၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ၊ ျပည္သူလူထု၏ အခန္းက႑ႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာျခင္း၊ အပိုင္း (၉)

၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ၊ ျပည္သူလူထု၏ အခန္းက႑ႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာျခင္း၊ အပိုင္း (၉)

ေအာင္ဒင္

(၅/၇) တိုင္းေဒသၾကီး/ျပည္နယ္အဆင့္ မဲမ်ားစုေပါင္းျခင္း

ျမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္ခြဲမ်ားမွ ေပးပို႕တဲ့ မဲစာရင္းမ်ားဟာ တိုင္းေဒသၾကီး/ျပည္နယ္ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲကို ေရာက္ရွိျပီး ၎မဲစာရင္းမ်ားအရ အႏိုင္ရလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို  တိုင္းေဒသၾကီး/ျပည္နယ္ေကာ္မရွင္က ေၾကညာေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့သလို ျမိဳ႕နယ္အဆင့္ရလဒ္မ်ားကေန မဲဆႏၵနယ္အလိုက္ အႏိုင္ရတဲ့ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္နဲ႕  တိုင္းေဒသၾကီး/ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို သိရွိႏိုင္မွာ ျဖစ္ေပမည့္ အႏိုင္ရအမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္နဲ႕ တိုင္းေဒသၾကီး/ျပည္နယ္ တိုင္းရင္းသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကိုေတာ့  တိုင္းေဒသၾကီး/ျပည္နယ္ေကာ္မရွင္မွာ မဲေတြ စုေပါင္းျပီးမွ သိရွိႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕  တိုင္းေဒသၾကီး/ျပည္နယ္ေကာ္မရွင္မ်ားရဲ့ မဲမ်ားစုေပါင္းျခင္းကိုလည္း ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသင့္ပါတယ္။ ျမိဳ႕နယ္အဆင့္မွာ မဲမ်ားစုေပါင္းသလို အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားနဲ႕ တိုင္းေဒသၾကီး/ျပည္နယ္ တိုင္းရင္းသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားရဲ့ ျမိဳ႕နယ္အလိုက္ မဲရလဒ္မ်ားကို အမ်ားျပည္သူေရွ႕ေမွာက္မွာ စုေပါင္းရမွာျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းေဒသၾကီး/ျပည္နယ္ေကာ္မရွင္မ်ားဟာ အႏိုင္ရလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားရဲ့ အမည္နဲ႕ ဆႏၵမဲအေရအတြက္ကို ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ထံ အျမန္ဆုံးအေၾကာင္းၾကားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

(၅/၈) ယွဥ္ျပိဳင္ရလဒ္ေၾကညာျခင္း (Parallel Vote Tabulation)

တိုင္းေဒသၾကီး/ျပည္နယ္ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲမ်ားက ေပးပို႕တဲ့ အႏိုင္ရလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားရဲ့ အမည္စာရင္းကို ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က စုေပါင္းျပီး ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအျဖစ္ တရားဝင္ထုတ္ျပန္ေၾကညာပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမည့္ ထုံးစံအတိုင္း ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕အစည္းအဆင့္ဆင့္ရဲ့ မဲ႐ံုမွ ျမိဳ႕နယ္၊ ျမိဳ႕နယ္မွ တိုင္းေဒသၾကီး/ျပည္နယ္၊ တိုင္းေဒသၾကီး/ျပည္နယ္မွ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္သို႕ သတင္းေပးပို႕ခ်က္မ်ားဟာ ျပင္ဆင္မႈအဆင့္မ်ားစြာ၊ စစ္ေဆးမႈအဆင့္မ်ားစြာ၊ ျဖတ္သန္းမႈအဆင့္မ်ားစြာနဲ႕ အခ်ိန္အတန္ၾကာႏိုင္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းမွ မဲ႐ံုေစာင့္ၾကည့္သူမ်ား၊ ျမိဳ႕နယ္အဆင့္ေစာင့္ၾကည့္သူမ်ား၊ တိုင္းေဒသၾကီး/ျပည္နယ္အဆင့္ေစာင့္ၾကည့္သူမ်ား အဆင့္လိုက္ သတင္းေပးပို႕မႈမ်ားက အစိုးရေကာ္မရွင္ထက္ ပိုမိုျမန္ဆန္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဖြဲအစည္းဟာ တစ္ႏိုင္ငံလုံးအတိုင္းအတာနဲ႕ အႏိုင္ရသူ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားရဲ့ အမည္စာရင္းကို ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ထက္ အခ်ိန္အနည္းငယ္ေစာျပီး ေၾကညာႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။

ဒါေပမည့္ အဲဒီလို ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းက ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို တင္ၾကိဳေၾကညာတာကို ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ခြင့္ျပဳခ်င္ပံုမရပါ။ အဖြဲ႕အစည္းရဲ့ ၾကိဳတင္ေၾကညာတဲ့ ရလဒ္နဲ႕ ေကာ္မရွင္က ထုတ္ျပန္တဲ့ ရလဒ္မ်ား တူညီေနရင္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ရဲ့ ဂုဏ္သိကၡာကို တက္ေစပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲသန္႕ရွင္းမွ်တမႈကို ေထာက္ခံရာ ေရာက္ပါတယ္။ အဖြဲ႕အစည္းရဲ့ ရလဒ္နဲ႕ ေကာ္မရွင္ရဲ့ ရလဒ္မ်ား မတူညီပဲ ကြဲလြဲေနရင္ ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚမွာ ျပည္သူလူထုနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာက သံသယရွိပါလိမ့္မယ္။ တကယ္ေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ထက္ အခ်ိန္ေစာျပီး ထုတ္ျပန္ေၾကညာတာဟာ ႏိုင္ငံတကာမွာ လက္ခံထားတဲ့ အေလ့အက်င့္တစ္ခုျဖစ္ျပီး ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႕ရဲ့ အေရးၾကီးတဲ့ တာဝန္ဝတၱရားတစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

(၅/၉) ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ပဏာမအစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ျခင္း (After Voting Preliminary Assessment)

ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပျပီး ရက္အနည္းငယ္အတြင္းမွာ အဖြဲ႕အစည္းရဲ့  ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ပဏာမအစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္သင့္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲေန႕မွာ မဲ႐ံုအသီးသီးနဲ႕ ျမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္၊ တိုင္းေဒသၾကီး/ျပည္နယ္ေကာ္မရွင္ေတြမွာ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာခဲ့သူမ်ားရဲ့ တင္ျပခ်က္ေတြအေပၚ အေျခခံျပီး ေရးသားထုတ္ျပန္ရမွာပါ။ မဲ႐ံုမ်ားကို ေလ့လာသုံးသပ္ခ်က္၊ မဲ႐ံုဝန္ထမ္းမ်ားကို ေလ့လာခ်က္၊ မဲဆႏၵရွင္မ်ားကို ေလ့လာခ်က္၊ မဲ႐ံုပါတ္ဝန္းက်င္ကို ေလ့လာခ်က္၊ မဲေရတြက္ျခင္းကို ေလ့လာခ်က္ စတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေတြနဲ႕ ေတြ႕ရွိခဲ့ရတဲ့ လြဲေခ်ာ္မႈေတြ၊ အဆင္မေျပမႈေတြ၊ မတရားမႈေတြ၊ ျခိမ္းေျခာက္မႈေတြ၊ ဥပေဒအတိုင္း မက်င့္သုံးမႈေတြ၊ ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ၊ မဲဆြယ္မဲဝယ္မႈေတြ ရွိရင္ရွိသလို အေထာက္အထားေတြနဲ႕ ေရးသားတင္ျပရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲတစ္ခုလုံးဟာ အမွားအယြင္းကင္းစင္ျပီး (သို႕မဟုတ္) အမွားအယြင္းနည္းပါးျပီး သန္႕ရွင္းမွ်တတယ္ဆိုရင္လည္း အမွန္အတိုင္း ေရးသားတင္ျပရမွာပါ။ ပဏာမအစီရင္ခံစာလို႕ ဆိုတဲ့အတိုင္း ဒီအစီရင္ခံစာမွာ လိုအပ္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ အျပည့္အစံုမပါဝင္ႏိုင္ပါ။ ေဖာ္ျပတဲ့ အခ်က္အလက္အခ်ိဳ႕ဟာလည္း အမွားအယြင္းရွိႏိုင္ပါတယ္။ အမ်ားျပည္သူအတြက္ ဒီအစီရင္ခံစာကို ဖတ္ျပီး ေရြးေကာက္ပြဲကို ေယဘူယ်သုံးသပ္ႏိုင္မွာ၊ အဖြဲ႕အစည္းရဲ့ ေဆာင္ရြက္မႈေတြကို အသိအမွတ္ျပဳႏိုင္မွာမို႕ ပဏာမအစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္ျခင္းဟာ အေရးၾကီးပါတယ္။

#အဆင့္(၆) ေရြးေကာက္ပြဲအျပီး အေျခအေနေလ့လာျခင္း

(၆/၁) ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ တိုင္တန္းခ်က္မ်ား

ေရြးေကာက္ပြဲျပီးသြားေပမည့္ အဖြဲ႕အစည္းရဲ့ တာဝန္က မျပီးေသးပါ။ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အေရးနိမ့္ၾကသူမ်ားက အႏိုင္ရကိုယ္စားလွယ္မ်ားရဲ့ ရလဒ္ကို စိန္ေခၚမႈေတြ ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲမသမာမႈေတြ တိုင္ၾကားတာ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ တိုင္တန္းခ်က္ေတြကို ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားနဲ႕ ၎တို႕ရဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ မဲဆႏၵေပးခြင့္ရွိသူမ်ား၊ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ မဲ႐ံုအဖြဲ႕ဝင္မ်ားက ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ၊ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေနစဥ္နဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲအျပီး (၁၄) ရက္အတြင္းမွာ တိုင္တန္းႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီ တိုင္တန္းမႈေတြဟာ ဥပေဒနဲ႕ အညီ တိုင္တန္းျခင္းဟုတ္၊ မဟုတ္၊ ေကာ္မရွင္က တိုင္တန္းခ်က္မ်ားကို ဥပေဒနဲ႕အညီ သတ္မွတ္ထားတဲ့ကာလအတြင္း ေျဖရွင္းဆုံးျဖတ္ႏိုင္ျခင္းရွိ၊ မရွိ၊ ေကာ္မရွင္ရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားဟာ သမာသမတ္က်၊အျပီးသတ္အတည္ျပဳလိုက္တဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား သက္ဆိုင္ရာလႊတ္ေတာ္မ်ားမွာ တာဝန္ယူႏိုင္ျခင္းရွိ၊ မရွိကိုလည္း ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာရမွာပါ။

(၆/၂) ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာျခင္းဆိုင္ရာ ေနာက္ဆုံးအစီရင္ခံစာ

ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့  ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာျခင္းဆိုင္ရာ ေနာက္ဆုံးအစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအစီရင္ခံစာမွာ ပဏာမအစီရင္ခံစာမွာ မျပည့္စံုခဲ့တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ျဖည့္စြက္ရပါမယ္။ မွားယြင္းမႈမ်ားရွိခဲ့ရင္ ျပင္ဆင္ရပါမယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲေန႕မွာ ေလ့လာေတြ႕ရွိမႈမ်ားအျပင္ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီကတည္းက ေလ့လာသုံးသပ္ခဲ့တဲ့ ဥပေဒမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားနဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ား၊ အစိုးရနဲ႕ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ မဲဆႏၵရွင္မ်ား၏ အသိပညာေပးေဆာင္ရြက္မႈမ်ား၊ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕အစည္းအဆင့္ဆင့္၊ မဲဆြယ္စည္းရုံးမႈမ်ား၊ သတင္းမီဒီယာမ်ား၏ အခန္းက႑မ်ားအေပၚ ေလ့လာသုံးသပ္ခ်က္ေတြကိုလည္း ထည့္သြင္းေဖာ္ျပရမွာပါ။ ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ငန္းစဥ္ၾကီးတစ္ခုလုံးကို ျခံုငံုသုံးသပ္ျပီး ေရြးေကာက္ပြဲဟာ သန္႕ရွင္းမွ်တမႈ ရွိ၊မရွိ အဖြဲ႕အစည္းရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ေၾကညာရမွာျဖစ္သလို ေနာင္မွာ ျပဳလုပ္မည့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားအတြက္ ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္အၾကံျပဳခ်က္မ်ားကိုလည္း ထည့္သြင္းေဖာ္ျပရမွာပါ။

#ဒီမိုကေရစီစနစ္ႏွင့္ အခ်ိန္မွန္ျပဳလုပ္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား

ငါးႏွစ္တစ္ၾကိမ္၊ ေလးႏွစ္တစ္ၾကိမ္ စသည္ျဖင့္ ပံုမွန္က်င္းပတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကေန လူထုကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ျပည္သူလူထုက လြတ္လပ္သန္႕ရွင္းစြာ ေရြးခ်ယ္တာဝန္ေပးႏိုင္တာဟာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ရဲ့ အေျခခံအုတ္ျမစ္ျဖစ္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ခံကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ၎တို႕ အာဏာရတဲ့ သက္တမ္းကာလအတြင္း တိုင္းျပည္နဲ႕ လူထုအက်ိဳးစီးပြါးကို ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္ၾကရင္း သက္တမ္းျပည့္တဲ့အခါ ေရြးေကာက္ပြဲကို ထပ္မံျဖတ္သန္းလို႕ ျပည္သူလူထုရဲ့ စစ္ေဆးမႈနဲ႕ အဆုံးအျဖတ္ကို ခံယူရမွာပါ။ ျပည္သူလူထု ေက်နပ္တဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ျပည္သူလူထုက ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ထပ္မံေရြးခ်ယ္ တာဝန္ေပးၾကပါလိမ့္မယ္။ ျပည္သူလူထုရဲ့ ယံုၾကည္ေထာက္ခံမႈ မရၾကသူေတြကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အေရးနိမ့္ၾကမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုတာ ဒီမိုကေရစီစနစ္မွာ ျပည္သူလူထုအတြက္ အင္မတန္အေရးၾကီးတဲ့ လက္နက္ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလက္နက္ကို မွန္မွန္ကန္ကန္ အက်ိဳးရွိရွိအသုံးခ်ႏိုင္ဖို႕ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားဟာ သန္႕ရွင္း၊ မွ်တဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ သန္႕ရွင္းမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပႏိုင္ေအာင္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က တာဝန္ခံေဆာင္ရြက္ရမွာ ျဖစ္သလို ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ား၊ အရပ္ဘက္လူထုအဖြဲအစည္းမ်ား၊ သတင္းမီဒီယာမ်ားနဲ႕ မဲဆႏၵရွင္ျပည္သူမ်ားအားလုံးက ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခုလုံးမွာ တက္တက္ႂကြႂကြ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ၾကရမွာပါ။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲၾကီး သန္႕ရွင္းမွ်တစြာ က်င္းပႏိုင္ဖို႕နဲ႕ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္သူ႕ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ျပည္သူလူထုက လြတ္လြတ္လပ္လပ္၊ ယံုယံုၾကည္ၾကည္ ေရြးခ်ယ္ျပီး လာမည့္ ငါးႏွစ္ကာလ ႏိုင္ငံေတာ္တာဝန္ေတြေပးအပ္ႏိုင္ဖို႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႕ ဒီေဆာင္းပါးရွည္ကို ေရးျဖစ္ပါတယ္။ အမွားအယြင္းနဲ႕ လိုအပ္ခ်က္၊ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္မ်ားရွိခဲ့ရင္ စာေရးသူရဲ့ တာဝန္သာျဖစ္ပါတယ္။

#အကိုးအကား၊ မွတ္တမ္းမ်ား

ဒီေဆာင္းပါးရွည္ကို ေရးသားရာမွာ ေအာက္ပါအေထာက္အထားမ်ားကို ကိုးကားခဲ့ပါတယ္။

၁။ ရပ္ကြက္ႏွင့္ ေက်းရြာအုပ္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲ လုပ္ငန္းလမ္းညႊန္၊  ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ (၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလ ၄ ရက္)
၂။ ျမိဳ႕နယ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲ လုပ္ငန္းလမ္းညႊန္၊ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ (၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလ ၄ ရက္)
၃။ တိုင္းေဒသၾကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲ လုပ္ငန္းလမ္းညႊန္၊ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ (၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလ ၄ ရက္)
၄။ မဲ႐ံုမႉး၊ ဒုတိယမဲ႐ံုမႉးႏွင့္ မဲ႐ံုအဖြဲ႕ဝင္လုပ္ငန္းလမ္းညႊန္၊ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ (၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလ ၄ ရက္)
၅။ ေနျပည္ေတာ္၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ တိုင္း သို႕မဟုတ္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ ႏွင့္ ခ႐ိုင္ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲ လုပ္ငန္းလမ္းညႊန္၊ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ (၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလ ၄ ရက္)
၆။ ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမ်ား၏ က်င့္ဝတ္မ်ား (မူၾကမ္း)၊  ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ (၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ ၁၆ ရက္)
၇။ လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာရာတြင္ ျပည္တြင္းေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမ်ား ေဆာင္ရြက္ရမည့္လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား (မူၾကမ္း)၊ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ (၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ ၁၆ ရက္)
၈။ လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာရာတြင္ ႏိုင္ငံတကာေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမ်ား ေဆာင္ရြက္ရမည့္လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား (မူၾကမ္း)၊ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ (၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ ၁၆ ရက္) 
၉။ "သင့္ႏိုင္ငံအေျပာင္းအလဲအတြက္ သင့္၌တာဝန္ရွိသည္။ သင္ မဲေပးပါ။" ေဆာင္းပါးရွင္ ေနထြန္းႏိုင္၊ The Eleven Media (၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁ ရက္)
၁၀။ How Domestic Organizations Monitor Elections (An A to Z Guide) by National Democratic Institute (1995)

ေအာင္ဒင္
(ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၈ ရက္၊ ၂၀၁၅)

(ဒီေဆာင္းပါးရွည္ကို တူေမာ႐ိုးသတင္းဂ်ာနယ္မွာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ ဧျပီလနဲ႕ ေမလအတြင္းမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။)