Peace and Civil Society Part (3)

(မဇိၩမ ေန႕စဥ္သတင္းစာ၊ ေမလ ၂၁၊ ၂၀၁၄၊ ဗုဒၶဟူးေန႕၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၇)

ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား (၃)

ေအာင္ဒင္

#အခန္း (၃) အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ား (အဆက္)

တိုင္းရင္းသားမ်ားက "အပိုဒ္ ၁၁။ လူ႕အခြင့္အေရးကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း" ေခါင္းစဥ္နဲ႕ အပိုဒ္ခြဲ (၃) ခု အဆိုျပဳတာကို အစိုးရက လက္မခံပါ။ ၎ဆိုျပဳခ်က္မ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။

(က) ဤသေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးသူမ်ားသည္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တရားမွ်တေရး၊ လူ႕အခြင့္အေရးႏွင့္ လြတ္လပ္မႈတို႕ကို ေလးစားလိုက္နာသည့္ အေလ့အက်င့္မ်ား မိမိတို႕၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္တြင္ရွိေသာ ေဒသမ်ား၌ အားေပးျမႇင့္တင္ေဆာင္ရြက္ရန္ သေဘာတူသည္။

(ခ) ဤသေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးသူမ်ားသည္ အသက္ (၁၈) ႏွစ္မျပည့္ေသးေသာ ကေလးသူငယ္မ်ားကို တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားအျဖစ္ စုေဆာင္းျခင္းမျပဳရန္ ကတိျပဳသည္။ ထို႕အျပင္ အရြယ္မေရာက္ေသးသည့္ ကေလးသူငယ္မ်ားကို လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားအျဖစ္ စုေဆာင္းသည့္ မည္သည့္အဖြဲ႕အစည္းကိုမဆို ဆန္႕က်င္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သေဘာတူသည္။

(ဂ) ဤသေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးသူမ်ားသည္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအား နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းကို မျပဳလုပ္ရန္ႏွင့္ ၎တို႕၏ အခြင့္အေရးမ်ား ျမႇင့္တင္ျခင္းႏွင့္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းတို႕ကို ကမၻာ႕ကုလသမဂၢ ပ႗ိညာဉ္စာခ်ဳပ္ပါ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို ေလးစားလိုက္နာျပီး ေဆာင္ရြက္သြားၾကရန္ သေဘာတူသည္။

က်ေနာ္႕အျမင္မွာေတာ့ ဒီအခ်က္မ်ားကို အစိုးရဘက္က လက္ခံသင့္တယ္လို႕ ျမင္ပါတယ္၊ ျပည္တြင္းစစ္မွာ ကေလးသူငယ္မ်ားနဲ႕ အမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ အားအနည္းဆုံးနဲ႕ ထိခိုက္ခံရဆုံးသားေကာင္ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားနဲ႕ ကေလးသူငယ္မ်ားကို အကာအကြယ္ေပးမည့္ အထက္ပါသေဘာတူညီခ်က္ေတြ ပါဝင္ျခင္းျဖင့္ ဒီအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ဟာ ပိုျပီးခန္႕ျငားပါလိမ့္မယ္။

#အခန္း (၄) အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ခိုင္မာေအာင္လုပ္ေဆာင္ျခင္း

အပိုဒ္ (၁၂) မွာ ႏွစ္ဖက္စစ္တပ္မ်ား အျပန္အလွန္လိုက္နာၾကရမည့္ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာက်င့္ဝတ္မ်ားႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကို ေရးဆြဲရန္ သေဘာတူညီခ်က္မွာ တိုင္းရင္းသားမ်ားက စာခ်ဳပ္လက္မွတ္ေရးထိုးခ်ိန္မွာ ေရးဆြဲျပ႒န္းလိုျပီး အစိုးရဘက္က စာခ်ဳပ္လက္မွတ္ထိုးသည့္ေန႕မွ တစ္လအတြင္းေရးဆြဲ ျပ႒န္းလိုပါတယ္။ ဒီသေဘာထားကြဲလြဲမႈကို ညွိႏိႈင္းႏိုင္ၾကလိမ့္မယ္လို႕ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ က်ေနာ္႕အျမင္မွာေတာ့ ဒီစစ္ဘက္ဆိုင္ရာက်င့္ဝတ္မ်ား၊ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားဟာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ထဲမွာ မလြဲမေသြပါဝင္ရမည့္ အစိတ္အပိုင္းမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။

အပိုဒ္ (၁၃) မွာ ႏွစ္ဘက္စလုံးက "အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မီတီ" ကို "ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းေကာ္မီတီအဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားနဲ႕ အမ်ားယံုၾကည္ေလးစားေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ား" ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းတာဝန္ေပးရန္ သေဘာတူၾကပါတယ္၊ ဒါေပမည့္ အဆိုပါ ပူးတြဲေကာ္မီတီရဲ့ တာဝန္နဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားနဲ႕ ဘယ္သူက တာဝန္ခံဖြဲ႕စည္းျပီး ဘယ္သူကဦးေဆာင္မယ္ဆိုတဲ့အေပၚမွာ သေဘာထားကြဲၾကပါတယ္။

တိုင္းရင္းသားမ်ားဘက္က "အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မီတီ" ႏွင့္ "လိုအပ္သည့္ ေကာ္မီတီဆင့္ဆင့္" ကို "ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈ ပူးတြဲဦးေဆာင္ေကာ္မီတီ" ကေန အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထိုးျပီး ရက္ေပါင္း (၃၀) အတြင္းမွာ တာဝန္ယူဖြဲ႕စည္းေပးဖို႕နဲ႕ "ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မီတီ" ရဲ့ တာဝန္နဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကိုလည္း "ပူးတြဲဦးေဆာင္ေကာ္မီတီ" ရဲ့ ၾကီးၾကပ္မႈနဲ႕ အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္လက္မွတ္ထိုးျပီး ရက္ေပါင္း (၃၀) အတြင္း ေရးဆြဲဖို႕ အဆိုျပဳတာကို အစိုးရဘက္က လက္မခံပါ။

အစိုးရဘက္က "အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မီတီ" ရဲ့  တာဝန္နဲ႕လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ထဲမွာ တစ္ခါတည္း ေရးဆြဲျပ႒န္းဖို႕ အဆိုျပဳပါတယ္။

အစိုးရအဆိုျပဳတဲ့ တာဝန္နဲ႕လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားအရ "အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မီတီ" အေနနဲ႕ (က) အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးဆိုင္ရာ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ား၊ စံသတ္မွတ္ခ်က္မ်ား၊ လုပ္ငန္းလမ္းညႊန္ႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေသးစိတ္ကို ညွိႏိႈင္းေရးဆြဲအေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ျဖစ္ပါတယ္။ (ခ) ျပီးေတာ့ တိုင္းေဒသၾကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္အဆင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးေရးအဖြဲ႕၏ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ားႏွင့္ ႏွစ္ဖက္သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ ဖြင့္ထားေသာ ဆက္ဆံေရးရုံးမ်ားကို ၾကီးၾကပ္ရန္ ျဖစ္ပါတယ္။ (ဂ) အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္မႈႏွင့္ ေစာင့္ၾကည့္မႈလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ရန္ႏွင့္ " ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး ဗဟိုေကာ္မီတီ" သို႕ တင္ျပရန္ျဖစ္ပါတယ္။ (ဃ) အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာတြင္ ဤသေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို အနက္အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုျခင္းႏွင့္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ အျငင္းပြါးမႈမ်ားကို ေျဖရွင္းေပးရန္ျဖစ္ပါတယ္။ (င) လူလုပ္ႏွင့္ သဘာဝေဘးအနၱရာယ္မ်ားေၾကာင့္ ျပည္တြင္းေနရပ္စြန္႕ခြါတိမ္းေရွာင္သူမ်ားႏွင့္ ပဋိပကၡဒဏ္ခံစားရသူမ်ားအား လူသားခ်င္းစာနာသည့္ အေထာက္အပံ့မ်ားေပးအပ္မႈကို " ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းေကာ္မီတီ ႏွင့္ ညွိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ရန္ႏွင့္ ေစာင့္ၾကည့္စစ္ေဆးရန္ ျဖစ္ပါတယ္။ (စ) အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားအားလုံး၏ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္မႈ၊ တိုးတက္ျဖစ္ထြန္းမႈမ်ားႏွင့္ ပါတ္သက္၍ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပသို႕ အသိေပးထိုက္သည္မ်ားကို သင့္ေလ်ာ္သည့္အခ်ိန္တိုင္းတြင္ သတင္းမီဒီယာမ်ားမွ တဆင့္ ထုတ္ျပန္သြားရန္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအဆိုျပဳခ်က္မ်ားကို တိုင္းရင္းသားမ်ားဘက္က လက္မခံပါ။

ဒါ့အျပင္ အစိုးရဘက္က "(၁၅)။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မီတီ ၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို ခ်မွတ္ရာတြင္ အဖြဲ႕ဝင္အားလုံး၏ သေဘာတူညီခ်က္ကို အျဖစ္ႏိုင္ဆုံး ၾကိဳးစား၍ ရယူသြားမည္။ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ မခ်ႏိုင္သည္မ်ားရွိပါက ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ေရး ဗဟိုေကာ္မီတီသို႕ တင္ျပရန္ သေဘာတူညီသည္။ (၁၆)။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မီတီမွ လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္အတြက္ လိုအပ္သည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား (ႏိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုျခံုေရးကိစၥမ်ားမွအပ) ေတာင္းခံလာပါက ဤသေဘာတူညီခ်က္တြင္ ခ်မွတ္ထားသည့္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားႏွင့္ အညီ ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ သေဘာတူညီသည္။" ဆိုတဲ့ အခ်က္မ်ားကို စာခ်ဳပ္ထဲမွာ ထည့္သြင္းရန္ အဆိုျပဳတာကိုလည္း တိုင္းရင္းသားမ်ားဘက္က လက္မခံပါ။

ဒီေနရာမွာ "ေကာ္မီတီ" ေတြ မ်ားလြန္းလို႕ စာဖတ္သူမ်ား စိတ္ ရွုပ္္ေထြးစရာရွိပါတယ္။ ရွင္းျပပါ့မယ္။

အစိုးရက ဖြဲ႕စည္းထားျပီးသား ေကာ္မီတီ ႏွစ္ခုရွိပါတယ္။ "ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ေရး ဗဟိုေကာ္မီတီ" ကို သမၼတဦးသိန္းစိန္က ဥကၠ႒အျဖစ္နဲ႕ ဦးေဆာင္ပါတယ္။ "ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းေကာ္မီတီ" ကို ဥကၠ႒အျဖစ္ ဒုသမၼတ စိုင္းေမာက္ခမ္း၊ ဒုဥကၠ႒မ်ားအျဖစ္ ဝန္ၾကီးဦးေအာင္မင္းနဲ႕ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးသိန္းေဇာ္တို႕က ဦးေဆာင္ပါတယ္၊ ေကာ္မီတီႏွစ္ခုစလုံးက အစိုးရဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ေကာ္မီတီမ်ားျဖစ္လို႕ "အစိုးရဗဟိုေကာ္မီတီ" နဲ႕ "အစိုးရလုပ္ငန္းေကာ္မီတီ" လို႕ ေျပာရင္ ပိုျပီးရွင္းမယ္ ထင္ပါတယ္။

"အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မီတီ" ဆိုတာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္မွာ ထည့္သြင္းဖြဲ႕စည္းဖို႕ ႏွစ္ဖက္သေဘာတူထားတဲ့ ေကာ္မီတီပါ။ အဲဒီေကာ္မီတီကို အစိုးရလုပ္ငန္းေကာ္မီတီအဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ အမ်ားယံုၾကည္ေလးစားေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းရန္ကိုလည္း ႏွစ္ဖက္ သေဘာတူထားၾကပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီေကာ္မီတီကို "ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မီတီ" လို႕ ေခၚၾကပါစို႕။

အစိုးရဘက္က ျဖစ္ေစခ်င္တာက "ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မီတီ" ရဲ့ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ားကို အထက္မွာေဖာ္ျပထားတဲ့အတိုင္း အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ထဲမွာ ထည့္သြင္းေရးဆြဲဖို႕နဲ႕ အဲဒီ "ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မီတီ" ဟာ "အစိုးရလုပ္ငန္းေကာ္မီတီ" နဲ႕ ညွိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ဖို႕၊ "အစိုးရဗဟိုေကာ္မီတီ" ရဲ့ အဆုံးအျဖတ္ကို နာခံဖို႕ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားဘက္က သေဘာမတူတာပါ။

တိုင္းရင္းသားမ်ားဘက္က "ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မီတီ" ကို ဖြဲ႕စည္းေပးဖို႕၊ တာဝန္နဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ ျပ႒န္းေပးဖို႕နဲ႕ လိုအပ္သလို လမ္းညႊန္ဖို႕အတြက္ အစိုးရနဲ႕ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပူးတြဲပါဝင္တဲ့ "ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈ ပူးတြဲဦးေဆာင္ေကာ္မီတီ" (တနည္းအားျဖင့္ ပူးတြဲဦးေဆာင္ေကာ္မီတီ) ကို ဖြဲ႕စည္းဖို႕ ဒီအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ထဲမွာ ထည့္သြင္းခ်င္ပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားမ်ားက "ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မီတီ" ကို "ပူးတြဲဦးေဆာင္ေကာ္မီတီ" ရဲ့ လက္ေအာက္မွာ ရွိေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါကို အစိုးရက လက္မခံပါ။ 

ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းမႈေဖာ္ေဆာင္ေရးဆိုတာ စစ္ျဖစ္ေနတဲ့ ဘက္ႏွစ္ဘက္နဲ႕ ၾကားေနအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွ ေအာင္ျမင္မႈရႏိုင္တာပါ။ ဒါေၾကာင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး၊ အပစ္အခတ္ရပ္စဲမႈကို ေစာင့္ၾကည့္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲဆိုင္ရာ မူေဘာင္မ်ားခ်မွတ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားက်င္းပေရး အားလုံးဟာ ႏွစ္ဘက္စလုံးပူးေပါင္းပါဝင္ ေဆာင္ရြက္တဲ့ ပူးတြဲလႈပ္ရွားမႈမ်ားျဖစ္ျပီး ၎ပူးတြဲေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို ပူးတြဲဦးေဆာင္ေကာ္မီတီက ပူးတြဲဦးေဆာင္မွ ေအာင္ျမင္မႈရမွာပါ။

#အခန္း (၅) ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားဆိုင္ရာ အာမခံခ်က္မ်ား

ဒီအခန္းမွာလည္း သေဘာမတူမႈေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားရွိၾကပါတယ္။ "ႏိုင္ငံေရးလမ္းျပေျမပံုခ်မွတ္ျခင္း" ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ လမ္းျပေျမပံုအဆင့္အမ်ားစုကို ႏွစ္ဘက္သေဘာတူၾကေပမည့္ စကားလုံးအသုံးအႏႈံးမ်ားကို အျငင္းပြါးၾကျပန္ပါတယ္၊ ေအာက္မွာၾကည့္ပါ၊ မ်ဥ္းေစာင္း (/) ရဲ့ ေရွ႕ဖက္က တိုင္းရင္းသားမ်ား သုံးခ်င္တဲ့ စကားလုံးျဖစ္ျပီး မ်ဥ္းေစာင္းရဲ့ ေနာက္ဖက္က အစိုးရသုံးခ်င္တဲ့ စကားလုံးျဖစ္ပါတယ္။

“၂၁။ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္/လက္နက္ကိုင္တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရးလမ္းျပေျမပံုႏွင့္ စပ္လ်င္း၍ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကို သေဘာတူသည္။

(က) တစ္ႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး/ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈရပ္စဲေရး  ဆိုင္ရာစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ထိုးျခင္း။
(ခ) အစိုးရကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္/လက္နက္ကိုင္တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက "ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲဆိုင္ရာမူေဘာင္" (The Framework for Political Dialogue) ကို ေရးဆြဲသေဘာတူညီမႈ ရယူျခင္း။
(ဂ) ထိုမူေဘာင္ကို အေျခခံ၍ အမ်ိဳးသား (အဆင့္) ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား က်င္းပျခင္း။
(င) ပင္လံုစိတ္ဓာတ္၊ ပင္လံုမူတို႕ကိုအေျခခံေသာျပည္ေထာင္စု/အမ်ိဳးသားျငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံက်င္းပျခင္း။
(စ) တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားဆိုင္ရာ ျပည္ေထာင္စုသေဘာတူစာခ်ဳပ္/အမ်ိဳးသားျငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္း။
(ဆ) ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၌ အတည္ျပဳျခင္း။”

စကားလုံးအသုံးအႏႈံးကြဲျပားတာကလြဲလို႕ ႏွစ္ဘက္သေဘာတူၾကတဲ့ အထက္ေဖာ္ျပပါ လမ္းျပေျမပံုအဆင့္ေတြမွာ အဆင့္ (ခ) မွာ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာ မူေဘာင္ေတြကို အစိုးရနဲ႕ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားပဲ ေဆြးေႏြးသတ္မွတ္ၾကမယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္ ကန္႕ကြက္ပါတယ္။ ဒီအဆင့္မွာ လက္နက္ကိုင္စစ္တပ္ေတြတင္မကေတာ့ပဲ လက္နက္ကိုင္မထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုမ်ား၊ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား စတင္ပါဝင္ခြင့္ ရသင့္ပါျပီ။ တိုင္းျပည္ရဲ့  အနာဂတ္ကို ပံုသြင္းမည့္ ႏိုင္ငံေရးကိစၥေတြကို ဘယ္လိုမူေဘာင္ေတြနဲ႕ ေဆြးေႏြးၾကမယ္ဆိုတာကို ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုမ်ားနဲ႕ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားပါ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားနဲ႕ တန္းတူ ပါဝင္ေဆြးေႏြးဆုံးျဖတ္ၾကရမွာပါ။

ေအာက္ပါအဆိုျပဳခ်က္ကို အစိုးရဘက္က တင္သြင္းျပီး တိုင္းရင္းသားမ်ားက လက္မခံပါ။
(ဃ) လံုျခံုေရးဆိုင္ရာ ျပန္လည္ေပါင္းစည္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ား အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ျခင္း။

ဒီအဆိုျပဳခ်က္ဟာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားကို လက္နက္စြန္႕ျပီး သို႕မဟုတ္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားကို တပ္မေတာ္ရဲ့  အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္ကို လႊဲေျပာင္းေပးျပီး ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားတည္ေထာင္ၾကဖို႕ေတာင္းဆိုရာ ေရာက္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကေန အားလုံးသေဘာတူညီတဲ့ ရလဒ္မထြက္ေပၚေသးခင္မွာ (သို႕မဟုတ္) စိတ္ခ်ခိုင္မာတဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူညီမႈ မရေသးခင္မွာ အစိုးရဘက္က အခုလို ေတာင္းဆိုတာေတာ့ လြန္လြန္းတယ္လို႕ ယူဆပါတယ္။

ေအာက္ပါအဆိုျပဳခ်က္ကို တိုင္းရင္းသားမ်ားဘက္က ထည့္သြင္းခ်င္ျပီး အစိုးရဘက္က လက္မခံပါ။
(ဇ) "တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားဆိုင္ရာ ျပည္ေထာင္စုသေဘာတူစာခ်ဳပ္ (Pyidaungsu Accord)" ပါ သေဘာတူညီမႈမ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္း။