၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ၊ ျပည္သူလူထု၏ အခန္းက႑ႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာျခင္း၊ အပိုင္း (၄)

၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ၊ ျပည္သူလူထု၏ အခန္းက႑ႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာျခင္း၊ အပိုင္း (၄)

ေအာင္ဒင္

#အဆင့္ (၁) ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးလႈပ္ရွားမႈစတင္ျခင္း

(၁/၁) မူမ်ား၊လူမ်ား၊မီဒီယာမ်ားႏွင့္ အတိတ္ကို ေလ့လာျခင္း
(Studying Laws, Key Players and Media)

ပထမဆုံးအေနနဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေရးဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ား၊ နည္းဥပေဒမ်ား၊ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ား၊ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ားကို ေလ့လာရန္ျဖစ္ပါတယ္။ ဆက္လက္ျပီး အဆိုပါဥပေဒ၊ အခ်က္အလက္ေတြကို အဆင့္ဆင့္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ ေရြးေကာက္ခံမည့္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားနဲ႕ မဲဆႏၵရွင္ျပည္သူမ်ား အမွန္တကယ္သိနားလည္ျခင္း ရွိမရွိ ေလ့လာရပါမယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေရးအာဏာပိုင္မ်ားဟာ ဘက္လိုက္မႈကင္းစင္ျခင္း ရွိမရွိ၊ စနစ္တက်ေလ့က်င့္ထားျခင္း ရွိမရွိ ေလ့လာရပါမယ္။ ျပီးခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားမွာ ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ မသမာမႈမ်ားကို ေလ့လာသုံးသပ္ျပီး လာမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ျဖစ္ေပၚႏိုင္တဲ့ မသမာမႈမ်ားကိုလည္း ခန္႕မွန္းႏိုင္ရပါမယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္မည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားနဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားကိုယ္တိုင္က သူတို႕ရဲ့ အက်ိဳးအတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ငန္းစဥ္ကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာႏိုင္စြမ္းရွိမရွိကိုလည္း ေလ့လာရပါမယ္။ 

သတင္းမီဒီယာမ်ားအေနနဲ႕ ျပီးခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားမွာ မွ်မွ်တတ၊ သန္႕သန္႕ရွင္းရွင္းရပ္တည္ခဲ့ျခင္း ရွိမရွိကိုလည္း သိနားလည္ဖို႕ လိုပါတယ္။ ျပည္သူလူထုရဲ့  ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္နဲ႕ ေရြးေကာက္ခံမည့္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားရဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္၊ လႈပ္ရွားမႈေတြအေပၚ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ျခင္းအတိုင္းအတာကိုလည္း ေလ့လာဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ေလ့လာသုံးသပ္ျပီးတဲ့ေနာက္မွ အဖြဲ႕အစည္းရဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးဆိုင္ရာ အစီအစဥ္မ်ား (Operational Plan) ကို ခ်မွတ္ရပါတယ္။

(၁/၂) အဖြဲ႕အစည္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ မူဝါဒမ်ားခ်မွတ္ျခင္း
(Setting up Objectives and Principles)

ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမည့္ အဖြဲ႕အစည္းရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားနဲ႕ အေျခခံမူဝါဒမ်ားကို ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ ခ်မွတ္ဖို႕နဲ႕ အမ်ားျပည္သူသိေအာင္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာဖို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားအေနနဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ငန္းစဥ္ၾကီးအေပၚ ျပည္သူလူထု၏ ယံုၾကည္မႈႏွင့္ ပူးေပါင္းပါဝင္မႈမ်ားကို ျမႇင့္တင္ရန္၊ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒမ်ားႏွင့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ား ျပည့္စံုမွန္ကန္ေရး အေထာက္အကူျပဳရန္၊ ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ငန္းစဥ္အေပၚ ျပည္သူလူထု၏ သိနားလည္မႈကို အားေပးရန္၊ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ားကို ကူညီေျဖရွင္းေပးရန္၊ ျပည္သူလူထုအၾကား ျဖစ္ေပၚတတ္ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ ျခိမ္းေျခာက္မႈ၊ ေၾကာက္ရြံ႕မႈမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ရန္၊ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကို ကာကြယ္တားဆီးရန္ႏွင့္ ေပၚေပါက္လာပါက သက္ဆိုင္ရာသို႕ အေၾကာင္းၾကားရန္၊ စသည္မ်ား ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ အဓိကခ်မွတ္ရမည့္ အေျခခံမူဝါဒမ်ားကေတာ့ ဘက္မလိုက္ရန္ (Non-Partisn) ႏွင့္ အၾကမ္းမဖက္ရန္ (Non-Violence) ျဖစ္ပါတယ္။ 

(၁/၃) အဖြဲ႕အစည္း၏ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားခ်မွတ္ျခင္း (Adopting Operational Plan)

တတိယအေနနဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္မည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ခ်မွတ္ရန္ျဖစ္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအားလုံးပါဝင္တဲ့ အခ်ိန္စာရင္းတစ္ခု (Election Calender) ကို ေရြးဆြဲရပါမယ္။ လႈပ္ရွားမႈၾကီးတစ္ခုလုံးအတြက္ လိုအပ္မည့္ ကုန္က်စားရိတ္ေတြကို ခန္႕မွန္းတြက္ခ်က္ရပါမယ္။ လႈပ္ရွားမႈၾကီး တစ္ခုလုံးအတြက္ သုံးစြဲမည့္ ရန္ပံုေငြဟာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား (သို႕မဟုတ္) ျပည္သူလူထုက တရားဝင္လႉဒါန္းတဲ့ ေငြေၾကး၊ ပစၥည္းေတြ ျဖစ္ျပီး မည္သည့္ႏိုင္ငံေရးပါတီႏွင့္မွ် မပါတ္သက္ေၾကာင္း၊ လႉဒါန္းရရွိမႈမ်ားအတြက္ မည္သည့္အခြင့္အေရးမွ် ျပန္လည္ေပးအပ္ရန္ မလိုေၾကာင္း၊ လႉဒါန္းရရွိမႈမ်ားအားလုံးဟာ ေႏွာင္ၾကိဳးကင္းရွင္းေၾကာင္း အစစ္ေဆးခံႏိုင္ရပါမယ္။

#အဆင့္ (၂) စစ္ဆင္ေရးအတြက္ ျပင္ဆင္ျခင္း

ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးလုပ္ငန္းစဥ္ဆိုင္ရာ လႈပ္ရွားမႈ (စစ္ဆင္ေရး) ကို ျပင္ဆင္ရာမွာ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ား ပါဝင္ပါတယ္။,

(၂/၁) အဖြဲ႕အစည္းတာဝန္ခံ ပုဂိၢဳလ္မ်ား (Personnel)

ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမည့္ အဖြဲ႕အစည္းမွာ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုလုံးရဲ့ မူဝါဒနဲ႕ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ဦးေဆာင္မည့္ သဘာပတိအဖြဲ႕ (သို႕မဟုတ္) ဘုတ္အဖြဲ႕ (Board) နဲ႕ ေန႕စဥ္လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ဦးေဆာင္ကြပ္ကဲမည့္ အမႈေဆာင္ညႊန္ၾကားေရးမႉး (Executive Director) (သို႕မဟုတ္) ညႊန္ၾကားေရးမႉး တစ္ဦး ရွိဖို႕လိုအပ္ပါတယ္။ ဘုတ္အဖြဲ႕က အမႈေဆာင္ညႊန္ၾကားေရးမႉးကို ေရြးခ်ယ္ခန္႕အပ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အမႈေဆာင္ညႊန္ၾကားေရးမႉးဟာ ဘုတ္အဖြဲ႕ကို တာဝန္ခံျပီး အဖြဲ႕အစည္းရဲ့ ဝန္ထမ္းမ်ားအားလုံးကို ဦးေဆာင္စီမံခန္႕ခြဲရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဖြဲ႕အစည္းမွာ အခ်ိန္ျပည့္တာဝန္ယူမည့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းဆိုင္ရာ ဝန္ထမ္းမ်ား၊ ျပည္သူလူထုႏွင့္ သတင္းမီဒီယာဆက္ဆံေရးဝန္ထမ္းမ်ား၊ ေဒသအလိုက္ ညွိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္သူမ်ား၊ ပစၥည္းဝယ္ယူေရးဝန္ထမ္းမ်ား၊ ဥပေဒပညာရွင္မ်ား၊ စာရင္းကိုင္မ်ား၊ ကြန္ျပဴတာကြၽမ္းက်င္သူမ်ားလည္း ရွိရပါမယ္။ အဖြဲ႕အစည္းရဲ့ ဘုတ္အဖြဲ႕ကစလို႕ တာဝန္ခံပုဂိၢဳလ္မ်ား၊ ဝန္ထမ္းမ်ားအားလုံးဟာ ႏိုင္ငံေရးပါတီဝင္မ်ား၊ အစိုးရဝန္ထမ္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးအုပ္စုမ်ားႏွင့္ ပါတ္သက္သူမ်ား၊ ျပည္သူ႕စစ္အပါအဝင္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းဝင္မ်ား၊ ေရြးေကာက္ခံကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားႏွင့္ ေဆြမ်ိဳးအရင္းအခ်ာေတာ္စပ္သူမ်ား မျဖစ္ရပါ။

(၂/၂) ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္သူမ်ား ေရြးခ်ယ္စုေဆာင္းျခင္း (Recruiting)

အဖြဲ႕အစည္းရဲ့ ပင္မရုံးအဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းျပီးတဲ့ေနာက္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲ႐ံုမ်ားကို ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္ျပီး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမည့္ လုပ္အားေပးမ်ားကို ေရြးခ်ယ္စုေဆာင္းျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ အရင္ဆုံး ဆုံးျဖတ္ရမွာက လိုအပ္မည့္ အရည္အေသြး၊ လိုအပ္မည့္အေရအတြက္ ေတြျဖစ္ပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပြဲကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္မည့္ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုအတြက္ တစ္ႏိုင္ငံလုံးမွာ မဲ႐ံုေပါင္း ေလးေသာင္းေက်ာ္ေလာက္ရွိမည့္အထဲက ၁၀ ရာခိုင္ႏႈံးခန္႕၊ မဲ႐ံု ၄,၀၀၀ ေလာက္ကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမယ္ဆိုရင္ အဆိုပါမဲ႐ံုတိုင္းမွာ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပတဲ့ တစ္ေန႕လုံး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမည့္ လုပ္အားေပး ၄,၀၀၀ ေလာက္၊ မဲ႐ံုေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားကို မဲဆႏၵနယ္အလိုက္ အုပ္စုဖြဲ႕ျပီး ၾကီးၾကပ္ဖို႕နဲ႕ ျမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္ရုံးမ်ားမွာ အေျခစိုက္ျပီး မဲ႐ံုေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားရဲ့ သတင္းေပးပို႕ခ်က္ေတြကို လက္ခံစုေဆာင္းမွတ္တမ္းတင္မည့္ လုပ္အားေပး ၄၀၀ ေလာက္၊ တိုင္းေဒသၾကီးမ်ားနဲ႕ ျပည္နယ္အလိုက္ ေကာ္မရွင္ရုံးမ်ားမွာ အေျချပဳျပီး ေဒသအလိုက္ေပးပို႕လာတဲ့ သတင္းေပးပို႕ခ်က္မ်ားကို စုေပါင္းမွတ္တမ္းတင္ျပီး ဗဟို႒ာနခ်ဳပ္ကို ဆက္လက္ေပးပို႕မည့္ လုပ္အားေပး ၃၀၀ ေလာက္၊ ဗဟို႒ာနခ်ဳပ္မွာ တစ္ႏိုင္ငံလုံးက သတင္းေပးပို႕ခ်က္မ်ားကို စုေပါင္းမွတ္တမ္းတင္မည့္ လုပ္အားေပး ၂၀၀ ေလာက္၊ စုစုေပါင္း လုပ္အားေပး ၅,၀၀၀ ေလာက္ အနည္းဆုံးလိုအပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပုဂိၢဳလ္မ်ားအားလုံးဟာလည္း ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ အင္အားစုမ်ားနဲ႕ မပါတ္သက္တဲ့၊ ဘက္မလိုက္တဲ့ ပုဂိၢဳလ္မ်ားျဖစ္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီေလာက္မ်ားတဲ့ ပါတီစြဲ၊ ပုဂိၢဳလ္ကင္းရွင္းတဲ့ လုပ္အားေပးေတြကို တိုေတာင္းတဲ့ အခ်ိန္ကာလအတြင္းမွာ စုစည္းႏိုင္ဖို႕ဆိုတာ မလြယ္ကူလွပါ။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံလို စစ္အာဏာရွင္စနစ္လက္ေအာက္ကေန အရပ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို အသြင္ကူးေျပာင္းစႏိုင္ငံမွာ လုပ္အားေပးခ်င္ေပမည့္ အာဏာပိုင္မ်ားရဲ့ ျငိဳျငင္မႈ၊ သံသယျဖစ္မႈေတြကို စိုးရိမ္ထိတ္လန္႕ၾကမည့္ ျပည္သူေတြ အမ်ားၾကီး ရွိႏိုင္ပါတယ္။

ဒီပုဂိၢဳလ္မ်ားနဲ႕ ပါတ္သက္ျပီး အရည္အခ်င္းသတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ရွိပါေသးတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမ်ားအားလုံးဟာ အနည္းဆုံးအဆင့္ စာေရးႏိုင္၊ စာဖတ္ႏိုင္၊ စကားေျပာဆိုဆက္သြယ္ႏိုင္သူမ်ား၊ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ားကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္းနားလည္ႏိုင္သူမ်ား ျဖစ္ရပါမယ္။ ကိန္းဂဏန္းမ်ားနဲ႕ အခ်က္အလက္မ်ားကို သိနားလည္သူမ်ား ျဖစ္ရပါမယ္။ အဖြဲအစည္းရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႕ အေျခခံမူဝါဒမ်ားကို နားလည္သူ၊ လက္ခံသေဘာတူသူမ်ား ျဖစ္ရပါမယ္။ တယ္လီဖုန္းလို ဆက္သြယ္ေရးကိရိယာမ်ား သုံးစြဲတတ္ရပါမယ္။ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ပံုစံစာရြက္မ်ားေပၚမွာ လိုအပ္သလို ရွင္းလင္းေရးသားျပီး သတင္းေပးပို႕ႏိုင္သူမ်ား ျဖစ္ရပါမယ္။ မဲ႐ံုအာဏာပိုင္မ်ားရဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို စြက္ဖက္ျခင္း၊ ေႏွာက္ယွက္ျခင္းမျပဳသူမ်ားျဖစ္ရပါမယ္။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားနဲ႕ ေဆြမ်ိဳးေတာ္စပ္သူမ်ားမျဖစ္ရပါ။ သန္႕ရွင္းမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ဘက္မလိုက္ပဲ ကူညီပံ့ပိုးလိုသူမ်ား ျဖစ္ရပါမယ္။ အဖြဲ႕အစည္းရဲ့ ခြင့္ျပဳခ်က္မရွိပဲ သတင္းမီဒီယာမ်ားကို သတင္းေပးပို႕ျခင္း၊ သတင္းေထာက္မ်ား၏ ေမးခြန္းမ်ားကို ေျဖၾကားျခင္း၊ ပုဂိၢဳလ္ေရးထင္ျမင္ခ်က္မ်ားထုတ္ေဖာ္ျခင္း မျပဳရန္ သေဘာတူသူမ်ား ျဖစ္ရပါမယ္။ တစ္ဦးခ်င္းစီအတြက္ သီးျခားသတ္မွတ္တဲ့ တာဝန္ဝတၱရားမ်ားကို ေက်ပြန္စြာထမ္းေဆာင္ႏိုင္သူမ်ား ျဖစ္ရပါမယ္။

အဖြဲ႕အစည္းရဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးလုပ္ငန္းမ်ားမွာ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ဖို႕ ေရြးခ်ယ္ခံရသူမ်ားဟာ မိမိတို႕ရဲ့ "အမည္၊ လိပ္စာ၊ တယ္လီဖုန္းနံပါတ္၊ လက္ရွိအလုပ္အကိုင္ႏွင့္ အလုပ္႒ာနလိပ္စာ၊ အထူးကြၽမ္းက်င္မႈ၊ လုပ္အားေပးႏိုင္မည့္ ေန႕ရက္/အခ်ိန္/ေနရာ" စတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို အဖြဲအစည္းတာဝန္ခံမ်ားထံ ေပးအပ္ၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပုဂိၢဳလ္မ်ားအားလုံးဟာ သက္ဆိုင္ရာအဖြဲ႕အစည္းက ခ်မွတ္တဲ့ က်င့္ဝတ္မ်ားနဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ခ်မွတ္တဲ့ က်င့္ဝတ္မ်ား၊ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကို လိုက္နာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ကတိကဝတ္ျပဳႏိုင္ရပါမယ္။

(၂/၃) ေလ့က်င့္သင္ၾကားျခင္း (Training)

လိုအပ္တဲ့ မဲ႐ံုေစာင့္ၾကည့္သူမ်ား စုေဆာင္းရရွိျပီးရင္ ၎တို႕ကို ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးရပါမယ္။ အဓိကသင္ၾကားေပးရမွာက ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒနဲ႕ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ား၊ မဲဆႏၵရွင္မ်ား၏ အခြင့္အေရးႏွင့္ တာဝန္မ်ား၊ မဲဆႏၵနယ္ခြဲျခားသတ္မွတ္ျခင္းမ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ မူဝါဒမ်ား၊ ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ငန္းစဥ္အဆင့္ဆင့္၊ ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသည့္ နည္းလမ္းမ်ား၊ ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားလိုက္နာရန္ က်င့္ဝတ္မ်ား၊ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ျဖစ္ေပၚတတ္သည့္ မသမာမႈမ်ားႏွင့္ မွားယြင္းမႈမ်ား၊ မဲ႐ံုဝန္ထမ္းမ်ား၏ တာဝန္ဝတၱရားမ်ား၊ ေရြးေကာက္ခံကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားႏွင့္ ၎တို႕၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားလိုက္နာရမည့္ စည္းကမ္းမ်ား၊ မဲဆြယ္စည္းရုံးေရးကာလ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ား၊ ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမ်ား ေတြ႕ၾကံုရမည့္ စိန္ေခၚမႈႏွင့္ အခက္အခဲမ်ား၊  ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမႈ အခ်ိန္ဇယား၊ ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္သူမ်ား အဆင့္ဆင့္ ဆက္သြယ္ရန္ႏွင့္ သတင္းပို႕ရန္နည္းလမ္းမ်ား စတဲ့ အေၾကာင္းအရာမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။

အဲဒီလို ေလ့က်င့္သင္ၾကားႏိုင္ဖို႕အတြက္ အဖြဲ႕အစည္းအေနနဲ႕ သင္႐ိုးညႊန္းတမ္းမ်ား၊ သင္ၾကားမႈအေထာက္အကူပစၥည္းမ်ားနဲ႕ သင္ၾကားပို႕ခ်မည့္ဆရာမ်ားကို ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေလ့က်င့္သင္ၾကားရမွာလည္း ႏိုင္ငံတဝွမ္းက ေရြးခ်ယ္ထားသူမ်ားအားလုံးကို တစ္ေနရာတည္းမွာ၊ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ စုစည္းသင္ၾကားဖို႕ဆိုတာ မလြယ္ကူလွပါ။ ဒါေၾကာင့္ လက္ေရြးစဥ္အခ်ိဳ႕ကို ပထမဆုံး ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးျပီး ၎ေလ့က်င့္ျပီးသူမ်ားက သင္တန္းဆရာမ်ားအျဖစ္နဲ႕ ႏိုင္ငံတဝွမ္း ေဒသမ်ားမွာ ဆင့္ပြါးသင္တန္းမ်ား ဆက္လက္သင္ၾကားတာမ်ိဳး ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္လည္း ေရြးခ်ယ္ထားသူမ်ားကို ႏိုင္ငံတဝွမ္း အခ်က္အခ်ာက်တဲ့ ျမိဳ႕ၾကီး အခ်ိဳ႕မွာ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ စုစည္းျပီး အဖြဲ႕အစည္းက ေလ့က်င့္ေပးထားသူမ်ားက သင္ၾကားပို႕ခ်တာမ်ိဳးလည္း ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။

အဖြဲ႕အစည္းက ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမ်ားဟာ ျပည္သူလူထုအၾကားမွာ ေနထိုင္တဲ့ ျပည္သူမ်ားျဖစ္ၾကျပီး ၎တို႕ေနထိုင္ရာေဒသက ျပည္သူလူထုကို ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ အသိအျမင္တိုးပြါးေအာင္ အနီးစပ္ဆုံးနဲ႕ အထိေရာက္ဆုံး ပညာေပးႏိုင္ၾကသူမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕ ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားအေနနဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ငန္းစဥ္အဆင့္ဆင့္ကို အျပည့္အဝနားလည္ေအာင္ အဖြဲအစည္းက ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးသင့္ပါတယ္။

(ဒီေဆာင္းပါးရွည္ကို တူေမာ႐ိုးသတင္းဂ်ာနယ္မွာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ ဧျပီလနဲ႕ ေမလအတြင္းမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။)