ျဖစ္ေစခ်င္သလို လိုက္ျဖစ္ရမယ္လို႕ ၾကိဳတင္ခ်ီေႏွာင္ခြင့္မရွိပါ။ ကိုယ္လိုခ်င္တာအားလုံး ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကေန ရာႏႈံးျပည့္ရရမယ္လို႕လည္း ေမွ်ာ္လင့္ထားဖို႕ မျဖစ္ပါ။ ဒီအခ်က္ ႏွစ္ခ်က္စလုံးကို ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲဆိုင္ရာ မူေဘာင္မ်ားခ်မွတ္တဲ့ အစည္းအေဝးမ်ားမွာမွ ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။

အစိုးရလက္မခံတဲ့ ေနာက္ႏွစ္ခ်က္က ဒီလိုပါ။

၁။ (စ) ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အတြင္း အတူတကြေနထိုင္ၾကေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးအားလုံးသည္ ႏိုင္ငံေရးအရျဖစ္ေစ၊ လူမ်ိဳးေရးအရျဖစ္ေစ တန္းတူရည္တူ အခြင့္အေရးရွိၾကသည္။ ဤျပည္ေထာင္စုအတြင္း ေနထိုင္ၾကေသာ ႏိုင္ငံသားအားလုံးကို လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ လိင္ကြဲျပားမႈတို႕ေၾကာင့္ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္း မျပဳပဲ တန္းတူရည္တူ အခြင့္အေရးရွိေစရမည္ဟု သေဘာတူၾကသည္။

၁။ (ဆ) ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ဘာသာေရး ေရာယွက္ျခင္းမရွိသည့္ ဘာသာေရးကို အေျခမခံေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ထူေထာင္ရန္ သေဘာတူၾကသည္။

ဒီႏွစ္ခ်က္ကို ျမန္မာအစိုးရဘက္က ဘာေၾကာင့္ သေဘာမတူရသလဲဆိုတာ စဥ္းစားလို႕မရပါ။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာလည္း အလားတူအခ်က္အလက္ေတြ ျပ႒န္းထားျပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာလူမ်ိဳးၾကီးဝါဒနဲ႕ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို ႏွိမ့္ခ်ေရးဝါဒေတြ ေခါင္းေထာင္ထေနခ်ိန္မွာ ဒီအခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကို ျမန္မာအစိုးရက အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ထဲမွာ ထည့္သြင္းေရးဆြဲျပီး တိုင္းရင္းသားမ်ားကို အာမခံခ်က္ေပးရမွာပါ။

အစိုးရက အဆိုျပဳျပီး တိုင္းရင္းသားမ်ားက လက္မခံတဲ့ အခ်က္ တစ္ခ်က္ရွိပါတယ္။ ဒီလိုပါ။

၁။ (ဃ) ပြင့္လင္းလြတ္လပ္သည့္ ျမန္မာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတစ္ရပ္ ေပၚေပါက္လာေစရန္ တိုင္းရင္းသားအားလုံးပါဝင္ေသာ ျပည္ေထာင္စုစနစ္ကို ႏိုင္ငံေရးအရ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္းနည္းလမ္းျဖင့္ ထူေထာင္သြားရန္။

ဒီအခ်က္က အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ တိုင္းရင္းသားမ်ားတင္တဲ့ "ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို အေျခခံသည့္ ျပည္ေထာင္စုစနစ္ ကို ႏိုင္ငံေရးေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေရးနည္းလမ္းျဖင့္ ထူေထာင္ရန္” ဆိုတဲ့ အခ်က္နဲ႕ အျပိဳင္ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္႕အျမင္မွာေတာ့ ဒီအခ်က္ဟာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္အတြက္ လံုေလာက္တဲ့အခ်က္မို႕လို႕ လက္ခံသင့္ပါတယ္။

#အခန္း (၂) ဦးတည္ခ်က္ႏွင့္ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား

ဒီအခန္းမွာ တိုင္းရင္းသားမ်ားက " ၂။ (ဂ) တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေပါင္းစံုပါဝင္လက္ခံႏိုင္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ထူေထာင္ေရးကို ဦးတည္သည့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမႈမ်ား စတင္ရန္" ဆိုတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္တင္သြင္းျပီး အစိုးရဘက္က လက္မခံပါ။ ဒီအခ်က္ဟာလည္း အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္အတြက္ သိပ္ျမင့္မားေနျပီး ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမူေဘာင္မ်ား ေဆြးေႏြးမွ ထည့္သြင္းသင့္ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ " ၂။ (င) အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူ စာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ထိုးရာတြင္ ပါဝင္သင့္ေသာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအားလုံး အတူတကြ ပါဝင္လက္မွတ္ေရးထိုးရန္" ဆိုတဲ့ အခ်က္မွာ တိုင္းရင္းသားမ်ားက "ဒီမိုကေရစီေရး၊ တန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒န္းခြင့္အခြင့္အေရးတို႕အတြက္ ႏွစ္ေပါင္း (၆၀) ေက်ာ္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး ဆင္ႏႊဲၾကသည့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား" ဆိုျပီး အထူးျပဳစကားရပ္ ထည့္သြင္းဖို႕ ေတာင္းဆိုတာကို အစိုးရဘက္က လက္မခံပါ။ ႏွစ္ေပါင္း (၆၀) ေက်ာ္ မရရွိခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ရရွိေတာ့မည့္ အေျခအေနမ်ိဳးမွာ ဒီစကားရပ္ေပၚ သေဘာမတူညီမႈေၾကာင့္ ခရီးမဆက္ႏိုင္တာေတာ့ မျဖစ္သင့္ပါ။

#အခန္း (၃) အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ား

ဒီအခန္းဟာ တကယ္ေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ရဲ့  အဓိကက်တဲ့ အခန္းျဖစ္ပါတယ္။ အင္မတန္က်ယ္ျပန္႕ျပီး ႏွစ္ဖက္စစ္တပ္မ်ား လိုက္နာရမည့္ အခ်က္အလက္ေတြ ေဖာ္ျပပါရွိပါတယ္။

တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာကိစၥမ်ားနဲ႕ပါတ္သက္ျပီး သေဘာတူညီခ်က္မ်ားမွာ တိုင္းရင္းသားမ်ားက တင္သြင္းတဲ့ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကို အစိုးရဘက္က သေဘာမတူပါ။ အဲဒီအခ်က္ေတြက ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါတယ္။

၅။ (င) ျငိမ္းခ်မ္းေရးတိုးတက္ျဖစ္ေပၚမႈႏွင့္ အညီ ႏွစ္ဖက္တပ္မ်ား ခင္းက်င္းထားေသာ မိုင္းမ်ားကို ရွင္းလင္းရန္ႏွင့္ မိုင္းရွင္းလင္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို တစ္ဆင့္ခ်င္း ညွိႏိႈင္းျပီး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားရန္။

၅။ (ည) ဤသေဘာတူစာခ်ဳပ္ပါ အခန္း (---) အရ ဖြဲ႕စည္းသြားမည့္ "အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မီတီ" ႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္။

ေျမျမႇဳတ္မိုင္းေတြ ရွင္းဖို႕ဆိုတာ အလြန္အေရးၾကီးတဲ့ ကိစၥပါ၊ ႏွစ္ဖက္စစ္တပ္မ်ားက ျမႇဳတ္ႏွံထားတဲ့ မိုင္းမ်ားေၾကာင့္ ႏွစ္ဖက္စစ္သားမ်ားသာမက သာမာန္ျပည္သူမ်ား၊ အိမ္ေမြးတိရိစၦာန္မ်ားပါ မိုင္းနင္းမိျပီး အသက္ေတြေသၾက၊ ကိုယ္ခနၵာအစိတ္အပိုင္းေတြ ဆုံးရွုံးၾကရတာပါ။ ဒီေျမျမႇဳတ္မိုင္းေတြကို အျမန္ဆုံး ရွင္းလင္းေရးဟာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္လက္မွတ္ေရးထိုးျပီးတာနဲ႕ ႏွစ္ဖက္စစ္တပ္မ်ားပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကရမွာပါ။ အလားတူပဲ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္အရ ႏွစ္ဖက္စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားနဲ႕ အရပ္ဖက္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားပါဝင္တဲ့ "အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရး ေကာ္မီတီ" တစ္ခုကို မလြဲမေသြဖြဲ႕စည္းရမွာမို႕ တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားကို ၎ေကာ္မီတီနဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ ရမွာပါ။ ဒီအခ်က္ေတြကို အစိုးရဘက္က လက္ခံသင့္ပါတယ္။

အပိုဒ္ (၆) မွာ အစိုးရဘက္က "ေရရွည္တည္တံ့ခိုင္ျမဲေသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိရန္ အလို႕ငွါ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက တပ္အင္အားတိုးခ်ဲ႕ျခင္းႏွင့္ လူသစ္စုေဆာင္းျခင္း မျပဳလုပ္ရ။" ဆိုျပီး ထည့္သြင္းခ်င္တာကို တိုင္းရင္းသားမ်ားက လက္မခံပါ။ ဒီလို ကန္႕သတ္ခ်က္ဟာ လိုအပ္တယ္ဆိုရင္လည္း ႏွစ္ဖက္စလုံးအတြက္ ျဖစ္သင့္ပါတယ္၊ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကေတာ့ စစ္သားစုေဆာင္းျခင္း၊ တပ္အသစ္ေတြဖြဲ႕စည္းျခင္း၊ စစ္ေရးေလ့က်င့္ျခင္း၊ လက္နက္ဝယ္ယူထုတ္လုပ္ျခင္း၊ အင္အားတိုးခ်ဲ႕ျခင္းေတြကို အဆက္မျပတ္ ေဆာင္ရြက္ေနျပီး တိုင္းရင္းသားတပ္ဖြဲ႕ေတြကိုေတာ့ "မျပဳလုပ္ရ" ဆိုျပီး ကန္႕သတ္ရင္ တရားမွ်တမွာ မဟုတ္ပါ။ ကန္႕သတ္ခ်င္ရင္ ႏွစ္ဖက္စလုံးကို ကန္႕သတ္ျပီး ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း ဒီအပိုဒ္ကို မထည့္သြင္းသင့္ပါ။

"ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္မႈကို ေရွာင္ရွားႏိုင္ရန္ တပ္ေနရာခ်ျခင္း" အပိုင္းမွာလည္း တိုင္းရင္းသားေတြ အဆိုျပဳတဲ့ "၇။ (င) ႏွစ္ဖက္ တိုက္႐ိုက္ထိေတြ႕ရင္ဆိုင္မႈရွိေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ထိေတြ႕ပစ္ခတ္မႈ မရွိေစေရးအတြက္ တပ္စခန္းမ်ား၏ အေရအတြက္၊ တပ္သားဦးေရေလွ်ာ့ခ်ျခင္းႏွင့္ တပ္ရုပ္သိမ္းေရးကိစၥမ်ားကို ညွိႏိႈင္းအေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ရန္" ဆိုတာကို အစိုးရက လက္မခံပါ။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ခိုင္မာေရးအတြက္ အေရးၾကီးတဲ့ လိုအပ္ခ်က္တစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ တပ္ရုပ္သိမ္းေရးအထိ လက္မခံႏိုင္ရင္ေတာင္မွ တပ္စခန္းအေရအတြက္၊ တပ္သားဦးေရေလွ်ာ့ခ်ျခင္းေတြကိုေတာ့ ႏွစ္ဖက္တပ္မ်ား ညွိႏိႈင္းအေကာင္အထည္ေဖာ္သင့္ပါတယ္။

"အရပ္သားမ်ားကို အကာအကြယ္ေပးျခင္း" ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ေဒသခံလူထုအက်ိဳးစီးပြါးကို ပ်က္စီးေစမည့္ ကိစၥအမ်ားအျပားကို ႏွစ္ဖက္စစ္တပ္မ်ားက မျပဳလုပ္ၾကဖို႕ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ခ်မွတ္ထားတာ အားရစရာေကာင္းပါတယ္။ ဒီသေဘာတူညီခ်က္ေတြကို အမွန္တကယ္ ေစာင့္ထိန္းႏိုင္ၾကမယ္ဆိုရင္ ျပည္တြင္းစစ္ဒဏ္ကို အလူးအလဲခံစားေနရတဲ့ ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ အသက္႐ႉေပါက္ရျပီး ပ်က္စီးေနတဲ့ ဘဝေတြျပန္လည္ထူေထာင္ဖို႕ အခြင့္အေရးရမွာပါ။ ဒီေနရာမွာလည္း အပိုဒ္ ၉။ (ဎ) မွာ "နယ္ေျမလံုျခံုေရးအရ ေနရပ္စြန္႕ခြါေနထိုင္ၾကရေသာ ျပည္သူမ်ားကို လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားေသာ အကူအညီမ်ားေပးအပ္ရန္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ကူညီေထာက္ပံ့မႈမ်ား" ႏွင့္ ပါတ္သက္ျပီး အစိုးရဘက္က "ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္" ေဆာင္ရြက္ေစခ်င္ျပီး တိုင္းရင္းသားမ်ားက "ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရ၊ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ေဒသဆိုင္ရာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ညွိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ရန္" လို႕ ထည့္သြင္းေစခ်င္ပါတယ္။ က်ေနာ္႕အျမင္မွာေတာ့ ျပည္တြင္းအေျခစိုက္ ႏိုင္ငံတကာမွ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားနဲ႕ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအားလုံးဟာ မွတ္ပံုတင္၊ နားလည္မႈစာခြၽန္လႊာလဲ၊ စသျဖင္႔ အစိုးရရဲ့ အသိအမွတ္ျပဳခံထားရတာမို႕ အပစ္အခတ္ရပ္စဲရာ ေဒသက ဒုကၡသည္ျပည္သူမ်ားကို ကူညီေထာက္ပံ့ရာမွာ အစိုးရရဲ့ ခြင့္ျပဳခ်က္ယူရတာ သဘာဝက်ပါတယ္၊ 

တိုင္းရင္းသားမ်ားေတာင္းဆိုသလို အစိုးရ၊ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ား၊ ေဒသဆိုင္ရာအဖြဲ႕မ်ားနဲ႕ ညွိႏိႈင္းဖို႕ဆိုတာလည္း သဘာဝက်တာပါပဲ။ အေရးအၾကီးဆုံးက ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ တိုင္းရင္းသားျပည္သူမ်ားထံ အကူအညီေတြ မွန္မွန္ကန္ကန္ေရာက္ရွိဖို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္၊ အဲဒီလို အကူအညီေတြ ဒုကၡသည္မ်ားထံ ေရာက္ရွိေရးအတြက္ တစ္ဘက္ဘက္က သေဘာထားၾကီးဖို႕၊ ဒါမွမဟုတ္လည္း ဒီအပိုဒ္ကို လုံးဝျဖဳတ္ပစ္ဖို႕ ေတာင္းဆိုခ်င္ပါတယ္။

အပိုဒ္ ၉။ (ဏ) မွာ တိုင္းရင္းသားမ်ားက “ျပည္တြင္းရွိ မူလေဒသမ်ားမွ အျခားေဒသသို႕ ေျပာင္းေရႊ႕ခံရသူမ်ား (IDPs) အား အပစ္ရပ္နယ္ေျမအတြင္း လက္ရွိေနထိုင္ရာေဒသတြင္ ဆက္လက္ေနထိုင္ျခင္းႏွင့္ ပါတ္သက္၍ ၎တို႕၏ ဆနၵအတိုင္း ေဆာင္ရြက္ရမည္" လို႕ ထည့္သြင္းတာကို အစိုးရက လက္မခံပါ။ တကယ္ေတာ့ ဒုကၡသည္မ်ား ေနရပ္ျပန္တဲ့ကိစၥဟာ ၎တို႕ရဲ့ သေဘာဆနၵအတိုင္းသာ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ အတင္းအဓမၼျပန္ပို႕တာမ်ိဳး မလုပ္သင့္ပါ။ စစ္ေၾကာင့္ ေျပးလႊားေရွာင္ပုန္းရတဲ့ ဒဏ္၊ ဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္ခံရတဲ့ ဒဏ္ေတြကို ၾကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ခံစားခဲ့ရတဲ့ ဒုကၡသည္မ်ားအေနနဲ႕ အမွန္တကယ္လံုျခံုျပီလို႕ မေသခ်ာမျခင္း မူလေဒသကို ျပန္ရဲၾကမွာ မဟုတ္ပါ။ မျပန္ရဲေသးလို႕ လက္ရွိေနထိုင္ရာ အပစ္ရပ္ေဒသမွာပဲ ဆက္ေနခ်င္တယ္ဆိုရင္လည္း သူတို႕သေဘာအတိုင္းပဲ ျဖစ္ရပါမယ္။

အပိုဒ္ ၉။ (န) မွာ တိုင္းရင္းသားမ်ားက "ဂ်ီနီဗာကြန္ဗင္းရွင္း (၄) စစ္ကာလအတြင္း အရပ္သားမ်ားအား အကာအကြယ္ေပးေရး (Geneva Convention IV-Realtive to the protection of civilian persons in the time of war) တြင္ပါရွိသည့္ အခ်က္မ်ားကို ေလးစားလိုက္နာရမည္။" ဆိုျပီး ထည့္သြင္းဖို႕ ေတာင္းဆိုတာကို အစိုးရဘက္က သေဘာမတူပါ။ လက္ခံသင့္တယ္လို႕ ထင္ပါတယ္။ တကယ္လို႕ သေဘာမတူၾကရင္လည္း တစ္ဘက္ဘက္က သေဘာထားၾကီးသင့္ပါတယ္။ ဒီတစ္ခ်က္ေၾကာင့္နဲ႕ ေတာ့ စာခ်ဳပ္လက္မွတ္ထိုးဖို႕ မေႏွာင့္ေႏွးသင့္ပါ။